042-16-02.1.34/01-2013
|
№1 басылым 30.09.2013
|
Беттің беті
|
|
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
| |
3 деңгейлі СМЖ құжаты
|
ПОӘК
|
ПОӘК
042-16-02.1.34/01-2013
|
«Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы» пәнінің оқу-әдістемелік кешені
|
№1 басылым
30.09.2013
|
«Тарих» мамандығына арналған
«Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы»
ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
Оқытушыларға арналған
Семей
2013
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырған Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Қазақстан тарихы» кафедрасының профессоры Байсарина Қымбат Қабидолдақызы.
2 ТАЛҚЫЛАҒАН
2.1 Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Қазақстан тарихы» кафедрасының отырысында талқыланды.
«0» қыркүйек 2013 ж. №1 хаттама
Кафедра меңгерушісі ________ Мухаметжанова Н.А.
2.2. Гуманитарлық-заң факультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысында талқыланды.
«0» қыркүйек 2013 ж. №1 хаттама
Төрайым ________
2.3. Гуманитарлық-заң факультеттің ғылыми кеңесінің отырысында талқыланды.
«» қыркүйек 2013 ж. №1 хаттама
Ғылыми кеңес төрағасы____________Мамырбеков А.М.
Мазмұны
1 Қолдану аумағы
2 Нормативтік сілтемелер
3 Жалпы ереже
4 Оқытушылар үшін пәннің жұмыс бағдарламасының мазмұны
5 Студенттердің өздік жұмыстары тақырыптарының тізімі
6 Пән бойынша оқу-әдістемелік картасы.
7 Оқу-әдістемелік әдебиеттердің қамтамасыз етілу картасы
8 Әдебиеттер
1 Қолданылу аумағы
«Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешені 050203 - «тарих» мамандығының студенттеріне арналған. Ол студенттерді курстың мазмұнымен, оның маңыздылығы және қажеттілігін, қурс саясатын, дағды мен іскерліктің тақырыптарымен таныстырады. Оқу-әдістемелік кешені пәнді оқып білудегі негізгі басшылық болып табылады.
2 Нормативтік сілтемелер
«Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы» пәні бойынша осы оқу-әдістемелік кешені келесі құжаттардың ұсынымдарымен және талаптарына сәйкес берілген пән бойынша оқу процесін ұйымдастыру тәртібін белгілейді және жасайды:
050203 -«тарих» мамандықтарындағы мемлекеттік жалпы міндетті білім стандарты ҚР МЖБС 3.08.273-2006, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «23» желтоқсан 2005 жылғы, № 779 бұйрығы бойынша әрекетке еңгізілді және бекітілді.
- СТУ 042- РГКП-СГУ -8-2007 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенін жасау және ресімдеужің жалпы талабы» университет стандарты.
- ДП 042- 08.10.10.12-2007 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы және мазмұны» құжатталған процедура.
3 Жалпы ереже
Оқытушының аты-жөні – Байсарина Қымбат Қабидоллақызы
Кафедра –«Қазақстан тарихы»
Байланыс ақпараты – 360225, №1 оқу ғимараты, 1006-кабинет;
Дәрісті өткізу орны – №1 оқу ғимараты; 1211 а-дәрісханасы;
Пән атауы – «Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы»;
Кредит саны – 3;
Оқу жұмыс жоспарынан көшірме;
3.1 Пәннің мазмұнының қысқаша сипаты.
«Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы» пәні тарихшы- студенттерді оқыту барысында негізгі элемент болып табылады. Тарихты зерттеу әдістерінің дамуымен, тарихшылардың алдында жалпы тарихи үрдісте өз халқының орнын анықтау тұрды. Осыған байланысты, көрші халықтардың ортағасырлық тарихы түпкілікті зерттеле бастады. Ақыр аяғында дүние жүзі халықтарының тарихи даму процесінің заңдылықтарын іздеу әдісі қалыптасты. Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы оқыған кезде студент ежелгі дүниеден бастап Еуропаның тарих ғылымының генезисін және одан ары қарайғы дамуын көре алады. Тарих теориясы мен методологиясының негізгі ұғымдар жүйесі және категорияларымен танысып, зерттеу әдістерін меңгереді.
Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы пәнінде ғылыми- тарихи білімдердің пайда болуы және жинақталуы, тарихи ойдың дамуы,тарих ғылымының қалыптасуы және дамуы,әр кезеңдегі тарихи таным мен ойлау заңдылықтары ашылады.
Тарихи үрдісті және танымды түсіндіру (тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы) тарих философиясының негізгі міндеті болып табылады. «Тарихтың философиясы» терминін Вольтер енгізді, ол бұл түсінікті ғылыми тарихтың белгілерін анықтау үшін қолданды. Одан кейін Гердер мен Гегель бұл терминді тприхи үрдісті жалпылау жеке тарихтарды біртұтас әлемдік тарихқа тоғыстыру үшін қолданды. Тарих философиясының міндеттері тарихи үрдістің дамуының басты себептері мен факторларын анықтау. Кейіннен «тарихтың философиясы» терминінің мазмұны кеңейтілді. Риккерт, одан кейін Коллингвуд бұл түсінікке тарихи білім мен таным туралы ілімді еңгізді. Бұл ілімді бірқатар ғалымдар тарихтың методологиясы деп те атайды. Өйткені бұл жағдайда тарихтың философиясы тарихи танымның теориялы формаларына қатысты алғанда рефлекция функцияларын атқарады.
3.2 «Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы» курсын зерделеудің негізгі мақсаты:
студенттерді тарихтың философиясы мен методологиясының негізгі түсініктерімен таныстыру;
студенттерді тарихнамалық зерттеуде тарихилық принципін саналы түрде қолдануға бағыт беру;
студенттерді неғұрлым белгілі теориялық бағыттармен, мектептермен, концепциялар мен және оның өкілдерімен таныстыру;
тарихи танымның принциптерін, тарихи теорияның категориялары мен заңдылықтарын түсіну, тарих ғылымында жинақталған әртүрлі бағыттағы методологиялық теорияларды меңгеру арқылы студенттердің тарихты оқыту мен зерттеуде өзіндік бағдарын анықтауға негіз болатын білім беру.
3.3 «Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы» пәні курсын зерделеудің негізгі міндеттері:
- тарих ғылымының даму заңдылықтарын анықтау және тарихи ойдың түрлі бағыттарының теориялық- методологиялық принциптерін үйрену;
- адамзат тарихының дамуына формациялық және өркенниеттік тұрғыдан қарау негізлерін түсіндіру;
- жас тарихшылардың бойында тарих ғылымының қазіргі даму дәрежесіне сай зерттеушілік мәдениетін қалыптастыру;
- тарихи фактінің ерекшеліктерін және тарихи танымның деңгейлерін, тарихи теорияның қалыптасуының жолдарын түсіну.
3.4 Курс пререквизиттері:
- Ежелгі дүние тарихы. Ежелгі Шығыс тарихы. Қазақстанның ежелгі заман тарихы.
- Орта ғасырлар тарихы. Азия және Африка елдерінің орта ғасырлар тарихы. Қазақстанның орта ғасырлар тарихы.
- Еуропа және Америка елдерінің жаңа және қазіргі заман тарихы. Азия Африка елдерінің жаңа және қазіргі заман тарихы. Қазақстанның қазіргі заман тарихы.
- Философия, саясаттану, мәдениеттану.
3.5 Курс постреквизиттері:
- Шетелдер тарихының тарихнамасы.
- Қазақстан тарихының тарихнамасы.
- Деректану.
- Тарихнама;
- фолософия;
кесте-1
Курс
|
Семестр
|
Кредит
|
Лекция
|
Семинар
|
СӨЖ
|
ОСӨЖ
|
Барлығы
|
Бақылау түрі (семестр)
|
4
|
ҮІ1
|
3
|
30
|
15
|
45
|
45
|
135
|
емтихан
|
4 Оқытушылар үшін пәннің жұмыс оқу бағдарламасының мазмұны
Пәннің мазмұны. Сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу кесте -2
Тақырып аттары және оның мазмұны
|
Сағат саны
|
Қолданылатын әдебиеттер
|
Дәріс сабақтары
|
Тақырып 1.
«Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы» пәні.
1.Тарихи үрдіс және таным теориясы пәні.
2.Тарихи үрдіс – тарих философиясының пәні.
3.Пәннің категориялық аппараты
|
2
|
1 Жуков Е.И. Очерки методологии истории. М., 1980.
2 Философия истории. Антология. М., 1995.
3 Философия истории. Под ред. А.С. Панарина (Учебное пособие). М., 2001.
4 Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.
|
Тақырып 2.
Тарихи үрдістің категориялары және сипаты.
1.Тарихи теория- тарихи үрдіс теориясы.
2. «Қоғамдық- экономиялық формация» категориясы.
3.Тарихи үрдістегі субьективтілік пен обьективтілік диалектикасы
|
2
|
1 Барг М.А. Категории и методы исторической науки. М., 1984.
2 Иванов В.В. Методология исторической науки. М., 1985.
3 Могильницкий Б.Г. Введение в методологию истории. М., 1989.
|
Тақырып 3.
Тарихи заңдылық категориясы.
1.«Тарихи заңдылық» ұғымы.
2.Қажеттілік пен кездейсоқтық. Альтарнативтілік.
Тарихтың көп өлшемділігі
|
2
|
1 Барг М.А. Категории и методы исторической науки. М., 1984.
2 Жуков. Е.И. Очерки методолгии истории. М., 1980.
3 Могильницкий Б.Г. Введение в методологию истории. М., 1989.
|
Тақырып 4.
Тарихи танымның ерекшелігі.
1.Тарихтың позитивистік методологиясындағы субьект пен обьект мәселесі.
2.Тарихи таным –ғылыми таным.
|
2
|
1 Ракитов А.И. Историческое познание. М., 1989.
2 Хвостова К.В., Финн В.К. Проблемы исторического познания в свете современных междисциплинарных исследований. М., 1997.
3 Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.
|
Тақырып 5.
Тарих ғылымының пәні.
1.Тарих пен идеологияның өзара қатынастары.
2.Тарих және саясат.тарих ғылымының саяси функциялары.
3.Тарих және қоғамдық сана.
|
2
|
1 Ясперс К. Смысл и назначение истории. М., 1995.
2 Карр Э.Г. Что такое история? Алматы, 1997.
3 Петров Ю.В. Практика и историческая наука. Томск, 1981.
4 Гулыга А.В. Эстетика истории. М., 1974.
5 Говорков А.А. М.Н. Покровский о предмете исторической науки. Томск, 1976.
|
Тақырып 6.
Тарихи танымның әдістері.
1.Жалпы ғылыми әдістер.
2.Арнаулы тарихи әдістер.
|
2
|
1 Барг М.А. Категории и методы исторической науки. М., 1984.
2 Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.
3 Ракитов А.И. Историческое познание. М., 1989.
4 Миронов Б.Н. История в цифрах. Математика в исторических исследованиях. М., 1991.
5 Математические методы в историческом исслдеовании. М., 1991.
|
Тақырып 7.
Тарихи танымның негізгі методологиялық принциптері.
1.Тарихилық принципі – болмысты танудың жалпы методологиялық принципі.
2.Тарихилық принципінің формалары.
3.Неопозитивизм және тарихилық..
|
2
|
1 Могильницкий Б.Г. Введение в методологию истории. М., 1989.
2 Козин П.Г. Познание и историческая наука. Эмпирический и теоритический уровни познания и историческая наука. Саратов, 1980.
3 Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.
4 Жуков. Е.И. Очерки методолгии истории. М., 1980.
5 Репина Л.П. История исторического знания. М., 2006.
|
Тақырып 8.
Тарихи деректің методологиялық мәселелері.
1.Ғылыми әдебиеттегі «тарихи дерек» түсінігінің мазмұны.
2.Тарихи деректің әлеуметтік табиғаты, гносеологиялық функциясы.
|
2
|
1 Атабаев. Қ. Деректану. Алматы, 2007.
2 Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.
3 Медушевская О.М. Теоретические проблемы источниковедения. М., 1977.
|
Тақырып 9.
Тарихи факт.
1.«Тарихи факт» ұғымы
2.Ғылыми тарихи факт және оның түрлері.
|
2
|
1 Жуков. Е.И. Очерки методолгии истории. М., 1980.
2 Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.
3 Могильницкий Б.Г. Введение в методологию истории. М., 1989.
|
Тақырып 10.
Тарихи теория.
1.Теория ның тарих ғылымындағы қызметі.
2.Тарихи түсінік және оның гносеологиялық түрлері.
3.Әлеуметтік және тарихи заңдар.
|
2
|
1 Ракитов А.И. Историческое познание. М., 1989.
2 Максимова Д.Л. Методологический анализ в исторической науке. Новосибирск, 1973.
|
Тақырып 11.
Тарихи үрдістің қазіргі заманғы мәселелері .
1.М.Вебердің идеалды түрлер теориясы. В.Шубарт пен П.Сорокиннің мәдени- тарихи талдауы.
2.Тарихты формациялы және өркенниеттік тұрғыдан түсіндіру және олардың қазіргі кезеңдегі арақатынасы.
3.Ұзын толқындар теориясының қалыптасуы.
4.К.Поппердің идеялары.
Хаос теориясы
|
2
|
1 Белл Д. Грядущее постиндустриальное общество. М., 1999.
2 Вебер М. Избранные произведения. М., 1993.
3 Поппер К. Открытое общество и его враги. Т. 1 – 2. М., 1992.
4 Ясперс К. Смысл и назначение истории. М., 1995.
5 Тойнби А.Дж. Постижение истории. М., 1996.
6 Шпенглер О. Закат Европы. М., 1993.
7 Кондратьев Н.Д. Избранные произведения. М., 1993.
8 Ирмуханов Б.Б. Исторические воззрения мыслителей ХХ века. Алматы, 1999.
|
Тақырып 12.
Тарихи заңдар.
1.Тарихи заңдар тарих ғылымының элементі ретінде.
2.Әлеуметтік заңдар
3.Тарихи заңдар.
|
2
|
1 Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.
2 Могильницкий Б.Г. Введение в методологию истории. М., 1989.16том. 3 Әлемдік философия лық мұра. Жиырма томдық., Алматы, 2007.
|
Тақырып 13.
Шпенглердің мәдени- тарихи концепциясы.
1.О.Шпенглердің өмірбаяны.
2.Концепцияның негізгі тұжырымдары
|
2
|
1 Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.
2 Ирмуханов Б.Б.Исторические воззрения мыслителей ХХ века. Алматы, 1999.
3 Могильницкий Б.Г. История исторической мысли ХХв. Томск, 2001-2003. Вып.1-2.
4 Шпенглер О.Закат Европы: Очерки мировой истории. М., 1993.
|
Тақырып 14.
А.Дж.Тойнбидің локальды-өркенниеттік теориясы
1.А.Дж.Тойнбидің өмірбаяны
2Теорияның
негізгі тұжырымдары.
|
2
|
1 Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.
2 Ирмуханов Б.Б. Исторические воззрения мыслителей ХХ века. Алматы, 1999.
3 Могильницкий Б.Г. История исторической мысли ХХв. Томск, 2001-2003. Вып. 1-2.
4 Тойнби А.Дж. Постижение истории. М., 1996
|
Тақырып 15.
К.Ясперстің өзекті уақыт теориясы
1.К.Ясперстің ғылыми ортасы.
2Теорияның негізгі тұжырымдары
|
2
|
1 Могильницкий Б.Г. История исторической мысли ХХв. Томск, 2001-2003. Вып.1-2.
2 Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.
3 Ирмуханов Б.Б. Исторические воззрения мыслителей ХХ века. Алматы, 1999.
4 Ясперс К. Смысл и назначение истории. М., 1994.
|
Барлығы
|
|
30 сағат
|
Практикалық (семинарлық) сабақтар
|
Тақырып 1.
«Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы» пәні
1.Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясының ғылым ретінде даму тарихы.
2.Негізгі деректер мен зерттеулер.
|
1
|
1 Жуков Е.И. Очерки методологии истории. М., 1980.
2 Философия истории. Антология. М., 1995.
3 Философия истории. Под ред. А.С. Панарина (Учебное пособие). М., 2001.
4Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.
|
Тақырып 2.
Г.Гегель және тарихтың философиясы
1Гегельдің жалпы дүниетанымдық көзқарасы.
2 Гегельдің әмбебап тарихи үрдіс концепциясы. Гегель мектебі.
|
1
|
1 Гегель Г.Ф. Философия истории. М., 2000г.
2 Парсонс Т. Система современных обществ. М., 1997.
3 Вахтомин Н.К. Генезис научного знания. Л. 1973.
|
Тақырып 3.
Тарих пен фиософияның, тарих пен әлеуметтанудың арақатынасы туралы мәселе
1.Тарих пен философияның арақатынасы
2.Тарих пен әлеуметтанудың арақатынасы.
3.Аталған мәселелер төңірегіндегі түрлі көзқрастар.
|
1
|
1 Философия и методология истории. М.,1997
2 Философские проблемы исторической науки. Тарту, 1982.
3 Шидер Т.Различие между историческим методом и методом социальных наук. М., 1970.
|
Тақырып 4.
Тарихи үрдістегі обьективтілік пен субьективтілік диалектикасы.
1.Тарихи үрдістегі обьект және субьект мәселесі.
2.Аталған мәселелер төңірегіндегі түрлі көзқрастар.
|
1
|
1 Барг М.А. Категории и методы исторической науки. М., 1984.
2 Иванов В.В. Методология исторической науки. М., 1985.
3 Могильницкий Б.Г. Введение в методологию истории. М., 1989.
4 Әлемдік философия лық мұра. Жиырма томдық., 16том. Алматы, 2007.
|
Тақырып 5.
Тарихи оқиғалар мен құбылыстар.
1. «Тарихи оқиға»ұғымы.
2.«Тарихи құбылыстар» ұғымына түсінік.
3.Осы ұғымдар төңірегіендегі түрлі көзқарастар.
|
1
|
1 Барг М.А. Категории и методы исторической науки. М., 1984.
2 Жуков. Е.И. Очерки методолгии истории. М., 1980.
3 Могильницкий Б.Г. Введение в методологию истории. М., 1989.
|
Тақырып 6.
Тарихи уақыт категориясы.
1.Тарихи үрдістің толқындық сипаты.
2.Тарихи уақыт өлшемдері.
3.Тарихи циклдар,олардың арасындағы өтпелі кезеңдер.
|
1
|
1 Барг М.А. Категории и методы исторической науки. М., 1984.
2 Иванов В.В. Методология исторической науки. М., 1985.
3 Могильницкий Б.Г. Введение в методологию истории. М., 1989.
4 Әлемдік философия лық мұра. Жиырма томдық., 16том. Алматы, 2007.
|
Тақырып 7.
Неопозитивизм және тарихилық
1.Тарихилық принципінің негізгі идеялары.
2.Тарихи таным төңірегіндегі неопозитивистік көзқарастар.
|
1
|
1 Ясперс К. Смысл и назначение истории. М., 1995.
2 Карр Э.Г. Что такое история? Алматы, 1997.
3 Петров Ю.В. Практика и историческая наука. Томск, 1981.
4 Гулыга А.В. Эстетика истории. М., 1974.
5 Говорков А.А. М.Н. Покровский о предмете исторической науки. Томск, 1976.
6 Әлемдік философия лық мұра. Жиырма томдық., Алматы, 2007.
|
Тақырып 8.
Пәнаралық әдістер
1Тарихи таным әдістеріне жалпы шолу.
2.Пәнаралық әдістің мәні, қолдану аясы.
|
1
|
1 Хвостова К.В., Финн В.К. Проблемы исторического познания в свете современных междисциплинарных исследований. М., 1997
2 Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.
|
Тақырып 9.
Тарихи зерттеудің сандық әдістері.
1.Дәстүрлі емес тарихи әдістерге сипаттама.
2. Сандық әдістердің қолдану аясы,оның маңызы.
|
1
|
1 Барг М.А. Категории и методы исторической науки. М., 1984.
2 Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.
3 Ракитов А.И. Историческое познание. М., 1989.
4 Миронов Б.Н. История в цифрах. Математика в исторических исследованиях. М., 1991.
5 Математические методы в историческом исслдеовании. М., 1991.
|
Тақырып 10.
Тарихи деректердің позитивистік теориясы.
1.Позитивизм және ғылыми тарих.
2.Осы бағыт өкілдерінің негізгі концепция сына баға беру.
|
1
|
1 Барг М.А. Категории и методы исторической науки. М., 1984.
2 Жуков. Е.И. Очерки методолгии истории. М., 1980.
3 Могильницкий Б.Г. Введение в методологию истории. М., 1989.
|
Тақырып 11.
Тарихи теория, оның белгілері, құрылымы және функциялары.
1.Тарихи теорияның негізгі белгілері.
2.Тарихи теорияның құрылымы мен функциялары
3.Тарихи теория туралы түрлі көзқарастар
|
1
|
1 Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.
2 Могильницкий Б.Г. Введение в методологию истории. М., 1989. 16том. 3 Әлемдік философиялық мұра. Жиырма томдық., Алматы, 2007.
|
Тақырып 12.
Тарихи заңдар.
1.Тарихи заңдар тарих ғылымының элементі ретінде.
2.Әлеуметтік заңдар
3.Тарихи заңдар.
|
1
|
1 Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.
2 Могильницкий Б.Г. Введение в методологию истории. М., 1989.16том. 3 Әлемдік философия лық мұра. Жиырма томдық., Алматы, 2007.
|
Тақырып 13.
Шпенглердің мәдени- тарихи концепциясы.
1.О.Шпенглердің өмірбаяны.
2.Концепцияның негізгі тұжырымдары
|
1
|
1 Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.
2 Ирмуханов Б.Б.Исторические воззрения мыслителей ХХ века. Алматы, 1999.
3 Могильницкий Б.Г. История исторической мысли ХХв. Томск, 2001-2003. Вып.1-2.
4 Шпенглер О.Закат Европы: Очерки мировой истории. М., 1993.
|
Тақырып 14.
А.Дж.Тойнбидің локальды-өркенниеттік теориясы
1.А.Дж.Тойнбидің өмірбаяны
2Теорияның
негізгі тұжырымдары.
|
1
|
1 Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.
2 Ирмуханов Б.Б. Исторические воззрения мыслителей ХХ века. Алматы, 1999.
3 Могильницкий Б.Г. История исторической мысли ХХв. Томск, 2001-2003. Вып. 1-2.
4 Тойнби А.Дж. Постижение истории. М., 1996
|
Тақырып 15.
К.Ясперстің өзекті уақыт теориясы
1.К.Ясперстің ғылыми ортасы.
2Теорияның негізгі тұжырымдары
|
1
|
1 Могильницкий Б.Г. История исторической мысли ХХв. Томск, 2001-2003. Вып.1-2.
2 Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.
3 Ирмуханов Б.Б. Исторические воззрения мыслителей ХХ века. Алматы, 1999.
4 Ясперс К. Смысл и назначение истории. М., 1994.
|
Барлығы
|
|
15 сағат
|
5 Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптары
5.1 Тарихи танымдағы «субъект және объект» түсініктері.
5.2Тарихи қажеттілік және кездейсоқтық. Тарихтағы кездейсоқтылық рөлі.
5.3 Тарих терминінің маңызы. Тарих пәні ғылым ретінде.
5.4 Тарихтың ғылыми – танымдық қызметі.
5.5 Тарихи теорияның принциптері.
5.6 Дәстүрлі арнайы тарихи әдістер.
5.7 Тарих ғылымындағы танымның эмпирикалық деңгейі.
5.8 Тарихи зерттеудегі танымның теориялық деңгейі.
5.9 Жалпы ғылыми әдістер және олардығ тарихи зерттеудегі орны.
5.10 Тарихи зерттеудегі психологиялық талдау әдістері.
5.11 Тарихи информатика.
5.12 Тарих философиясы – қазіргі философияның құрамдас бөлігі.
5.13 Генрих Риккерт. Тарих философиясы.
5.14 Георг Зиммель. Тарих уақыт мәселесі.
5.15 Эрнест Трельч. Тарихшылдық және оның мәселелері.
5.16 Николай Бердяев. Тарихтың мәні.
5.17 Раймонд Арон. Тарих философиясына кіріспе.
5.18 Раймонд Арон. Тарих санының өлшемдері.
5.19 Б. Кроче. Тарих теориясы.
5.20 К. Ясперс. Тарихтың қайнарлары және оның мақсаты.
5.21 Ф.Фукуяма. Тарихтың аяқталғаны ма?
6 Пән бойынша оқу-әдістемелік картасы
Пән бойынша оқу-әдістемелік картасы кесте-3
Тақырыптары
|
Әдістемелік материалдар, плакаттар
|
Өз бетімен оқу сұрақтары
|
Бақылау формасы
|
Дәріс сабақтары
|
Практикалық
(семинар)
сабақтары
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Тақырып 1.
«Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы» пәні.
1.Тарихи үрдіс және таным теориясы пәні.
2.Тарихи үрдіс – тарих философиясының пәні.
3.Пәннің категориялық аппараты
|
Тақырып 1.
«Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясы» пәні
1.Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясының ғылым ретінде даму тарихы.
2.Негізгі деректер мен зерттеулер.
|
Тақта. бор, оқулықтар
ситуациялық тапсырмалар
|
1.3
|
Конспект
|
Тақырып 2.
Тарихи үрдістің категориялары және сипаты.
1.Тарихи теория- тарихи үрдіс теориясы.
2.«Қоғамдық- экономиялық формация» категориясы.
3.Тарихи үрдістегі субьективтілік пен обьективтілік диалектикасы
|
Тақырып 2.
Г.Гегель және тарихтың философиясы
1Гегельдің жалпы дүниетанымдық көзқарасы.
2 Гегельдің әмбебап тарихи үрдіс концепциясы. Гегель мектебі.
|
Тақта. бор, оқулықтар
ситуациялық тапсырмалар
|
2.4
|
Сұхбаттасу
|
Тақырып 3.
Тарихи заңдылық категориясы.
1.«Тарихи заңдылық» ұғымы.
2.Қажеттілік пен кездейсоқтық. Альтарнативтілік.
Тарихтың көп өлшемділігі
|
Тақырып 3.
Тарих пен фиософияның, тарих пен әлеуметтанудың арақатынасы туралы мәселе
1.Тарих пен философияның арақатынасы
2.Тарих пен әлеуметтанудың арақатынасы.
3.Аталған мәселелер төңірегіндегі түрлі көзқрастар.
|
Тақта. бор, оқулықтар
ситуациялық тапсырмалар
|
3.5,3.6
|
Баяндама
|
Тақырып 4.
Тарихи танымның ерекшелігі.
1.Тарихтың позитивистік методологиясындағы субьект пен обьект мәселесі.
2.Тарихи таным –ғылыми таным.
|
Тақырып 4.
Тарихи үрдістегі обьективтілік пен субьективтілік диалектикасы.
1.Тарихи үрдістегі обьект және субьект мәселесі.
2.Аталған мәселелер төңірегіндегі түрлі көзқрастар.
|
Тақта. бор, оқулықтар
ситуациялық тапсырмалар
|
4.4
|
Баяндама
|
Тақырып 5.
Тарих ғылымының пәні.
1.Тарих пен идеологияның өзара қатынастары.
2.Тарих және саясат.тарих ғылымының саяси функциялары.
3.Тарих және қоғамдық сана.
|
Тақырып 5.
Тарихи оқиғалар мен құбылыстар.
1. «Тарихи оқиға»ұғымы.
2.«Тарихи құбылыстар» ұғымына түсінік.
3.Осы ұғымдар төңірегіендегі түрлі көзқарастар.
|
Тақта. бор, оқулықтар ситуациялық тапсырмалар
|
5.7,5.8,5.9
|
Сұхбаттасу
|
Тақырып 6.
Тарихи танымның әдістері.
1.Жалпы ғылыми әдістер.
2.Арнаулы тарихи әдістер.
|
Тақырып 6.
Тарихи уақыт категориясы.
1.Тарихи үрдістің толқындық сипаты.
2.Тарихи уақыт өлшемдері.
3.Тарихи циклдар,олардың арасындағы өтпелі кезеңдер.
|
Тақта. бор, оқулықтар
ситуациялық тапсырмалар
|
6.5
|
Баяндама
|
Тақырып 7.
Тарихи танымның негізгі методологиялық принциптері.
1.Тарихилық принципі – болмысты танудың жалпы методологиялық принципі.
2.Тарихилық принципінің формалары.
3.Неопозитивизм және тарихилық..
|
Тақырып 7.
Неопозитивизм және тарихилық
1.Тарихилық принципінің негізгі идеялары.
2.Тарихи таным төңірегіндегі неопозитивистік көзқарастар.
|
Тақта. бор, оқулықтар
ситуациялық тапсырмалар
|
7.4,7.5
|
Сұхбаттасу
|
Тақырып 8.
Тарихи деректің методологиялық мәселелері.
1.Ғылыми әдебиеттегі «тарихи дерек» түсінігінің мазмұны.
2.Тарихи деректің әлеуметтік табиғаты, гносеологиялық функциясы.
|
Тақырып 8.
Пәнаралық әдістер
1Тарихи таным әдістеріне жалпы шолу.
2.Пәнаралық әдістің мәні,қолдану аясы.
|
Тақта. бор, оқулықтар
ситуациялық тапсырмалар
|
8.5,8.6
|
Сұхбаттасу
|
Тақырып 9.
Тарихи факт.
1.«Тарихи факт» ұғымы
2.Ғылыми тарихи факт және оның түрлері.
|
Тақырып 9.
Тарихи зерттеудің сандық әдістері.
1.Дәстүрлі емес тарихи әдістерге сипаттама.
2. Сандық әдістердің қолдану аясы,оның маңызы.
|
Тақта. бор, конспект,оқулықтар
ситуациялық тапсырмалар
|
9.4,9.5
|
Конспект
|
Тақырып 10.
Тарихи теория.
1.Теория ның тарих ғылымындағы қызметі.
2.Тарихи түсінік және оның гносеологиялық түрлері.
3.Әлеуметтік және тарихи заңдар.
|
Тақырып 10.
Тарихи деректердің позитивистік теориясы.
1.Позитивизм және ғылыми тарих.
2.Осы бағыт өкілдерінің негізгі концепция сына баға беру.
|
Тақта. бор,
|
10.3
|
Конспект
|
Тақырып 11.
Тарихи үрдістің қазіргі заманғы мәселелері .
1.М.Вебердің идеалды түрлер теориясы. В.Шубарт пен П.Сорокиннің мәдени- тарихи талдауы.
2.Тарихты формациялы және өркенниеттік тұрғыдан түсіндіру және олардың қазіргі кезеңдегі арақатынасы.
3.Ұзын толқындар теориясының қалыптасуы.
4.К.Поппердің идеялары.
Хаос теориясы
|
Тақырып 11.
Тарихи теория, оның белгілері, құрылымы және функциялары.
1.Тарихи теорияның негізгі белгілері.
2.Тарихи теорияның құрылымы мен функциялары
3.Тарихи теория туралы түрлі көзқарастар
|
Тақта. бор, конспект,
оқулықтар
|
|
Сұхбаттасу
|
Тақырып 12.
Тарихи заңдар.
1.Тарихи заңдар тарих ғылымының элементі ретінде.
2.Әлеуметтік заңдар
3.Тарихи заңдар.
|
Тақырып 12.
Тарихи заңдар.
1.Тарихи заңдар тарих ғылымының элементі ретінде.
2.Әлеуметтік заңдар
3.Тарихи заңдар.
|
Тақта. бор, конспект, оқулық
|
12.5,12.6
|
Баяндама
|
Тақырып 13.
Шпенглердің мәдени- тарихи концепциясы.
1.О.Шпенглердің өмірбаяны.
2.Концепцияның негізгі тұжырымдары
|
Тақырып 13.
Шпенглердің мәдени- тарихи концепциясы.
1.О.Шпенглердің өмірбаяны.
2.Концепцияның негізгі тұжырымдары
|
Тақта. бор, конспект, оқулық
|
13.4
|
Баяндама
|
Тақырып 14.
А.Дж.Тойнбидің локальды-өркенниеттік теориясы
1.А.Дж.Тойнбидің өмірбаяны
2Теорияның
негізгі тұжырымдары.
|
Тақырып 14.
А.Дж.Тойнбидің локальды-өркенниеттік теориясы
1.А.Дж.Тойнбидің өмірбаяны
2Теорияның
негізгі тұжырымдары.
|
Тақта. бор, конспект, оқулық
|
14,3
|
Конспект
|
Тақырып 15.
К.Ясперстің өзекті уақыт теориясы
1.К.Ясперстің ғылыми ортасы.
2Теорияның негізгі тұжырымдары
|
Тақырып 15.
К.Ясперстің өзекті уақыт теориясы
1.К.Ясперстің ғылыми ортасы.
2Теорияның негізгі тұжырымдары
|
Тақта. бор, конспект, оқулық
|
|
Баяндама
|
7 Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы кесте 4
Оқулықтар, оқу-әдістемелік әдебиеттердің аттары
|
Жалпы саны
|
Студенттер саны
|
Қамтамасыз етілу пайызы
|
ХХ ғасырдағы тарих философиясы.
Алматы, 2007
|
2
|
3
|
80
|
Исторические воззрения мыслителей. Б.Б. Ирмуханов.
Алматы, 1999.
|
2
|
3
|
80
|
Ракитов Л.И. Историчекое познание. М., 1982.
|
1
|
3
|
40
|
Могильницкий Б.Г. Введение в методологию. Томск, 1980.
|
1
|
3
|
40
|
8 Әдебиеттер:
8.1 Негізгі әдебиеттер:
8.1.1 Вайнштайн О.Л. Очерки развития буржуазной философии и методологии истории в ХІХ – ХХ вв. Л.. 1979.
8.1.2 Жуков Е.И. Очерки методологии истории. М., 1980.
8.1.3 Философия истории. Антология. М., 1995.
8.1.4 Философия истории. Под ред. А.С Панарина (Учебное пособие). М., 2001.
8.1.5 Барг М.А. Категории и методы исторической науки. М., 1984.
8.1.6 Иванов В.В. Метдология исторической науки. М., 1985.
8.1.7 Иванов Г.М., Коршунов А.М., Петров Ю.В. Методолгогические вопросы исторического познания. М., 1981.
8.1.8 Могильницкий Б.Г. Введение в методологию истории. М., 1982.
8.1.9 Хвостова К.В., Финн В.К. Проблемы исторического познания в свете современных междисциплинарных исследований. М., 1997.
8.1.10 Белл Д. Грядущее постиндустриальное общество. М., 1999.
8.1.11 Вебер М. Избранные произведения. М., 1991.
8.1.12 Гегель Г.Ф. Философия истории. СПб., 2000.
8.1.13 Коллингвуд Р. Дж. Идея истории: Автобиография. М., 1992.
8.1.14 Тойнби А. Дж. Постижение истории. М., 1996.
8.1.15 Черняк Е.Б. Цивилизациография: наука ор цивилизации. М., 1996.
8.1.16 Шпенглер О. Закат Европы: Очерки морфологии мировой истории. М., 1993.
8.1.17 Яковец Ю.В. История цивилизаций. М., 1996.
8.1.18 Ясперс Ю.В. История цивилизаций. М., 1994.
8.2 Қосымша әдебиеттер:
8.2.1 Артюх А.Г. Каиегориальный синтез теории. Киев, 1962.
8.2.2 Бабушкин С.А. Теория цивилизации. Курск, 1997.
8.2.3 Барг М.А. Категории и методы исторической науки. М., 1984.
8.2.4 Барг М.А. Эпохи и иеди. Становление историзма. М., 1987.
8.2.5 Берков В. Структура и генезис научной проблемы. Минск, 1983.
8.2.6 Блок М. Апология истории и ремесло историка. М., 1973.
8.2.7 Вайнштейн О.Л. Очерки рзавития буржуазной методолгии истории ХІХ – ХХ вв. Л., 1979.
8.2.8 Вахтомин Н.К. Генезис научного знания. Л., 1973.
8.2.9 Вопросы Методологии историчесокой науки. М., 1973
8.2.10 Герасимов И.Г. Научное исследование. Л., 1972.
8.2.11 Говорков А.А: М.Н. Покровский о предмете исторической науки. Томск, 1976.
8.2.12 Грушин Б.А. Очерки теории историчесокого исслдеования. М., 1961.
8.2.13 Гулыга А.В. Эстетика истории. М., 1974.
8.2.14 Джиоиев О.И. Материалистическое понимание истории и буржуазная философия. Тбилиси, 1974.
8.2.15 Добриянов В.С. Методологические проблемы теоретического и исторического познания. М., 1968.
Достарыңызбен бөлісу: |
