Тіршілік қауіпсіздік негіздері



бет88/90
Дата07.02.2022
өлшемі0,93 Mb.
#89791
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   90
Байланысты:
Тіршілік қауіпсіздігі дәрістер жинағы

Қорғану жолдары

Ядролық қарудың ауа толқынның соққысынан, тек осы күшті есептен салынған баспана немесе панахана /убежище/ ғана сақтай алады.


Жарықты сәулелену-бұл жарылыс кезінде болатын сәулелердің қуаты. Бұның қызуы миллион градустан /жарылыс басында/ бірнеше мыңға дейін болады /жарылыстың аяғында/.
Жарықты сәулелену өте қысқа мерзімде әсер етеді және тарауы да лезде болады.
Ол күннен әлдеқайда анық, өткір, ашық сондықтан алыстан көрінеді. Оның күші бір шаршы/см ауданға перпендикуляр түсетін сәуленің мөлшерімен өлшенеді.
Сәуленің мөлшері-калориямен анықталады.
Жарық импулсі – 1 кал/см
Жарықты сәулелену – адам денесін, жан-жануарды күйдіреді, соқыр қылады.
Күйдіру сатысы бірнеше дәрежеде болады:
1-ші дәрежелі -4 кал/см; -болса,
2-ші дәрежелі-4-7,5 кал/см;
3-ші дәрежелі -7,5-12 кал/см/тері сыдырылады/;
4-ші дәрежелі -12 жоғары кал/см/терінің күйігі тереңдеп, жапырақтанып, бөлшектеніп түседі/.
Жарықты сәулеленуден кез келген жарық өткізбейтін бөгет қорғау алады: ағаштың көлеңкесі, аула үйдің тасасы. Жауын, тұман, қар оның әсерін азайтады. Жаз мезгілінде оның әсерінен өрт болуы ықтимал.
Өткір радиация – ядролық жарылыс сәтінде бөлінетін нейрондар мен гамма сәулелері. Бұлар қорғана алмай қалған адамдар, жан-жануарлар үшін өте қауіпті. Бұл радиация бары - сек ғана созылады. Бірақ сәуле ауруларын туғызу үшін осы уақыттың өзі де жеткілікті.
Алғашқы өткір радиация адамға сезілмейді, оның өткені біраз уақыттан кейін байқалады. Сәуле ауруларының ауыр-жеңіл болуы өткен радиацияның мөлшеріне байланысты ол сәулелену дозасымен өлшенеді.
Сәулелену дозасы депқоршаған ортада гр затты не куб.см. көлемді денені жоюға кететін қуат мөлшерін айтады. Бұл мөлшер рентген-Рентгеннасымен куб.см ауада, 0 С-температурада қысымы сынап бағынасымен 760мм болғанда -2,08 млд пар иондардың болу деңгейі.
Өткір радиация-әр түрлі нәрселерден өткенде гамма сәулелері әлсірейді, неғұрлым кедергі көп болса, соғұрлым ол әлсірей береді.
Ашық траншея – 3 есе азайтады
Жабық траншея – 7-10 есе
Бір қабатты ағаш үй – 3-5 есе
Бір қабатты тас үй – 10-15 есе
Жер астындағы үйде – 7-15 /землянка/.
Арнайы дайындалған жер асты үй – 400 есе
Көп қаталлы үй подвалы – 100-400 есе
Арнайы салынған баспана – 1000 есе
Темір бетоннан салынған баспана, шахты, тау қуысы – түгел қорғайды /еш зиянсыз/.
Радиоактивтік ластану – жарылыс болған жердегі топырақ, шаң жоғары көтеріліп желмен ыққа қарай жылжи береді де, жол бойы жерге түсіп ласайды – радиоактивті заттар жерге түседі.
Оның 3 зонасы:

  1. қауіпті зонасы;

  2. күшті ластанған зонасы;

  3. аздау ластанған зонасы.

Ластау /ластану/ мөлшеріне байланысты:



  • жарылыс түрінен /бомбаның/;

  • оның күшінен /неше мегатонна/;

  • жарылыс болғаннан кейінгі өткен уақыттан;

  • эпицентрден қашықтығынан;

  • жарылыс кезіндегі ауа райынан;

  • жер бетінің рельефінен (таулы, жазық дала т.с.).

Жарылыстан кейінгі өткен уақытқа байланысты радияция деңгейі азаяды. Мысалы; 1 сағат өткеннен кейінгі деңгейді – 100% деп алсақ, екі сағатта екі есе азаяды, үш сағатта төрт есе, жеті сағатта 10 есе. Осы ластану деңгейінде қалған адам тиісті мөлшерде радиациямен зақымдалады /демалғанда, тамақпен, сумен/. Ол адамдар сәуле ауруларына ұшырауы мүмкін. Сондықтан осы жердегі орнатылған тәртіпті, сақтану ережелерін сөзсіз орындаған жөн.


Электрлік импульс: бұлар жарылыс кезіндегі электрлік және магниттік өрістер бірнеше секунд ішінде болады, байланыс құралдарын, электр қондырғыларын істен шығаруы мүмкін.





    1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   90




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет