Типология пәнін анықтау жөнінде түрлі пікірлер бар: тіл мамандарының



Pdf көрінісі
Дата16.11.2022
өлшемі73,32 Kb.
#158601
Байланысты:
Документ
Аэросъемка, ее виды и методы, Аэросъемка, ее виды и методы, ПАМЯТНИКИ


Типология пәнін анықтау жөнінде түрлі пікірлер бар: тіл мамандарының 
біреулері типология ғылымының шеңбері мен көлемін шамадан тыс 
кеңейтсе, басқалары, керісінше, типологияны зерттеудің мейлінше тар 
саласы деп түсіндіреді.Барынша кең тараған және мезгілі жағынан бұрын 
туған мәні ғылымның тұтас бөлімінің атауына –
лингвистикалық 
типологиға немесе тілдер типологиясына қатысты. Тіл мамандарының 
көпшілігі тіл білімінде типологины жекелеген тұтас тілдер мен тілдер 
топтарының жүйелері сияқты, 
жекелеген деңгейлерін
, шағын деңгейлері 
мен микрожүйелерін салыстыру немесе салғастыру жолымен зерделенетін 
тілдердің типтері туралы ілім ретінде түсіндіруге келіседі. Типологиялық 
зерттеулер барлық тілдерде көрінетін ортақтықты бөлуді ұсынады. 
Барлық тілдер үшін сойлем құрамында сөздердің арасындағы қатынас ғана 
емес, тілде берілетін зат пен іс

қимыл, субъект, предикат, объект, 
модальдық нышандарымен анықтауыштық сияқты ұғымдар да ортақ. 
Барлық тілдер үшін осы ортақтық типолигиялық 
салғастырудың негізінде 
жатыр
, себебі нақты тілдік материалда оны анықтаудың грамматикалық 
тұлғасы бірыңғай жобаны бермейді (И.И. Мещанинов). Тілдердің 
типологиялық (морфологиялық) жіктелуі тек тілдік құрылымның 
қасиеттеріне сүйене отырып, генетикалық немесе кеңістіктік 
жақындығына қарамастан морфологиялық деректерге негізделген
Тілдердің типологиялық классификациясына тілді қосудың негізі тілдің 
түрі, яғни оның құрылымының іргелі қасиеттерінің сипаттамасы болып 
табылады. Дегенмен, түрі тілде абсолютті жүзеге асырылмайды; шын 
мәнінде әр тілдің бірнеше түрі болады, яғни әрбір тіл политипологиялық. 
Сондықтан бұл немесе басқа типтің берілген тіл құрылымында 
қаншалықты 
болатынын айту орынды
; осы негізде тілдің типологиялық 
белгілеріне сандық түсінік беруге талпыныс жасалады. Тілдердің 
типологиялық классификациясын түпкілікті деп санауға болмайды, 
негізінен оның барлық ерекшеліктерін көрсете алмауынан. бөлек 
тілқұрылымын ескере отырып. Бірақ ол тілдің басқа салаларын талдау 
арқылы оны нақтылау мүмкіндігін жасырын түрде қамтиды. Мысалы, 
классикалық қытай, вьетнам, гвинея сияқты оқшауланған тілдерде 
морфемаға тең бір буынды сөздер, политонияның болуы және басқа да 
бірқатар өзара байланысты белгілер байқалады


Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет