Тіл дамыту емтихан жауаптары "Тіл" ұғымы. Сөйлеу түрлері Сөйлеу формалары
жүктеу/скачать 0,59 Mb.
|
Тіл дамыту. емтихан жауаптары
- Бұл бет үшін навигация:
- 54. Балаларды шығармашылық әңгімелеуге уйрету
| 53 . Ауызша сөйлеуді дамыту әдістері.
Сөйлеу – тілдік амалдар арқылы пікір,ой білдіру әрекеті.Сөйлеу анотомиялық мүшелердің қатысуымен іске асқанымен негізінен,адамның психикалық қабілетіне,қоғамдағы пікір алмасу тәжірибесіне сүйенеді. Ауызша сөйлеу –сөйлеудің негізгі түрі болғандықтан,оның қалған турлеріде.Мәселен жазу сөзіндегі әріптер аузына сөздің турлі дыбыстарын белгілейді. Ауызша айту әдістерінің тәсілдері: әңгіме, оқу, әңгіме өткізу. Қоршаған ортадағы оқиғалар, құбылыстар, табиғат жөнінде жаңа білімдерді, мәліметтерді балаларға хабарлау үшін тәрбиеші әңгіме пайдаланады. Мазмұнды, қызықты, әсерлі әңгіменің рөлі зор. Әңгімеде тәрбиешіге баланың ақылына, сезіміне әсер ету үшін жеңіл әзіл араластырып қойған жақсы. Ауызша айту әдістерінің бір тәсілі- оқу. Ол балалармен жұмыс жүргізуде көркем әдебиет оқу және әңгімелеп беруде пайдаланылады. Тәрбиеші көркем әдебиетпен таныстыруда, жаңа білімді хабарлауда жағымды көңіл күй туғызу үшін әңгіме, өлең, ертегі оқиды. Педагог балаларға өлең жаттату үшін оны өз жатқа білуі керек. Сондай-ақ ол ертегілер мен оның өзіне тән ерекшеліктерін жатқа айтқаны дұрыс. Балалар шығарманың идеялық мазмұнын терең түсінуі, кейіпкерлердің бейнесін жақсы сезінуі үшін педагог көркем әдебиетті шебер оқуы керек. Ауызша айтудың негізгі әдістерінің бірі- әңгіме өткізу. Алдын ала сұрақтар дайындап, соның көмегімен тәрбиеші балалардың танымдық іс- әрекетін дамытады, білетіндерін анықтап, жауаптарын түзейді, дәлелдейді, жаңа мәліметтер береді, ройлануға үйретеді. Сұрақ қою оқытуда балалар білімінің дұрыстығын тексеруге мүмкіндік береді. Сұрақтар түсінікті, материалды еске түсіруді ойлануды талап ететіндей болғаны жөн: баллар заттар мен құбылыстарды өзара салыстыруға, байланыстарын ажыратуға тиіс. Дұрыс қойылған сұрақ балаларды толық жауап беруге итермелейді. Қаралған әдістер мен тәсілдердің бәрі көбіне жаңа білімді хабарлап, балалардың өз бетінше әрекет етуіне бағытталған. 54. Балаларды шығармашылық әңгімелеуге уйрету. Шығармашылық сөйлеу әрекетін дамыту мүмкіндігі балалардың қоршаған әлем туралы жеткілікті үлкен білім қоры болған үлкен мектепке дейінгі жаста пайда болады. Олардың жоспар бойынша әрекет ету мүмкіндігі бар. Олардың репродуктивті, механикалық қайта жаңғыртатын шындықтан қиялдары шығармашылыққа айналады. Шығармашылық қиял – баланың өмірлік тәжірибесімен тығыз байланысты күрделі психикалық процесс. Мектеп жасына дейінгі балалық шақтағы шығармашылық қиял ең үлкен пластикаға ие және педагогикалық әсерлерге оңай бейімделеді. Балалардың шығармашылық әңгімесі баланың жеке басын тұтастай қамтитын әрекет түрі ретінде қарастырылады: ол қиялдың, ойлаудың, сөйлеудің белсенді жұмысын, бақылаудың көрінісін, күшті күш-жігерді, жағымды эмоциялардың қатысуын талап етеді. Шығармашылық әңгіменің ерекшелігі бала тақырып бойынша өткен тәжірибесіне сүйене отырып, мазмұнды (сюжеттік, қиялдық кейіпкерлер) өз бетінше ойлап табуы және оны біртұтас баяндауы керек. «Шығармашылық әңгімелер» термині балалардың өз бетінше ойлап табатын әңгімелерінің шартты атауы. кез келген балалар әңгімесінде шығармашылық элементі бар. Ауызша шығармашылық өнер туындылары мен қоршаған өмірден алған әсерлердің әсерінен туындайтын және ауызша шығармалар – әңгіме, ертегі, өлең (көркем әдебиет, ауызша халық шығармашылығы шығармаларын қабылдау, ауызша шығармалар) жасауда көрінетін әрекет ретінде қарастырылады. оның ішінде шағын фольклорлық формалар (мақалдар, мәтелдер, жұмбақтар,) Шығармашылық әңгімені табысты оқытудың шарты сөздік қорын байытып, белсендіру болып саналады. Балалар сөздік-анықтамаларға байланысты сөздікті толықтырып, белсендіру қажет; оқиғаларды, кейіпкерлердің мінез-құлық ерекшеліктерін сипаттауға көмектесетін сөздер. Сондықтан балалардың тәжірибесін байыту процесі жаңа ұғымдарды, жаңа сөздік қорын қалыптастырумен және қолда бар сөздік қорды пайдалана білумен тығыз байланысты жүктеу/скачать 0,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|