Технология сабағында жобалау әдiсiн қолдану арқылы оқушылардың шығармашылығын дамыту Кiрiспе
Қағаздан жасалатын бұйымдарды модельдеудiң экономикалық тиiмдiлiгi” тақырыбында шығармашылық жоба
жүктеу/скачать 5,98 Mb.
|
| Қағаздан жасалатын бұйымдарды модельдеудiң экономикалық тиiмдiлiгi” тақырыбында шығармашылық жоба
Аннотация «Сан Цу есептей бiлгеннiң есесi кетпейдi, есептей бiлмеген қыр басына жетпейдi» - деген екен. Осы заманғы бiлiм беру жүйесiнiң мақсаты мен әлеуметтiк экономикалық жағдайларда, өз бетiнше белсендi әрекет етуге жан - жақты жетiлген тұлғаны дайындау болғандықтан, өскелең ұрпақты заманына сай бiлiм құралдарымен жан - жақты қамтамасыз етiп отыруымыз қажет. Сондықтан қазiргi нарықтық, ақпараттық технологиялар мен көп тiлдi меңгеру заман болғандықтан, тек өз ұлтыңның мәдениетi мен салт-дәстүрi, өнерiмен шектелiп қалмай, өз елiңнiң мәдениетiн, өнерiн дамыта, дәрiптей жүрiп басқа халықтардың да өнерлерiнен хабардар болып, жақсы жақтарын үйренгенiмiз жөн. Ұсынылып отырған «қағаздан бұйымдар жасау технологиясы», яғни, «оригами»,оның iшiнде оригамидiң жаңа бетбұрысы « модульдiк оригами», «квиллинг» оның тарихы мен жасалу жолдары берiлген. Тиiмдiлiгi: Оригамимен жұмыс iстеу экономикалық тұрғыдан тиiмдi ғана емес, экологиялық жақтан да, санитарлық - гигиеналық тұрғысынан да денсаулыққа пайдалы. Әрi көп уақытты, шығынды қажет етпейтiндiктен онымен жұмыс iстеу өте тиiмдi. Кез келген жерде (мектепте, үйде, үйiрмелерде, демалу кезiндеде, бизнес саласында да) шұғылдана беруге де болады. Өмiрге қауiп тудыратындай өткiр, қауiптi құралдар пайдаланылмайды. Қағаздыда қолмен ұқыптап бүктеп, ұқыптылықпен кеседi. Оригамимен шұғылдану жас талғамайды. Төменгi сыныптан бастап, жоғарғы сынып оқушылары да, жекелей де, топтаса да, ата - аналарымен бiрге де құрастырып, жинай бередi. Модульдiк оригамимен жұмыс iстеу ой - өрiстi, ынтаны, зейiндi қалыптастырып қана қоймайды шеберлiктерiн шыңдап, шығармашылық iзденiстерiне жол ашып, эстетикалық мәдениеттерiн қалыптастырады. Жалпы халықтың қол өнерi - үлкен әңгiменiң терең зерттеудiң тақырыбы. Соның iшiнде «Қағаздан жасалатын бұйымдарды модельдеудiң экономикалық тиiмдiлiгi» - халық өнерiнiң үлкен саласының бiрi. Бұрын технология пәнiнде бұйымдардың жасалу жолдарын, теория жүзiнде түсiндiрiп, тәжiрибелiк әдiсте үйрететiнбiз. Бiз оқыту барысында қәзiрге дейiн, оқушыларға материалдық байлықты тұтынушы ретiнде ғана бiлiм бердiк. Экономикалық бiлiм беруге назар аудармайтынбыз. Оқушы өзi жасап жатқан бұйымдардың өмiрге қажеттiлiгiне, жасауға кеткен материал шығынына, оны жасайтын еңбек құралдарының құнына мән бермейтiн. Қазiргi өмiр талабына сай, жас ұрпаққа экономикалық бiлiм беру үшiн, «Экономика негiздерi» бөлiмiмен тығыз байланыста болуымыз керек. Бұл өмiр - талабы, заман ағысы. Мысалы: Тауыс құсы (павлин) – үшiн кеткен қағаз шығыны. Мақсаты: оригами өнерiнiң тарихы мен денсаулыққа маңыздылығын ұғыну; - бiлiм мен iскерлiктерiн жетiлдiру; - оқушыларды еңбек етуге, мамандық таңдауға үйрету; экономикалық бiлiмi мен бiлiктiлiктерiн қалыптастыру; нарықтық заман талабына сай жобалау мен жоспарлай бiлудi үйрету; жаңа технологияны қысқа мерзiмде, тез, игеру; ұқыптылыққа, үнемшiлдiкке, қабiлеттерiн жетiлдiре түсуге үйрету; бiрнеше мамандықты игеруге, жылдам шешiм қабылдай бiлуге үйрету - танымдық және шығармашылық iс - әрекетiн дамыту; Мiндеттерi: оқушылардың танымдық және шығармашылық iс-әрекеттерiн дамыту; бiлiмi мен iскерлiктерiн жетiлдiру; жұмыс барысында еңбектi ғылыми ұйымдастыру элементерiн енгiзу; еңбек қәуiпсiздiгi мен тазалық сақтау ережелерi; дайындаған бұйымдары мен тапқан қаражаттарын есепке алу; Жаңашылдығы: экономикалық тұрғыдан өте тиiмдi; отбасына (үйде отырған аналарына) үйрене, отырып үйрету, қолғабыс болу. өз қолдарында бар нәрсенi көбейте бiлу, табысқа кенелу. Нәтижеге бағытталған бiлiм: 1. Жеке тұлғаның өз мүмкiндiгiн ашу. 2. Қызығушылықты (мотивация) күшейту. 3. Экономикалық ой - өрiсiн қалыптастыру. 4. Шығармашылықпен жұмыс iстейтiн тұлғаны қалыптастыру. 5. Бағдарлы оқыту. 6. Кәсiптiк бағдар. 7. Дифференциалды оқыту. 8. Технологизация. 9. Информатизация Пәнаралық байланыс: 1.History - тарих 2. Geography - география 3. Biology - биологи Зерттеу базасы: Оқушылар бұйым жасауда және пайдалануда әлеуметтiк, экономикалық, экологиялық әсерiн қарастыра отырып нақтылап талдап алды. Ұсынған идеяны өз бетiнше iзденiстерiн, практикада жүзеге асырды. Бұйым дайындаудың тұтас әдiстерi мен тәсiлдерiн пайдаланды.Процесi жаңа инновациялық өнiмде ұсынылған идеяны талдау және дайындау, игеру, практикалық жүзеге асыру процесiнде келесiлердi қамтитын күрделi қызмет түрi: адамдардың сұранысына жауап беретiн бұйымды талдау мен жасаудың мақсатын анықтай бiлдi. Сұраныста бар ма, ие бола алама, зерттедi. Бұйымның сапалық критерийлерiн талдады. Бұйымдарды жасау нақты жағдайда сынақтан өткiзiлдi, талаптарға сәйкестiктерi, дайын бұйым бағаланып, өзiне тиiстi қорытындыланды. Пайда - дегенiмiз сатудан түскен табыс пен өнiрiске шыққан шығынның арасындағы айырмашылық: Рr =TR-TC, мұндағы Рr ( profit- пайда ) ,TR ( total revenue- сатудан түскен табыс ) , TC (total costs-жалпы шығын). Мұнда еңбек уақыты есептелген жоқ.. Себебi, әр баланың бүктеу, жинау жылдамдығы әр түрлi. Қағаздан жасалатын бұйымдар немесе сувинерлер жасау, дәстүрлi экономикаға жатса да, экономиканың қазiргi жүйесi - нарықтық экономиканың негiзгi жалғасы болады. Бұйымдарды өндiрiп, сату да – үлкен өнер. Табыс табудың екi жолы бар: бiрiншiсi – жұмыс iстеп, ақша табу, екiншiсi қолда бар байлықты, өнiмдi пайдаланып табыс табу. Сөйтiп,оқушылар өз бұйымдарын тез өткiзудiң әдiсi жарнама екенiн де бiледi. Жарнамалаудың да әдiс – тәсiлдерi үйретiледi. Мысалы: Қағаздан жасалатын бұйымдар немесе сувенирлер не үшiн қажет? - балаларға қағаз заттары, экологиялық тұрғыдан таза, сәндi, - үй жиһаздардың түсiне қарай, түстердi таңдап,қоятын жердiң ретiне қарай бұйымдар жасауға болады, - осы сияқты оқушылардың психологиялық көңiл - күйлерiн байқаймыз - сыйлық, т.б. Нәтижесi: Оқушыларды шығармашылықпен жұмыс жасады. Танымдық әрекеттiң репродуктивтi, продуктивтi түрлерiн iске асырды. Продуктивтi танымдық әрекет нәтижесiнен игерген бiлiмдерiнiң конструктивтi және шығармашылық деңгейлерi жоғарылады, яғни стандарттан өзге, тыс алған, көрген, бiлген бiлiмдерiн пайдаланды. Шығармашылық игеру арқылы өз бетiмен мақсатты түрде iзденiп, зерттеп, қортындылады. Жаттығу арқылы практикалық бiлiктiлiктердi меңгердi. Сұранысты қанағаттандыру үшiн оқушылардың ойына келетiн дайындалатын бұйым туралы алғашқы идеялары талқыланды. Мысалы: қағаздан бұйымдар жасағанда, оқушылар, дизайн ,әдемiлiк пен түс үйлесiмдiлiктерiне де мән бердi. Қағаздан жасалатын бұйымдарды модельдеудiң экономикалық тиiмдiлiгi Мақсаты: Оригамидiң не екендiгiн, олардың түрлерiмен таныстыру. Жасалу жолдары, бүктеу тәсiлдерiмен таныстыру. Экономкалық тұрғыдан тиiмдiлiгiн көрсету. Топтасып жұмыс iстеу мен икемдiлiктi шыңдау арқылы бала бойындағы жасырын жатқан қабiлеттердi ояту. Бiлiмдiлiгi: Тек оригами жайлы бiлiп қана қаймайды, қағаз, қағаздың түрлерi, сапасы мен жасалу жолдары жайлы толық мағлұматтар алады. Қағаз бүктеудiң негiзгi формаларын меңгередi, экономикалық сауат алады. Тәрбиелiлiгi: Жанұямен бiрiгiп отырып жасауға өте ыңғайлы. Береке бiрлiкке, ынтымақтастыққа шақырады. Iскерлiкке жетелейдi. Дамытушылығы: Шығармашылық тұрғыда iзденулерiне жол ашу. Керектi құрал - жабдықтар: дайын бұйымдар, схема - үлгiлер, түрлi түстi қағаздар, слайд. Пәнаралық байланыс: тарих, биология, география, математика,сызу, геометрия. Барысы: -Ұйымдастыру кезеңi. Сiз бiлесiз бе оригами өнерi қай елден тамыр алған? Оригами қанша ғасырдан келе жатқан өнер. Кiм айта алады? – Ендеше, бiз бүгiн оригами символына не жататынын, тырна құсы ненiң белгiсi екенiн, Садако Сасаки арманы не болғанын бiлемiз, қағаз бүктеудiң негiзгi неше тәсiлi және әр тәсiлдiң аттары барын, модульдiк оригами, квиллинг жайлы т.б бiлетiн боламыз. Оригами дегенiмiз не? Оригами - қағазды бүктеу арқылы,әртүрлi фигуралар жасау өнерi. Оргамидiң алғашқы әлiппесi, оны дұрыс бүктеуден басталады. Оригамидi бүктеудiң базалық техникасы бар. 1. Оригами тарихы - ежелгi қағазды бүктеу өнерi. Бұл өнердiң тамыры –Қытай елiнен басталады. Қағаздың пайда болған отанынан. Алғашында оригами дiни рәмiздерде қолданылған. Көп уақыттарға дейiн, бұл өнердi тек ақсүйектер қоғамында, салт - дәстүр ретiнде қолданылған. Екiншi дүние жүзiлiк соғыстан кейiн ғана әлемге, Шығыс, Америка, Европа елдерiне тарап, халықтың қызығушылығына кенелдi. Классикалық оригами шаршы қағазды бекiтуден басталады.Оригамидi орындаудың өзiндiк заңдылықтары бар. Онда желiм, қайшы қолданылмайды. Шартты белгiлердi ХХ ғасырда жапон шеберi Акира Есидзава (1911-2005) белгiлеген. Қазiргi жаңа заман технологиясында оригамиде, модулдiк оригамиде де қайшы, желiмдi қолданады. Оригами жанрының халықаралық символы болып - жапон тырналары есептеледi. Оригамиге қызыққан адамдардың кез- келгенi оны есте сақтау арқылы ғана бүктейдi. Огигамидiң шығу тарихына үңiлсек, өте қызықты мәлiметтер алуға болады. Жапон жазбаларының көне екi кiтабы оригамиге арналған. Онда тырнаның жасалу жолдары, бүктелу жолдары айтылған. Қытай мен Жапондарда ұзын мойынды құстар ұзақ өмiр сүру мен табысқа жетудiң белгiсi болып есептелген. Жапондар қағаздан тырналарды бүктеу өнерiмен айналысқандарына 200 жылдан асты. 1797 жылы Киотода « Сембацуру ориката » кiтабы жарық көрдi. Онда 1000 тырнаны бүктеу, жасау жолдары жазылған. Тырнаны бiр шаршы қағаздан бүктеп жасап шығу жолдары айтылған. Екiншi дүние жүзiлiк соғыс оригами жанрына екiншi жан бергендей болды. Әлемнiң символына айналды. 1943 жылы туылған кiшкентай жапон қызы Садако Сасаки жайлы бiлемiз бе? Хиросимадағы атом бомбасынан кейiн жетiм қалып, өзi атом сәулесiнен ауырып госпитальда жатып , ұзақ емделген.Садака ескi ырымға қатты сенген, онда «Егер тырнадан 1000 тал жасасаң, аңсаған арманыңа жетесiң делiнген». Басында ырымға сенген , өмiр сүрудi жан тәнiмен қалаған Садако 644 талын жасап 1955 жылы 25 қазанда қайтыс болады. Содан берi қағаз тырналар әлемнiң бар елiнде тыныштықтың символы ретiнде сақталуда. Америка, Европа елдерiнiң балалары жасаған тырналар Хиросимадағы атом бомбасынан зардап шеккендердiң мұражайында күнi бүгiнге дейiн сақталуда. Оригамимен айналыспастан бұрын, алдымен қағаздың сапасы мен сорттары жайлы жақсы бiлу керек. Қағазды дұрыс өте дәлдiкпен, таза бүктеп орындау қажет. Жапон оригамиiнде бүктеудiң ежелден келе жатқан, тұрақты бiрнеше формасы бар.Олардың саны - 11. Бұларды базалық деп атайды. Олардың өз аттары бар. Кез-келген бүктеу жолдары осылардан туындайды. Кез келген оригамист оларды жатқа бiледi. Жапондықтар олардың әрқайсысына ат қойған. Әйгiлi Тырна оригами шаршы бүктеу жолымен бүктеледi. Бүктеудiң 6 операциясынан соң тырна жасалып шығады. Модулдiк оригами. Модулдiк оригамидiң пайда болып, модаға кiруiне 20 жылдан асты. Олар алғаш қарапайым, бiрнеше, бiрдей модульдарды бiрiктiру арқылы шықты. Оған жататын 16 бұрышты жұлдыз. Оригамидiң түрлерi: Киригами, Мокрое складывание, Бумажный самолёт Квиллинг, Осибана Сэмбадзуру ориката. Киригами - Оригамидiң түрi . Мұнда қағаз кесуде қайшы қолданылады. Дымқылдап бүктеу (мокрое складывание) - Акира Есидзава ойлап тапқан. Мұнда бүктеу техникасында су қолданылады. Қағазды дымқылдап бүктеп, бiрiктiргенде, сызықтар бiр - бiрiне сiңе, әдемi болып шығады. Сондай - ақ бүктеу сызықтары тура және анық болу керек бұл жаңа әдiске жиырма жылдай болды. Квиллинг - қағазды домалақтата айналдыру (бумагокручение , квиллинг – қағазды тiлшiктеп кесiп, айналдырып, көлемдi бұйымдар дайындалады. Қағаз тiлшiктерiнен сыйлық қораптар, открыткалар, альбом, фота суреттердi көркемдеу үшiн гүлдер, өрнектер жасайды. Бұл өнер түрi - Корея елiнен келген. Қазiр Германия, Англия, Америка елдерiнде кеңiнен тарауда. Квиллинг – «қағаз филиграня» депте атайды. Көп шығынды керек етпейдi. Бұл әдiспен паннолар, сондай-ақ бижутерияда жасауға болады. Сондай-ақ бұл өнер орта ғасырда европада (кейбiр деректерде Таяу Шығыста, Египетте) болған делiнген. Онда шiркеудегi монахтар иканаларды, кiтаптың сыртын, қауырсынға ширатып алып, безендiрiлген делiнген. ХYI - ғасырда квиллинг үлкен өнер түрi болып саналды. ХIХ - ғғасырда ақсүйек ханымдарының сүйiктi ермегi болған. ХХ ғасырда ұмыт бола бастап,ғасыр аяғында қайта жанданды. Англия ханшайымы Елизавета бұл өнермен өте қызығушылықпен шұғылданды. Онын көптеген туындылары Лондондағы Витария - Альберта мұражайында сақталуда. Корея әдiсi Европа әдiсi –тәсiлдерiнде айырмашылықтары бар. Европалықтардың туындылары қарапайым болып келедi, бiiрнеше детальдан тұрады. Корея әдiсi өте күрделi болып келедi. Осибана немесе прессованная флористика техникесы. Мұнда картиналарды табиғи материалдар қолданады: жапырақтар, гүлдер, пухтар. Техникасы . Өсiмдiктерден алынған табиғи материалдар (гүлдер, жапырақтар тұқымдар,пух,шөптер,ағаштардың қабықтары). гербари әдiсiмен,престеп кептiредi. Кейде арнай әдiспен қоспалар қосып кептiредi,кей жағдайда түсiн өзгертедi. Арнайы қағаз немесе матаға желiмдеу арқылы жабыстырылады. Кей жағдайларда қағазды арнайы акварель бояуымен бояйды. (отмывке акварельными красками.)Осибана өнерi Жапон елiнде 6 ғасырдан тамыр алып келедi.жапондықтар осибана-картиналарға кепкен,гербари өсiмдiктердi пайдаланады. Өсiмдiктердi кептiргенде табиғи түсi сақталуы тиiс. Сэмбадзуру ориката. Сэмбадзуру ориката «Тайна сворачивания тысячи журавлей») - (Мың тырнаны бүктеу құпиялары) оригами жайлы ертеден сақталып жеткен кiтап. Ол1797 жылы Киотада жарық көрген. Мұнда тырнаны бүктеудiң көптеген әдiс - тәсiлдерi жазылған. Жасау үшiн, қағазымыз бiрнеше шаршыларға бөлiнедi де, қағаздың бұрыштары бiр - бiрiмен жалғасады. Шаршылардан тырналар жасағанда, аяғында бiрнеше тырналар өз - ара жалғасып, жабысып тұрады. 
Бүктеудiң шарты аталуы 1. Үшбұрыш – треугольник 2. Әуе жыланы (батпырауық) - воздушный змея 3. Есiк – есiк. 4. Блинчик 5. Үй - дом 6. Су бомбасы – водяная бомбочка 7. Балық (ромба) – Рыба 8. Шаршы – квадрат 9. Құс – птица 10. Қайық –катамаран 11. Бақа - лягушка 
жүктеу/скачать 5,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|