Ақбөкендер
4-мәтін сұрақтарының сипаттамасы
С
ұра
қт
ардың
нөм
ірі
Сұрақтар типтері
Мәнмәтін
Құзыреттілік
К
өп
таң
да
уды
қа
же
те
те
тін
с
ұра
қт
ар
Қ
ыс
қа
жа
уа
пт
ы
қа
же
т е
те
тін
с
ұра
қт
ар
Өз
ін
ді
к
Өз
ін
ді
к
К
өп
шіл
ік
Мект
еп
К
әс
іби
Ақп
ара
тт
ы із
де
у
жә
не
табу
Өз
ін
ді
к
Тұжы
рым
да
у
1
+
+
+
2
+
+
+
3
+
+
+
4
+
+
+
4-мәтін
16-кестеде
Қазақстандағы ақбөкендер санының өсу динамикасы
көрсетілген. Қазақстанды мекендейтін ақбөкендер саны бұл жануардың әлемдік
популяциясының 90 пайызын құрайды. Сарапшылардың айтуынша, 2016 жылы
ақбөкендер қазақ даласынан мүлде жойылып кету қауіпі бар.
Дереккөзі http://abai.kz/post/view?id=5550
57
16-кесте – Ақбөкендер саны
Популяциялар саны (мың бас)
85,5
мың бас
102,0
мың бас
137,5
мың бас
187
мың бас
256,7
мың бас
225,7
мыңға
азайған
2010 жыл
2011 жыл
2012 жыл
2013 жыл
2014 жыл
2015 жыл
Дереккөзі http://el.kz/blogs/entry/content-1175
Ақбөкендер Моңғолияда, Қалмақ даласы мен Қазақстанда ғана сақталған.
Республикамызда Ақбөкендердің бір-бірінен жеке дара бөлінген Бетпақдала –
Арыс, Үстірт және Еділ – Жайық деген топтары мекендейді. Ақбөкендер шөл,
шөлейтті және далалық аймақтарда тіршілік етуге бейімделген.
Ақбөкендер Ұлы Отан соғысы кезінде еркін өмір сүрді. Бұл Қазақстандағы
ақбөкендердің ең көбейген кезі болды. Содан бергі уақытта дала еркесі –
ақбөкен адамдардың жауыздығынан бірнеше рет жаппай қырғынға ұшырады.
Сарыарқада қазіргі жүрген ақбөкендер саны – 31-32 мың ғана
(39-сурет).
Ал
осыдан жиырма жыл бұрын түзде жосыған ақбөкендердің саны 1 миллион 400
мың болған екен.Үкімет ақбөкендерді 2006 жылы «Қызыл кітапқа» енгізген.
Дереккөзі
https://kk.wikipedia.org/wiki
Дереккөзі
http://go.mail.ru/search_images
39-сурет – Ақбөкендер тіршілігі
Тапсырмалар:
1-сұрақ.
2015 жылы ақбөкендер саны қанша бас болған?
А. 15 мыңға жуық.
В. 20 мыңға жуық.
С. 50 мыңға жуық.
Д. 31 мыңға жуық.
Е. Ондай ақпарат жоқ.
2-сұрақ.
Ақбөкендердің саны шамамен қай жылы 1 миллион 400 мың болған екенін
анықтаңыз.
58
3-сұрақ.
Автор не себепті 2-сұрақтағы жылдарды ерекше көрсетіп отыр?
4-сұрақ.
Ақбөкендер болашағы туралы ойыңызды бір сөйлеммен қорытындылаңыз
5-сұрақ.
Ақбөкендердің саны 2013 жылдан кейін қанша пайызға азайды?
А. 10-12%.
В. 57-60%.
С. 15-20%.
Д.25-30%.
Е. 50-52%.
Тапсырмаларды орындауға арналған ұсыныстар:
1.
1-суретке мұқият қараңыз.
2.
1-суреттен қажетті ақпаратты алыңыз.
3.
Екінші сұрақтың жауабына мұқият назар аударыңыз.
4.
2-суреттің қандай жағдайда бейнеленіп тұрғаны туралы ойланыңыз.
5.
Мәтінді мұқият оқыңыз.
Бағалау кестесі.
Ең жоғары балл – 5
1.
31 мыңға жуық.
2.
Шамамен 1995-1996 жылдары.
3.
Осыдан жиырма жыл бұрын түзде жосыған ақбөкендердің саны 1
миллион 400 мың болған екен.
4.
Барлық мәліметтер ақбөкендер саны қырыла берсе, олардың құрып
кетеуі мүмкін екенін көрсетеді.
5.
Ақбөкендердің саны 2013 жылдан кейін қанша 57-60 пайызға азайды.
|