Тірек қимыл жүйесінің

ТІРЕК
-
ҚИМЫЛ
 
ЖҮЙЕСІНІҢ
 
ЖАС
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
 
АРАЛБАЕВА ЖАСМИН КЯЛ 21-5 

ТІРЕК
-
ҚИМЫЛ
ЖҮЙЕСІ
 (
ТҚЖ
) 
кеңістікте қозғалу мүмкіндігі мен ағзаның
ішкі мүшелерінің қорғанысын қамтамасыз
ететін, оған тірек болатын, ағзаға пішін
беретін, қаңқа түзуші құрылымдар кешені,
адамның қозғалыс аппараты. Тірек-қимыл
жүйесі (ТҚЖ) 640 бұлшықеттен, 200-212
сүйектен (қаңқа), бірнеше жүздеген сіңірден
тұратын өздігінен жұмыс атқаратын
механизм. Тірек-қимыл жүйесінің өсуіне
гипофиз гармонысоматотропин ықпал етеді.

Бұлшық еттер адам денесінде 600-ден астам. Олар бір-
бірімен тарамыс ұштары арқылы жақын орналасқан қаңқа
сүйектеріне бекітіледі. Қаңқа еттері негізінен көлденең
салалы еттерден тұрады, құрамында дәнекер ұлпасы,
нервтер және тамырлары бар мүшелер деп есептейді.
Бұлшық еттердің қызметі олардың негізгі қасиеті –
жиырылуға байланысты орындалады. Жиырылу арқылы
ет қысқарып, оның жиырылу қабілетін көрсетеді. Еттің
қозғыштығы оның қызмет дәрежесін, яғни жұмыс атқару
қабілетін көрсетеді. Қозған еттің жасушаларының зат
алмасуы, биоэлектірлік қасиеттері өзгереді. Еттің қызметі
оның лабильділігіне де байланысты, яғни оның қозуды
өткізу жылдамдығы мен қозу уақытын айтады. Бұлшық
еттер жиырылғанда көп қуат жұмсайды. Еттің күші деп
оның ширау қабілетін айтады.
БҰЛШЫҚ ЕТ

БАЛАНЫҢ
 
ДАМУЫНА
 
ҚИМЫЛ
-
ҚОЗҒАЛЫСТАРДЫҢ
 
ӘСЕР
 
ЕТУІ
.
Адамның денесі мен қимыл-ойының дамуына қозғалыс күшті әсер етеді. Нәрестенің
қозғалыс белсенділігіне бөгет жасағанда оның жалпы дамуы нашарлайды және кешігеді.
Күнделікті тіршілікте орындалатын қимылдардың қосындысын адамның қозғалыс
белсенділігі деп атайды. Қозғалыс белсенділігі ұйымдастырған және ұйымдастырылмаған
қимылдардан тұрады. Ұйымдастырылған қозғалыс белсенділігіне дене шынықтыру
жаттығулары, спорт, сабақ кезінде, белгілі еңбек әрекетіне байланысты пайда болған
қозғалыстар жатады. Адам денесі үшін ұйымдастырылған қозғалыстардың маңызы зор.
Сондықтан мектеп жасына дейінгі мекемелердегі балалардың мұндай қозғалыстарын дұрыс
жоспарлап іске асыру арқылы балалардың қимыл-дағдыларын қалыптастыруға, саналы
қозғалыстарын көбейтуге болады. 

БАЛАНЫҢ
ДАМУЫНА
ҚИМЫЛ
-
ҚОЗҒАЛЫСТАРДЫҢ
ӘСЕР
 
ЕТУІ
. 
Ірі қан тамырлары мен жүрегінің
қызметі жақсы жетіледі. Ал дұрыс
отырмаса, сүйектері қисайып, қан
тамырлары қысылып, бұлшық
еттері шынықпай бала тез
шаршайды. Буыны қатпаған
баланың омыртқа жотасында
сколиоз, кифоз бен лордоздың
патологиялық түрлері
қалыптасады. Ондай баланың
жалпы денсаулығы нашар болады.
БАЛАНЫҢ ЖАТАТЫН ТӨСЕГІ, ТАМАҚ ІШКЕНДЕ, СУРЕТ
САЛҒАНДА ОТЫРАТЫН ҮСТЕЛІ МЕН ОРЫНДЫҒЫ, ЕҢБЕК
МӨЛШЕРІ, КИІМІ ГИГИЕНАЛЫҚ ТАЛАП БОЙЫНША ЖАСЫНА
СӘЙКЕС БОЛУЫ КЕРЕК. БАЛАНЫ ДҰРЫС ОТЫРУҒА
(ПАРТАДА ОТЫРУ ЕРЕЖЕСІН ҚАРАҢЫЗ), ТӨСЕКТЕ ДҰРЫС
ЖАТУҒА ДАҒДЫЛАНУ ҚАЖЕТ. ҮСТЕЛДЕ ДҰРЫС ОТЫРУҒА
ДАҒДЫЛАНСА, АРҚА ЕТТЕРІ КҮШЕЙІП, ОМЫРТҚА
ЖОТАСЫНЫҢ ДҰРЫС ӨСУІНЕ МҮМКІНДІК ТУАДЫ.
ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ГИГИЕНАЛЫҚ ТҰРҒЫДАН
ҚАРАҒАНДА БАЛА ҮСТЕЛДЕ ТІК ДҰРЫС ОТЫРЫП
ДАҒДЫЛАҒАНДА ОМЫРТҚА СҮЙЕКТЕРІ ҚИСАЙМАЙ,
ДҰРЫС ӨСЕДІ, БҰЛШЫҚ ЕТТЕРІ ШЫНЫҒАДЫ.