Түрік қағанаты Анықтамасы: Қазақстан жеріндегі орта ғасырлардағы мемлекет. Хронологиясы



бет11/83
Дата08.02.2022
өлшемі0,65 Mb.
#123425
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   83
Байланысты:
ТИРЕК-СЫЗБАЛАР. 7 СЫНЫП (1)

6 .Сауда негізгі үш бағытта жүрген
6.1.Халықаралық сауда
6.2.Қалалардың өз аумағындағы
сауда
6.3.Қалалықтардың дала тұр-
ғындарымен байланысы


7 .Мәдениеті:Жібек жолы тармақтары: Суяб, Тараз, Испиджаб қалалары дамыды, Иран, Византия елдеріне елші жіберіп, келіссөздер жүргізді.


8 .Шонданайда:қайрақ, шапқы, қында-
пышақ, оқшантайда мылтықтың оқ-дәрісі сақталған.Мұндай қару-жрақ ілінген кісе асынған адамның беделі де үстем саналған.


9 .Ұқсастығы:Әр түрлі көлемдегі көзелер, қол диірмендер, күбілер, құмыралар, қыш ыдыстар жасаған.


1 0.Ерекшелігі:
10.1.Отырықшылық мәдениеттің өр-
кендеуіне алып келді.
10.2.Қала тұрғындары мен дала тұр-
ғындары арасында экономикалық
байланыс орнады.
§ 8.Архитектура және өнер.
1.Анықтамасы:Латынша құрылысшы деген мағына береді. Құрылыс дегеніміз – жобасы күрделі, биік, әсем салынған архитектуралық ғимарат.


2.Шыққан тегі:Тараз, Қызылөзен, Құйрықтөбе, Баба-ата, Қостөбе қалалары.


3 .Өнер түрлері:
1. сөз өнері
2. саз өнері
3. зергерлік өнері
4. сәулет өнері


4.Ақыртас ғимараты:Академик К.М.Байпақовтың зерттеуі бойынша бұл ғимарат Қарлұқ қағанаты кезінде 766-893ж. салынып, бітпей қалған. Ғимараттың көлемі 180х205м. Сыртқы дуалдың қалыңдығы 5м. болса, ал ішкі қалыңдығы 3-3,5м болған.


5.Білеулі ғимараты: Қазақстан мен Қарақалпақстан шекарасында орналсқан.


6 .Сардоба:құдық үстіне салынған құрылыс дегенді білдіреді.VI-IXғ. салынған екі сардоба белгілі:
1.Бір күмбезді және көп күмбезді
Мырзарабат сардобасы.
2.Якка сардоба ғимараты.


7 .Дың ескерткіштері:Оның қабырғасы берік тастан қаланады.Дың қаза болған адамды жерлеген жерге тұрғызылған.
8 .Археологиялық ескерткіш:
8.1.Баба-Ата қаласы орнын қазғанда мешіт қалдығының табылуы еді.Мешіттің сыртқы көрінісі жартылай сфера тәрізді бес күмбезден тұрады.
8.2.Жетісу аймағындағы қалалардан табылған буддалардың мүсіндері балшықтан жасалып, тет-әлпеті қызыл сырмен боялып, көзі-басы қара мен сызылған.


9.Бейнелеу өнері:Шеберлер күнделікті тұрмысқа қажетті пайдалантын бұйымға өрнектер салып, сәндеуді қола дәуірінде бастаған.Суреттердің сюжеттері діни жене мифтік сипатта болған.


1 0.Мүсін өнері:Көне түрік жазуында тас мүсіндері «блбл», орхон жазуында «балбық» деп жазған.Соңғы кезде «кемпіртас» немесе «таскеліншектер» деп аталып жүр.


1 1.Қолданбалы өнер түрі:
11.1.Терракота
11.2.Көркем керамика
11.3.Ұсақ пластика


12.Ерекшелігі: Мүсін өнері еуропалық елдерге қарағанда Қазақстанда ерте кезде пайда болған.






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   83




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет