НАСЕКОМДАРДЫҢ ЭКОЛОГИЯСЫ
Омыртқасыздар арасында ең жас және саны жағынан 1 млн. түрдi есептейтiн ең үлкен жануарлар класы. Олар барлық мекен аймақтарын толығымен игердi – суды, әуенi, құрлықты. Оларға күрделi түйсiктi сезiм, жоғары өсiмталдық, кейбiреулерiне қоғамдық тiршiлiк тән. Метаморфозбен дамуда ересек дарақтар мен дернәсiлдер арасында мекендеу орталарын және қорек көздерiн бөлу жүредi. Көптеген насекомдардың эволюция жолы гүлдi өсiмдiктермен тығыз байланысты. Ары дамыған насекомдар – қанаттылар. Табиғаттағы зат айналымда өсiмдiк қалдықтарды тұтынушылар қиконыздар мен көмбекейлер үлкен рөл атқарады, бiрақ сонымен қатар насекомдар ауылшаруашылық өсiмдiктерге, бау-бақшаларға, азық-түлiк, терi, ағаш, жүн, кiтап қорларына үлкен зиян келтiредi. Көптеген насекомдар – жануарлар мен адам ауру қоздырғыштарының тасымалдаушылары. Адам бiрқатар жыртқыш және паразиттi насекомдарды өсiмдiктердiң зиянкестерiнен қорғанысы ретiнде пайдаланады. Адам бал аралар мен түт жiбеккөбелектерiн өсiредi. Табиғи биогеоценоздардың қысқаруы мен пестицидтарды қолдануға байланысты насекомдар түрлерiнiң жалпы саны қысқаруда, сондықтан КСРО Қызыл кiтабына 210 түр енгiзiлген.
Достарыңызбен бөлісу: |
