Тұрсын ЖҰртбай „Ұраным алаш!
Өзімді ешнәрсеге кінәлімін деп есептемеймін және жоғарыдағы айтқаныма алып қосар ештеңем жоқ.”
жүктеу/скачать 8,42 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- : «1. Ресейде қалыптасқан қоғамдық-саяси құрылыстың және бюрократтардың солақай билеуі салдарынан біздің мемлекетіміз дамбалсыз қалды,– дегенім рас.
| Өзімді ешнәрсеге кінәлімін деп есептемеймін және жоғарыдағы айтқаныма алып қосар ештеңем жоқ.”
Кездейсоқ жауапқа тартылған М.Тұрғанбаев тергеушіге қысқа да нақты жауап берген. Ә.Ермеков пен Ж.Аймауытовты әшкерелейтіндей айғақтар жоқ. Жақып Ақбаевтың тұтқындалуы Мәннан Тұрғанбаевтің көрсетіндісіне байланысты ма, жоқ па, ол туралы құжаттарды індете іздестірудің мүмкіндігі бізде болмады. Тек ескерте кетеріміз, Жақып Ақбаев пен Әлімхан Ермековтің 1930 жылғы тәркілеуге қарсы көтерілісті ұйымдастырғаны туралы мағлұматтар көтеріліске қатысушы өзге де куәлардың тарапынан түсіп жатқан болатын. Ал Райымжан Марсеков пен Ике Әділевтің Балқаш ауданындағы көтерілісті ұйымдастырғаны жөніндегі Мәннан Тұрғанбаевтің айғағы екіұшты. Өйткені соңғы екі адамның алдыңғысы – сегіз жыл бұрын, кейінгісі бір жыл бұрын арғы бетке өтіп кеткен еді. Бұл көрсетіндінің, қалайда, құйынның бас көтеруіне түрткі болуы әбден мүмкін. 2.Жақып Ақбаев Тергеу ісіндегі Жақып Ақбаевтың жауабы анкеталық мағлұматтың деңгейінде ғана жазылған. Бірнеше адамның тергеу тігіндісінің жапсарында «науқас», «лазаретте», «санитарлық бөлімде» деген қарындашпен жазылған көмескі есертпе бар. Бастапқыда денсаулығына байланысты Біз тергеу ісіне сырттай тартылған. Сол кезде өз қолымен жазып, оны Ново-Троицкі кеңсесінің меңгерушісі растаған, көшірмесін Аспазия Жақыпқызы зерттеуші М.Құлмұхамедке жариялауға ұсынған «Қысқаша өмірбаянын» және тарихшы, мұрағат зерттеушілері З.Тайшыбай мен Н.Дулатбековтің «Жақып Ақбаев» атты монографиясындағы мұрахаттарды жарыстыра пайдаланып, оны тергеу ісіндегі анкеталық анықтаманың орынына ұсынумен шектелеміз. Өйткені мұнда Жақып Ақбаевтың тергеу хаттамасындағы жалаң мәліметтерден көрі барлық қайраткерлік жолы қысқа да мазұнды қамтылған. «Қысқаша өмірбаян»: «Мен – қазақпын, 1876 жылғы 7 қарашада, бұрынғы жыл санау бойынша 25 қазанда Төңіректас маңында, Қарқаралы округінің Берікқара ауданындағы 3-ші ауылға қарасты жерде туғанмын. 1883-84 жылдары мен жазда ата-анамның қозысын, қыста қойын бақтым. 1886 жылы мен Қарқаралы қаласындағы Қазақ интернатына, ал 1889 жылы Омбы гимназиясына түсіп, 1898 жылы Томск гимназиясын бітірдім, нақ сол жылы Петербург Университетіне Заң факультеті бойынша оқуға түсіп, оны 1903 жылғы 9 маусымда (ескіше 27 мамырда) бітірдім. 1903 жылдың күзінде мен Омбы сот палатасына қызметке тұрып, 1904 жылдан бастап палата хатшысының көмекшісі болдым. 1905 жылғы тамыздан бастап Омбы қаласындағы 2-ші учаскенің бітістіруші судьясы міндетін атқардым. 1905 жылғы қазан-қараша айларында Омбы қаласында үкіметке қарсы митингілер мен демонстрацияларға қатысып, самодержавиені құлату қажеттігі туралы үкіметке қарсы саяси сөз сөйлеуіме байланысты мен сот мекемесінен кеттім. Бірақ сезім серпінімен, қызу шабыт пен сол кездегі коғамдық-саяси ағым туғызған ынта-жігер әсерімен мен жаршы-уағызшы қатарына қосылдым». Ол өзінің Омбы қаласында митингілер мен демонстрацияларға қатысып, самодержавиені құлату қажеттігі туралы үкіметке қарсы сөйлеген саяси сөзінің» мазмұнын 1906 жылы 1 наурызда сотқа берген түсіндірмесінде: «Жақып Ақбаев»: «1. Ресейде қалыптасқан қоғамдық-саяси құрылыстың және бюрократтардың солақай билеуі салдарынан біздің мемлекетіміз дамбалсыз қалды,– дегенім рас. жүктеу/скачать 8,42 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|