Барысы: -«Жақсы  болу- өз  қолыңда»

-Балалар, әрбір  адам  бойында  жақсы  қасиеттерді  тәрбиелеуге  тырысу   керек. Ендеше  мынау  слайдтағы суреттерге  қарап, қандай  қасиеттер жақсы,  қандай  қасиеттер  жаман  екенін  айырып  алайық. (Слайдпен  жұмыс)

Балалардың  жауаптары:

-Үлкендерді  сыйлау  керек,  айтқан  тілін  алу  керек.

-Үйде  анаңа  көмектес

 -Кішкене  баланы  жылатуға  болмайды.

-Оқу  құралдарынды  таза, ұқыпты  етіп  ұста.  Сабақта  шулама.

 -Құстарды  атуға  болмайды.

 -Тәртіпті  үлгілі  оқушы  болу  керек

-Жақсы,  дұрыс  айтасыңдар. Білер  қазақ  баласы  «Сәлем –сөздің  анасы» дегендей , қалай  амандасамыз?

(Сәлеметсіз бе, Есенсіз бе, Амансыз ба, Сәлем, қалайсың?)

1-бала:  Жасы  кішілер  үлкендерге  сәлем  береді .                                                                            2- бала:  Менің  атам  айтты ,  ұл  балалар  үйге  кіргенде  сәлем  берумен  қатар  бас  киімді  шешіп    қолына  алу  керек.

3 –бала:  Егер   бір  нәрсе  сұрағын  келсе «Өтінемін»  деп  айту  керек.

 -Дұрыс айтасыңдар.

 -Балалар,  « Алмақтың  да  салмағы  бар»  дейді  халық. Кейде  біз  өте  асығып  жүріп, ізгі  сөздерді  айтуға  үлгермей  қаламыз. Содан  да   достарымыз  ренжіп  кетеді.

(Әдепті  екен  бұл  дейміз)

 -Кітап, дәптер  қаламы,

Кір  шалмаған  баланы,

Кім  дейміз?

 -Таудай  биік  талабы

Жақсы  оқитын  баланы

Кім дейміз?

 Келесі  сұрақ: «Қандай  бала?»

 -Кітап  түбі  қырқылған,

Күнделігі  жыртылған

Сабаққа  да  самарқау

Қандай  бала  бұл  тұрған?

 -Бұрылатын  қызға да

Ұрынатын  ұлға  да

Төбелеспей  жүрмейтін

Қандай  бала  бұл  тұрған?

(бұзық)

 -Сабақ  айта  білмеген,

Шақырмасаң  жүрмеген,

Кітап  бетін  ашпайтын

Баланы  сен  кім  дер  ең?

(жалқау)

 -Ал, енді  балалар, келесі  слайдқа  көңіл  аударайық. (отбасы  суреті)

 -Асқа отырар  алдында  не  істеу  керек? (қол  жуу керек)

- Дұрыс  айтасыңдар. Кір  қолмен  тамақ  ішу  тәрбиесіздік  қана  емес,  денсаулыққа  да  қауіпті. Кір  қолда  микробтар  көп  болады, ал  сабын  мен  су  оны  құртады.

    Үй  іші  дастарқан  басына  жайғасар  кезде , жасы  кішілер  үлкен  адамдар  отырып  болғанша  күту  керек.

1 –бала:   Тамаққа  үлкендерден  бұрын  кірісуге  болмайды.

2 –бала:  -Менің  әжем  асқа  отырғанда  «Бисмилла  ирахман  рахим» деп  дәм татады.

-Дұрыс  айтасыңдар. Қанеки  балалар, дастарқан  жайлы  қандай  өлең, тақпақ  білесіңдер?

 

1 –бала:  Жанесен

Дастарханның  басында

                 Әдеттен  біз  озбаймыз

                 Үлкендердің  қасында

                 Қолды  бұрын  созбаймыз

2 –бала:   Жансұлтан

Тамақ «ішер кезде  енді

                  Сөйлемейміз, күлмейміз

                  Астан  басқа  өзгені

                  Елемейміз, білмейміз.

3- бала:   Алма  тәтті  болғанмен,

                  Ережені  сақтаймыз

                  Қолға  жеміс  толғанмен,

                  Жумай  бірін  татпаймыз

-Жақсы ,отырағойындар.Сонымен  балалар  дастархан  басында  да  өзін –өзі  ұстай  білу  керек.

-Енді  бізге  3 бала  «Алтын  ақыл»  айтып  береді, ал, біз  есімізде  сақтап  ұмытпауымыз  керек.

-Нанды  үгітпе,  қадірле, қабығымен  бәрін  же.Оны  тек  оң  қолыңмен  ал.

-Сәнді  жайылған  дастархан  басында  сәнді  отыра  да  білу  керек.

-Асықпай  іш  тамақты, жалама  аяқ- табақты.

 

1-бала:  Ерасыл

Кім  үлкенді  сыйласа,

Кім  үлкенді  тыңдаса

Үлкен  болған  кезінде

Сыйлы  болмақ  өзі  де.

2 –бала: Жанесен

Тәртіпті   бала  сүйеніш,

Төбең  бір  көкке  жетеді.

Тәртіпсіз  бала  күйініш

Төмендеп  басың  кетеді.

3-бала: Нұрсен

Сыйлап сәлем  беремін

Көршілерді  көргенде

Ізетпен  бас  иемін,

Үйге  қонақ  келгенде

Әдепсіз  деп  сөкпесін,

Анама   айтып  өкпесін.

-

-Балалар,  бүгінгі  сабағымызда  адам  бойындағы  қандай  қасиеттерді  ажырата  білдіңдер  және  таныстыңдар?  

(Адалдық, ақылдылық, сыйластық, кішіпейілділік, мейірімділік, қамқорлық, қайырымдылық, көмек т.б.)                                                                                                                      -Міне, осындай жақсы мінез –қылықтарды әрдайым естеріңде сақтап  жүрсеңдер «нұр  үстіне  -нұр  жауар» дей  отырып,  бүгінгі  сабағымызды  жақсы  әнмен  аяқтайық .

Дамытушылық: тіл байлықтарын, таным белсенділіктерін арттыру.

1 - ші жүргізуші:

Бос шимайлап, шатпақтап,

 Әдептілік - әдемілік.

Сабақтың  мақсаты : Адам  бойындағы  ұнамды , ұнамсыз  қылықтарды ажырата  отырып, әдепәліппесін бойына  дарыту , таным белсенділігін арттыру . Оқушыларды  адамгершілікке , қарапайымдылыққа , кішіпейілдіккеәдептілікке, еңбексүйгіштікке  үйрету. Әдеп пен сыпайылық  арқылы жаман әдеттен аулақ   болуға тәрбиелеу .

                Сабақтың  түрі : аралас  сабақ

                Сабақтың  әдісі :сұрақ-жауап  ,талдау.

Көрнекілігі :әр түрлі суреттер ,мақалдар жазылған  плакаттар ,    «құпия хаттар»

ойын   сөздері ,асық.

               Сабақтың  барысы  :

     ІІ. Балалар бүгінгі сабақта біз әдептілік туралы сөз етпекпіз.

Сұрақ :  

-  Әдептілік деген не? Оны қалай  түсінесің?

-   Әдепті  бала  қандай  деп ойлайсың?

-   Әдепсіз  дегенді қалай түсінесің?

-   Әдепсіз бала қандай болады ?

 -  Әдептілікті бізге кім үйретеді ?

Сонда  адам  бойында жақсы  ,жаманқасиеттер  болады  екен . Бізге ақылдылық  пен адалдық, қарапайымдылықты  үлкендер үйретеді. Бойымызға анамыздың ақ сүтімен дариды .Біз оны түсініп ,ата-баба салт , әдеттерінүйренуге тырысамыз.

Адам болатын бала барлық жақсы  қасиеттерді үйреніп ,жаманмінезәдеттерден , ұнамсыз  қылықтардан аулақ болуға  тырысуы керек. Басқалармен қарым–қатынас  жасағанда  әдеп  пен  ақылды  ұмытпайды. Осы орайда , Абай  атамыз  «Адам болам  десеңіз» деп нені  айтады. «Ананың тілін  алса  егер»  өлеңінде не делінген еді?

     ІІІ. Енді ,әдептілік  туралы  сендер  не   айтар   едіңдер?

Оқушылардың  тақпақтары.

 1-оқушы:   Ата  -ананың тілегі ,

                     Адам   болып  өскенің .

                     Адамдықтың  тірегі ,

                     Адал   болып  өскенің .

 2- оқушы   Әлішер Әдептілік   дегенің ,

                      Әрқашанда  керегің .

                      Әсемпаздық   дегенің ,

                      Әуре  сарсаң  әлегің.

 4 - оқушы:Жанесен    

                         Төбең бір көкке  жетеді.

                          Тәртіпсіз бала  күйініш ,

                           Төмендеп басың  кетеді.

  5- оқушы:       Жансұлтан

Ұрыншақ бала  жанында ,

                           Ұрыс пен керіс айқай–шу .

                            Ұстамды  бала маңынан ,

                            Ұнамды  қылық  байқайсың.

 10 -оқушы:           Кім  үлкенді сыйласа ,

                                 Кім  үлкенді  тыңдаса ,

                                 Сыйлы   болмақ  өзі де

                                 Үлкен  болған   кезінде.

Көрініс  «Үлкенді  сыйлаңдар » .

 11- оқушы:            Қарсы  ал ерте күн көзін ,

                                  Төсегіңді жина  өзің  .

                                  Асықпай іш  тамақты ,

                                  Жалама   аяқ–табақты.

                                  Пышақты  ұста оң қолмен ,

                                  Шанышқыны  ұста сол қолмен .

                                  Нанды  үгітпе, қадірле ,

                                  Қабығымен  бәрін же.

                                  Саусағыңды  сормағын,

                                  Салдыр   салақ   болмағын.

 12- оқушы :           Салма  аузыңа инені ,

                                  Үзбе ,жұлып түймені.

                                  Ашуланбай   долданып,

                                  Жауап  бергін   ойланып ,

                                  Құр бекерге қылтима ,

                                  Болмашыға  бұртима .

13 – оқушы :            Іштарлыққа  жол  берме ,

                                   Бақталастық ,  білдірме .

                                   Мақсат  қоймай алдыңа ,

                                   Қыдырып  құр   қаңғыма.

 14 - оқушы:             Сыйла  үлкен  кісіні ,

                                  Қамқорлыққа  ал  кішіні .

                                  Сақта  көше  тәртібін ,

                                  Бағдаршамның  ал тілін .

                                  Әдет   қыл  бұл  ісіңді ,

                                   Тазалап   жүр тісіңді .

ІV.    1) Суреттер   бойынша   адамгершілік , сыпайылық ,әдептілік  жайында әңгімелету .      «Үлкенді құрметтеу», «Кішіге  қамқорлық », «Автобус ішіндегі бала»т.б.

            «Жалғастыр»ойынын   ойнату. «Не   істеуге  болмайды?»

Мұғалім  бастапқы  сөзін   айтып ,оқушы   ойланып  жалғастыруы  керек.

* Үлкендердің  алдынан кесіп  өтуге  болмайды.

*  Кішкене   баланы   жылатуға  болмайды.

* Құстарды   атуға болмайды .

* Сабақтан  кешігуге  болмайды .

* Сыныпта   айқайлауға  болмайды .

   « Не   істеу  керек ?»

* Үлкен  кісіні сыйлау керек .

* Үлкеннің  тілін алу керек .

* Үлкендерге  сәлем беру  керек.

*Оқу құралдарын  күтіп ұстау керек.

          3 )  «Сырлы   хаттарға»жауап  беру .

• 
  Қорытынды : Сонымен , балалар, біз бүгінне туралы әңгімелеп  , көрініс  қойдық?
  

Тақырыбы. Әдептілік – әдемілік.

Мақсаты:1) оқушылар ережесін сақтауға, әрдайым үлкендерді сыйлауға

үйрету;

дамыту;

Көрнекілігі: мазмұнды суреттер,мақал-мәтелдер, кеспе әріптер.

Барысы:

І.Ұйымдастыру.

1. Қызығушылығын ояту.

3. Әр топқа мазмұнды сурет беріледі . Балалар сурет бойынша әңгіме құрастырып , айтып береді.

1-топ. Автобуста үлкенге орын берген бала туралы сурет.

2-топ. Ата-анасына үйде көмектесіп жатқан балалар туралы сурет.

3-топ. Әжеге көмектескен бала туралы сурет.

Әр топ өз әңгімесін ауызша айтады.

4.Сұрақтарға жауап:

-Сен жүгіріп келе жатып біреуге соғып кеттің. Не деу керек?

-Таңертең мұғалімді көргенде не деу керек? «Көршіңді, досыңды, танысыңды т.б.»

-Бір кісі автобусқа міне алмай жатыр екен. Не істейсің?

5. Әр топ сыпайылық, ізгілік, инабаттылыққа байланысты «алтын» сөздер жазады.Оны оқып береді. Мысалы:рақмет, кешіріңіз, рұқсат па? т.б.

3. Ой толғаныс

Әр бала тәрбие сағатында не үйренгенін, сабақтан не түсінгенін өз тобында жолдастарына айтып береді

IV. Қорыту.

Әдептілік туралы мақал – мәтелдер.

1.Әдепті бала –арлы бала, әдепсіз бала – сорлы бала.

2.Әдептілік, ар – ұят - адамдықтың белгісі.

3.Әдептілік белгісі – иіліп сәлем бергені.

4.Үлкенге құрмет – кішіден ізет.

5.Әдепті бала ата – анасын мақтатар,

Әдепсіз бала ата – анасын қақсатар.

6. «Сіз» деген – әдеп,

«Біз» деген – көмек.

• 
  Ұйымдастыру кезеңі:
  

• 
  Үй тапсырмасын сұрау: Үйге берілген тапсырма бізде: «Есім сабақты оқуды қалай үйренді.»
  

• 
  Үй тапсырмасын пысықтау кезеңі: Балық аулау кезеңі.
  

• 
  Мақсат қою кезеңі: 1.Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау.
  

• 
  Жаңа сабақ: Дәптерімізді ашып бүгінгі күннің жадын жазамыз, бүгінгі жаңа сабағымыздың тақырыбы: Сансызбай Сарғасқаев. Сынған аквариум. Мен сіздерге үйге Сансызбай Сарғасқаев туралы біліп келіңіздер деген болатынмын ендеше Сансызбай Сарасқаев кім? Деген сұраққа топтастыру әдісі бойынша тақтаға жаза қояйық.
  

Балалар менің де сіздерге алып қосарым бар? (Слайд көрсетіледі)

• 
  Құмырада: «Жетістіктерім» бүгінгі сабақта қандай жетістіктерге жеттік.
  
• 
  Құмырада: «Ұсыныс пікірлер» қандай өзіндік ұсыныс пікірлеріңіз бар? Осы ойларыңызды мен таратып берген стикер парақшалары арқылы жазып жапсыра қойыңыздар.
  

• 
  Бағалау: Бағалау сәтіне де келіп жеттік, балалар бүгін ерекше ашық түрде өткізілген сабақ болды, сол себепті бағалау сәтінде ерекше өткізіп өз – өзімізді бағаласақ кайтеді? Тақтада «Білім кілті» бар осы білім кілтінің астында 3, 4, 5 деген бағалар орналасқан, мен сіздерге стикер парақшаларын таратып беремін сіздер соған өз есімдеріңізді жазып өзіңізді ұсынған бағаның астына жапсыруларыңыз қажет.
  
• 
  Үйге тапсырма: Достарыңның жақсы және жаман қасиеттеріне мінездеме жазып және бүгінгі сабағымызды мазмұндап келу.