Тахеометриялық ТҮсіру, оның мақсаты және аспаптары
жүктеу/скачать 15,61 Kb.
|
Лекция 9. Тахеометриялық түсіріс
|
ТАХЕОМЕТРИЯЛЫҚ ТҮСІРУ, ОНЫҢ МАҚСАТЫ ЖӘНЕ АСПАПТАРЫ Тахеометриялық түсірілім-құрамдастырылған түсірілім, оның барысында нүктелердің жоспарлы және биіктік орналасуын бір уақытта анықтайды, бұл жергілікті жердің топографиялық жоспарын бірден алуға мүмкіндік береді. Тахеометрия әріптік аудармада жылдам өлшеуді білдіреді. Нүктелердің орналасуы түсірілім негіздемесінің пункттеріне қатысты анықталады: жоспарлы – полярлық тәсілмен, биіктік – тригонометриялық нивелирлеумен. Полярлық қашықтықтардың ұзындығы мен пикеттік (өзен) нүктелердің тығыздығы (олардың арасындағы ең үлкен қашықтық) топографиялық-геодезиялық жұмыстар жөніндегі нұсқаулықта регламенттелген. Тахеометриялық түсіруді жүргізу кезінде көлденең және тік бұрыштарды, сызықтардың ұзындығын және асуларды өлшеуге арналған геодезиялық прибор тахеометр пайдаланылады. Тік шеңбері бар Теодолит, қашықтықты өлшеуге арналған құрылғы және лимбаны бағдарлауға арналған буссоль теодолит-тахеометрлерге жатады. Теодолит-тахеометрлер техникалық дәлдіктің теодолиттерінің көпшілігі болып табылады, мысалы Т30. Тахеометриялық түсіруді орындау үшін аса ыңғайлы тахеометрлер болып табылады, ол сызықтардың жоғарылауы мен көлденең салынуын номограммалық анықтаумен. Қазіргі уақытта электрондық тахеометрлер кеңінен қолданылады. 19.2. ТАХЕОМЕТРИЯЛЫҚ ТҮСІРУ ӨНДІРІСІ Тахеометриялық түсірілім түсіру негіздемесі пункттерінен орындалады, оларды станциялар деп атайды. Көбінесе түсіру негіздемесі ретінде теодолиттік-биіктік қадамдар қолданылады. Жағдай мен рельефтің тән нүктелері өзен нүктелері немесе пикеттер деп аталады. Жергілікті жердегі өзен нүктелері бекітілмейді. Алмалы-салмалы желі нүктелерінің жоспарлы орналасуын анықтау үшін көлденең бұрыштарды және жақтардың ұзындығын өлшейді. Нүктелердің биіктігін тригонометриялық нивелирлеумен анықтайды. Көлбеу бұрыштары тік шеңбердің екі жағдайында тура және кері бағытта өлшенеді. Арттардағы алшақтық әрбір 100 метр қашықтыққа 4 см-ден артық болуына жол берілмейді. Тахеометриялық түсіру кезінде станциядағы жұмыс былайша орындалады. Теодолитті жүріс нүктесінің үстінде жұмыс жағдайына орнатады (аспапты орталықтандырады және деңгейжиектейді), аспаптың биіктігін өлшейді, оны рейкада белгілейді және журналға жазады. Шеңбер кезінде" КП " көру құбырын рейка орнатылған көрші (артқы немесе алдыңғы) жүріс нүктесіне апарады және тік шеңбер бойынша санауды алады. Бұдан әрі құбырды зенит арқылы ауыстырады және лимбаны жүріс жағынан бағдарлайды, яғни көлденең шеңбер бойынша 0° есептеу орнатады, алидадты бекітеді және лимбаны айналып, көру түтігін рейкаға жібереді. Содан кейін сол жақ "КЛ" шеңбері кезінде тік шеңбер бойынша санауды алады және тік шеңбердің нөлі (МО) орнын есептейді. МҰ есептеулері мен мәнін журналға жазады. Көрсетілген іс-әрекеттерден кейін станциядағы жағдайдың тән нүктелері мен рельефін түсіруге кіріседі. Өзен нүктелеріне рейка орнатылады. Сол жақ "КЛ" шеңбері мен бағдарланған лимбе кезінде, алидадты айналып өтіп, көру трубасын рейкалық нүктелерге қойып, алыстан өлшейтін жіп, көлденең және тік шеңберлер бойынша есептеу жасайды және оларды журналға жазады. Көру құбыры жіптерінің торының орташа штрихі аспаптың биіктігіне бағыттайды. Егер рейкадағы аспаптың биіктігі кедергілерден көрінбесе, онда орташа штрих рейкада белгілі бір орынға бағыттайды (мысалы: 2, 2,5 м немесе 3 м). Визалау биіктігі журналға жазылады. Түсіру аяқталғаннан кейін станцияда көру түтігін теодолит бағдарланған жүру нүктесіне қайтадан апарады және көлденең шеңбер бойынша санауды алады. 0° мен алынған санаудың арасындағы алшақтық ± 5'аспауы тиіс. Кескіш нүктелер түсіру аумағын біркелкі жабуы тиіс. Станциядан өзен нүктелеріне дейінгі қашықтық және өзен нүктелері арасындағы қашықтық Тахеометриялық түсіру жөніндегі нұсқаулықта көрсетілген рұқсаттардан аспауы тиіс. Әрбір станцияда журналды толтырумен бір мезгілде абрис-схемалық сызба жасалады, онда өзен нүктелерінің нөмірлері көрсетіліп, жергілікті жердің контуры жүргізілген, рельефтің қаңқасы көрсетілген және алқаптарға қол қойылған ережелер суреттелген Рельефтің қаңқасы нүктелерді қосатын сызықтар түрінде бейнеленеді, олардың арасында тегіс қисық, яғни қисық жоқ. Көрсеткілермен сырғу бағытын көрсетеді. Рельефтің айқын көрінген формалары абристе көлденең көрсетеді. Жағдайдың Контуры және алынатын объектілер шартты белгілермен немесе жазулармен белгіленеді. Тахеометриялық түсірілім нәтижелерін өңдеу келесі жұмыстарды қамтиды: Тахеометриялық жүріс пункттерінің координаттары мен белгілерін есептеу; кескін нүктелерінің белгілерін есептеу; Тахеометриялық түсіру жоспарын құру. жүктеу/скачать 15,61 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|