Тарау Қаржылық бақылаудың мәні,пәні және формалары Қаржылық бақылаудың мәні,мазмұны мен пәні


Тарау 4 Қаржы – шаруашылық бақылауды ғылыми – әдістемелік қамсыздандыру



бет10/49
Дата26.01.2022
өлшемі348,5 Kb.
#114818
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   49
Байланысты:
Тобылов . Т., Даулетбаев Б. Т. Аржылы ба ылау ж не аудит

Тарау 4 Қаржы – шаруашылық бақылауды ғылыми – әдістемелік қамсыздандыру




4.1.Қаржы – шаруашылық бақылау және аудиттің методологиялық негіздері

Аудиторлық фирма (аудитор) өз бетінше аудиторлық бақылаудың нысандары мен әдістерін аудит мақсаттарына сай болатындай және аудиторлық қорытындыда барлық маңызды жағдайлар көрініс таба алатындай етіп анықтайды. Сонымен қатар аудиторлар аудиторлық қызметтің келесі стандарттарын қолданады: «Аудиторлық дәлелдемелер», «Аудиторлық сұрыптау», «Бухгалтерлік есепте қателерді анықтаған кездегі аудитордың іс-әрекеті», «Сарапшының жұмысын қолдану».



Жалпы аудитті ұйымдастырудың әдістері және аудиторлық тексеруді өткізудің әдістері бар. Жалпы аудитті ұйымдастырудың әдістері арасында келесілерді атап кетуге болады: жаппай тексеру, таңдамалы тексеру, құрама тексеру, құжаттық тексеру, фактілік тексеру. Тексеру кезіндегі бухгалтерлік мәліметтердің қамтылу көлеміне байланысты жаппай, таңдамалы және құрамалы тексеру түрлері, ал тексеруді өткізу орнына байланысты – құжаттық (камеральдық) және фактілік түрлері ажыратылады.

Жаппай тексеру біріншілік бухгалтерлік құжаттардың барлық жиынтығының, аналитикалық және синтетикалық есептің регистрлерінің, бухгалтерлік есеп берудің толық жете (детальное) зерттелуін болжамдайды. Сонымен бірге біріншілік құжаттар мәліметтері аналитикалық есеп (жеке шоттар) регистрлерінің мазмұнымен сәйкестендіріледі, содан кейін аналитикалық есеп мәліметтерінің синтетикалық шот бойынша айналымдар мен қалдықтарға сәйкестілігі қабылданады, баланстың сәйкес баптарындағы есеп беру уақытына синтетикалық шоттар бойынша қалдықтардың дұрыс көрініс табуы тексеріледі.

Таңдамалы тексеру ықтималдық теориясының заңдарына негізделген, оларға сәйкес тексеріліп жатқан жиынтық туралы жеткілікті дәл (белгілі бір критерий бойынша) мәліметтерді оның салыстырмалы аз бөлігінен алуға болады. Дегенмен, сұрыптау репрезентативті, яғни келісті (представительной) болуы тиіс.

Стандарттың репрезентативтілігін қамтамасыз ету үшін келесі әдістердің бірін қолдану ұсынылады:

- кездейсоқ сұрыптау – кездейсоқ сандар кестесі бойынша жүргізілуі мүмкін;
- жүйелік сұрыптау – элементтердің кездейсоқ таңдалған саннан бастап тұрақты интервал арқылы сұрыптауды айқындайды. Интервал жиынтық элементтерінің белгілі бір санында (мысалы, осы санаттың барлық құжаттарынан әрбір жиырмасыншы құжат зерттеледі), не құндық бағада (мысалы, элементтер құнының жиынтығында әрбір келесі миллион рубльге шағатын сальдоны немесе шот бойынша айналымды құрайтын элемент таңдалады) құрылады;

- құрамалы сұрыптау – кездейсоқ және жүйелік сұрыптаудың түрлі әдістерінің қиыстыруын сипаттайды.



Құрамалы тексеру жаппай және таңдамалы тексеру әдістерінің бірігуімен сипатталады. Бұл жалпы алғанда тексерудің тиімділігін жоғарлатуға, оны өткізу шығындарын төмендетуге және уақытты біршама ықшамдауға мүмкіндік береді.

Құжаттық тексеру бухгалтерлік есептің, бухгалтерлік және салықтық есеп берудің біріншілік және жиынтық құжаттарын зерделеумен шектеледі, тексеріліп жатқан экономикалық субъекттің жетекшілер және қызметкерлер құрамының ауызша сұрауын, инвентаризацияның жүргізілуін болжамайды.

Фактілік тексеру тексеру (аудирленетін) объектісіне шығу арқылы жүзеге асырылады. Аудиторлық тексеруді өткізудің төменде аталған әдістері тексерудің дәл осы түрлеріне жатады. Құжаттық тексеру де, фактілік тексеру де жаппай, таңдамалы немесе құрамалы болуы мүмкін.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   49




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет