Зат алмасу қарқынына байланысты ішкі ағзалар температурасының бір – бірінен айырмашылығы бар. - Бауырда - 37,8-38,0С, бас миы– 36,9-37,8С, белсенді қимыл кезінде қанқа бұлшық еттерінің температурасы 7С-қа дейін артады. Тәуліктік ырғақ ішкі ағзаларда тыныштық кезеңде – 0,2-1,1С - «дене ядросы» (нағыз гомойотермді)
- тері және беткей жатқан қаңқа бұлшықеттерінің тәуліктік ырғағы 0,5-11С- «дене қабығы» (пойкилотермді) Дененің әр түрлі бөлімдерінің температурасы - Қолтық – 36о-37о
- Ауыз қуысы – 37,2о-37,5о
- Тік ішек – 37,5о-37,9о
- Ішкі ағзалар – 37,8о-38о
- Бауыр – 38,5о-39,5о
- Кеуде – 30о-34о
- Қол – 29,5о-33о
- Аяқтың саусақтары, мұрынның ұшы - 22о
Негізгі жылу реттелу орталығы – гипоталамуста - Негізгі жылу реттелу орталығы – гипоталамуста
Афференті ақпарат тері, қан тамырлары, ішкі ағзалар және өзіндік жылу сезгіш нейрондар рецепторлрынан алады - Дене температурасның тұрақтылығы жылудың пайда болуы (химиялық) мен жылудың шығарылуы (физикалық) арасындағы тепе-теңдігі – баллансқа байланысты.
- Химиялық жылу реттелу механизмінің қысқаша сипаттамасы (жылудың пайда болуы)
Жылудың түзілуі заттар алмасуымен, белоктардың, майлар мен көмірсулардың тотығуымен байланысты. Бұл экзотермиялық реакция Түрлі ағзалардағы жылудың үлесі: - Бұлшық еттерде – 60-70%.
- Бауырда, ішек-қарында – 20-30%.
- Бүйрек пен басқа да ағзаларда – 10-20%.
Жылудың пайда болуы жолдары: - Жылудың пайда болуы жолдары:
▪ Жиырылғыш термогенез - қаңқа бұлшықеттерінің жиырылуы - еріксіз қозғалғыш белсенділігі жылу реттелу тонусы нәтижесінде (төменгі жиіліктегі тісті тетанус - 40-55% жылу өндіріледі) - салқындық діріл (жоғары жиіліктегі тісті тетанус - 200%) - ерікті қозғалғыш белсенділігі -50-80%, ауыр қара жұмыс - 400-500%.
Достарыңызбен бөлісу: |
