(Ойланып).
АдамныЎ јоЈам алдындаЈы борышы
белгiлi бiр кезеЎдерге байланысты. Ел таЈдыры бiр адам-
ныЎ сол с„ттегi „рекетiне тiрелiп тґрЈан болса, естi адам
†зiнiЎ тарихи миссиясын сезiнiп, јалыптан тыс јайрат-
пен јґрбандыјја баруы мҐмкiн. ‡йткенi ол, еЎ алды-
мен, осы с„ттi т„Ўiрi †зiнiЎ алдына „дейi тосып тґрЈанын
аЎЈарады. Егер ол „рекетке бармаса, †зiне жҐктелген та-
рихи миссияныЎ алдында сатјандыј болатынын да сезедi.
ЕрлiктiЎ себеп-салдарын осылай да тҐсiндiруге болады.
Бiрај бґл идеямен басја кҐндерi †мiр сҐру мҐмкiн емес.
Онда †з †мiрiЎдi †зiЎ кҐйретуiЎ мҐмкiн. ‡йткенi сенiЎ
„рекетiЎдi ајтайтын тарихи аманат жој. Н„тиже бермейтiн,
†зiн †зi ајтамайтын „рекет – таЈы да айтамын, маЈына-
сыздыјја „келедi.
? л ы. Опять-таки самооправдание. Любой обыватель,
живущий только своими семейными интересами, может
сказать подобную тираду.
А р д а г е р. ОтбасыныЎ жауапкершiлiгiн тек
пендешiлiктiЎ еншiсi деп кiм айтты саЈан? Ѕґдай сенi
жарыј дҐниеге †мiр сҐрсiн, †сiп-†нсiн деп жаратты. ‡сiп-
†ну Ґшiн ґрпаЈыЎды жеткiзуiЎ керек. Ендеше, бала-ша-
ЈаЎды баЈып-јаЈу, жеткiзу – т„ЎiрiнiЎ тапсырмасын орын-
дау болып табылады.
(Пауза).
Сол кезде †зiмнен басјаны
ойламай, атајјґмарлыјја басып, пайдасы жој болса да,
т„уекел деп, кҐреске шыЈып, к†зiмдi јґртсам, кiм бiледi,
тҐк бiтiрмесем де, бҐгiнгi кҐнде ауызЈа iлiгiп, к†п
дҐрмектiЎ iшiнде жҐруiм де мҐмкiн едi. Бiрај †мiрде атај-
тан да јымбат н„рселер бар.
? л ы. Если ты действительно боролся с несправедли-
востью и пожертвовал своей жизнью, я бы тобой искрен-
но гордился.
А р д а г е р. Немене менiЎ †лгенiм керек пе едi?
? л ы. (
Пауза
). Не знаю...
? р ы
(шошына
). ШыраЈым-ау, мґныЎ не? Мына дҐние-
де тiрi „кеге не жетушi едi? ‡лгенi несi? Ѕґдай сајта-
сын...
– 479 –
Ардагер тґнжырап ойланып отырып јалады. ?ры оныЎ
бетiне ҐЎiле јарап, јиналып отырЈанын сезгендей, д„рi-
д„рмектер тґрЈан Ґстелге жҐгiрiп барып, „лдебiр сґйыј
д„рiнi стајанЈа тамшылатып јґя бастайды. Одан кейiн
Ґстiне болмашы су јґйып, Ардагерге алып келедi.
? р ы
.
Ајсајал, мынау жай валокордин Јой, „Ўгi-
мелерiЎiз ауырлау болып тґр, iшiп жiберiЎiзшi. (
С†йлемей
тґра тґрыЎыз дегендей, ?лЈа јарап, јолын к†терiп белгi
бередi
).
Ардагер д„рiнi iшiп, ґнатпаЈандай тыжырыныЎјырап,
стајанды Ґстелге јояды.
А р д а г е р
(„лден уајытта
). Рас, бiз жајсы јазај бола
алмадыј. Заман жаман болды ма, „лде заманЈа кҐйлеп
бiз жаман болдыј па – јалай десеЎ де, одан бiздiЎ јґны-
мыз артайын деп тґрЈан жој. Бiрај јандай болсај та, јазај
екенiмiз аныј. Ал бiздi iске алЈысыз јылып отырЈан –
мына сендер тiптi јазај емессiЎдер Јой. ТҐрiЎе неге јара-
майсыЎ? Бiр с†здi јазајша айтсаЎ, екi с†зiЎ орысша. Кiмге
кiн„ артјандайсыЎдар?
? л ы. ОЈан да сен кiн„лiсiЎ. Мен орыс мектебiне †зiм
барЈам жој. АпарЈан – сен.
А р д а г е р. Орыс мектебiне барЈанныЎ б„рi шҐлдiрлеп
кеткен жој. Санасы барлардыЎ б„рi †з Ґйiрiн тауып жа-
тыр. Шын јазај болЈыЎ келсе, сенiЎ жолыЎды б†геген
бiреу бар ма?
? л ы. Если я не совсем достаточно владею родным
языком, эта проблема в принципе разрешима, как гово-
риться, дело наживное. А ваши проблемы, мне кажется,
намного трагичнее, чем наши.
А р д а г е р (
мырс етiп
). Ѕазајта м„тел бар: «Ѕырыјја
келгенде домбыра Ґйренiп, ајиретке барЈанда шертемiсiЎ»
деген. Осы кезге дейiн жарытып Ґйренбеген тiлдi ендi
жетiстiрем деп ойлайсыЎдар ма? Сендер †зi неЈылЈан
ґрпајсыЎдар? ‡здерiЎе дейiнгi ешкiм ґнамайды, јоЈам
келеЎсiз, ата-ана јажетсiз. Ендi кiмге сонда опа бере ала-
сыЎдар? Ешкiмдi жајсы к†рмей, отанды јалай жајсы
к†руге болады? Бос с†з Јой айтып отырЈаныЎ. Отан деген
„шейiн Јана с†з емес, ол да тiрi адамдардан тґратын јауым
емес пе? ‡згелердi кiн„лаудан оЎай зат жој. Егер ајылыЎ
болса, †з таЈдырыЎа алдымен †зiЎдi кiн„ла.
– 480 –
? л ы
Достарыңызбен бөлісу: |