Өмір сүру ортасындағы адам организміне кері әсер ететін факторлар

Зиянды заттардың жалпы сипаттамасы. Қазіргі заманда адамзатқа белгілі 7 млн. астам химиялық заттар бар. Олардың 60 мыңнан астамы кең қолдану табуда, тамаққа қосу түрінде – 5500, дәрі –дәрмек – 4000, тұрмыс химиясында – 1500 пайдаланылады. Халықаралық рыногта жыл сайын 500-ден 100-ға дейін жаңа химиялық қосындылар, өнімдер пайда болуда. Міне, сондықтан адам өміріне қауіпті улы заттар дүниеге көптеп келіп жатыр.

• 
  өнеркәсіп улы - өндірісте қолданылатын заттар;
  
• 
  улы химикаттар – ауыл шаруашылығында қолданылатын заттар;
  
• 
  дәрі-дәрмектер;
  
• 
  тұрмыс химикаты;
  
• 
  өсімдіктер және жануарларда, саңырауқұлақтарда, құрт-құмырсқаларда болатын заттар;
  
• 
  әскери улаушы заттектер.
  

Адам организміне әсер ету сипаты бойынша улы заттар төмендегідей болып бөлінеді:

• 
  жалпылама улылар – организмді жалпы улайтын, жеке органдарды ауру етіп, істен шығаратын улы заттар;
  
• 
  қоздырғыштар – тыныс жолдарының шырышты (слизистый) қабатын, көзді, өкпені, теріні ауру ететін заттар;
  
• 
  аллергия тудыратын заттар;
  
• 
  мутагендер – генетикалық кодты бұзатын заттар;
  
• 
  канцерогендер – қауіпті ісіктер тудыратын заттар;
  
• 
  бала жасау қызметін жоятындар – қорғасын, сынап, стирол, радиоактивті басқа да заттар.
  

Зиянды заттардың әсер етуі және организмге енудің жолдары.Зиянды заттар адам органтзміне тыныс алу жолдары, тері және ас қорыту жолдары арқылы енеді. Көп жағдайда(80-90 пайыз)кәсіпке байланысты ауруларжәне уланулар организмге улы газдардың, булардың, тұмандардың енуіне байланысты болады. Бұл жолмен ауруға шалдығу өте ауыр болуы мүмкін, себебі улы зат бірден қанмен араласып бүкіл денеге тарап кетеді.