Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының хабаршысы ғылыми-педагогикалық журнал вестник таразского государственного педагогического института научно-педагогический журнал
Педагог бала бойына жақсы қасиеттерді қалыптастыра білетін іс-әрекеті
жүктеу/скачать 6,98 Mb.
|
| Педагог бала бойына жақсы қасиеттерді қалыптастыра білетін іс-әрекеті:
баланың шығармашылық қабілетін немесе өз бетінше шығармашылық ізденісін дамыту; пәнге терең қызығушылығын арттыру; оқушының әсерлік сезімін қалыптастыру; оқушының белсенділігін арттыру мақсатында даму деңгейін, танымдық белсенділігін арттыра оқыту; жалпы білім-білік дағдыларын дамыта оқыту; білім базасын арттыру; пәндердің ғылыми негізінде оқушылардың білім сапаларының деңгейін жоғарылата дамыта оқыта отырып, интеллектуалдық жаңашылдыққа, әдептілікке, жеке тұлғалардың эстетикалық мәдениетінің жоғары дамуына ықпал жасауда білімді мықты құрал ретінде қолдану; - педагог, психолог, тәрбиеші, ақылшы, қамқоршы, жетекші, мейірімді жан. Ал педагог-психологтың бойында әділдік, тапқырлық, қамқорлық, шыдамдылық, адамшылық, кеңпейілдік қасиеттері басым болуы қажет. Педагогтың оқушылармен, олардың ата-аналарымен қарым-қатынас сипатына негізінен педагогикалық ұжымда қалыптасқан моральді-психологиялық хал-ахуалы әсер етеді. Мұғалімнің өз әріптестерімен мектеп әкімшілігімен іскерлік, тату байланыстары бүкіл мұғалімдер ұжымының өз оқушылары мен олардың ата-аналарымен қарым-қатынас жасауында тәрбиелік ықпалының біртіндеп және бірыңғай бағыт алушылығын қалыптастыруға жәрдемдеседі. Көрнекті психолог, профессор С.М.Жақыповтың еңбегінде оқу процесінің педагогикалық-психологиялық модельдеудің қызметтік деңгейінің бірінші сатысы оқытушы мен оқушылардың ішкі жүйелік қарым-қатынасы ретінде білімнің мазмұндық жанамалығы, оқытудың әдіс-құралдары көрсетілген. Оқу процесі жүйесінің құрылымдық бағдарын анықтай отырып, білімнің объективті және субъективті мазмұндылығын айыру қажеттілігі туындайды [13]. Моральді-психологиялық хал-ахуал негізінде ұжымда басымырақ көрінген өнегелі күй танылады. Бұл кейде адамдардың тіршілік әрекеті үшін басты деп саналған жан құбылысы мен толқыны адамдар әрекетінің реттелуі, олардың бір-біріне, жұмысына, әлемдегі болып жатқан оқиғаларына деген қатынасы өз бастауын алады. Педагог-психолог пен оқушы қарым-қатынасы өз алдына бір-бірімен байланысқан және өзара шартты тізбек болып, түрлі формалар мен жағдайларда жүзеге асады. Бұл тізбектік мұғалім ерекше рөл атқарады. Педагог-психологтар тек мектепте ғана емес, қоғамдағы түрлі мекемелерде де жетекші қызметтер атқарады. В.А.Сластениннің пікірі бойынша, педагог-психолог профессиограммасы мыналарды қамтиды: 1) қоғамның саяси сапалары; 2) әлеуметтік-психологиялық, этикалық-педагогикалық және ұстаздың жеке басының сапалары; 3) психологиялық және педагогикалық даярлық; 4) мамандық бойынша даярлық. Педагог-психологтың инновациялық іс-әрекетін ғалымдар былай сипаттайды: 1. Инновациялық іс-әрекеттің негізгі міндеттері: ♦ жаңалықты тұтастай және жекелеген кезеңдерінің нәтижелерін болжау; ♦ жаңалықтың жетімсіз жақтарын анықтап, оны енгізуді ұйымдастыру кезінде толықтыру мақсатын көздеу; ♦ жаңалықтарды басқа жаңалыктармен салыстырып, олардың тиімдісін тандап алу, мәні мен зерттелуін анықтау; ♦ жаңалық енгізілетін ұйымның инновациялық қабілетін бағалау. 2. Болашақ маманның кәсіби педагогикалық-психологиялық функциялары: конструктивтік, ұйымдастырушылық, қарым-қатынастық, дамытушылық, ақпараттық, зерттеушілік. Ұйымдастырушылық іс-әрекет міндеттерін шешу үшін: ♦ оқушы мен мұғалім арасындағы қарым-қатынасты ұйымдастыру; ♦ оқушының оқудағы психологиялық және практикалық даярлығын ұйымдастыруға жағдай жасау; ♦ оқушыларды әртүрлі оқу-тәрбие жұмыстарына баулу; ♦ шығармашылықтарын дамытуға бағытталған жұмыстарды ұйымдастыру; ♦ сабақты тыңдауға, білімді қабылдауға оқушыларды дайындай білуі. Қарым-қатынас тұрғысындағы әрекетті іске асыру: ♦ оқушы мен мұғалім арасында іскер қарым-қатынас орнықтыру; ♦ оқу үрдісіндегі ұжымдағы оқушылар қарым-қатынасын жақсарту. Дамытушы тұрғыдағы іске асыру қызметі: ♦ инновациялық іс-әрекетті оқушының жас өспірім физиологиясына, педагогикалық-психологиялық ерекшелігіне сәйкес қолдану; ♦ оқу үрдісіне оқушының ақыл-ой еңбегін ұйымдастыру; ♦ оқу үрдісінде педагогикалық жағдаят тудыру арқылы, оқушының өздігінен ойлауымен оқылатын шындық болмыс арасындағы байланысты білу; ♦ оқушының білімге қызығушылығын арттыру; ♦ алдыңғы қатарлы озық тәжірибелердің оқушы білімін дамытушы әдіс-тәсілдерін қолдану. Акпараттық функцияны іске асыру қызметі: ♦ оқу материалдарын еркін меңгеріп, оны жеткізе білу әдістемесі мен тәсілдерін қолдана білу; ♦ пән мазмұнына ғылыми-дидактикалық талдау енгізу; ♦ оқытуда жаңа технологиялар элементтерін қолдану [14]. Адам бойындағы қажет, түрткі, ниет, тілек, ынта, ықылас т.б. қасиеттер танымдық қызығушылықты құрайды. Танымдық қызығу адамды білімге, кәсіпке, іскерлікке, іс-әрекетілікке т.б. итермелейді. Танымдық қызығушылықтың туындау көрсеткіштері (1-кестеде) төмендегідей компоненттерге бөлінді: мотивациялық құндылықтары; оқу объектісіне бағыттау; технологиялық; шығармашылық. Кесте 1 – Педагог-психолог моделі Бұл аталған компоненттердің әсерінен білім, кәсіп, іскерлік, іс-әрекет, игеру, нәтиже құралады [15]. жүктеу/скачать 6,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|