Емханаға алдын-ала қаралу мақсатында 20 жастағы науқас келді. Ауыз қуысын қараған кезде 3.3 тістің мойын аймағында жылтырлығын жоғалтқан ақ бор тәрізді дақ анықталды. Зондтау кезінде зонд оңай жылжиды, ауырсыну жоқ. Кариесмаркерді жаққан кезде дақ көкшіл түске боялды. Диагноз қойып, аталған тісті рациональды емдеу әдісін анықтаңыз.
Дентин тіс жегісі, дақты тегістеу
Эмаль тіс жегісі, реминералдаушы терапия
1
Гипоплазия, тіске металдыкерамикалық сауыт дайындау
Сына тәрізді ақау, тісті пломбалау
Флюороз, гелий-неонды лазерлі терапия
Емханаға 32 жастағы науқас Т., тәттіден және қышқылдан болатын қысқа мерзімді ауырсынуға шағымданып келді. Ауыз қуысын қараған кезде: 1.7 тістің шайнау беткейінде жүлгелер аймағында эмаль деңгейіндегі жегіленген қуыс анықталды. Қуыс түбін зондтау ауырсынусыз. ЭОД= 6 мкА. Клиникалық диагноз қойып, емдеу әдісін таңдаңыз.
29 жастағы науқастың ауыз қуысын тексеру барысында 1.4 тістің мойын аймағындағы жегіленген қуыс анықталды, қуыс түбі дентин деңгейінде орналасқан. Тіс түсі өзгермеген. Қуыс түбін зондтауауырсынусыз, қабырғалары бойымен ауырсынады. Перкуссия ауырсынусыз. ЭОД=10 мкА. Клиникалық диагноз қойып, емдеу әдісін анықтаңыз:
Эмаль тіс жегісі, реминералдаушы терапия
Дентин тіс жегісі, тісті пломбалау
1
Цемент тіс жегісі, фторлак жағу
Сына тәрізді ақау, тісті пломбалау
Ошақты гипоплазия, реминералдаушы терапия
Емханаға 46 жастағы науқас Р. төменгі жақ аймағындағы өздігінен болатын ұстамалы ауырсынуға шағымданып келді, ауырсыну құлақ аймағына таралып, түнге қарай күшейе түседі. Себепші тісті дәл көрсете алмайды. Ауыз қуысын қараған кезде: 3.6 тістің шайнау беткейінде терең тіс жегі қуысы анықталды, қуыс түбін зондтау ұзақ мерзімді ауырсынады. Қуыс түбі мен жиектері жұмсақ, дентин сарғыш түсті, оңай алынады. Температуралық тітіркендіргіштер ұзақ мерзімді баяу басылатын ауырсыну тудырады. Перкуссия ауырсынусыз. Алғашқы диагноз қойып, диагностика әдісін анықтаңыз:
Емханаға 25 жастағы науқас тағам қабылдау кезіндегі 1.7 тістің қансырауына шағымданып келді. Ауыз қуысын қараған кезде: 1.7 тістің шайнау бетінде өсіп кеткен тінге толы тіс жегі қуыс анықталды, зондтағанда аздап ауырсынады және қансырайды. Перкуссия ауырсынусыз. Диагноз қойып, диагностика әдісін анықтаңыз:
Биопсия
Пальпация
Рентгенография
1
Витальды бояу
Трансиллюминация
Емханаға 36 жастағы науқас 3.6 тістің тұрақты сыздап ауыратынына шағымданып келді. Тіс бұрын емделген. Ауыз қуысын қараған кезде: төменгі жақтың сол жақ жұмсақ тіндерінің ісінуі салдарынан беті асимметриялы, сол жақ жақасты лимфа түйіндері ұлғайған. Ауыз ашылуы ауырсынады. 3.6 тіс сауыты пломбамен жабылған, қызылиектің шырышты қабығында қан-ірің аралас экссудаты бар жыланкөз жолы анықталады. Рентгенограммада: медиальды түбір өзектері түбірұшына дейін толық обтурацияланбаған. Медиальды түбірінің ұшында сүйек тінінің "от жалыны" тәрізді гомогенді жарықтану ошағы анықталады. Диагноз қойып, алғашқы емдеу сатысын анықтаңыз:
Созылмалы гранулденген периодонтиттің өршуі, түбір өзектерінен пломбаны қайтып алу
1
Емханаға 35 жастағы науқас жоғарғы жақ тісінің тістегенде күшейе түсетін ауырсынуға шағымданып келді. Бұрын кей мезгілде ауырсыну болған, бірақ стоматологиялық көмекке жүгінбеген. Күннен күнге күшейе түскен ауырсыну 4 тәулік бойы мазалайды. Ауыз қуысын қараған кезде: 2.6 тістің сауыт түсі өзгерген, шайнау бетінде тіс жегі қуыс анықталады. Зондтау ауырсынусыз, перкуссия күрт ауырсынады. ЭОД=105 мкА. Алғашқы диагноз қойып, диагностика әдісін анықтаңыз:
Экссудация сатысындағы жедел периодонтит, ультрадыбыстық зерттеу
Созылмалы периодонтиттің өршуі, рентгенография
1
Созылмалы пульпиттің өршуі, микробиологиялық зерттеу
Науқас О., 50 жаста, қызылиектің қышуына,тістердің тактильді, термиялық және химиялық тітіркендіргіштерге аса сезімталдығына шағымданып келді. Ауыз қуысын қараған кезде: қызылиек тығыз, ақшыл-қызыл түсті. Шайнау тістерінде сына тәрізді ақаулар анықталады. Тіс түбірлері 2/3 ұзындығына дейін ашылған, тістер тұрақтылығын сақтаған. Рентгенограммада тісаралық перделердің 2/3 биіктігіне дейін біркелкі төмендеуі, остеопороз және остеосклероз ошақтарының кезектенуі анықталады. Алғашқы диагноз қойыңыз:
3 дәрежелі пародонтит
2 дәрежелі пародонтоз
2 дәрежелі пародонтит
3 дәрежелі пародонтоз
1
атрофиялық гингивит
Науқас К., 37 жаста, таңғы уақытта мазалайтын қызылиектегі қышу сезіміне шағымданады. Науқастың айтуы бойынша қызылиектегі қышу сезімі 2 ай бойы мазалайды. Ауыз қуысын қараған кезде: қызылиектің шырышты қабығы ақшылқызыл түсті, пальпацияда тығыз. Кіші азутістер мен үлкен азутістердің мойын аймағындағы сына тәрізді ақаулар эмаль деңгейінде анықталады. Рентгенограммада компактты пластинканың сақталуымен альвеолааралық перделердің биіктігінің 1/3 деңгейге дейін біркелкі төмендеуі анықталады. Алғашқы диагноз қойыңыз:
1 дәрежелі пародонтоз
1
2 дәрежелі пародонтоз
2 дәрежелі пародонтит
атрофиялық гингивит
1 дәрежелі пародонтит
Емханаға науқас В., 25 жаста, тісін тазалағанда қызылиектің кейбір уақытта қансырауына шағымданып келді. Ауыз қуысын қараған кезде: қызылиек пен тісаралық емізікшелердің шырышты қабығы көкшіл түстес гиперемияланған, болбыр, тістерге тығыз бекімеген.
Қызылиекүсті тіс шөгінділері анықталады.
Тісқызылиектік байлам бұзылмаған. Рентгенограммада: жоғарғы және төменгі жақтың альвеолярлы өсінділерінің сүйек тінінде өзгерістер анықталмады. Алғашқы диагноз қойыңыз:
Созылмалы катаральды гингивит
1
Жедел катаральды гингивит
Жеңіл дәрежелі созылмалы пародонтит
Орташа дәрежелі созылмалы пародонтит
Гипертрофиялық гингивит, фиброзды түрі
25 жастағы науқас Р., емханаға төменгі еріннің құрғауына және қабыршақтануына шағымданып келген. Қарап тексергенде: төменгі еріннің шырышты қабығының Клейн сызығы аймағында шырышты бездерінің шығару түтіктерінің кеңеюі анықталады, олардан тамшы түрінде сілекей бөлінуі байқалады. Алғашқы диагноз қойыңыз:
контактты аллергиялық хейлит
экзематозды хейлит
эксфолиативті хейлит
қарапайым гландулярлы хейлит
1
метеорологиялық хейлит
39 жастағы науқас К., сөйлеген және тамақ қабылдаған кезде күшейе түсетін ауыз қуысының шырышты қабығының күйдіру
сезіміне, әлсіздікке, дене температурасының 38 С дейін көтерілуіне шағымданып келген. Науқастың айтуы бойынша созылмалы тонзилитпен диспансерлік бақылауда тұрады. Тері жабындылары бозғылт түсті, иық пен тізе терілерінде, ортасында қанды қабыршақпен эритематозды дақтар байқалады. Еріндердің қызыл жиегі ісінген, қанды қабықтармен жабылған. Жақасты лимфа бездері үлкейген, сипап тексергенде ауырсынады. Екі ұрт, ерін, ауыз қуысы түбінің шырышты қабығында фибринозды қақпен жабылған эрозиялар байқалады.
Алғашқы диагноз қойыңыз:
көптүрлі жалқықты эритема
1
Квинке домбығуы
дәрілік аллергия
медикаментозды стоматит
афтозды стоматит
Емханаға 36 жастағы науқас Н., қатты таңдай аймағының тағам қабылдағанда және тістерін тазалағанда күшейе түсетін ауыратынына шағымданып келген. Науқастың айтуы бойынша ыстық тағамды байқаусыз қабылдағаннан кейін пайда болған ауру сезімдері 2 тәулік бойы мазалайды. Ауыз қуысын қарағанда: қатты таңдайдың шырышты қабығы қызарған,
ісінген, бетінде пішіні дұрыс емес фибринозды қақпен жабылған эрозия аймақтары анықталады. Төменгіжақасты лимфа бездері үлкейген. Алғашқы диагноз қойыңыз:
қатты таңдайдың жырылған жарасы
қатты таңдайдың тесілген жарасы
герпетикалық стоматит
қатты таңдайдың шырышты қабығының
күйігі
1
лейкоплакия
47 жастағы науқас Ю., тілдің күю сезіміне, аузынан жағымсыз иістің шығуына, ыстық және ащы тағам қабылдаған кезде тілдің ауыратынына шағымданып келген. Ауыз қуысын қарағанда: тілдің барлық беткейінде бұдырлы, әртүрлі тереңдіктегі ұсақ жүлгелер анықталады. Тіл қалыңдаған және көлемі үлкейген. Тілдің шырышты қабаты өзгермеген, бүртіктері сақталған. Тілдің қатпарлары арасында тағам қалдықтары жиналған. Алғашқы диагноз қойыңыз:
десквамативті глоссит
қатпарлы тіл
1
глоссалгия
ромб тәрізді глоссит
түкті тіл
Клиникаға 54 жастағы Л.есімді науқас сол жақ төменгі жағының жұмсақ тіндері аймағындағы ісінуге, ауырсынуға, дене температурасының 37,8С-ге дейін жоғарылағанына шағымданып келген. 4.6 тісінің ауырғанына 3 тәулік өткен, 2 тәулік бұрын ісік пайда болған. Объективті: сол жақ төменгі жағының жұмсақ тіндерінің ісінуі нәтижесінде бетінің асимметриясы, терісі гиперемиялы, ісінген. Пальпация ауырсыну туындатады. Ауызды ашу ауыртады. 4.6 тістің тіссауыты 2/3-ге бұзылған, перкуссия ауырсыну туындатады. Переходная складка на уровне 4.5, 4.6, 4.7 тістер деңгейінде ауыспалы қатпарлар жазылған, гиперемиялы, ісінген, кернеулі. Пальпация жасау ауыртады.Болжамды диагноз қойыңыз және диагностика әдісін анықтаңыз:
төменгі жақтың жедел іріңді остеомиелиті, рентгенография
1
төменгі жақтың жедел іріңді остеомиелиті, электроодонтометрия
ұрт аймағының флегмонасы, иммунологиялық зерттеу
жедел іріңді лимфаденит, коагуллограмма
жедел іріңді периодонтит, телерентгенография
Клиникаға 37 жастағы Е.есімді науқас сол жақ төменгі жақ аймағындағы ісінуге шағымданып қаралған. 3.6 тісінің ауырғанына 12 тәулік өткен. Объективті: сол жақ төменгі жақтың тығыздануы әсерінен беті асимметриялы, терісінің түсі өзгермеген. Пальпация ауырсыну туындатады. Аузын еркін ашады. 3.6 тістің тіс сауыты 2/3-не дейін бұзылған.
Перкуссия ауырсыну туындатады. Ауыспалы қатпар бозғылт-қызғылт түсті, жазылған. Пальпация аздап ауыртады. Рентгенограммада 3.6 тістің периодонталды саңылауының кеңеюі байқалады, түптер бифуркациясы аймағында деструкция ошағы. Болжамды диагноз қойыңыз:
хронический периодонтит
хронический одонтогенный периостит
1
хронический одонтогенный остеомиелит
хронический пародонтит
радикулярная киста
Науқас М., 25 жаста, сол жақ тіасты аймағының ауырсынуы мен ісінуіне шағымданып қаралған. Тексеру кезінде: сол төменгі жақ аймағының астындағы жұмсақ тіндердің ісінуі әсерінен бетінің асимметриясы. Ұлғайған лимфа түйіндері пальпацияланады. Аузын ашу 1,5 см-ге дейін шектелген. Тіл асты аймағында 4.6 тістің түбірі проекциясында 2,5*2,0см көлемдегі инфильтрат бар, үстіндегі сілемейлі қабығы гиперемиялы, ісінген, кернеулі. 4.6 тістің тіссауытының 2/3бұзылған, перкуссия ауырсыну туындатады, 4.6 тістің айналасындағы иегі гиперемиялы, ісінген, пальпация ауырсыну туындатады.
Болжамды диагноз қойыңыз:
А) төменгі жақ асты аймағындағы абсцесс
В) қанат тәрізді-жақтық кеңістіктегі абсцесс
С) жақ-тіл астаушасының абсцессі
1
D) жұтқыншақ маңы кеңістігіндегі абсцесс
Е) тілдегі абсцесс
38 жастағы Р.есімді науқастың 2.6 тісін алып тастау операциясы кезінде жоғарғы жақ синусының перфорациясы пайда болды, таңдай түбірі жоғарғы жақ синусына кіріп кетті. Дәрігіер жоғарғы жақ синусын шайды, шайылған су таза, ірің жоқ. Компьютерлік томографияда таңдай түбірі сағалар қосылысыныан (соустье) оңға орналасқан. Хирургиялық емдеу көлемін анықтаңыз:
2.6 тістің түбірін алып тастау және периостотомия
гайморотомия
2.6 тістің түбірін алып тастау, сағалар қосындысына пластика жасау
1
2.6 тістің түбірін алып тастау
сағалар қосындысына пластика жасау
Науқас Д., 35 жаста, дәрігер келесі диагнозды қойды: 4.7 тістен бастап төменгі жақтың созылмалы одонтогенді остеомиелиті. Осы аурудың негізгі жергілікті симптомы қандай:
қиын тыныс алу, тахикардия
температура жоғарылау, шайнағанда ауырсыну
тахикардия, ауызды ашу шектелген
саңылаулық өтістің болуы
1
жұтынған кездегі ауырсыну, тахикардия
Клиникаға 30 жастағы Я.есімді науқас сол жақ құлақ маңы, самай аймағындағы ауырсыну мен ісінуге шағымданып қаралды. Тексеру кезінде: сол жақ құлақ маңы, самай аймағындағы ісінуге байланысты беті асимметриялы. "Құм сағат" симптомы бар. Көздің сыртқы жиегі арқылы және құлақтың ұшымен 60 градус бұрыш жасай жүргізілген екі тура сызықтың қиылысқан нүктесін басқанда ауырсыну анықталады. Ауызды ашу 1,5 см-ге шектелген. 2.7 тістің тіссауытының 2/3-сі бұзылған, перкуссия ауырсыну туындатады. Ауыз ұуысының кіреберіс дөңесінің сілемейі жазылған, гиперемиялы, ісінген, кернеулі.
Пальпация ауырсыну туындатады.
Болжамды диагноз қойыңыз:
сол жақ самай асты аймағындағы флегмона
1
сол жақ көз асты аймағындағы флегмона
сол жақ бет сүйегі аймағындағы флегмона
сол жақ құлақ маңы-шайнау аймағындағы флегмона
сол жақ ұрт аймағындағы флегмона
Науқас Р., 39 жаста, сол жақ ұрт, көз асты аймағындағы ауырсынуға және ісінуге, мұрнының бітеліп қалуына, бас ауруына, дене температурасының 38,0С-ге дейін жоғарылауына шағымданып қаралды. Ауру сезімі маңдай, самай аймақтарына таралады. Тексерген кезде: сол жақ ұрт, көз асты аймақтарының ісінуі әсерінен беті асимметриялы. Жоғарғы жақ денесінің алдыңғы қабырғасы бойынша пальпация ауырсыну туындатады. Ауызды ашу ауыртады. 2.7 тістің тіссауытының 2/3-сі бұзылған, перкуссия ауырсыну туындатады. 2.7 тістің айналасындағы иегі гиперемиялы, ісінген. 2.7 тістің иектік жиектерінің астына іріңді экссудат бөлінеді. Болжамды диагноз қойыңыз:
қанат-таңдай, самай асты аймақтарындағы флегмона
көз асты, ұрт аймақтарындағы флегмона
жоғарғы жақтың жедел іріңді остеомиелиті
жоғарғы жақтағы жедел іріңді синусит
1
жоғарғы жақтағы жедел іріңді периостит
Науқас Н., 28 жаста, басының ауырсынуы мен аузынан іріңнің бөлінуіне шағымданып қаралған. 2 апта бұрын 1.6 тісін жұлдырған, тісін жұлу күрделі өткен. Тексеру кезінде: беті симметрилы. Аузын еркін ашады. 1.6 тістің ұяшығы грануляциямен жабылған, оның астынан іріңді экссудат бөлінеді. Зондтау жасағанда зонд сол жақ жоғарғы жақ синусы қуысына еркін кіреді. Диагнозды нақтылау үшін диагностика әдіісн анықтаңыз:
визиография
ортопантомография
магниттік-резонансты томография
электроодонтометрия
компьютерлік томография
1
Науқас А., 19 жаста, аузын ашудың шектелгеніне, оң жақ бетінің деформациясына, шайнаудың бұзылысына шағымданып қаралған. Анамнезінен: 5 жыл бұрын науқас травма алған - оң жақ төменгі жақтың буындық өсіндісі басы сынған. Консервативті ем өткізілген. Жарақат алғаннан кейін 1 жылдан соң аузын ашу шектелген және төменгі жағы толығымен қозғалыссыз қалған. Біртіндеп бетінің деформациясы пайда болған. Объективті: сол жақ бетінің жазылуы әсерінен бетінде асимметрия. Төменгі жақ бұрышындағы аймақты пальпациялағанда "тегеурін (шпора)". анықталады. Оң жақ төменгі жақ денесінің көлемі және тармақтары сол жаққа қарағанда кішірек. Аузын ашу ,5 смге дейін шектелген. Болжамды диагноз қойыңыз:
травмадан кейінгі анкилоз
1
деформациялық остеоартроз
склероздаушы остеоартроз
неоартроз
травмадан кейінгі артрит
Науқас Ч., 32 жаста, құлақ маңы-шайнау аймағындағы ауырсыну және ісінуге, аузының құрғауына, дене температурасының 38,0С-ге дейін жоғарылауына шағымданып клиникаға қаралды. 3 тәуліктен бері ауырады, жөтел, мұрнынан су ағу пайда болған. Объективті: құлақ маңы-шайнау аймағындағы ісінудің әсерінен екі жағынан да бетінде асимметрия. Тері жабынының түсі өзгермеген. Пальпация кезінде келесі аурулық нүктелер анықталады: құлақ ұшының алдында, емізік тәрізді өсіндінің ұшындағы аймақты басқанда, төменгі жақ кесіндісі аймағында. Сілекей бездері өзегінің тесігінен сілекей бөлінбейді.
Болжамды диагноз қойыңыз:
вирустық сиаладенит
1
созылмалы сиаладениттің өршуі
жедел іріңді сиаладенит
калькулезді сиаладенит
сілекей бездеріндегі кисталар
Клиникаға 19 жастағы К. есімді науқас таңдай аймағындағы ақауға, тамақтануының, тынысының, сөйлеуінің бұзылысына шағымданып қаралды.
Анамнезінен: туа біткен патология. Жергілікті тексергенде: бетінің ортаңғы бөлімінің қысқаруы әсерінен бетінде асимметрия. Аузын еркін ашады. Қатты және жұмсақ таңдай аймақтарында күрек тістік тесікті қамтыған ақау бар, жұмсақ таңдайы қысқарған, ауызжұтқыншақтың ортаңғы бөлімі кеңейген. Болжамды диагноз қойыңыз:
қатты таңдайдың туа бітті жартылай жырығы
жұмсақ таңдайдың туа бітті толық жырығы
қатты таңдайдың туа бітті толық жырығы
қатты және жұмсақ таңдайдың туа бітті толық жырықтары
1
жұмсақ таңдайдың туа бітті жартылай жырығы
Клиникаға 43 жастағы З.есімді науқас сол жақ құлақ маңы-шайнау аймағында ісік тәрізді түзіліске шағымданып қаралды. Жаңа түзілістің пайда болғанына 9 ай болған, біртіндеп өскен. Объективті: құлақ маңы сілекей безі аймағында диаметрі 5,0*4,0см болатын ісік тәрізді түзілістің болуы әсерінен бетінде асимметрия. Пальпация кезінде тығыз-эластикалық түзіліс анықталады. Ісік үстіндегі тері түсі өзгермеген, пальпация кезінде ауырмайды. Гистологиялық зерттеуде шеміршек тәрізді құрылымдардан тұратын мезенхимаға ұқсас учаскелермен эпителиалды жасушалар анықталған. Клиникалық диагноз қойыңыз:
плеоморфты аденома
1
сиалоденоз
онкоцитоз
аденолимфома
аденокарцинома
Клиникаға 29 жастағы Ш.есімді науқас ауыз қуысының ауырсынуына шағымданып қаралған. 6 сағат бұрын ыстық шай ішкен. Тексеру кезінде: ауыз қуысының сілемейі гиперемиялық, ісінген. Жоғарғы және төменгі еріндердің сілемейлі қабықтарында сары түсті көпіршіктер бар, пальпацилау кезінде ауырады. Жоғарғы және төменгі еріндердің сілемейлі қабықтарының күю дәрежелерін анықтаңыз:
І дәреже
ІІ дәреже
1
ІІІ-а дәреже
ІІІ-б дәреже
ІV дәреже
Науқас С., 27 жаста, қойылған диагноз: 4.7 тістің созылмалы периодонтитінің өршуі. 4.7 тісті жұлып алып тастау операциясын жасау керек. Дәрігер жасалған жергілікті анестезиядан кейін тісті жұлуға кірісті. Дәрігер 4.7 тіске қысқашты қойды, оларды қозғады, бекітті, тісті тартып ұяшықтан шығарды. Ұяшықтан шығару кезінде иегі жыртылып қан кету басталды. 4.7 тісті жұлу кезінде дәрігер жасамаған операция кезеңін анықтаңыз:
тістің жұмыр жалғамасын қабаттандыру
1
қысқашты бекіту
қысқаштармен ұртты қозғау
тісті люксациялау
тісті эктракциялау
Науқас Ф., 32 жаста, 4.7 тісті жұлу операциясы өткізілді. Дәрігер 4.7 тісті элеватормен жұлу операциясын өткізу кезінде альвеолярлық өсіндіні сол қолының саусағымен басқан жоқ. Тістің шығып тұрған түбірі төмені жақтың альвеолярлы бөлімінің сілемейлі қабығының астына тіл жағына ығысып кетті. Тіс түбірінің жұмсақ тінге кіріп кету себебін анықтаңыз:
қанның көптеп кетуі
альвеоланың жұқа ішкі қабырғасы
1
альвеоланың тығыз сыртқы қабырғасы
тіс түбірінің қисықтығы
иннервация ерекшелігі
Науқас У., 35 жаста, төбелес кезінде иек асты аймағында пышақпен жарақат алды. Жарақат жиегі тегіс, аздап қанталап тұр, жарақат өлшемі 3,0*1,0см. Жарақатқа біріншілікті хирургиялық өңдеу өткізген кезде тігістер арасы қанша болу керек:
0,3см
0,4см
1
0,6см
0,8см
1,0см
Клиникаға 49 жастағы Ц.есімі науқас қаралды, аузын жаба алмауға, құлақ маңы аймағының жоғарғы бөлігінің ауырсынуына шағымданады. Анамнезінен: есінеген кезде бір нәрсе сырт ете қалып науқас аузын жаба алмай қалған. Объективті: бетінің төменгі үштен бірінің ұзаруы әсерінен және иектің алға ығысунан бетінде асимметрия. Аузынан сілекей көптеп бөлінеді, бірақ тілі құрғақ. Сол және оң жақтан құлақ ұшындағы алдыңғы тіндері түсіп кеткен, бет сүйегі доғасының астында буын өсіндісінің басы сезіледі. Тістеуі ашық. Болжамды диагноз қойыңыз:
самай-төменгі жақ буынының артынан шығып кетуі
буындық өсіндінің сынуы
самай-төменгі жақ буынының алдынан шығып кетуі
1
анкилоз
деформациялық остеоартроз
Науқас Д., 42 жаста, 3.4,3.5,3.6 тістерге имплантация операциясы жасалған, операциядан кейін 3-ші тәулікте төменгі еріннің және сол жақ ұрт аймағында парестезия пайда болған. Парестезияның пайда болу себебін анықтаңыз:
A) асептика ережесін сақтамау
B) жүйке бағанын имплантатпен қысу
1
C) альвеолярлық өсінді қабырғасындағы перфорация
D) сайманның сүйек тінінен тыс шығып кетуі
E) анестетиктің дұрыс емес таңдалған мөлшері
Клиникалық қабылдауға 39 жастағы науқас тамақ шайнауына, сөйлеу, төменгі жақтың ортаңғы күрек тістірінің жоқтығына шағымданып келді. Ауыз қуысын тексеру барысында төменгі жақ тіс қатарының алдынғы бөлігінде шектелген кетік анықталды. 41,31,32 тістерін жоғалткан. Осы кетікті жабу үшін протез түрін анықтаңыз:
алынбайтын көпір тәрізді протез
1
жартылай көпір тәрізді протез
толық алмалы протез
адгезивті көпір тәрізді протез
жартылай алмалы протез
Клиникалық қабылдауға 49 жастағы науқас У. тамақ шайнауына, төменгі жақтың шайнау тістірінің жоқтығына шағымданып келді. Ауыз қуысын тексеру барысында төменгі жақ тіс қатарының бүиір сол жақ бөлігінде шектелген кетік анықталды. 35,36 тістерін жоғалткан. Осы кетікті жабу үшін протез түрін анықтаңыз:
жартылай көпір тәрізді протез
алынбайтын көпір тәрізді протез
1
толық алмалы протез
адгезивті көпір тәрізді протез
жартылай алмалы протез
Клиникалық қабылдауға 29 жастағы науқас Г. тістірінің жоқтығына шағымданып келді. Ауыз қуысын тексеру барысында жоғарғы жақ тіс қатарының сол жақ бөлігінде 22 тістін жоқтығы анықталды. Осы кетікті жабу үшін протез түрін анықтаңыз:
толық алмалы протез
алынбайтын көпір тәрізді протез
жартылай көпір тәрізді протез
1
адгезивті көпір тәрізді протез
жартылай алмалы протез
Клиникалық қабылдауға 32 жастағы науқас Е. Тіс имплантациясы операциясынаң кейын келді. Науқасқа уақытша протез дайындау көрсетілген. Ауыз қуысын тексеру барысында төменгі жақ тіс қатарының бүиір оң және сол жақ бөлігінде кетік анықталды. 34,35,36,45,46,47 тістері тұсында имплантаттар орыналастырылған. Осы кетікті жабу үшін уақытша протез түрін анықтаңыз:
толық алмалы протез
алынбайтын көпір тәрізді протез
жартылай көпір тәрізді протез
адгезивті көпір тәрізді протез
1
жартылай алмалы протез
Клиникалық қабылдауға 62 жастағы науқас Н.,тамақ шайнауына, толық тістірінің жоқтығына шағымданып келді. Ұрт және ерінің салбырауыларына байланысты беттің ассиметриясы. Мұрын-ерін қатпарлары айқын, ауыз бұрышы салбыраңқы. Төменгі жақ сүйегі жоғары және алға ығысқан, беттін төменгі жақ бөлігінің биіктігі төмендеген. Ауыз ашуы еркін, тістердін толық болмауы, жоғарғы жақ альвеолярлы өсіндінін вестибулярлы бетінін атрофиясы және төменгі жақ альвеолярлы өсіндінін тіл жақ бетінін атрофиясы. Толық тістірінін болмау кезіндегі тістем түрін аныктаңыз.
ювениальды дизокклюзиясы
ювениальды мезоокклюзиясы
карттык микрогениясы
карттык прогнатиясы
карттык прогениясы
1
Клиникалық қабылдауға 65 жастағы науқас Ф.,тамақ шайнауына, толық тістірінің жоқтығына шағымданып келді. Ұрт және ерінің салбырауыларына байланысты беттің ассиметриясы. Мұрын-ерін қатпарлары айқын, ауыз бұрышы салбыраңқы. Төменгі жақ сүйегі жоғары және алға ығысқан, беттін төменгі жақ бөлігінің биіктігі төмендеген. Ауыз ашуы еркін, төменгі жақ тістердін толық болмауы, альвеолярлы өсіндісі айқың, өтпелі қатпар альвеолярлы өсінді қырынан алшақ орналасқан. Келлер бойынша төменгі тіссіз жақтын атрофия түрін аныктаңыз.
1-й тип
1
2-й тип
3-й тип
4-й тип
5-й тип
Клиникалық қабылдауға 67 жастағы науқас О.,тамақ шайнауына, толық тістірінің жоқтығына шағымданып келді. Ұрт және ерінің салбырауыларына байланысты беттің ассиметриясы. Мұрын-ерін қатпарлары айқын, ауыз бұрышы салбыраңқы. Төменгі жақ сүйегі жоғары және алға ығысқан, беттін төменгі жақ бөлігінің биіктігі төмендеген. Ауыз ашуы еркін, төменгі жақ тістердін толық болмауы, альвеолярлы өсіндісі орташа семген, өтпелі қатпар альвеолярлы өсінді қырынан жақын орналасқан. Келлер бойынша төменгі тіссіз жақтын атрофия түрін аныктаңыз.
1-й тип
2-й тип
1
3-й тип
4-й тип
5-й тип
Клиникалық қабылдауға 57 жастағы науқас З.,тамақ шайнауына, толық тістірінің жоқтығына шағымданып келді. Ұрт және ерінің салбырауыларына байланысты беттің ассиметриясы. Мұрын-ерін қатпарлары айқын, ауыз бұрышы салбыраңқы. Төменгі жақ сүйегі жоғары және алға ығысқан, беттін төменгі жақ бөлігінің биіктігі төмендеген. Ауыз ашуы еркін, төменгі жақ тістердін толық болмауы, альвеолярлы өсіндісі алдыңғы бөлігінде айқын, бүйір бөлігінде толық семген, өтпелі қатпар альвеолярлы өсінді қырынан жақын орналасқан. Келлер бойынша төменгі тіссіз жақтын атрофия түрін аныктаңыз.
1-й тип
2-й тип
3-й тип
1
4-й тип
5-й тип
Клиникалық қабылдауға 66 жастағы науқас Я.,тамақ шайнауына, толық тістірінің жоқтығына шағымданып келді. Ұрт және ерінің салбырауыларына байланысты беттің ассиметриясы. Мұрын-ерін қатпарлары айқын, ауыз бұрышы салбыраңқы. Төменгі жақ сүйегі жоғары және алға ығысқан, беттін төменгі жақ бөлігінің биіктігі төмендеген. Ауыз ашуы еркін, төменгі жақ тістердін толық болмауы, альвеолярлы өсіндісі алдыңғы бөлігіндетолық семген, бүйір бөлігінде альвеоларлы өсінді жақсы сақталған. Келлер бойынша төменгі тіссіз жақтын атрофия түрін аныктаңыз.
1
Қарама қарсы тістердің және тіс қатарларының окклюзиялық қарым қатынасына, беттің төменгі бөлігінің жаңа биіктігіне бұлшық еттердің қайта құрылуы қанша уақыт алады:
1ай
2 ай
3 ай
5 ай
6 ай
1
Тістердің қатты тіндерінің қажалуы, периодонта өзгерістердің болуы, шайнау бұлшық еттердің қызметтерінің бұзылу процестері кездеседі:
жоғары дәрежеде қажалу
1
егеу кезінде
эрозия
кетік
деформация (пішін өзгеру)
Тістердің қатты тіндерінің қажалу процессі реставрация кезінде немесе бөгде заттардың механикалық әсерінен тістің мойын немесе окклюзиялық беткейлерінде кездеседі:
жоғары дәрежеде қажалу
егеу кезінде
1
эрозия
кетік
деформация (пішін өзгеру)
Тістердің қатты тіндерінің қажалу процессі беткей деминерализациялау, қышқылдар әсерінен, тістің вестибулярлы, мойын немесе ауыз қуысы беттерінде және окклюзиялық беткейлерінде кездеседі:
жоғары дәрежеде қажалу
егеу кезінде
эрозия
1
кетік
деформация (пішін өзгеру)
Клиникалық қабылдауға 47 жастағы науқас Р., оң жақ самай-төменгіжақ буынының сықыры мен ауру сезіміне,құлағындағы шу мен естудің төмендеуіне шағымданып келді. Науқас тітіркенулі. Қарап тексергенде: бет әлпеті симметриялы, ауызын ашу еркін.Аузын ашу барысында төменгі жақтың девиациясы байқалады.Оң жақ шайнау бұлшық етті пальпация жасау барысында керленуі анықталады . КТ-да төменгі жақтың оң буын басы шыққан. СТЖБ дисфункциясының қиындық дәрежесін анықтаңыз.
орта
ауыр
орташа-ауыр
жеңіл
1
өте - ауыр
Клиникалық қабылдауға 45 жастағы науқас Л., сол жақ самай-төменгіжақ буынының сықыры мен ауру сезіміне,құлағындағы шу, бас ауруы, естудің төмендеуіне және бет аймағының ауыруна шағымданып келді.
Науқас тітіркенулі. Қарап тексергенде: бет әлпеті симметриялы, ауызын ашуы 3.0 см дейін. Аузын ашу барысында төменгі жақтың девиациясы байқалады.Сол жақ шайнау бұлшық етті пальпация жасау барысында керленуі анықталады . КТ-да төменгі жақтың сол буын басы шыққан. СТЖБ дисфункциясының қиындық дәрежесін анықтаңыз.
орта
1
ауыр
орташа-ауыр
жеңіл
өте - ауыр
Клиникалық қабылдауға 37 жастағы науқас Д., оң жақ самай-төменгіжақ буынының сықыры мен ауру сезіміне, құлағындағы шу, бас ауыруы мен айналуына, естудің төмендеуіне және бет аймағының ауыруна шағымданып келді. Науқас тітіркенулі. Қарап тексергенде: бет әлпеті симметриялы, ауызын ашуы 2,5 см дейін. Аузын ашу барысында төменгі жақтың девиациясы байқалады.Сол жақ шайнау бұлшық етті пальпация жасау барысында керленуі анықталады . КТ-да төменгі жақтың оң буын басы шыққан. СТЖБ дисфункциясының қиындық дәрежесін анықтаңыз.
орта
ауыр
1
орташа-ауыр
жеңіл
өте - ауыр
Клиникалық қабылдауға 46 жастағы науқас Р., имплантациядан кейін протез салдыру мақсатында келді. Дәрігер-ортопед алынбайтын протездің тірек ретінде имплантанты және тісті пайданалуға шешім қабылдады. Остеоинтеграцияланған сүйекішілік имплантаттардын тұрақтылығына кері әсер ететін себебін анықтаныз:
имплантатка салмақ түсіру
тірек тістерге салмақ түсіру
тістердін физиологиялық қозғалғыштығы
1
қызылиек шырышты қабығының жағдайы
альвеолярлық өсінді биіктігінің жағдайы
Клиникалық қабылдауға 26 жастағы науқас В., 16,17 тістерінін орналасуының өзгеруыне, шайнау қызметінің бұзылуына шағымданып келді. 5 жыл бұрын 46,47 тістері жұлынған. 16,17 тістер вертикальді ығысқан, тіс-альвеолярлық ұзару байқалады. Гаврилов бойынша тіс қатарының деформация тобын анықтаңыз
V
IV
III
II
I
1
10 жастағы А.есімді бала дәрігерортодонтқа қаралды. Анамнезінде:
жұдырығын ұртына қойып сол бүйірімен жатып ұйықтау әдетке айналған. Объективті: бетінің оң және сол жақ жартысы симметриялы емес, бетінің жоғарғы, ортаңғы және төменгі үштен бірі пропорционалды, мұрын-ерін, иек асты қатпарлары орташа дамыған, профилі тура. Трансверзаль бойынша шайнау тістерінің жақындасуы: сол жақтан - төменгі шайнау тістерінің ұрт төмпектері жоғарғы ұрт төмпектерін жабады, оң жақтан – төменгі шайнау тістерінің ұрт төмпектері жоғарғы ұзына бойы фиссурада орналасқан. Төменгі және жоғарғы орталық күрек тістердің арасындағы ортаңғы сызық 2 мм оңға ығысқан. Аузын ашу көлемі 39 мм, аузын ашқан кезде девиация байқалады.
Болжамды диагноз қойыңыз:
қиылысқан окклюзия
1
мезиалды окклюзия
дисталды окклюзия
вертикалды күрек тістер дизокклюзиясы
сагиталды күрек тістер дизокклюзиясы
Науқас Г., 8 жаста, бетінің деформациясы шағымымен қаралған. Объективті: иек астының оңға ығысуы әсерінен бетінің асимметриясы. Мұрын-ерін, иек асты қатпарлары орташа дамыған, профилі тура. Трансверзаль бойынша шайнау тістерінің жабылуы: сол жақтан - төменгі шайнау тістерінің ұрт төмпектері жоғарғы тістердің таңдай төмпектерімен байланысады, оң жақтан – төменгі шайнау тістерінің ұрт төмпектері жоғарғы тістің ұрт төмпектерін жабады. Төменгі және жоғарғы орталық күрек тістердің арасындағы ортаңғы сызық 4 мм оңға ығысқан. Аузын жапқанда төменгі жақ оңға ығысады, аузын ашқанда қалыпты жағдайға қайта келеді. Ауызды ашу көлемі 39 мм. Болжамды диагноз қойыңыз:
мезиалды окклюзия
қиылысқан окклюзия
1
дисталды окклюзия
вертикалды күрек тістер дизокклюзиясы
сагиталды күрек тістер дизокклюзиясы
Науқас Е., 15 жаста, ортодонтқа тістерінің дұрыс жабылмауына және жағымсыз профильге шағымданып қаралған. Өмір анамнезінде: әкесі мен атасында көлемді төменгі жақ болған. Объективті: жоғарғы, ортаңғы және төменгі үштен бірі пропорционалды, иек асты қатпарлары жазылған, иегі алға шығып кеткен. Төменгі жаақ тістерінің арасында диастема және тремалар. Трансверзаль бойынша шайнау тістерінің жақындасуы: оң және сол жақтан - төменгі шайнау тістерінің ұрт төмпектері жоғарғы ұрт төмпектерін жабады. Төменгі және жоғарғы орталық күрек тістердің арасындағы ортаңғы сызық сәйкес келеді. Төменгі фронталды тістер жоғарғы тістердің 1/3-ін жабады, кері сагиталды саңылау 3 мм. Аузын ашу көлемі 39 мм.
Болжамды диагноз қойыңыз:
қиылысқан окклюзия
мезиалды окклюзия
1
төменгі микрогнатия
вертикалды күрек тістер дизокклюзиясы
сагиталды күрек тістер дизокклюзиясы
Науқас Ж., 8 жаста, баланың аузымен демалуына шағымданып қаралған. Анамнезінде: аузын ашып жүру әдетке айналған. Объективті: бетінің төменгі үштен бірі ұзарған, мұрын-ерін және иек асты қатпарлары жазылған, иегі шығып кеткен. Жоғарғы фронталды тістері вестибулярлы қисайған. Трансверзаль бойынша шайнау тістерінің жабылуы: оң және сол жақтан жоғарғы және төменгі тістердің вестибулярлық және оральды төмпектері өзара байланысқан. Орталық тістердің арасындағы ортаңғы сызық сәйкес келеді. Күрек тістердің арасындағы вертикалды саңылау 2 мм. Аузын ашу көлемі 39 мм.
Болжамды диагноз қойыңыз:
қиылысқан окклюзия
дисталды окклюзия
мезиалды окклюзия
вертикалды күрек тістер дизокклюзиясы
1
сагиталды күрек тістер дизокклюзиясы
Науқас О., 13 жаста, ортодонтқа алдыңғы тістерінің "қисықтығына" шағымданып қаралған. Анамнезінен: емізікті 3 жасқа дейін сорған. Объективті: бетінің төменгі үштен бірі қысқарған, мұрын-ерін қатпарлары жазылған, иек асты қатпарлары анық көрінеді, иегі қисайған. Жоғарғы фронталды тістері вестибулярлы қисайған, төменгі фронталды тістер тығызданған, ауызға қарай қисая иілген. Трансверзаль бойынша шайнау тістерінің жабылуы: оң және сол жақтан төменгі тістердің вестибулярлы төмпектері жоғарғы тістердің ұзына бойы фиссурасында орналасқан. Орталық тістердің арасындағы ортаңғы сызық сәйкес келеді. Күрек тістерінің жабылу тереңдігі 2/3. Аузын ашу көлемі 39 мм, аузын ашқанда девиация байқалады. Жұтынған кезде тіл тістер арасында төселе орналасады. Болжамды диагноз қойыңыз:
қиылысқан окклюзия
дисталды окклюзия
мезиалды окклюзия
вертикалды күрек тістер дизокклюзиясы
сагиталды күрек тістер дизокклюзиясы
1
Науқас К., 9 жаста, ортодонтқа қаралды.
Анамнезінен: созылмалы синусит. Объективті: беті қушық, созылыңқы, қатпарлары жазылған, иегі қисайған, еріндері күшпен жабылады. Уақытша тістерінің арасы тығыз байланыста. Трансверзаль бойынша шайнау тістерінің жабылуы: оң және сол жақтан төменгі тістердің вестибулярлы төмпектері жоғарғы тістердің ұзына бойы фиссурасында орналасқан. Төменгі бірінші азу тістің мезиалды төмпегі ауызды жапқанда жоғарғы бірінші азу тістің аталмыш төмпегімен қатынаста болады. Орталық тістер арасындағы ортаңғы сызық сәйкес келеді. Күрек тістіердің жабылу тереңдігі 1/3, аузын ашу көлемі 39 мм, аузын ашқанда девиация байқалады. Артикуляциялық қимылдың бұзылысы байқалады. Әдеттегі ауызбен демалу.
Болжамды диагноз қойыңыз:
қиылысқан окклюзия
мезиалды окклюзия
вертикалды күрек тістер дизокклюзиясы
дисталды окклюзия
1
сагиталды күрек тістер дизокклюзиясы
Науқас Л., 12 жаста, ортодонтқа қаралған. Объективті: мұрын-ерін, иек асты қатпарлары орташа дамыған, профильі тура. Төменгі фронталды тістердің тығыздана орналасуы байқалады. Сагитал бойынша: оң және сол жақтан жоғарғы бірінші тұрақты азу тістің медиалды ұрттық төмпегі төменгі бірінші тұрақты азу тістің төмпекаралық фиссурасында орналасқан. Орталық күрек тістер арасындағы ортаңғы сызық 2 мм солға ығысқан. Күрек тістердің жабылу тереңдігі 1/3, сагиталды саңылау 3 мм. Төменгі фронталды тістер аймағындағы ауыздың сілемейлі қабығы гиперемиялы, ісінген. Ауызы ашу көлемі 39 мм, ауызды ашқанда девиация байқалады. Болжамды диагноз қойыңыз:
қиылысқан окклюзия
мезиалды окклюзия
дисталды окклюзия
вертикалды күрек тістер дизокклюзиясы
сагиталды күрек тістер дизокклюзиясы
1
Науқас Г, 12 жаста, ортодонтқа қаралды. Анамнезінен: хейло-уранопластикадан кейінгі жағдай. Объективті: мұрынның екіншілікті деформациясы анық емес. Қатпарлары орташа дамыған. Жоғарғы фронталды тістері тығыз орналасқан, 22-ші тіс жоқ. Жоғары жақтық тіс қатарының фронталды бөлімі қысқарған, пішіні трапеция тәрізді. Төменгі тістер қатары парабола түрінде. Сагитал бойынша: оң және сол жақтан жоғарғы бірінші тұрақты азу тістің медиалды ұрттық төмпегі төменгі бірінші тұрақты азу тістің төмпекаралық фиссурасында орналасқан. Орталық күрек тістер арасындағы ортаңғы сызық 2 мм солға ығысқан. Күрек тістік кері жабылу, жабылу тереңдігі 1/3, ауызды ашу көлемі 39 мм, ауызды ашқанда девиация байқалады.
Болжамды диагноз қойыңыз:
күрек тістік кері жабылу
1
мезиалды окклюзия
дисталды окклюзия
вертикалды күрек тістер дизокклюзиясы
сагиталды күрек тістер дизокклюзиясы
7 жастағы В.есімді науқастың анасы баласында "үлкен" алдыңғы тістің жарып шығуына шағымданып ортодонтқа қаралды. Объективті: беті симметриялы, пропорционалды, қатпарлары орташа дамыған. Профиль түрі тура. Оң және сол жақтан жоғарғы II және III тістерден басқа уақытша тістер арасындағы тремалар, жоғарғы тұрақты орталық күрек тістер аса үлкен. Трансверзаль бойынша шайнау тістерінің жабылуы: оң және сол жақтан төменгі тістердің вестибулярлы төмпектері жоғарғы тістің ұзына бойы фиссурасында орналасқан. Күрек тістердің жабылу тереңдігі 1/3, күрек тістер арасындағы орталық сызық сәйкес келеді, ауызды ашу көлемі 39 мм. Болжамды диагноз қойыңыз:
11,21 тістердің микродентиясы
11,21 тістердің макродентиясы
1
тістер қатарының деформациясы
тістеу деформациясы
тістер қатарының ақауы
Науқас Б., 13 жаста, алдыңғы тістерінің жабылауы шағымдарымен ортодонтқа қаралды. Объективті: бетінің төменгі үштен бірі үлкейген, иек асты және мұрын-ерін қатпарлары жазылған. 14, 15, 24, 25 тістер таңдайлық орналасқан. Жоғарғы тістер қатарының пішіні ер-тоқым тәрізді, төменгі тістер қатары парабола пішіндес.
Трансверзаль бойынша шайнау тістерінің жақындасуы: азу тістер аймағында төменгі тістердің вестибулярлы төмпектері жоғарғы тістердің ұзына бойы фиссурасында орналасқан, азу тіс алдыңғы (премоляр) аймағында төменгі тістердің вестибулярлы төмпектері жоғарғы тістердің аталмыш төмпектерінде вестибулярлы орналасқан. Фронталды бөлімде: вертикалды саңылау 4 мм. Ауызды ашу көлемі 39 мм, ауызды ашқанда девиация байқалады. Жұтыну кезінде тіл тістердің арасында қалып қояды. Болжамды диагноз қойыңыз:
қиылысқан окклюзия
мезиалды окклюзия
дисталды окклюзия
вертикалды күрек тістер дизокклюзиясы
1
сагиталды күрек тістер дизокклюзиясы
Науқас А., 15 жаста, ортодонтқа жоғарғы орталық тістерарасында саңылаудың болуына шағымданып қаралды.
Объективті: бетінің төменгі үштен бірінің қысқаруы нәтижесінде бетінің асимметриясы байқалады. Мұрын-ерін қатпарлары жазылған, иек асты қатпарлары анық. Төменгі фронталды тістердің тығыздығы байқалады. Тістердің фронталды бөлімді жабылуы кезінде ортаңғы сызық 4 мм солға ығысқан. Жоғарғы орталық күрек тістері төменгі тістерді тіссауыттың ½ биіктігінде жауып тұрады. 13,12,11 тістер аймағында сагиталды саңылау орталық күрек тістер бағытына қарай 3 мм-ге дейін кішірейген. Аузын ашу көлемі 41 мм, аузын ашқанда девиация байқалады. Болжамды диагноз қойыңыз:
қиылысқан окклюзия
мезиалды окклюзия
дисталды окклюзия
вертикалды күрек тістер дизокклюзиясы
күрек тістің терең дизокклюзиясы
1
Науқас И., 7 жаста, ортодонтқа қаралды. Объективті: беті симметриялық, мұрын-ерін және иек асты қатпарлары орташа дамыған. Жоғарғы фронталды тістері ауызға қарай қисайған, тығыздана орналасу байқалады. 55,54 тістер аймағында тістер-альвеолярлық ұзарған. Трансверзаль бойынша: қалған шайнау тістері дұрыс фиссуралық-төмпектік жабылады, сагитал бойынша 26 және 36 тістердің төмпектік жақындасуы байқалады, 16-шы тістің медиалды ұрттық төмпегі 46шы тістің дисталды төмпегімен жақындасады. Күрек тістің жабылу тереңдігі, орталық күрек тістер арасындағы орталық сызық сәйкес келеді. Ауыздың ашу көлемі 42 мм, буындағы қимылдар симметриялы емес, ауызды ашқанда девиация байқалады. Болжамды диагноз қйыңыз:
дисталды окклюзия
1
тістер қатарының ақауы
тістеу деформациясы
вертикалды күрек тістер дизокклюзиясы
сагиталды күрек тістер дизокклюзиясы
7 жастағы А.есімді науқастың анасы баласының тістерінің қисық өскеніне шағымданып ортодонтқа қаралды. Объективті: мұрын-ерін және иек асты қатпарлары орташа дамыған. 12-ші тіс жарып шықпаған, ол тіске шығатын орын жоқ, төменгі фронталды тістер аса тығыз орналасқан: 43-ші тіс вестибулярлы қисайған, 42-ші тістің тілге қарай жарып шығуы, 32-ші тіс тортоорналасқан. Тістер қатарының пішіні жартылай дөңгелек. Бүйір бөліктерде тістердің жақындасуы кезінде трансверзаль бойынша оң және сол жақта, төменгі тістердің вестибулярлы төмпектері жоғарғы тістердің ұзына бойы фиссурасында орналасқан. Күрек тістердің жабылу тереңдігі тіссауытының 1\3 -ін құрайды, 11,21 тістердің жоқ 12-ші тіс жаққа ығысуы әсерінен ортаңғы сызық оңға ығысқан. Ауызды ашу көлемі 39 мм, жұтынған кезде тіл тістер арасында қалып қояды. Болжамды диагноз қойыңыз:
қиылысқан окклюзия
тістер оналасуының аномалиясы
1
дисталды окклюзия
вертикалды күрек тістер дизокклюзиясы
сагиталды күрек тістер дизокклюзиясы
Науқас Е, 14 жаста, тістерін дұрыс жақындата алмауға және сөйлеуінің бұзылуына шағымданып ортодонтқа қаралды. Объективті: мұрын-ерін және иек асты қатпарлары орташа дамыған. Тілі үлкен, тілдің бүйір беткейінде мезиалды қисаюмен 37 мен 47 тістердің таңбалануы сақталған. 44 пен 45, 34 пен 35 тістер арасында тремалар. Жоғарғы және төменгі фронталды тістері ретрузия жағдайныда, төменгі бүйір тістері ауызға қарай қисайған. Фронталды бөлімде жақындағанда күрек тістердің кері жабылуы, ортаңғы сызық сәйкес келеді. Сагитал бойынша тістер жақындасқанда жоғарғы тұрақты бірінші азу тістердің медиалды ұрттық төмпектері алтыншы және жетінші төменгі тістер арасында орналасқан. Ауызды ашу көлемі 38 мм, буындар қимылы симметриялы емес, девиация байқалады. Болжамды диагноз қойыңыз:
қиылысқан окклюзия
мезиалды окклюзия
1
дисталды окклюзия
вертикалды күрек тістер дизокклюзиясы
сагиталды күрек тістер дизокклюзиясы
Науқас К., 15 жаста, қисық өскен тістеріне шағымданып ортодонтқа қаралды.
Анамнезінен: 15 және 25 тістері 11 жасында ортодонтиялық көрсеткіштер бойынша жұлыпып тасталған. Объективті: бетінің төменгі үштен бірі кішірейген, иекасты қатпары анық. Төменгі фронталды тістердің тығыздануы байқалады. Жоғарғы тістер қатары азу тістер алды (премоляр) және азу тістер аймағында тарылған, төменгі тістер қатары асимметриялық, оң жақ премоляр аймағында тарылу анағұрлым анық білінеді. Трансверзаль бойынша дұрыс фиссуралық-төмпектік жақындасу байқалады, 13/44 тістер аймағында – кері жабылу, 14/45– 45 тістер ауызға қарай ығысқан. Күрек тістердің жабылу тереңдігі тіссауыттың 2/3-ін құрайды, орталық сызық сәйкес емес. Ауызды ашу көлемі 38 мм, буындағы қимыл симметриялық емес, девиация байқалады.
Болжамды диагноз қойыңыз:
қиылысқан окклюзия
мезиалды окклюзия
2-ші дәрежедегі терең окклюзия
1
вертикалды күрек тістер дизокклюзиясы
сагиталды күрек тістер дизокклюзиясы
Науқас О., 15 жаста, 2 жылдан бері брекетжүйемен ортодонттық емдеуде болған, белсенді емдеу кезеңі науқастың талабымен тоқтатылып брекетті алып тастаған. Объективті: беті симметриялық. Мұрын-ерін және иек асты қатпарлары орташа дамыған. Жоғарғы тістер қатарының пішіні жартылай эллипс түрінде, төменгі тістер қатарының пішіні парабола. Тістер қатары жақындасқанда күрек тістердің жабылу тереңдігі тіссауытының 1/3 биіктігінде, ортаңғы сызық сәйкес келеді, трансверзаль бойынша дұрыс фиссуралық-төмпектік қатынас, сагитал бойынша азу тістер және азу тістер алды (премоляр) аймағындатөмпектік жақындасу байқалады. Ауызды ашу көлемі 38 мм, буындағы қимыл симметриялық емес, девиация байқалады. Жоғарғы және төменгі фронталды тістердің ауызға қараған беткейінде шыны талшықты ретейнер бекітілген. Болжамды диагноз қойыңыз:
қиылысқан окклюзия
мезиалды окклюзия
күрек тістік терең окклюзия
Энгль 2 класы бойынша шайнау тістерінің жақындасуы
1
Энгль 3 класы бойынша шайнау тістерінің жақындасуы
Науқас М., 14 жаста, тістерінің қисықтығына шағымданып дәрігерортодонтқа қаралды. Объективті: басының пішіні долихоцефалдық, мұрын-ерін және иек асты қатпарлары орташа дамыған. Жоғарғы және төменгі фронталды тістердің тығыздығы байқалады, 12 және 22 тістердің пішіні тікен тәрізді. Жоғарғы тістер қатары азу тістер алды (премоляр) және азу тістер аймағында бірдей кішірейген, төменгі тістер қатарының пішіні парабола. Күрек тістердің жабылу тереңдігі тіссауыттың 1/3-ін құрайды, ортаңғы сызық сәйкес келмейді, сагитал бойынша тістердің жақындасуы кезінде дұрыс фиссуралық-төмпектік қатынас анықталады, трансверзаль бойынша төменгі шайнау тістерінің вестибулярлы төмпектері жоғарғы тістердің сәйкесінше төмпектерінен сыртқа орналасады. Ауызды ашу көлемі 38 мм, буындағы қимыл симметриялық емес, девиация байқалады.
Болжамды диагноз қойыңыз:
күрек тістік терең окклюзия
мезиалды окклюзия
дисталды окклюзия
вертикалды күрек тістер дизокклюзиясы
двусторонняя палатиноокклюзия
1
5 жастағы З.есмді баланы анасы ортодонтқа алып келді. Объективті: мұрынерін және иек асты қатпарлары орташа дамыған. Төменгі фронталды тістердің арасында 1-2 мм аралықтар байқалады, жоғарғы орталық күрек тістер ось бойынша аздап бұрылыс жасайды. Уақытша тістердің тіссауыты тіссауыттың 1/3 биіктігінде ашылып қалған. Тістер қатарының пішіні жартылай дөңгелек. Трансверзаль бойынша тістер қатарының жақындасуы кезінде төменгі шайнау тістерінің вестибулярлы төмпектері жоғарғы тістердің ұзына бойы фиссурасында орналасқан, сагитал бойыншаи соңғы азу тістің дисталды беткейі мезиалды баспалдақ құрайды. Ауызды ашу көлемі 38 мм, ауызды ашқан кезде буындағы қимылдар симметриялық. Болжамды диагноз қойыңыз:J113
51,61 тістердегі тортаномалия
1
51,61 тістердегі макродентия
тістеу деформациясы
тістер қатарының ақауы
тістер қатарының деформациясы
Науқас У., 2 жаста, оң жақ жақ асты аймағының ісінуіне және ауырсынуына шағымданып қаралған. Сәби 1 апта бұрын баспамен ауырған. Тексеру кезінде: жақ асты аймағында ауырсынатын инфильтрат пальпацияанады, қозғалмалы, терімен және айналасындағы тіндермен бірікпеген, өлшемі 2.5х2.0см. Оның үстіндегі терінің түсі өзгермеген, қатпарларға жинақталған. Аузын еркін ашады, аңқасы гиперемиялы, оң жағы ісінген. Болжамды диагноз қойыңыз:
мойындағы бүйірлік киста
созылмалы гиперпластикалық лимфаденит
жедел серозды лимфаденит
1
жедел іріңді лимфаденит
жедел серозды сиалоденит
6 жастағы Н.есімді бала, клиникаға оң жақ төменгі жақтың жұмсақ тіндері аймағындағы ауырсынуға және ісінуге, әлсіздікке, дімкәстікке шағымданып қаралды. Объективті: оң жақ төменгі жақтың жұмсақ тіндерінің ісінуі әсерінен бетінде асимметрия. Ісік үстіндегі терісі гиперемиялы, ісінген. Аузын ашу ауыртады.
8.5 тістің тіссауытың ½-ы бұзылған, перкуссия ауырсыну туындатады. 8.4, 8.5 тістер деңгейіндегі ауыспалы қатпарлар жазылған, гиперемиялы, ісінген, кернеулі. Болжамды диагноз қойыңыз және диагностика әдісін анықтаңыз:
8.5 тістегі созылмалы периодониттің өршуі, қаның жалпы талдауы
8.5 тістің жедел іріңді периодонтиті, телерентгенография
8.5 тістен бастап жедел іріңді периодонтит, компьютерлік томография
8.5 тістің жедел іріңді пульпиті, электроодонтометрия
8.5 тістен бастап жедел іріңді периостит, рентгенография
1
9 жастағы Р.есімді бала, клиникаға сол жақ жоғарғы жақтың жұмсақ тіндерінің ауырсынуына және ісінуіне, дене температурасының 380С-ге жоғарылауына шағымданып қаралған. Үш күннен бері ауырады. Объективті: сол жақ жоғарғы жақтың жұмсақ тіндерінің ісінуі әсерінен бетінде асимметрия. Ісік үстіндегі терісі гиперемиялы, ісінген, пальпация ауырсыну туындатады. Аузын ашу ауыртады. 6.4 тістің тіссауытың 2/3-сі бұзылған, перкуссия ауырсыну туындатады, 7.4 тістің қозғалысы II-III дәрежеде. 6.3,6.4,6.5 тістер деңгейіндегі ауыспалы қатпарлар гиперемиялы, ісінген, кернеулі. Пальпация ауыртады. Болжамды диагноз қойыңыз және диагностика әдісін анықтаңыз:
6.4 тістің жедел іріңді периодонтиті, телерентгенография
6.4 тістен бастап жедел іріңді остеомиелит, компьютерлік томография
6.4 тістің жедел іріңді пульпиті, электроодонтометрия
6.4 тістен бастап жедел іріңді периостит, рентгенография
1
Емханаға 8 жастағы Ж.есімді бала қаралды, сол жақ жоғарғы жақ аймағындағы ауырсынуға және ісінуге шағымданады. Анамнезінен: 6.5 тісінің ауруы 2 тәулік бұрын басталған, сол тісті 6 ай бұрын жедел пульпит жөнімен емдеген. Ауық-ауық 6.5 тіс мазасыз алатын, алайда қайтадан медициналық көмек алуға келмеген. Ісіну пайда болған. Дәрігерстоматолог тексеру және рентгенография негізінде келесі диагнозды қойды:
созылмалы периодонтиттің өршуі және 6.5 тісті жұлу операциясын өткізуге шешім қабылдады. 6.5 тісті жұлу үшін анестезия және сайман түрін таңдаңыз:
ментальды анестезия, тура қысқаштар
көз астына анестезия, тура элеватор
тубералды анестезия, тұмсық тәрізді жинақталатын қысқаштар тікенектері бар жинақталмайтын қысқаштар
инфильтрациялық анестезия, S-тәрізді тікенектері бар жинақталмайтын қысқаштар
1
мандибулярлық анестезия, тікенектері бар тұмсық тәрізді қысқаштар
Клиникаға 16 жастағы Я.есімді жасөспірім қаралды, оң жақ төменгі жақ аймағындағы ауырсынуға және ісінуге шағымданады. Анамнезінен: 4.6 тістің ауырғанына 2 тәулік болған. Ісіну пайда болған. Тексеру мен рентгенография негізінде дәрігерстоматолог келесі диагнозды қойды: 4.6 тістегі созылмалы периодонтиттің өршуі және 4.6 тісті жұлу операциясын өткізуге шешім қабылдады. 4.6 тісті жұлу үшін операция өткізу кезіндегі анестезия түрін және дәрігердің орналасуын таңдаңыз:
тубералды және таңдайлық; алдына-оңға
менталды және инфильтрациялық; алдынасолға
мандибулярлық және инфильтрациялық; артына-оңға
1
көздің астына және таңдайлық; артынасолға
күрек тістік және таңдайлық; ортасында
Емханаға 12 жастағы Ж.есімді бала қаралды, сол жақ жоғарғы екінші күрек тісі аймағында тұрақты түрдегі сыздап ауырсынуға шағымданады, ауру сезімі тістеу кезінде күшейе түседі және сол жақ көзге таралады. "Өсіп кеткен" тіс сезімн байқаған. 2 тәуліктен бері ауырады. Объективті: беті симметриялық. Аузын еркін ашады. 2.1 тістің тіссауытының таңдайлық беткейінде тісжегілік терең қуыс бар, оның іші жұмсартылған дентинмен толған, зондтау ауыртпайды, вертикалды және көлденең перкуссия ауырсыну туындатады, 2.1 тістің айналасындағы иегі гиперемиялы, ісінген, пальпация ауыртады. Рентгенограммада 2.1 тістің түбірінің ұшы аймағында ағарған гомогенді ошақ анықталады, пішіні дөңгелек, диаметрі 0,5*0,5 см, шекаралары анық. Клиникалық диагноз қойыңыз және емдеу әдісін анықтаңыз:
жедел іріңді периодонтит, 2.1 тісті жұлу
созылмалы гранулематозды
периодонтиттің өршуі, 2.1 тісті эндодонтиялық емдеу
созылмалы гангренозды пульпит, 2.1. тісті эндодонтиялық емдеу
созылмалы фиброзды периодонтит, 2.1 тісті эндодонтиялық емдеу
Дәрігер-стоматолог қабылдауына балалар церебралды салдануы деген диагнозымен 7 жастағы Д.есімді баласын анасы алып келді. Ауыз қуысын тексергенде: кп + КПУ= 7. Балада тісті емдеуге қатысты ырық бермейтін негативті көзқарас қалыптасқан. Баланың тісін емдеу үшін және тісті жұлуға қатысты көрсетілетін жансыздандыру түрін анықтаңыз:
аппликациялық анестезия
инфильтрациялық анестезия
өткізгіштік анестезия
сүйекішілік
жалпы жансыздандыру
1
Клиникаға 13 жастағы Г.есімді жасөспірім сол жақ құлақ маңы-шайнау аймағының ауырсынуына және ісінуіне, аузындағы кермек дәмге шағымданып қаралды. Анамнезінен: 2 жылдан бері ауырады, сол кезде ауық-ауық сол жақ құлақ маңышайнау аймағында ісіну пайда болған. Аудандық емханада ем жасалған: қабынуға қарсы, гипосенсибилизациялық терапия, спирттік компресстер. Өткізілген ем нәтижесінде құлақ маңы-шайнау аймағындағы ісіну басылған, алайда кейін қайта пайда болған. Контрастылы сиалографияда: құлақ маңы сілекей безінің паренхимасында "жүзім шоғыры" түрінде IIIII тәртіптік өзектердің кеңеюі және IV-V тәптіптік өзектердің тарылуы анықталады.
Клиникалық диагноз қойыңыз:
жедел вирустық сиалоденит
созылмалы паренхиматозды сиалоденит
созылмалы паренхиматозды сиалодениттің өршуі
1
созылмалы интерстициалды сиалодениттің өршуі
жедел іріңді силоденит
Клиникаға 2 айлық О.есімді баласын анасы алып келді, сол жақ жоғарғы еріндегі ақауға, тамақтануының, тынысының бұзылысына шағымданады. Патология туа бітті. Тексеру кезінде: сол жақ жоғарғы еріннің ақауының нәтижесінде бетінің асимметриясы, ақау мұрын өтісінің түбін қоса қамтиды, жоғарғы еріннің ортаңғы бөлімінің қысқаруы, сол жақтан мұрынның тері-шеміршектік бөлімінің деформациясы:
оң жақтан жоғарғы еріннің туа бітті толық
жырығы
сол жақтан жоғарғы еріннің туа бітті жартылай жырығы
сол жақтан жоғарғы еріннің туа бітті
жасырын жырығы
сол жақтан жоғарғы еріннің туа бітті толық
жырығы
1
оң жақтан жоғарғы еріннің туа бітті жартылай жырығы
Емханаға 10 айлық И.есімді баласын анасы алып келді, баланың шағымы - тамақ ішкісі келмейді. Анасының айтуы бойынша, жүктіліктің бірінші жартысында өзінде токсикоз болған. Баласын жасанды жолмен тамақтандырады.Түнде анасы қоспасы бар бөтелкені баланың кереуетіне қалдырады. Ауыз қуысын тексергенде: ұрттық аймақтағы 5.2, 5.1, 6.1, 6.2 тістердің вестибулярлы және таңдайлық беткейлерінде орташа тереңдіктегі тісжегілік қуыстар анықталған. Қуыс шеттеріндегі эмаль жылтыр, тегіс. Дентин пигментті, тығыз. Дентинді экскаватормен алып тастағанда эмаль-дентин шекарасы аймағында ауырсыну байқалады.
Болжамды диагноз қойыңыз және тісжегілік процестің белсенділік дәрежесін анықтаңыз:
орташа тісжегі, 5.2,5.1,6.1,6.2 тістердің компенсациялық түрі
1
беткейлі тісжегі, 5.2,5.1,6.1,6.2 тістердің субкомпенсациялық түрі
терең тісжегі, 5.2,5.1,6.1,6.2 тістердің компенсациялық түрі
орташа-тереңдеген тісжегі, 5.2,5.1,6.1,6.2 тістердің субкомпенсациялық түрі
түбі мен тіссауытындағы тісжегі,
5.2,5.1,6.1,6.2 тістердің декомпенсациялық түрі
Клиникаға 14 жастағы Г.есімді науқас қаралды, қатты және суық тамақ ішкен кезде пайда болатын 1.6 тістің ауырсынуына шағымданады. Анамнезінен: 1.6 тіс тісжегі жөнімен емделген, 2 ай бұрын пломба жартылай түсіп қалған, температуралық және механикалық тітіркендіргіштерге ауру сезімі пайда болған. Ауыз қуысын тексергенде: беті симметриялық. Аузын еркін ашады. 1.6 тістің шайнау беткейінде тісжегілік терең қуыс бар, жұмсартылған дентинмен және амальгамнан тұратын пломба қалдықтарымен толған, тісжегілік қуыстың түбін зондтау кезінде жанға бататын ауырсыну, суыққа рекция қысқа уақытқа, перкуссия ауыртпайды, ЭОД =10 мкА. Болжамды диагноз қойыңыз және диагностика әдісін анықтаңыз:
1.6 тістің орташа тісжегі, рентгенография және пальпация
1.6 тістің беткейлі тісжегі, перкуссия және
ЭОД
1.6 тістің терең тісжегі, термодиагностика
және ЭОД
1
1.6 тістің орташа-терең тісжегі, бояу және рентгенография
1.6 тістің түбі мен тіссауытындағы тісжегі, зондтау және рентгенография
Клиникаға 15 жастағы К.есімді науқас қаралды, 3.3 тістің түбі мен тіссауыты аймағында ақ дақтың пайда болуына шағымданады. Анамнезінде: дақ жарты жыл бұрын пайда болған, уақыт өткен сайын көлемі үлкейген. Ауыз қуысын тексергенде: 3.3 тістің түбі мен тіссауыты аймағында күңгірт реңкті жылтыр дақ анықталады. Эмаль күңгірт тартқан. Дақ метилен көктің 2% ерітіндісімен боялады. Температуралық тітіркендіргіштерге реакциясы жоқ. Болжамды диагноз қойыңыз және емдеу әдәсін анықтаңыз:
3.3 тістің орташа тісжегісі, пломбылау
3.3 тістегі басталған тісжегі,
реминерализациялық терапия
1
3.3 тістің терең тісжегісі, пломбылау
3.3 тістің орташа-терең тісжегісі, реставрация
3.3 тістің түбі мен тіссауытындағы тісжегі, аппликации
Балалар стоматологиялық емханасына анасы 5 жастағы О.есімді баласын профилактикалық тексеруден өткізуге алып келді. Ауыз қуысын тексергенде: сілемейлі қабығы бозғылт-қызғылт, орташа ылғалды, көзге көрінетін патологиялық өзгерістері жоқ. ИГ =1,9. 8.4 және 8.5 тістердің қатынастық беткейлерінде тісжегілік қуыстар эмаль мен дентин шегінде, эмальды-дентинді байланыс бойынша зондтау аздап ауыртады, перкуссия кезінде ауру сезімі жоқ. Болжамды диагноз қойыңыз және тісжегілік процестің белсенділік дәрежесін анықтаңыз:
8.4,8.5 тістердің орташа тісжегісі, компенсациялық түрі
1
8.4,8.5 тістердің беткейлі тісжегісі, субкомпенсациялық түрі
8.4,8.5 тістердің терең тісжегісі, декомпенсациялық түрі
8.4,8.5 тістердің орташа-терең тісжегісі, субкомпенсациялық түрі
8.4,8.5 тістердің түбі мен тіссауытындағы тісжегі, субкомпенсациялық түрі
Клиникаға 9 жасар Д.есімді баласын алып анасы келді, бала тістерінің косметикалық ақауларына шағымданады. Ауыз қуысын
тексерген кезде: 1.6, 1.5, 2.5, 2.6, 3.6, 4.6 тістердің шайнау төмпектерінің пішіні тікенек тәрізді, тіл мен ұрттың сілемейлі қыбқтарын жарақаттайды. Көрсетілген тістердің эмальдары жұқарған, кетіктері бар. Барлық тісінің тістейтін шеттерінде көлденең жүретін, тістейтін жиектерге параллель жатқан жүлгелер көрінеді. Жүлгелердің түбі мен қабырғасы тегіс, тығыз, терең жүлгелер түбінде жұмсақ тіс өңезін круге болады. Болжамды диагноз қойыңыз:
тіс жегі дақ сатысында
флюороз, жылтыр-теңбілді пішін
флюороз, штрих тәрізді
жүйелі гипоплазия, жүлгелік түр
1
жүйелік гипоплазия, дақтық түр
Стоматологиялық клиника сайтында анонимді науқас төмендегідей сұрақ қойды: «Құрметті дәрігер! Менің сегіз жасар ұлымның жоғарғы орталық тістерінің пішіні бөшке тәрізді. Тістейтін жиектерінде жартылай ай тәрізді ойыс бар. Тіс иектері жиегінен қарағанда үлкен сияқты көрінеді. Осындай тістер неліктен балада пайда болды және не істеуімізге болады?» Болжамды диагноз қойыңыз және анасының жүктілік кезінде ауырған ауруын анықтаңыз:
Стоматологиялық емханаға 4 жасар Ж.есімді баласын алып анасы келді, сол жақ төменгі жақтағы тістің өздігінен ауыратынына шағымданады, 1,5 күннен бері түндегі ауырсыну аздап ауырмай қалатын кезеңдермен ауысып отырады, ауру сезімі суықтан күшейе түседі. Ауыз қуысын тексеру кезінде: 7.5 тіс аймағындағы сілемейлі қабық гиперемиялы. 7.5 тістің шайнау беткейінде тісжегілік терең қуыс бар, жұмсартылған дентинмен толған. Экскаватормен дентинаді алып тастағаннан кейін қуыстың түбін зондтау ауырсыну туындатады, суыққа реакция ұзақ, перкуссия ауыртпайды. Тісжегілік белсенділіктің 3-ші дәрежесі (кп = 9). Болжамды диагноз қойыңыз:
7.5 тістің жедел жалпы пульпиті
1
7.5 тістің жедел жартылай пульпиті
7.5 тістің жедел периодонтиті
7.5 тістің созылмалы пульпитінің өршуі
7.5 тістің созылмалы периодонтитінің өршуі
Клиникаға 12 жастағы Т.есімді бала 2.6 тістің сыздап ауруы шағымымен қаралды. Ауыз қуысын тексергенде: 2.6 тіс аймағындағы сілемейлі қабық бозғылқызғылт түсті. 2.6 тістің мезиалды-шайнау беткейінде тісжегілік терең қуыс бар, жұмсартылған дентинмен толған, тіс қуысы ашық, зондтау ауыртады, суыққа реакциясы ұзақ, перкуссия ауырсыну туындатады, ЭОД = 20 мА. Болжамды диагноз қойыңыз:
2.6 тістің жедел жалпы пульпиті
2.6 тістің жедел жартылай пульпиті
2.6 тістің жедел периодонтиті
2.6 тістің созылмалы пульпитінің өршуі
1
2.6 тістің созылмалы периодонтитінің өршуі
Клиникаға 15 жастағы К.есімді жасөспірім қаралды, 2.4 тістегі пломбасының түсіп қалуына және оның түсінің өзгеруіне шағымданады. Анамнезінен: 2.4 тісті бұрынырақ тіс жегі жөнімен емдеген, пломбасы 1 апта бұрын түсіп қалған. Ауыз қуысын тексеру кезінде: 2.4 тіс аймағындағы сілемейлі қабық бозғылтқызғылт түсті. 2.4 тістің шайнау беткейінде терең жатқан тіс қуысымен байланысатын тісжегілік қуыс бар. Тістің пульпасы некрозданған, тістің ашылған қуысын зондталған, перкуссия және температуралық тітіркендіргіштерге реакциялар ауру сезімінсіз. ЭОД=100мкА. Болжамды диагноз қойыңыз және диагностика әдісін таңдаңыз:
Клиникаға 26 жастағы С. науқас тістердің дұрыс емес орналасуы, шайнау кезінде оң самай-төменгі жақ буынында (СТЖБ) ауырсыну шағымымен келді. Қарағанда: төменгі жақ тіс доғасының ортаңғы сызығы
2,5 мм оңға ығысқан. 4.6 тісі жоқ, 1.2, 2.2,
3.3, 3.4 тістер вестибулярлы орналасқан. Компьютерлік томографияда – сол самайтөменгі жақ буынында төменгі жақ басының мезиальды ығысуы. Клиникалық диагнозды қойыңыз және емдеу техникасын анықтаңыз:
1.2, 2.2, 3.3, 3.4 тістердің тілдік орналасуы,
СТЖБ тыртықты анкилозы
Клиникаға 13 жастағы А. науқас бет эстетикасының бұзылысы, әдемі емес тістер шағымымен келді. Объективті: беті симметриялы. Ауыз ашылуы еркін. Жоғарғы жақтың күрек тістері төменгі жақтың күрек тістерін 8 мм-ге жабады, күрек тістер арасында сагиттальды саңылау 11 мм, тіс қатарларының бүйір бөлімдерінде дистоокклюзия. Жоғарғы жақтың алдыңғы тістері арасында тремалар. Жоғарғы жақ алдыңғы тістердің вестибулярлы беткейінде эмальдың жегілік емес зақымдануы бар. Алғашқы диагнозды қойыңыз:
1.2, 2.2, 3.3, 3.4 тістердің тілдік орналасуы, цементтің тіс жегісі
мезиоокклюзия, жедел іріңді пульпит
айқасқан тістесу, жедел іріңді периодонтит
ашық тістесу, дентиннің тіс жегісі
терең күрек тістік жабылу, эмальдың гипоплазиясы
1
Клиникаға 25 жастағы К. науқас тістердің дұрыс емес орналасуы, шайнау кезінде оң самай-төменгі жақ буынында (СТЖБ) ауырсыну шағымымен келді. Қарағанда: оң жақ құлақмаңы-шайнау бұлшықетінің ұлғаюы есебінен беттің асимметриясы.
Төменгі жақ тіс доғасының ортаңғы сызығы
1,5 мм оңға ығысқан. 4.6 тісі жоқ, 1.2, 2.2,
3.3, 3.4 тістер вестибулярлы орналасқан. Жазба талдауы өзгерістің себептері тіс қатарлары жымдасуының ауытқулары, СТЖБ және шайнау бұлшықеттері қызметінің бұзылыстары екендігін көрсетті. Компьютерлік томографияда – сол самайтөменгі жақ буынында төменгі жақ басының мезиальды ығысуы. Ортодонтиялық емдеу техникасын анықтаңыз:
алынбайтын вестибулярлы техника
алмалы ретейнерлер
«тіке доға» алынбайтын ортодонтиялық техникасы
1
W. Clark аппараттары трансфорстары
Spring jet аппараттары
Клиникаға 8 жастағы И. бала шайнау бұзылысы шағымымен келді. Анамнезінен: хейло-урано-стафиллопластикадан кейінгі жағдай. Қарағанда: келбеті бұзылған – омыртқаның қисаюы бар. Жоғарғы жақтың толық дамымауы есебінен беттің асимметриясы. Ауыздың ашылуы еркін, сол жақ жоғарғы бүйір күрек тіс жоқ. Тіл ұшының тісаралық орналасуы бар. Қол ұшының рентгенограммасында қаңқаның 2 жылға кеш оссификациясы орнатылды. Диагнозды қойыңыз және ортодонтиялық емдеу техникасын анықтаңыз:
мезиоокклюзия, ІІІ типті Френкельдің қызметін реттеушісі
1
дистоокклюзия, съемные ретейнеры
открытый прикус, несъемная ортодонтическая техника «прямая дуга»
перекрестный прикус, аппараты трансфорсы W. Clark
терең тістесу, Spring jet аппараттары
Айқын тісжақ ауытқулары мен деформацияларын ортодонтиялық емдеуді жылдамдату үшін, сонымен қатар тиімді және тұрақты нәтижелерді алу үшін алдынала хирургиялық кірісу көрсетілген:
остеосинтез
компактостеотомия
1
остеоперфорация
периостотомия
артропластика
Қалыпты окклюзия және алдыңғы тістердің айқын тығыз орналасуы кезінде жоғарғы жақтың үш сегменттерінің (алдыңғы, ортаңғы, артқы) 6,7 ± 0,84 мм-ге, дистоокклюзия кезінде 6,4 ± 0,93 мм-ге, мезиоокклюзия кезінде 6,3мм ± 0,91 мм-ге қысқаруы келесі жолмен ауытқулы тістесуді емдеуге көрсеткіштердің бірі болып табылады:
бөлек тістерді емдеу
бүйір күрек тістерді емдеу
ит тістерді жұлу
бөлек тістерді жұлу
1
молярларды жұлу
Қалыпты окклюзия және алдыңғы тістердің айқын тығыз орналасуы кезінде жоғарғы жақтың үш сегменттерінің (алдыңғы, ортаңғы, артқы) 6,7 ± 0,84 мм-ге қысқаруы келесі жолмен ауытқулы тістесуді емдеуге көрсеткіштердің бірі болып табылады:
бөлек тістерді емдеу
бүйір күрек тістерді емдеу
ит тістерді жұлу
бөлек тістерді жұлу
молярларды жұлу
1
Дистоокклюзия кезінде жоғарғы жақтың үш сегменттерінің (алдыңғы, ортаңғы, артқы) 6,4 ± 0,93 мм-ге қысқаруы келесі жолмен ауытқулы тістесуді емдеуге көрсеткіштердің бірі болып табылады:
бөлек тістерді емдеу
бүйір күрек тістердің емдеу
молярларды жұлу
ит тістерді жұлу
бөлек тістерді жұлу
1
Мезиоокклюзия кезінде жоғарғы жақтың үш сегменттерінің (алдыңғы, ортаңғы, артқы) 6,3мм ± 0,91 мм-ге қысқаруы келесі жолмен ауытқулы тістесуді емдеуге көрсеткіштердің бірі болып табылады:
бөлек тістерді жұлу
1
бүйір күрек тістерді емдеу
ит тістерді жұлу
бөлек тістерді емдеу
молярларды жұлу
Жоғарғы жақтың үш сегменттерінің
(алдыңғы, ортаңғы, артқы) 6,7 ± 0,84 мм-ге қысқаруы, күрек тістік каналдың алдында ит тістер ұрықтарының орналасуы және төменгі жақта ретромолярлы кеңістіктің кішіреюі сәйкес жақта жұлу жолымен тістесуді қалпына келтіруге көрсеткіштер болып табылады:
екінші уақытша молярларды және бірінші молярлардың ұрықтарын
бірінші уақытша молярларды және бірінші премолярлардың ұрықтарын
1
уақытша ит тістерді және екінші молярлардың ұрықтарын
уақытша орталық күрек тістерді және бірінші молярлардың ұрықтарын
уақытша бүйір күрек тістерді және үшінші молярлардың ұрықтарын
Қыздарда 11 жасында және балаларда 13 жасында гнатикалық түрдегі мезиальды тістесуде ұқсас жоғарғы тістердің адентиясы кезінде төменгі тіс қатарының дамуын тоқтату мақсатында жұлу қажет:
кіші мектеп жасында бірінші молярлар ұрықтарын
жоғары мектеп жасында бірінші премолярлар ұрықтарын
препубертатты кезеңде төменгі үшінші молярлар ұрықтарын
1
орташа мектеп жасында екінші премолярлар ұрықтарын
мектепке дейінгі жаста екінші молярлар ұрықтарын
Клиникаға 14 жастағы А. бала келді. Диагнозы: хейло-ураностафиллопластикадан кейінгі жағдай, мезиальды тістесу. Сол жақ жоғарғы еріннің, альвеолярлы өсіндінің және таңдайдың тіке бітіспеуімен негізделген мезиальды тістесуде жұлу қажет:
препубертатты кезеңде үшінші молярлар ұрықтарын
1
жоғары мектеп жасында бірінші премолярлар ұрықтарын
кіші мектеп жасында бірінші молярлар ұрықтарын
орташа мектеп жасында екінші премолярлар ұрықтарын
мектепке дейінгі жаста екінші молярлар ұрықтарын
Екінші уақытша молярдың дистальды түбір аймағындағы созылмалы қабыну үрдістері, тістің кесе көлденең иілу бұрышының өзгерісінің себебі болып табылады
екінші молярдың оның жарып шығуына дейін
үшінші молярдың оның жарып шығуына дейін
бірінші молярдың оның жарып шығуына дейін
1
екінші премолярдың оның жарып шығуына дейін
бірінші премолярдың оның жарып шығуына дейін
Тістердің корпусты және иілмелі ығысуы, тіс қатарының қысқаруы, тіс доғасының жіңішке бөлігіне тұрақты бірінші молярдың мезиальды ығысуы олардың физиологиялық ауысу кезеңіне 1 жылға дейін жұлу нәтижесінде дамиды:
уақытша ит тісті
уақытша бүйір күрек тісті
уақытша орталық күрек тісті
уақытша премолярларды
уақытша молярларды
1
Төменгі жақтың альвеолярлы доғасы ұзындығының 4 мм-ден жоғары сәйкес еместігі, бүйір күрек тістердің жарып шығуы және ортаңғы сызықтың осы жағына ығысуы кезінде жұлуға көрсеткіш болып табылады:
уақытша күрек тістерді
уақытша молярларды
уақытша ит тістерді
1
тұрақты күрек тістерді
тұрақты молярларды
Науқас 17 жаста. Эстетикалық шағыммен және 1.2, 1.1, 2.1, 2.2 тістері аймағындағы шырышты қабат жарақатына, СТБЖ ауырсынуына шағымданады. Беттік параметрлер бағасы: беттің асимметриясы
жоқ, беттің төменгі бөлігінің биіктігі
физиологиялық тыныштық жағдайында – 66 мм, орталық окклюзия кезінде – 60 мм, төменгі жақ бұрышының шамасы – 125 гр.Объективті ауыс қуысын қарау: жоғарғы тіс қатары толық, төменгі тіс қатарында 3.6 3.5 4.6 тістер жоқ. Алдыңғы бөлікте күрек тістік жабылу терең -2/3 төменгі күрек тістер сауыттарының жабылуы, 2.1, 1.2 тістері аймағындағы шырышты қабат гиперемирленген, ісінген, ұстағанда қанайды, тіс-қызылиектік тіркемелер бұзылмаған.Алғаш азу тістер қатынасы:
бірінші жоғары азу тістің медиальды төмпешігі бірінші және екінші азу тіс арасында орналасқан, азу тістердің бүдірлік жақындасуы. Сіздің диагнозыңыз:
мезиальды бітелу, терең күрек тістік дизбітелу
дистальды бітелу, терең тістесу
1
ортогнатикалық тістесу
трансверсальды бітелу
ашық бітелу
Бала 7 жаста. Тексеру кезінде ерін үзбесі кең тісаралық бүртікке бекігені анықталды. Орталық күрек тістер арасында 2 мм-ге дейін саңылау бар. Емдеу әдісі қандай?
хирургиялық
аппаратуралық
миогимнастика
хирургиялық + аппаратуралық
1
миогимнастика + аппаратуралық
Бала 8 жаста. Ауыз қуысында: тіс қатарының қабысуы кезінде, 6мм сагитальды саңылау анықталады, тіссауыттары 6/6 бұзылған. Диагноз қойыңыз:
терең күрек тістік
1
айқасқан тістесу
прогнатиялық тістесу
ортогнатиялық тістесу
тік тістесу
алдыңғы тістерді алу, тыныс қызметін нормализациялау
Ұл бала 12 жаста. Атан-анасының айтуы бойынша тістесуінің дұрыс еместігі. Объективті: беті симметриялы, профилітүзу. Ауыз қуысын қарауда: азу тістерінің ІІ классы ойынша жабысуы, Шпее қисығы айқын, жоғары күрек тістер төменгілерді қабынан 2/3 биіктігін жабады. Төменде көрсетілген емдеу шараларының қайсысы тиімді болып табылады?
алдыңғы тістерді тістіальвеолярлы ұзарту
жоғары жақтың өсуін ынталандыру
төменгі жақ өсуін тоқтату
бүйірлік тістерді тістіальвеолярлы ұзарту
1
жоғарғы жақ өлшемдерін қысқарту
Уақытша тістесу кезеңінде тіс қатарларының мезиальды қатынасына тән
белгіні көрсетіңіз:
күрек тістерді жиектік жақындастыру
төменгі жақтағы күрек тістердің тілшелік иілімі
жоғары тіс қатарының тарылуы
уақытша азу тістердің жойылмаған бұдырлары
1
төменгі жақты солға ығыстыру әдеті
Науқас 12 жаста. Объективті: 1.3 және 2.3 тіс доғасынан тыс, вестибулярлы қалыпта. Вестибулярлы доғадағы 1.3 және 2.3 тістерінің қабының барлық алаңында Мтәрізді кламмерлермен кеңейткіш пластинка жасалынды. Тістердің ауысу сипатын көрсетіңіз:
еңкеюлік ауысу
корпусты ауысу
1
продольды өс бойынша ауысу
вертикальды ауысу
тіс түбірлерінің ауысуы
Қыз 18 жаста, тағам тістеп алуының қиындығына шағымданып келді.
Объективті: профилі дөңес, иегі ығысқан. Ауыз қуысында: алдыңғы тістерінің арасында диастема, тремалар, сагиттальды саңылау – 7мм, азу тістердің түйісуінің бұзылуы – 3мм.Төменде аталған емдеу жоспарының қайсысы ең бірінші?
Жоғарғы алдыңғы тістерді артқа жылжыту
1
Жоғарғы алдыңғы тістерді алға жылжыту
16,26 тістерді дистализациялап, төменгі жақты алға шығару
Төменгі жақты алға жылжыту
Тістер қатарының мөлшерін қысқарту
Бала 3 жаста. Шешесі жоғарғы еріннің соруына және ішке қарай орналасуына шағымданады. Балада төменгі жақтың алдыға қарай жылжытатын жағымсыз әдеті бар. Қарап тексергенде, бет әлпетінің профилі иілген, мұрын ерін қатпары айқын.Ортодонтиялық емін қолданбаса, қандай тістесу аномалиясы дамиды?
Ашық
Айқасқан
Прогнатиялық
Прогениялық
1
Терең
Науқас 8 жаста. Шағымдары: жоғары жақтың алдыңғы тістерінің арасында аралық болуы. Объективті: беті симметриялық, тынысы мұрын арқылы, жоғары ерінге тілшенің төмен бекуі. 11 және 21 тістерінің арақашықтығы 4мм, 11 тіс латеральды ығысқан, өс бойынша бұрылған. 12 тіске орын жеткіліксіз. рентгнеограммада барлық тістердің бастамасы бар. Мүмкін болатын диагноз:
12 тістің адентиясы
11 тістің дистопиясы
диастема
1
жоғары жақтың тарылуы
ретенция
Науқас 14 жаста. Шағымдары:
косметикалық кемістік. Объективті: ауыз қуысында жоғары және төменгі жақ тіс қатарының тарылуы. 13 тіс ауыз кіреберісіне қарай ығысқан, 14 тіс медиальды ығысқан. Тіс қатарында 53 тіс сақталған. Мүмкін болатын диагноз:
тікелей тістесу
12, 22 тістердің адентиясы
13 тістің дистопиясы
1
12 және 14 тістердің арасында жоғарыкомплекті
мезиальды тістесу
Бала 6 жаста. Жұтыну кезінде тілін тістер арасына итеру әдеті пайда болды. Осы жағымсыз әдет қандай тістесу бұзылысына әкелуі мүмкін?
терең
айқаспалы
1
прогнатикалық
ортогнатикалық
тікелей
Науқаста күрек тістік дизокклюзия тіс қатарларының сагиттальді қарымқатынасы қалыпты жағдайда, бірақ мезиоокклюзияның пайда болу қаупі бар. Бұл жағдайда аппарат құрамында бүйір тістер маңайына окклюзионды жапсырма қолданану мақсаты:
тісальвеолярлық қысқарту үшін
1
тісальвеолярлық ұзарту үшін
корпусты ығыстыру үшін
тіс қатарларын кеңейту үшін
тіс қатарларын ұзарту үшін
Науқас 16 жаста, дәрігер-ортодонтқа тіс доғасынан вестибулярлы шығыңқы жоғары ұры тіске шағымданып келді. Объективті:жоғары ұры тіс окклюзия доғасынан 1/2 қалыңдыққа шығыңқы, тіс қатарының қарама-қарсы жағында тұрақты ұры тіс жоқ, оған тіс қатарында орын жеткіліксіз. Жақ ортопантограммасында көршілес жиектік күрек тістерге бұрыш астында горизонтальды орналасқан ұры тіс анықталды. Тістердің даму ақауының қай түрі?
тістер адентиясы
тістер ретенциясы
1
жоғарыкомплектті тістер
тістер макродентиясы
тістер пішінінің аномалиясы
Қыз бала, 10 жаста. Екі ай бойы 12 тістің таңдайлық орналасуына шағымданады. Емдеу секторальды кесумен пластинка, бұрандамен және бүйір тістерде ажырату көмегімен жүргізілуде. Қазіргі уақытта 1.2 тістің аномальды орналасуы жойылған. Емдеу нәтижелерін бекіту үшін қандай ортодонтиялық аппаратты қолдану керек?
бұрандамен пластинка жасау
қолтәрізді серіппемен пластинка жасау
ретенциялық аппарат
1
бас бөрікпен иектік сақпан
Персин апараты
Науқас 10 жаста. Ортодонттае 4.2 тістің тортақауы бойынша емделуде. Қазіргі уақытта емнің белсенді сатысы аяқталды және науқасқа келесі конструкциямен ретенциялық аппарат жасалды: алмалысалмалы пластинка вестибулярлы доғамен. Ретенциялық кезеңнің қажет мерзімін таңдаңыз:
3 ай
жарты жыл
1
1 жыл
2 жыл
3 жыл
Клиникаға 25 жастағы К. науқас 2.6 тіс сауытының бұзылысы шағымымен келді.
Қарағанда: тістің окклюзионды беткейінде 0,3*0,3см ақау бар. Тістің окклюзионды беткейі бұзылысының индексі (ТОББИ) 30% құрайды. Алғашқы диагнозды қойыңыз және ортопедиялық емдеу әдісін анықтаңыз:
2.6 тіс сауытының кіші ақауы, жасанды сауыт
2.6 тіс сауытының орташа ақауы, қондырмалар
1
2.6 тіс сауытының үлкен ақауы, штифттер
2.6 тіс сауытының толық ақауы, винирлер
2.6 тіс жегісі, 2.6 тісті пломбылау
Клиникаға 27 жастағы А. науқас 1.6 тіс сауытының бұзылысы шағымымен келді.
Қарағанда: тістің окклюзионды беткейінде 0,1*0,2см ақау бар. Тістің окклюзионды беткейі бұзылысының индексі (ТОББИ) 15% құрайды. Алғашқы диагнозды қойыңыз және ортопедиялық емдеу әдісін анықтаңыз:
1.6 тіс сауытының кіші ақауы, сауытты пломбылау
1
1.6 тіс сауытының орташа ақауы, жасанды сауыт
1.6 тіс сауытының үлкен ақауы, штифттер
1.6 тіс сауытының толық ақауы, винирлер
1.6 тіс жегісі, қондырмалар (салмалар)
Клиникаға 30 жастағы С. науқас 3.6 тіс сауытының бұзылысы шағымымен келді.
Қарағанда: тістің окклюзионды беткейінде 0,7*0,7см ақау бар. Тістің окклюзионды беткейі бұзылысының индексі (ТОББИ) 70% құрайды. Зондтағанда тіс қуысымен байланыс бар. Алғашқы диагнозды қойыңыз және ортопедиялық емдеу әдісін анықтаңыз:
3.6 тіс сауытының кіші ақауы, сауытты пломбылау
3.6 тіс сауытының үлкен ақауы, жасанды сауыт
3.6 тіс сауытының үлкен ақауы, жасанды сауыты бар қондырма
1
3.6 тіс сауытының толық ақауы, винирлер
3.6 тіс жегісі, қондырмалар (салмалар)
Клиникаға 27 жастағы Е. науқас 4.7 тіс сауытының бұзылысы шағымымен келді.
Қарағанда: тістің окклюзионды беткейінде 0,9*0,9см ақау бар. Тістің окклюзионды беткейі бұзылысының индексі (ТОББИ) 90% құрайды. Зондтағанда тіс қуысымен байланыс бар. Алғашқы диагнозды қойыңыз және ортопедиялық емдеу әдісін анықтаңыз:
4.7 тіс сауытының кіші ақауы, сауытты пломбылау
4.7 тіс сауытының орташа ақауы, винирлер
4.7 тіс сауытының үлкен ақауы, жасанды сауыт
4.7 тіс сауытының толық ақауы, штифтті тістер
1
4.7 тіс жегісі, қондырмалар (салмалар)
Клиникаға 28 жастағы Ю. науқас тістердің болмауы шағымымен келді. Қарағанда:
төменгі жақта сол жағынан барлық шайнау тістері және екі орталық күрек тістер жоқ. Кеннеди жіктелісіне сәйкес алғашқы диагнозды қойыңыз:
тіс қатарының ақауы ІІ класс
тіс қатарының ақауы ІІІ класс
тіс қатарының ақауы ІІ класс ІІІ подкласс
тіс қатарының ақауы IІ класс ІV подкласс
1
тіс қатарының ақауы І класс ІІ подкласс
Клиникаға 35 жастағы С. науқас тістердің болмауы шағымымен келді. Қарағанда: төменгі жақта 3.5, 3.6, 3.7, 3,8 тістер және 3.1, 4.1 тістер жоқ. Кеннеди жіктелісіне сәйкес алғашқы диагнозды қойыңыз:
тіс қатарының ақауы ІІ класс ІV подкласс
1
тіс қатарының ақауы ІІІ класс
тіс қатарының ақауы ІІ класс ІІІ подкласс
тіс қатарының ақауы ІІІ класс І подкласс
тіс қатарының ақауы І класс ІІ подкласс
Клиникаға 37 жастағы А. науқас тістердің болмауы шағымымен келді. Қарағанда: жоғарғы жақта 1.1, 1.2, 2.1, 2.2 тістер жоқ. Кеннеди жіктелісіне сәйкес алғашқы диагнозды қойыңыз:
тіс қатарының ақауы II класс подкласс І
тіс қатарының ақауы ІV класс
1
тіс қатарының ақауы ІІІ класс
тіс қатарының ақауы ІІІ класс І подкласс
тіс қатарының ақауы І класс ІІ подкласс
Клиникаға 36 жастағы М. науқас тістердің болмауы шағымымен келді. Қарағанда: төменгі жақта 3.4, 3.5, 3.6 тістер жоқ. Кеннеди жіктелісіне сәйкес алғашқы диагнозды қойыңыз:
тіс қатарының ақауы ІІ класс І подкласс
тіс қатарының ақауы ІV класс
тіс қатарының ақауы ІІІ класс
1
тіс қатарының ақауы ІІІ класс І подкласс
тіс қатарының ақауы І класс ІІ подкласс
Клиникаға 37 жастағы К. науқас жоғарғы жақта тістердің толық болмауы шағымымен келді. Қарағанда: жоғарғы еріннің төмен түсуі, ауыз бұрыштарының төмен түсуі есебінен беттің асимметриясы. Ауыздың ашылуы еркін, жоғарғы жақтың альвеолярлы өсіндісі жоғары, тығыз кілегей қабатымен біркелкі жабылған. Жоғарғы жақ төмпешіктері айқын, терең таңдай, торус әлсіз айқын. Шредер бойынша тіссіз жоғарғы жақтың түрін анықтаңыз:
І тип
1
ІІ тип
ІІІ тип
ІV тип
V тип
Клиникаға 45 жастағы Д. науқас жоғарғы жақта тістердің толық болмауы шағымымен келді. Қарағанда: жоғарғы еріннің төмен түсуі, ауыз бұрыштарының төмен түсуі есебінен беттің асимметриясы. Ауыздың ашылуы еркін, альвеолярлы өсінді атрофиясының орташа дәрежесі анықталады, жоғарғы жақ төмпешіктері біркелкі айқын, таңдай орташа тереңдікте, торус айқын. Шредер бойынша тіссіз жоғарғы жақтың түрін анықтаңыз:
І тип
ІІ тип
1
ІІІ тип
ІV тип
V тип
Клиникаға 47 жастағы К. науқас жоғарғы жақта тістердің толық болмауы шағымымен келді. Қарағанда: жоғарғы еріннің төмен түсуі, ауыз бұрыштарының төмен түсуі есебінен беттің асимметриясы. Ауыздың ашылуы еркін, альвеолярлы өсіндінің толық болмауы анықталады, жақтың және жоғарғы жақ төмпешігінің мөлшерлері күрт кішірейген, жазық таңдай, кең торус. Шредер бойынша тіссіз жоғарғы жақтың түрін анықтаңыз:
І тип
ІІ тип
ІІІ тип
1
ІV тип
V тип
Клиникаға 43 жастағы А. науқас жоғарғы жақта тістердің толық болмауы шағымымен келді. Қарағанда: жоғарғы еріннің төмен түсуі, ауыз бұрыштарының төмен түсуі есебінен беттің асимметриясы. Ауыздың ашылуы еркін, фронтальды бөлімде айқын альвеолярлы өсінді және бүйір бөлімдерде айқын атрофия анықталады. А.А. Дойников бойынша тіссіз жоғарғы жақтың түрін анықтаңыз:
І тип
ІІ тип
ІІІ тип
ІV тип
1
V тип
Клиникаға 48 жастағы Т. науқас жоғарғы жақта тістердің толық болмауы шағымымен келді. Қарағанда: жоғарғы еріннің төмен түсуі, ауыз бұрыштарының төмен түсуі есебінен беттің асимметриясы. Ауыздың ашылуы еркін, бүйір бөлімдерде айқын альвеолярлы өсінді және фронтальды бөлімде айқын атрофия анықталады. А.А. Дойников бойынша тіссіз жоғарғы жақтың түрін анықтаңыз:
І тип
ІІ тип
ІІІ тип
ІV тип
V тип
1
Ортопед-стоматолог дәрігер алынбайтын көпір тәрізді протезді шақтап көру сатысында окклюзионды контакттарды тексеруді келесі окклюзия түрлері кезінде өткізді:
бүйір
орталық және сагиттальды
сагиттальды және бүйір
бүйір, алдыңғы және орталық
1
орталық және бүйір
Ортопед-стоматолог дәрігер фарфор сауыты астына 2.5 тістің одонтоегеуін өткізді. Кертпенің орналасу орнын анықтаңыз:
қаңқаны отырғызып және салып көру кезінде ауыз қуысында бөгде затты сезінуі
қаңқаның созылыңқылығы және оның конструкциясының күрделілігі
шырышты қабат пен доға арасында саңылаудың болмауы
1
әртүрлі типтегі кламмерлерді қолдану
шектен тыс сілекейдің бөлінуі
Науқас ортопедиялық стоматология емханасына протез асты ауруына шағымданып келді. Объективті: тірек тіс дистальді бағытқа қарай қисайған, протездің аралық бөлігі шырышты қабатқа декубитальді жаралап кіріп кеткен.
Рентгенограммада: тірек тіс мойынының 1/3 тіс ұяшығының қабырғасының жартысы аймағында периодонтальды саңылау бар. Берілген мағлұматқа сүйеніп науқасқа қандай протез дайындалғанын анықтаңыз:
бөренелі протез
бюгельді протез
консольді протез
1
көпіртәрізді протез
жартылай алмалы-салмалы протез
Тұтас құйылған сауытты аса қиюластыру кезінде тіреуіш тістің мойны қандай сипаттамаларға ие болуы керек?
тістің анатомиялық мойны деңгейінде
тістің клиникалық мойны деңгейінде
қызылиек астына 0,4 мм батады
қызылиек астына 0,2 мм батады
1
қызылиек астына 0,1 мм батады
Ахмедов бойынша штифтті тіспен протездеу кезінде, егер штифті канал ұзындығының 1/3 бөлігіне дейін ғана енгізсе, қандай асқыну пайда болады:
антогонист тістің қозғалмалығы
штифт цементінің ыдырауы
1
тістің сауыт бөлігінің сынуы
периодонтта қабыну пайда болады
қызыл иек жиегінде қабыну пайда болады
Ильина-Маркосян бойынша штифті тісті салған кезде егер куб формалы салма түбір өзектері сағасында қалыптасқан қуысқа тығыз орналаспаған кезде қандай асқынулар пайда болуы мүмкін:
сауыт бөлігінің сынуы мүмкін
периодонтта қабынулық өзгерістер болуы мүмкін
штифтің босап қалуы мүмкін
1
антагонист тістердің қозғалғыштығы пайда болуы мүмкін
жиектік қызыл иекте қабынулық өзгерістер болуы мүмкін
Пластиналық протезді отырғызып көру кезінде оның еркін кигізілмеуінің себебі:
жасанды тістерді орнату кезіндегі қателіктер
беттің төменгі бөлігінің биіктігінің төмендеуі
беттің төменгі бөлігінің биіктігінің
жоғарылауы
пластмассаны қалыптау кезіндегі базистің ақауы
пластмасса базисінің тіс мойнына тығыз орналасуы
1
Пломбалармен салыстырғанда тікелей және жанама әдіспен жасалған тұтасқұйылған металл қосындылардың оң сипатын анықтаңыз:
эстетикалық
тығыз жиектік жанасу
тістердің минимальды одонтопрепарирленуі
шайнау беткейін, жанама орнын қалыпқа келтіреді, конструкциялық материальдардың беріктігіне қарай шайнау тістерінің аймағында опырылмайды
1
аллергиялық реакциялардың болмауы
Ауыз қуысын протездеуге дайындау мақсатында тістемді бекітетін бірнеше тістерді бір мезетте жұлған кезде, қалған тістерге түсетін функциональдық қысым көбейіп кетпес үшін дайындау керек:
шендеуіш
депульпация
иммедиат протез
1
түбір ұшының резекциясы
«Вектор» терапиясы
Сынық бөліктерді біріктіру кезінде ит тістер мен бірінші молярдың контакттілік беттерін алдын-ала сепарациялауды қажет ететін шендеуіш:
Порта
Шура
1
Вебер
Збаржа
Ванкевич
Тістерді армирленген композитті талшықпен шендеу кезінде, коффердамды орнатқаннан кейін, ағаш сыналарды тіс аралығына енгізеді. Бұл процедура не үшін жүргізіледі:
реставрация түсіп қалмау үшін
композит шеті түсінің боялуының алдын алу үшін
қызыл иек емізікшелеріне сұйық композит тимеу үшін
1
шендеуден кейін тістердің қозғалғыштығын тоқтату үшін
физиологиялық қозғалғыштық болу үшін саңылау қалыптастыру
50 жастағы науқас стоматологиялық емханаға тамақты шайнаудың мүмкін еместігіне шағымданып келді. Ауыз қуысында қалған 1.4, 1.3, 1.2, 1.1, 2.1, 2.2, 2.3 тістердің сауыттарының биіктігі 2/3 бөлігіне қажалған. Қажалған тістер аймағында альвеолярлық өсіндінің қалыңдауы байқалмайды. Осы клиникалық жағдайдағы тістем түрін анықтаңыз:
бекітілмеген
1
бипрогнатиялық
опистогнатиялық
ортогнатиялық
тік тістем
68 жастағы науқасты қарау кезінде дәрігер ортопед- стоматолог: «Төменгі жақсүйек тіс қатарының ақауы, Кеннеди бойынша IIIкласс» диагноз қойды. Құрылым таңдалды:
37 және 33 тістерге тірек болатын алынбалы көпір тәрізді протез. Қандай себепке байланысты көпір тәрізді протез құрылымы таңдалды?
тірек тістердің қозғалғыштығынан, ақау әсерін азайту
бүйір тістердің ақауының әсерінен
тістер қатарының үлкен ақауының әсерінен
1
терең тістемнен, тістердің ығысуынан
тістердің үлкен конвергенциясынан, ақау әсерін азайту
Толық алмалы-салмалы протезді отырғызу және тапсыру кезінде жоғары еріннің ішке қарай семуі анықталды. Қандай қателік жіберілген:
алдыңғы бөліктегі тістерді терең егеп отырғызған
екінші клиникалық кезеңде алдыңғы окклюзия анықталған
тістем валиктерінде бет профилінің вестибулярлы беткейі қалыптастырылмаған
1
тістем валигіндегі вестибулярлы сопақша овал еріннің қызыл жиегі бойынша анықталған
тістем валиктері альвеолярлы өсінді атрофиясын есепке алмай дайындалған
Науқас бір жыл бұрын шайнау тістерінің жоқтығына, фронтальді тістерінде кратертәрізді ойық қажалулардың пайда болғанына, термиялық және химиялық тітіркенгішттерге сезімталдығына шағымданып келді. Дәрігер-стоматолог ортопед тірегі 1.6, 1.3, 1.1 және 2.6, 2.3, 2.2,
2.1 тістер болатын екі металдыкерамикалық көпіртәрізді протездер дайындаған.
Металдыкерамикалық көпіртәрізді протездерді бекітіп тапсырғаннан кейін бір жыл өткен соң науқас тістерінің 1/2 биіктігіне қажалғанына шағымданып келді. Қайта келгенінің себебін атаңыз. Қай тістерінің сауыттары 1/2 биіктігіне қажалған:
тістем биіктігі бекітілмеген; үлкен және кіші азу тістері
тістердің аса қажалуы; металдыкерамикалық тістердің антогонистерінде
1
функциональды артық салмақ; төменгі фронтальді тістері
тістердің окклюзиялық беткейінің деформациясы; төменгі жақтың барлық
тістері
эмаль мен дентиннің физиологиялық қажалуы; металдыкерамиканың антагонистері
Ортопед-стоматолог дәрігер 52 жастағы науқасты қарау кезінде төменгі жақсүйегіне бюгельді протезді ұсынды.
Параллелометрияда ғанышты үлгіні анализдеуде, Нея жүйесі бойынша 5 типті тірек-ұстаушы кламмерді ұсынды. Науқастың тіс қатарындағы ақауды көрсетіңіз?
екіжақты шектелген ақау- премолярлармен шектелген
біржақты шектелген ақау- премолярлармен шектелген
бүйір бөлігіндегі шектелген ақаумен жалғыз тұрған молярлармен
1
алдыңғы бөлігіндегі шектелген ақаумен жалғыз тұрған премолярлармен
төменгі және жоғарғы жақсүйекте жалғыз тұрған премоляр
Патологиялық қажалу және тісжегі емес ақаулар кезінде қандай алынбайтын протез құрылымы қолданылады?
Жасанды сауыт
көпіртәрізді протез
салмалар, винирлер, жартылай сауыттар
1
дентальды импланттар
адгезивті көпіртектес протездер
Тісжақ жүйесінің патологиясы кезіндегі имплантацияға салыстырмалы кері көрсеткішті көрсетіңіз?
тіс қатарындағы шектелген ақауға байланысты
тістердің мүлдем болмауы
АІЖ (ЖКТ) аурулары, тістерді жоғалтуынан тамақ шайнаудың бұзылуы
Патологиялық тістем
1
фронтальды бөлікте бір тістің болмауы
25 жастағы науқастың 1.1-ші тісінің сауыт бөлігінде Блэк бойынша 4 класс ақау бар. Металдыкерамикалық жасанды сауытты дайындаудың 1-ші клиникалық кезеңі:
Тексеру, диагноз қою, протез құрылымын таңдау, тісті егеу, жансыздандыру, қос қабатты қалып алу
Тексеру, рентген суретін қарау, дигноз қою, құрылымын таңдау, жансыздандыру, егеу, кертпе жасау, қызыл иек жиектерін ретракциялау, қос қабатты қалып алу
1
Диагноз қою, құрылымды таңдау, жансыздандыру, қос қабатты қалып алу
Тексеру, диагноз қою, құрылымды таңдау, тісті егеу, қалып алу
Тексеру, қалып алу, тісті егеу
2.3 тісті металдыкерамикалық жасанды сауыт астына тісті егегеннен кейін қос қабатты қалып алу үшін
мұқият кептіру керек
қызыл иекке ретракция жасау керек
1
жасанды сауыттың жиектерін анықтау керек
тістердің мойын бөлігінің нақты түсуі керек
тісті химиялық және температуралық тітіркендіргіштерден қорғау керек
Төменгі жақ тіс қатарының оң жақтағы 2мм болатын вертикальді деформациясын жоғарғы және төменгі жақтарға алмалысалмалы пластиналы протез жасап емдеу кезінде протездің балауыз құрылымын тексергенде, орталық түйісуде алдыңғы жасанды тістер арасында 2мм шамасында саңылау бары анықталды. Оң жақтағы бүйір тістер мен сол жақтағы жасанды тістер тығыз түйіседі. Қашан және қандай қателіктер жіберілген:
бірінші клиникалық кезеңде, протездерді орталық окклюзияда бекіткен
екінші клиникалық кезеңде, протездерді дистальді окклюзияда бекіткен
екінші клиникалық кезеңде, протездерді алдыңғы окклюзияда бекіткен
1
екінші клиникалық кезеңде, протездерді бүйір окклюзияда бекіткен
бірінші лабораториялық кезеңде, протездерді бүйір окклюзияда бекіткен
Вебердің тіс қызыл-иектік шендеуішін қандай сынықты емдеуге қолданады:
төменгі жақтың сау кезінде, жоғарғы жақ сынығы бөлшектерінің төмен жылжуы кезінде
1
төменгі жақ жарақаттанған кезде, жоғарғы жақ сынығы бөлшектерінің төмен жылжуы кезінде
төменгі жақтың альвеолярлы өсіндісінің жылжымаған сынуы кезінде
жоғарғы жақ сүйегінің толық сынып, төмен және артқа қарай жылжуы кезінде
төменгі жақтың бүйір бөлігіндегі альвеолярлы өсіндінің сынуы кезінде
Науқас 65 жаста, тістері бар қатты таңдайдың ортасындағы оқтан жараланудан пайда болған дефектіні емдеу кезінде
ойық шетінде клапан жасау үшін протездің таңдай бөлігінде биіктігі 1 мм валик
жасайды
1
протездің таңдай бөлігінде биіктігі 8 мм валик жасайды
протез базисінде обтурлеуші бөлігінің болмауы
обтуратор мұрын кеңістігіне терең кіріп тұрады
қуыс обтуратор
Ақырғы егеуде, кертпені, өткір қырларды, фланецті тегістеу үшін абразивтілігі төмен алмазды бұрғылардың қандай түсі қолданылады:
қызыл
1
жасыл
қара
көк
ақ
Тіс емханасына 55 жастағы 1.1 тісі жоқ науқас келді. Қалған тістері сау.
Анамнезінде- екі апта бұрын стационардан миокард инфаркты бойынша емделіп шықты. Сіздің тактикаңыз:
ортопедиялық ем көрсетпеу
көпiр тәрізді протезге тiрек ретінде 1.2, 2.1 тістерді егеу
көпiр тәрізді протезге тiрек ретінде 2.1 тісті егеу
көпiр тәрізді протезге тiрек ретінде 1.2 тісті егеу
жарты жылға уақытша алмалы-салмалы пластиналы протез жасау
1
Ауруханаға 5 жастағы бала П., сол жақ жоғарғы жақ аймағындағы ауырсынуға және ісінуге, әлсіздікке, меңзеңдікке шағымданып келді. Обьективті: сол жақ жоғарғы жақтың жұмсақ тіндерінің ісінуіне байланысты беті асимметриялы. Осы аймақта диаметрі 2.0х1.5см. болатын инфильтрат анықталады. Үстіндегі тері жамылғысы қызарған. Ауыз ашылуы ауырсынулы. 6.4 тіс сауытының ½ бұзылған, перкуссияда ауырсынулы. 6.3,6.4,6.5 тістер деңгейіндегі өтпелі қатпар жазылған, қызарған, ісінген, қысымдалған, пальпацияда ауырсынулы. Болжам диагноз қойыңыз және хирургиялық емнің әдісін таңдаңыз:
жедел іріңді периодонтит, 6.4 тіс түбірі ұшының резекциясы
6.4 тістен болған жедел іріңді остеомиелит, остеоперфорация
жоғарғы жақтың жедел іріңді периоститі, периостотомия, 6.4 тісті жұлу
1
6.4 тістен болған жақасты аймағының флегмонасы, іріңдікті дренаждау
Ауруханаға 5 жастағы бала В., оң жақ төменгі жақ аймағындағы ісіуге, ауырсынуға, дене температурасының 37,5 С дейін көтерілуіне, әлсіздікке шағымданып келді. Анасының айтуы бойынша 8.5 тістегі ауырсыну 5 тәуліктен бері мазалайды, 2 тәулік бұрын ісіну пайда болып жағдайы нашарлаған. Жалпы жағдайы орташа ауырлықта. . Общее состояние средней степени тяжести.Температура-37,4 С, ТАЖ24 мин, ЖСЖ-106 рет мин. Оң жақ төменгі жақасты аймағының ауырсынуна байланысты беті асиметриялы. Осы аймақта диаметрі 4,0×4,0 см болатын инфильтрат пальпацияланады, терісі қызарған, ісінген, қысымдалған. Ауыз ашылуы ауырсынулы. 8.5 тіс сауытының
½ бұзылған, перкуссияда ауырсынулы. Оң жақ тіласты науасы қызарған, ісінген, пальпацияда ауырсынады. Болжам диагноз қойыңыз:
8.5 тістен болған иекасты аймағы флегмонасы
8.5 тістен болған жақасты аймағы флегмонасы
1
8.5 тістен болған жұтқыншақ маңы аймағы флегмонасы
8.5 тістен болған подмассетериалды аймақ флегмонасы
8.5 тістен болған ұрт аймағы флегмонасы
Ауруханаға 5 жастағы бала Р., келді. Дәрігер 6.5 тістің созылмалы периодонтитінің асқыну диагнозын қойды. Жергілікті жансыздандыру арқылы 6.5 тісті жұлу операциясы жоспарлануда. 6.5 тісті жұлуға арналған құралды және дәрігер қалпын анықтаңыз:
тіке қысқыш, науқастың алдыңғы оң жағында
тіке элеватор, науқастың алдыңғы сол жағында
әмбебап қысқыш, науқастың алдыңғы оң жағында
S-тәрізді басы бірікпеген бүртігі оң жақты қысқыш, науқастың алдыңғы оң жағында
1
S-тәрізді басы біріккен қысқыш, науқастың алдыңғы сол жағында
Ауруханаға 14 жастағы бала Д., сол жақ жоғарғы жақ аймағындағы ауырсыну мен ісінуге шағымданып келді. Анамнезінен: 1.1 тістегі ауырсыну 2 тәуліктен бері мазалайды. Ісіну пайда болған. Обьективті: сол жақ жоғарғы жақтың жұмсақ тіндерінің ісінуіне байланысты беті асимметриялы. Пальпация ауырсынулы. Ауыз ашылуы ауырсынумен. 1.1 тіс сауытының 1/3 бұзылған. Перкуссия ауырсынулы. Өтпелі қатпар қызарған, ісінген, қысымдалған, пальпацияда ауырсынады.
Рентгенограммада: тістің түбірі ұшы аймағында периодонтальды саңылауының кеңеюі және дөңгелек қалыптағы 0,2х0,2 см гомогенді ошақ анықталады. Болжам диагноз қойыңыз және хирургиялық араласу көлемін анықтаңыз:
жедел іріңді периостит, периостотомия, 1.1 тісті емдеу
1
жедел іріңді периодонтит, 1.1 тісті жұлу
жедел іріңді остеомиелит, остеоперфорация, 1.1 тісті жұлу
Ауруханаға 6 жастағы бала Ц., келді. Дәрігер 8.5 тістің созылмалы периодонтитінің асқыну диагнозын қойды. Жергілікті жансыздандыру арқылы 8.5 тісті жұлу операциясы жоспарлануда. 8.5 тісті жұлуға арналған құралды және дәрігердің қалпын анықтаңыз:
тіке қысқыш, науқастың алдыңғы оң жағында
тіке элеватор, науқастың алдыңғы сол жағында
әмбебап қысқыш, науқастың алдыңғы оң жағында
құстұмсықтәрізді басы бірікпеген қысқыш, науқастың артқы оң жағында
1
құстұмсықтәрізді басы біріккен қысқыш, науқастың артқы сол жағында
Ауруханаға 12 жастағы бала Н., оң бүйір күректісі аймағында шайнау кезіндегі, салқын және ыстық тамақ қабылдау уақытындағы ауырсынуға шағымданып келді. Анамнезінен: бокс ойыны кезінде соғып алған. Жергілікті қарау кезінде: жоғарғы еріннің оң жағындағы ісінуіне байланысты беті асимметриялы. 1.2 тістің сауыты толығымен түбірлік бөлімімен қоса зақымдалған. Температуралық тітіркендіргіштерге ауырсыну байқалады. Пульпалық камерасы ашылған, пульпасы қансыраулы. Рентгенограммада: тіс сауыты мен түбірі аймағында сыну сызығы анықталады. Болжам диагноз қойыңыз:
1.2 тістің түбір ұшы сынуы
1.2 тістің түбірінің орталық сынуы
1.2 тіс түбірінің сауыттық сынуы
1
1.2 тіс сауытының толық жұлынуы
1.2 тістің тіке сауыт-түбірлік сынуы
Ауруханаға 11 жастағы бала М., төменгі тістер қызылиегіндегі ауырсыну мен ісінуге шағымданып келді. Жергілікті қарау кезінде: беті симметриялы. Ауыз ашылуы еркін. Ауыз кіреберісінің тереңдігі 3 мм құрайды, сөйлеу кезінде төменгі ерні аз қозғалмалы. Төменгі еріннің үзбесі анық емес. 3.1, 4.1 тістер аймағында қызылиек жиегі қызарған және пальпация кезінде ауырсынулы. Болжам диагноз қойыңыз және хирургиялық ем түрін анықтаңыз:
тілдің қысқы үзбесі, френуллопластика
жоғарғы еріннің қысқа үзбесі, хейлопластика
альвеолярлы өсінді деформациясы, альвеолопластика
ауыз қуысының ұсақ кіреберісі, вестибуллопластика
1
ауыз кіре берісінің кілегейлі тартылулары, альвеолопластика
Ауруханаға 12 жастағы бала Ж., ауыз ашуы кезінде оң жақ самай-төменгі жақ буыны аймағында сықырлауға шағымданып келді.
Қарау кезінде: беті симметриялы. Пальпация кезінде оң жақ самай-төменгі жақ буынында ауырсыну, қозғалту кезінде сықырлау анықталады. Самай-төменгі жақ буыны аймағында күш түсіру симптомы оң мәнді. Ауыз ашылуы оң жақта ауырсынулы. Тістем бұзылған. Тіласты үзбесі қалың, қысқа тартылыс түрінде тілдің ұшына
бекіген. 3.1, 3.2, 4.1, 4.2 тістердің
тығыздалып орналасуы анықталады.
Болжам диагноз қойыңыз:
самай- төменгі жақ буынының екіншілік деформирлеуші остеоартрозы
самай- төменгі жақ буынының ауырсынулы дисфункциясы
1
самай- төменгі жақ буынының сүйектік анкилозы
оң жақ самай- төменгі жақ буынының тыртықтық анкилозы
самай- төменгі жақ буынының неоартрозы
Жаңа туған сәби М., 2 тәуліктік. Жоғарғы ерін, альвеолярлы өсінді, қатты және жұмсақ таңдай аймағындағы ақауға, тамақтану мен демалуының бұзылысына шағымданады. Анамнезінен: патология туа пайда болған. Бала гипоксиямен туылған. Қарау кезінде: беті жоғарғы еріндегі, альвеолярлы өсіндіге, қатты және жұмсақ таңдайға жалғасқан ақауға байланысты асимметриялы. Жоғарғы еріннің ортаңғы бөлігінің қысқарғаны, мұрынның оң жақ терілі-шеміршекті бөлімінің деформациясы анықталады. Ауз ашылуы еркін. Таңдай аймағында мұрын қуысымен байланысатын ақау бар. Жұмсақ таңдай қысқаруы, жұтқыншақтың ортаңғы бөлігінің кеңеюі анықталады. Болжам диагноз қойыңыз және осы мезеттегі емдеу түрін анықтаңыз:
қатты және жұмсақ таңдайдың толық жырығы, ортодонтиялық ем
жұмсақ таңдайдың толық жырығы, ураностафиллопластика
жоғарғы еріннің және таңдайдың толық емес жырығы, хейлоураноплас
14 жастағы бала М., 1.6 тісті жергілікті жансыздандыру арқылы жұлу операциясы жоспарлануда. Балаларда туберальды жасыздандыру жүргізу кезінде иненің бағыты мен жылжыту тереңдігін анықтаңыз:
төмен, артқа, ішке тереңдігі 1,5 см
артқа, ішке тереңдігі 2,0 см
жоғары, алдыға, ішке тереңдігі 1,5 см
1
жоғры , артқа, сыртқа тереңдігі 2,5 см
төмен, алдыға, ішке тереңдігі 1,5 см
Балалар стоматологиялық емханасына 6 жастағы баласымен Д. анасымен түн мезгіліндегі тістегі ауырсынуға шағымданып келді. Анамнезінен: қыз бала невропатологта эпилепсияға байланысты есепте тұрады. Бала жылап кереуетке отырмайды, дәрігерді итереді. Қарау
кезінде 5.1, 5.2, 5.3, 6.1, 6.2, 6. 3, 7.4, 7.5, 8.4, 8.5. тістерде көптеген құртжегілер анықталады. Ауыз қуысының санациясын жүргізу үшін жансыздандыру әдісін анықтаңыз:
A)мандибулярлы жансыздандыру
жалпы жансыздандыру
1
C)туберальды жансыздандыру
ментальды жансыздандыру
E)инфильрационды жансыздандыру
Стоматологиялық клиникаға 11жастағы бала Г., 2.4 тістегі пломбасының түсіп қалуына, тісінің түсінің өзгеруіне шағымданып келді. Анамнезінен: 2.4 тісі дентиннің құрт жегісіне байланысты емделген, пломба 1 апта бұрын түсіп қалған. Обьективті: беті симметриялы, ауыз ашылуы еркін. 2.4 тістің шайнау бетінде тіс қуысымен байланысатын құртжегілік қуыс бар. Ашылған тіс қуысын зондтау, перкуссиялау ауырсынусыз.
Температуралық қоздырғыштарға реакция анықталмайды. ЭОД=100мкА.
Рентгенограммада: тіс түбірі ұшының аймағында периодонтальды саңылаудың кеңейгені анықталады. Клиникалық диагноз қойыңыз және емдеу түрін анықтаңыз:
2.4 тістің созылмалы фиброзды периодонтиті, эндодонтикалық емдеу
Ауруханаға 7 жастағы бала Л., анасымен 3.6 тістің сауытында ақау барына шағымданып келді. Қарау кезінде: беті симметриялы, ауыз ашылуы еркін. 3.6 тістің шайнау бетінің эмалінде дентинін 0,1см қоса ақауы анықталады. Зондтау ауырсынусыз, қуыстың түбі мен жиегі тығыз. ЭОД көрсеткіштері = 10 мкА. Диагноз қойыңыз және емдеу әдісін анықтаңыз:
эмаль құртжегісі, стеклоиномермен реставрация
цемент құртжегісі, мөртабанды сауыт
дентин құртжегісі, композитпен алдын алу реставрациясы
Ауруханаға 3 жастағы бала П., анасымен 7.5 тістегі тамақ қабылдау уақытында кезеңді түрде ауырсынуына және ауырсыну ұзақтығы 10 мин созылатынына шағымданып келді. Қарау кезінде: 7.5 тістің шайнау бетінде жұмсарған дентинге толған құртжегілік қуыс анықталады. Жұмсарған дентинді алып тастағанда, 7.5 тістің пульпасы ашық қалды. Пульпа қансыраулы, зондтау кезінде ауырсынады, перкуссия ауырсынусыз. Болжам диагноз қойыңыз және диагностикалау әдісін анықтаңыз:
созылмалы периодонтит, 7.5 тісті ультрадыбыстық зерттеу
жедел пульпит, 7.5 тістің магниттірезонанстық томографиясы
жедел периодонтит, 7.5 тістің компьютерлік томографиясы
Ауруханаға 5 жастағы бала Ж., анасымен 8.4 тістегі тамақ қабылдау уақытында кезеңді ауырсынуға және ауырсыну 15 минутқа созылатындығына шағымданып
келді. Қарау кезінде 8.4 тістің шайнау бетінде құртжегілік қуыс анықталады, сауытының түсі өзгерген және жұмсарған дентинге толтырылған. Жұмсарған дентинді алып тастағанда тіс қуысымен байланысты және сұр түсті пульпасы көрінеді, зондтау ауырсынулы, перкуссияда ауырсынбайды. Болжам диагнозын қойыңыз және диагностикалау әдісін анықтаңыз:
созылмалы периодонтит, 8.4 тісті ультрадыбыстық зерттеу
жедел пульпит, 8.4 тістің магниттірезонанстық томографиясы
жедел периодонтит, 8.4 тістің компьютерлік томографиясы
Ауруханаға 12 жастағы бала Ю., анасымен
4.6 тіс сауытындағы ақауға, тамақ қабылдау уақытында ауырсынуға және ауырсынудың тез басылатындығына шағымданып келді. Қарау кезінде: беті симметриялы, ауыз ашылуы еркін. 4.6 тістің шайнау бетінде тамақ қалдығымен толтырылған құртжегілік қуыс анықталады. Зондтау барлық түбіне дейін ауырсынулы, қуыстың түбі мен жиегі жұмсарған дентинмен жабылған. Температуралық тітіркендіргіш әсеріне ауыосыну тез басылады ЭОД көрсеткіштері = 12 мкА . Диагноз қойыңыз және диагностикалау әдісін анықтаңыз:
эмаль құртжегісі, 4.6 тісті ультрадыбыстық зерттеу
цемент құртжегісі, 4.6 тісті бояу
дентин құртжегісі, 4.6 тістің визиографиясы
1
сынатәрізді ақау, сиалография
жүйелік гипоплазия, қанның биохимиялық анализі
Ауруханаға 10 жастағы бала оң жақ тіласты аймағындағы ісінуге шағымданып келді. Анасының айтуы бойынша жоғарыдағы шағымы соңғы 6 айда пайда болған және кезеңді түрде ұлғайып, қайта кішірейіп отырған. Жалпы жағдайы қанағаттанарлық. Дене температурасы -36,4С, ТАЖ -20 рет мин, ЖСЖ-88 рет мин. Беті симметриялы, ауыз ашылуы еркін. Оң жақ тіласты аймағында диаметрі 3,0×2,0 см инфильтрат пальпацияланады, үстіндегі кілегей қабаты көкшіл реңді ашық-қызғылт түсті, пальпацияда ауырсынбайды. Болжам диагноз қойыңыз және хирургиялық ем түрін анықтаңыз:
ауыз қуысы түбінің дермоидты кистасы, цистоэктомия
оң жақ сілекей безінің ретенционды кистасы, цистотомия
оң жақ құлақмаңы сілекей безінің ретенционды кистасы, цистоэктомия
оң жақ тіласты сілекей безінің ретенционды кистасы, цистотомия
1
оң жақ жақасты сілекей безінің ретенционды кистасы, цистоэктомия
Ауруханаға 13 жастағы бала Н., сол жақ ұрт аймағындағы ісіну мен ауырсынуға, дене температурасының 38,5 С дейін көтерілуіне, әлсіздікке шағымданып келді. Анасының айтуы бойынша жоғарыдағы шағымдар 5 тәуліктен бері мазалайды, жағдайы нашарлаған. Жалпы жағдайы орташа ауырлықта. Дене температурасы38,4 С, ТАЖ-24 рет мин, ЖСЖ-106 рет мин. Сол жақ ұрт аймағының ісінуіне байланысты беті асимметриялы. Осы аймақта диаметрі 4,0×4,0 см болатын инфильтрат пальпацияланады,инфильтрат
үстіндегі терісі қызарған, ісінген, қысымдалған. Инфильтрат ортасында 4 іріңді өзек анықталады, пальпацияда ауырсынады. Ауыз ашылуы ауырсынулы. Ауыз қуысы кілегей қабаты ашық- қызғылт түсті. Болжам диагноз қойыңыз және тілік жасау түрін анықтаңыз:
сол жақ ұрт аймағының флегмонасы, инфильтраттың төменгі жиегі бойымен тілік жасау
сол жақ ұрт аймағының карбункулы, кресттәрізді тілік жасау
1
сол жақ ұрт аймағының абсцедирлеуші фурункулі, инфильтрат ортасы бойымен тілік жасау
сол жақ ұрт аймағының лимфадениті, инфильтраттың төменгі жиегі бойымен тілік жасау
сол жақ ұрт аймағының целлюлиті, инфильтраттың жоғарғы жиегі бойымен тілік жасау
Бала 11 жаста. Шағымы жоқ. Ауыз қуысында 1.6 тіс түсі өзгерген, тамақ қалдықтарына толы кариес қуысы бар. Түбір өзектер сағасын сүңгілегенде аздап ауырсынады, бұзылған тіндер анықталды және жағымсыз иіс бөлінеді. Перкуссия ауырмайды. Рентгенограммада: түбірлер толық қалыптасқан, түбір айналасындағы тіндерде патологиялық өзгерістер жоқ.
Болжамды диагноз қойыңыз.
Созылмалы фиброзды периодонтит
Созылмалы фиброзды пульпит
Созылмалы гранулярлы периодонтит
Созылмалы гангреналық пульпит
1
Созылмалы гипертрофиялық пульпит
Бала 12 жаста. Тістерінің ұсқынсыздығына шағымданады. Ауыз қуысында 1.4 1.3 1.2 1.1 2.1 2.2 2.3 тістер бор тәріздес түсті, жылтыры жоқ. Кіреукеде қоңырқай түсті дақтар бар. Дақтардың орта тұсында дөңгелек пішінді диаметрі 1,5мм кіреуке ақаулары анықталды. Ақау түбінде қоңыр түс қоюлана түседі. Диагноз қойыңыз.
Беткейлік кариес, декомпенсациялық түрі
Флюороз, бортүстес теңбілді түрі
1
Жүйелік гипоплазия, дақты түрі
Флюороз, дақты түрі
Жүйелік гипоплазия, эрозиялық түрі
13 жастағы бала ыстық тағам әсерінен және түнде ауруының күшеюінен 4.7 тістің солқылдап ауруына шағымданды.Объективті түрде қарағанда ГИ-2,0, КПУ-2. 4.7 тісінің шайнау беткейінде терең кариозды қуыс бар, зондтау кезінде тістің түбі түгелдей ауырсынады, перкуссия кезінде де ауырсынады. Қосымша әдіс
жүргізіңіз:
жалпы қан анализі, электроодонтометрия
электроодонтометрия, термометрия
рентгенография, термометрия
1
флуоресценция, трансиллюминация
жалпы қан анализі, витальді бояу
Периодонттың күшәлә улануын немен тоқтатуға болады
Ұлпаның экстирапациясымен және сол қабылдауда өзектерді пломбылаумен
Ұлпаны ампутациялау және ауру сезімін басатын дәрісі бар тампонды уақытша таңғышпен қалдыру
Ұлпаны алу, өзектерді медикаментозды өңдеу, түбір өзектеріне құрамында йод немесе унитол бар дәрілік заттар енгізіледі
1
Ұлпаны алу, резорцин-формалин бар тампонды салу
Ұлпаны алу, тісті 24 сағатқа ашық қалдыру
12 жастағы қыз балаға 1.6 тісті жұлу бойынша ота жасалды. 1.6 тісті жұлу бойынша ота жасалғаннан соң 40 минуттан кейін тіс ұяшығынан қанталау байқалады. Рентгенограммада дистальді – ұрттық түбір ұшының 1/3 бөлігі байқалады. Сіздің іс – әрекетіңіз:
тістің түбір ұшын жұлу
1
гемостатик тағайындау
антибиотик тағайындау
ұяшығының шеттерін тігу
ұяшыққа тампонада салу
Науқас 14 жаста. Қызылиектің ерекше пішініне және көрінісіне шағымданып келді. Обьективті: 1.3-2.3 тістер сауытының аймағындағы 2/3биіктігінде қызылиектің өсуі, қызылиектің шырышты қабаты бозғылт түсті, қанамайды, пальпация ауырсынусыз. Рентгенограммада сүйек құрылымының өзгерісі анықталмайды. Осы ауруды емдеу үшін қандай жергілікті препараттар қолданылады:
антибактериальді
кортикостероидты
кератопластикалық
вирусқа қарсы
склероздаушы
1
Науқас, қыз бала 8 жаста, дәрігер стоматологқа тісті тазалағандағы қанағыштыққа шағымданып келді. 1 жыл бойы мазалайды. Қарау кезінде: беті симметриялы, ауыз арқылы дем алады.
Заттарды соратын зиянды қылығы бар. Қызылиек барлық деңгейде гиперемияланған, борпылдақ. Гигиеналық дағдысы төмен. Тістерін 6 жастан бастап тазалайды, уақытылы тазаламайды. Сау.
Диагноз қойыңыз:
ювенильді гингивит
созылмалы катаральді гингивит
1
созылмалы ошақталған пародонтит
созылмалы жайылмалы пародонтит
созылмалы жайылмалы парадонтоз
15 жастағы науқас қызыл иектің қанағыштығына, тамақтанған және тіс тазалаған кезде ауырсынуына, ауыз қуысынан жағымсыз иіске шағымданады. Науқас, 15 жаста, тістің қанағыштығына, тісті тазалағандағы, тамақты шайнау кезіндегі ауырсыну сезіміне шағымданып келді. Ауыз қуысында объективті түрінде: 3.3-4.3 тістердің аймағында қызыл иек көкшіл түсті, ісінген, тіс қозғалғыштығы II дәрежеде, көп мөлшерде қызыл иектің үстінгі және астынғы тіс шөгінділер бар, 5мм-ге дейін пародонтальды қалталар анықталады.Осы патология кезіндегі қандай рентгенологиялық өзгерістерді көре аласыз:
альвеолярлы өсіндінің диффузиялық гиперостозды
альвеолярлы өсіндінің диффузиялық остеосклерозды
тісаралық кортикальді қалқандардың деструкциясы
1
альвеолярлы өсіндінің және тісаралық қалқанның диффузды остеопорозы
қуысты түзілісті альвеолярлы өсіндінің сүйек тінінің деструкциясы
Анасының айтуы бойынша 6 жасар баласының аузынан шығатын жағымсыз иісті тістердің бұзылысымен байланыстырады. Тексеру кезінде 8.5 тісте қою-сұр түсті үлкен тісжегі және жағымсыз иіс анықталды, зондтау кезінде өзек сағасы ауырсынады. Перкуссия жасау кезінде ауырсыну әлсіз байқалады. Диагноз тағайындаңыз:
жіті серозды пульпит
созылмалы фиброзды пульпит
созылмалы гангренозды пульпит
1
созылмалы гипертрофиялық пульпит
өршу сатысындағы созылмалы пульпит
Балаларда тұрақты және сүт тістерді жұлуға көрсеткіштерді анықтаңыз:
тіс ұлпасының созылмалы қабынуында
тістердің қатты тіндерінің тіс жегісі емес
зақымдалуы
тіс ұлпасының жедел қабынуы
тістердің қатты тіндерінің тіс жегімен
зақымдалуы
тістің анатомиялық және функционалдық бағалығын жоғалт қанда
1
Тіс жұлу операциясы алдында мүмкін болатын асқынулардың алдын алудың
әдісін көрсетіңіз:
баланы операцияға дайындау, операциядан кейін нұсқаулар беру
анамнез жинау, дұрыс анестезия жасау
1
сөзбен сендіру, физиологиялық алаңдату
ата-анасымен әңгімелесу
мінез-құлқына фармокологиялық түзету жүргізу
Бала 5 жаста, 8.4 тісті жұлу кезінде 4.4 тұрақты тістің ұрығының зақымдалуы болды. Сіздің тактикаңыз:
рентгенография, бақылау
1
жұлу, бақылау
жұлу, протездеу
бақылау, ортодонтиялық ем
жұлу, имплантация
Пародонтальді қалтаны медикаментозды өңдеу үшін қолданылатын ерітінділер
хлоргексидин + метронидазол
1
пенициллин + сутегінің қос тотығы
тазартылған су + хлоргексидин
6% сутегінің қос тотығы +трипсин
3% сутегінің қос тотығы + тазартылған су
Балаларда сүт тістерінің жиі кездесетін периодонтит түрін көрсетіңіз
жедел медикаментозды периодонтит
жедел инфекциялы периодонтит
созылмалы фиброзды периодонтит
созылмалы гранульдеуші периодонтит
1
созылмалы гранулематозды периодонтит
Бала 5 жаста. 8.5 тісін жұлу үшін жансыздандыру әдісін таңдаңыз:
туберальды жансыздандыру
палатинальды жансыздандыру
аппликационды жансыздандыру
инфильтрационды жансыздандыру
мандибулярлы және инфильтрационды жансыздандыру
1
Емханаға стоматологиялық араласуға жеңе алмайтын негативті мінезімен бала келді.4.6 тісті жұлу үшін қолданылатын жансыздандырудың түрі:
жалпы жансыздандыру
1
мандибулярлы жансыздандыру
туберальді жансыздандыру
ментальді жансыздандыру
аппликационды жансыздандыру
Балаларда уақытша тістердің анатомиялық ерекшеліктерін көрсетіңіз:
ұлпа( пульпа) камерасы толық жетілмеген
ұлпа (пульпа) камерасы үлкен, өзектері жіңішке
ұлпа( пульпа )камерасы үлкен, өзектері кең
1
ұлпа (пульпа) камерасы кішкентай, өзектері жіңішке
ұлпа (пульпа) камерасы кішкентай, өзектері кең
Бала 5 жаста. Оң жақ жоғарғы жақ аймағында ісінуі мен ауыруына шағымданып клиникаға келді. Ауыруы 4 күн бұрын басталған. Объективті: жалпы жағдайы орташа дәрежеде. t-37.8º. Ауыз қуысында 5.4 тіс бұзылған, қозғалмалы, шырышты қабаты қызарған, вестибулярлы бетінде инфильтрат, ауырсынады, ошақ ортасында флюктуация. Бұл патологияда хирургиялық араласудың көлемін
көрсетіңіз:
ауыз сырты тілік және жұмсақ тіндерге дренаж
себепті тісті жұлу
себепті тісті жұлып, периостотомия
1
себепті тісті ашып, түбір өзегінен іріңді
шығару
периостотомия, жараны ирригациялау
Бала 4 жаста. Әлсіздікке, мұрнының бітелуіне, жөтелге, тамақ қабылдағанда ауырсынуға шағымданады. Обьективті:
бала әлсіз, апатиялық, дене температурасы 39 С, мұрнынан бөлінділер, дауысының қарлығуы. Ауыз қуысында:
шырышты қабаты қызарған, ретромолуярлы аймақта- "әк шашырандылары" тәріздес дақтар (Филатов-Коплик дақтары), бет терісінде және құлақ артында ұсақнүктелі бөртпелер. Осы ауруды арықарай емдеу үшін қандай дәрігердің кеңесі қажет?
гастроэнтеролог
инфекционист
1
эндокринолог
иммунолог
аллерголог
Бала 3жаста. Шағымдары: тамақ қабылдағанда жоғары жақ азу тістерінде ауырсыну. Бірнеше күн мазалайды. Анамнез: бұрын емделмеген. Объективті: кп-8, ГИ-1,2. 6.1 тістің 3/1 бөлігі сынған, эамльы нәзік, дентин ақшыл, иілгіш. Зондтауда қуыс тіс қуысымен байланыспайды, ауырсынусыз. Перкуссия ауырсынусыз, І дәрежелі қозғалғыштық. Шырышты қабатында гиперемия, Ттітіркендіргіштерге реакция жоқ. Ем жүргізіңіз:
тісті алып тастау
тіс қуысын ашу, пульпа мүйізіне девитализирлеуші жақпа, уақытша пломба
Тіс қуысын ашу, канал сағасына резодент қоспасы, уақытша пломба
тіс қуысын ашу, путридті массаларады алып тастау, тісті ашық қалдыру
1
тіс қуысын ашу, путридті массаларды алу, каналға эвгедент жақпасы
Балалар жақ-бет хирургиясы бөлімшесіне 6 айлық бала келіп түсті. Дәрігер қарағанда жоғары еріннің сол жағында патология анықталды, мұрынның тері-шеміршектік бөлімінің деформациясымен еріннің қызыл жиегінен фильтрум бойынша мұрын қуысының түбіне дейін барлық жұмсақ тіндердің бірікпеуі анықталды. Осы патологияны емдеу әдісін таңдаңыз:
Бернадский бойынша радикальды уранопластика
Бернадский бойынша ураностафилопластика
Лимберг үшбұрыштарымен Миллард бойынша хейлопластика
1
Теннисон бойынша екі жақтық хейлопластика
Лимберг бойынша біржақтық хейлопластика
Бала 8 жаста. Балалар бет-жақсүйек хирургия бөлімшесіне төменгі оң жақ аймағындағы ауру және ісінуге шағымданды. Дене қызуының көтерілуі, мазасыздану, бас ауру сезімдері мазалайды. Объективты: жұмсақ тіндерінің ісінуінен бет асимметриясы көрінеді. Ауыз қуысында 4.6 тісі толық бұзылған, шырышты қабық қызарған, іскен, төменгі жақ альвеолярлы өсіндісі аймағында
«муфтатәрізді» инфильтрат анықталады. Осы аурудың кешенді жергілікті емін
өткізіңіз.
Гингивит, патологиялық тіс қызылиек қалталарының пайда болуы, мойны жалаңаштануы, жағымсыз иіс, тез дамыған тіс қозғалғыштығы, тістерден айырылу неге тән:
фиброзды дисплазия
остеоид-остеома
кистозды амелобластома
оссифицирленген остеома
эозинфильді гранулема
1
Балаларда Юинга саркомасын диагностикалауда клиникалық ерекшеліктерін көрсетіңіз:
экспансивті өсу, айқын емес иммунодепрессия, төмен радиосезімталдық
айқын өсу, рецедиві жоқ, төмен радиосезімталдық
инфильтративті өсу, тез метастаздану, жоғары радиосезімталдық
1
инфильтративті өсу, метастазданусыз, төмен радиосезімталдық
метастазданусыз баяу өсу, төмен радиосезімталдық
Бет-жақ клиникасының бөліміне 11 жастағы бала сол жақ төменгі жақ аймағы ісінуіне шағымданып келеді, 1,5 ай бұрын пайда болған. Қарап тексергенде төменгі жақтың конфигурациясының өзгеруі, пальпация кезінде төменгі жақтың сопақ пішінді томпаюы байқалады. 7.5 тіс ақшыл-қызыл түске боялған, пломбасы бар.
Рентгенограммада сүйек тінінде айқын контурымен деструкция аймағы көрінеді, деструкция аймағында 3.5 тістің ұрығы байқалады. Диагноз қойыңыз
төменгі жақтың жедел периоститі
7.5 тіс созылмалы периодонтиттің өршуі
7.5 тістен одонтогенді қабыну ұрасы
1
төменгі жақтың жедел одонтогенді остеомелиті
төменгі жақтың созылмалы гиперостазды периоститі
Созылмалы деструктивті остеомелитте қалыптасқан секвестрлердің белгілерін көрсетіңіз:
Жылан көзден іріңді бөлінумен грануляциялық тіннің шығып тұруы
1
Қоршаған тіннің инфильтрациялық жыланкөздің болуы
Қоршаған тіннің тартылуымен жылан-көздің болуы
Тіндердің тыртықтанып өзгеруімен жыланкөздің болуы
Геморрагиялық іріңді бөлінумен жыланкөздің болуы
Бала Е., 7 жаста. Сол жақ ұрт аймағының ауырсынуы мен ісінуіне шағымданады. Жергілікті қарағанда: сол жақ ұрт аймағының жұмсақ тіндері ісінуіне байланысты беті асимметриялы. Бұл аймақта көлемі 5,0*4,0 см болатын инфильтрат, тері үсті қызарған, ісінген. Инфильтрат ортасында қабыршақпен жабылған 4 іріңді өзек анықталады. Пальпация ауырсынулы. Алғашқы диагноз қойыңыз:
ұрт аймағы абсцессі
ұрт аймағы карбункулы
1
құлақмаңы – шайнау аймағы абсцессі
ұрт аймағының абсцедирлеуші фурункулы
ұрт аймағының флегмонасы
Бала А., 7 жаста. Көзасты, сол жақ ұрт аймағының ісінуіне және ауырсынуына шағымданады. Жергілікті қарағанда: сол жақ ұрт және көзасты аймағының ісінуіне байланысты беті асимметриялы. Бұл аймақта көлемі 5,0*4,0см болатын инфильтрат пальпацияланады, инфильтрат үсті терісі гиперемияланған, ісінген, қатпарға жиналмайды, пальпациялағанда жедел ауырсынады. Ауыз ашылуы ауырсынулы. 6.4 тіс сауыты ½ бөлігіне бұзылған, перкуссия ауырсынулы. Өтпелі қатпар тегістелген, қызарған, ісінген. Пальпация ауырсынулы. Алғашқы диагноз қойыңыз:
сол жақ бет, ұрт аймағының ддонтогенді флегмонасы
сол жақ көзасты, бет аймағының одонтогенді флегмонасы
сол жақ қанаттаңдай, ұрт аймағының одонтогенді флегмонасы
сол жақ көзасты, қанаттаңдай аймағының одонтогенді флегмонасы
сол жақ көзасты, ұрт аймағының одонтогенді флегмонасы
1
10 жастағы бала тамақ қабылдағанда, сөйлегенде ауыз қуысында ауырсынуға шағымданады, анамнезінде мезгілдік эрозиялардың пайда болуы бар. Жалпы жағдайы қанағаттанарлық. Обьективті: тілдің сол бүйір беткейлерінде- домалақ пішінді, өлшемі 0,5*0,7 см эрозия, гиепермия шеңберімен қоршалған, сұрғылт жабындымен жабылған. Болжамды диагноз қойыңыз:
Созылмалы қайталана беретін ұшықты стоматит
ауыз қуысының қайталамалы афталары
1
созылмалы гиперпластикалық кандидоз
көппішінді экссудативті эритема
жанасулы аллергиялық стоматит
Экзематозды хейлиттің тиімді жергілікті емі:
0,5 % бонафтонатты жақпа май
0,5 % преднизолонды жақпай май
1
1 % фуксина ерітіндісі
10% кальций глюконатының ерітіндісі
1 % клотримазол (кавистен) жақпай майы
Ауыз қуысында тұрақты мекендейтін бактериялардың ең үлкен тобын құрайды:
фузобактериялар
актиномицеттер
пептококтар
стрептококтар
1
саңырауқұлақтар
Сілекейдің ферменттері кариесогенді штам клеткалары беткейінде болатын декстрандарды бұза отырып, тіс жегісінің пайда болуын алдын алады. Ең жоғары белсенділікке келесілерді ыдырататын ферменттер ие:
майлар және антиденелер
ақуыздар және майлар
ақуыздар және көмірсулар
1
майлар және антиоксиданттар
көмірсулар және антигендер
Клиникаға 19 жастағы И. науқас тістер түсінің өзгеруі шағымымен келді, тістердің түсі жарып шыққаннан бері өзгерген. Қарағанда: беті симметриялы, ауыз ашылуы еркін. 1.4,1.5,1.6,2.4, 2.5, 2.6 тістердің вестибулярлы беткейінде тегіс, жылтыр беткейі бар әртүрлі формалы сарғыш түсті дақтар бар. Дақтар бояғыштармен боялмайды. Алғашқы диагнозды қойыңыз:
жүйелі гипоплазия
1
эмальдың тіс жегісі
аплазия
эмальдың толық дамымауы
флюороз
Клиникаға 37 жастағы науқас тағам қабылдағанда қысқа мерзімді ауырсыну шағымымен келді. Науқастың айтуы бойынша ауырсыну 6 ай мерзімінде мазалайды. Қарағанда: беті симметриялы, ауыз ашылуы еркін. 4.7 тістің шайнау беткейінде тағам қалдықтарына толы жегіленген қуыс бар. Салқын судан тез басылатын ауырсыну байқалады. Зондтағанда дентин-эмальды бекітілу тұтастығы бұзылған, бірақ жегіленген қуыстың түбі өзгермеген дентин болып табылады. Алғашқы диагнозды қойыңыз:
эмальдың некрозы
дентиннің тіс жегісі
1
гипоплазия
эмальдың тіс жегісі
флюороз
Клиникаға 62 жастағы науқас тәтті тағам қабылдағанда ауырсыну шағымымен келді. Науқастың айтуы бойынша ауырсыну 2 жыл мерзімінде мазалайды. Дәрігер 4.5, 4.4, 4.3 тістер эмалінің тіс жегісі диагнозын қойды. Қарағанда: жегіленген қуыстар ит тістердің, молярлар мен премолярлардың фиссуралар және табиғи тереңделулер аймағында орналасады. Тістің қатты тіні ақауының класын анықтаңыз:
І класс
1
ІІ класс
ІІІ класс
ІV класс
V класс
Клиникаға 47 жастағы С. науқас салқын тағам қабылдағанда ауырсыну шағымымен келді. Науқастың айтуы бойынша ауырсынулар 1 жыл мерзімінде мазалайды. Дәрігер 1.6 тістің дентинінің тіс жегісі диагнозын қойды. Қарағанда: жегіленген қуыстар молярлар мен премолярлардың контактты беткейлерінде орналасады. Тістің қатты тіні ақауының класын анықтаңыз:
І класс
ІІ класс
1
ІІІ класс
ІV класс
V класс
49 жастағы науқасқа 2.3 тістің дентинінің тіс жегісі диагнозы қойылды. Қарағанда: жегіленген қуыстар күрек тістер мен ит тістердің кескіш жиегінің бұзылуынсыз контактты беткейлерінде орналасады. Тістің қатты тіні ақауының класын анықтаңыз:
І класс
ІІ класс
ІІІ класс
1
ІV класс
V класс
45 жастағы Ю. науқасқа 2.2 тістің дентинінің тіс жегісі диагнозы қойылды. Қарағанда: жегіленген қуыстар сауыттық бөлігі бұрышының және оның кескіш жиегінің бұзылуымен күрек тістер мен ит тістердің контактты беткейлерінде орналады. Тістің қатты тіні ақауының класын анықтаңыз:
І класс
ІІ класс
ІІІ класс
ІV класс
1
V класс
Клиникаға 58 жастағы А. науқас тәтті тағам қабылдағанда ауырсыну шағымымен келді. Науқастың айтуы бойынша ауырсыну 2 жыл мерзімінде мазалайды. Дәрігер 2.5, 2.6 тістер цементінің тіс жегісі диагнозын қойды. Қарағанда: жегіленген қуыстар тістердің мойын аймақтарында орналасады. Тістің қатты тіні ақауының класын анықтаңыз:
І класс
ІІ класс
ІІІ класс
ІV класс
V класс
1
47 жастағы Д. науқасқа 1.5, 1.6, 1.1, 2.3 тістер эмалінің тіс жегісі диагнозы қойылды. Қарағанда: жегіленген қуыстар молярлар мен премолярлар төмпешіктерінің ұштарында, сонымен қатар күрек тістер мен ит тістердің кескіш жиектерінде орналасады. Тістің қатты тіні ақауының класын анықтаңыз:
І класс
ІІ класс
ІІІ класс
ІV класс
VІ класс
1
Клиникаға 27 жастағы Я. науқас 4.5 тістің аймағында ызыңдаған тұрақты ауырсыну шағымымен келді. Науқастың айтуы бойынша 3 тәулік мерзімінде ауырады, 1 жыл бұрын 4.5 тісі дентиннің тіс жегісі бойынша емделген. Қарағанда: беті симметриялы, ауыз ашылуы еркін. 4.5 тістің контактты беткейінде жартылай пломба бар. Зондтау ауырсыз. Тістің перкуссиясы ауырсынады. Жұмсарған дентинді алып тастағанда жегіленген қуыс тіс қуысымен байланыспайды. ЭОД көрсеткіштері=105мкА. Алғашқы диагнозды қойыңыз және диагностика әдісін анытаңыз:
Клиникаға 57 жастағы С. науқас 3.6 тістің аймағында тұрақты ызыңдаған ауырсынулар, сол жақ ұрт аймағының ісінуі шағымымен келді. Науқастың айтуы бойынша 5 тәулік мерзімінде ауырады. 2 типті қант диабеті диагнозымен тіркеуде тұр, созылмалы жайылмалы пародонтит. Қарағанда: сол жақ ұрт аймағының ісінуі есебінен беттің асимметриясы. Ауыздың ашылуы ауырсынулы. 3.4, 3.5, 3.6, 3.7 тістер мойындарының жалаңаштануы, 3.6 тістің терең пародонтальды қалтасы бар, ІІІ дәрежелі тістің қозғалғыштығы, горизонтальды перкуссия ауырсынады. 3.6 тістің аймағында қызылиек вестибулярлы жағынан қызарған, ісінген, флюктуация анықталады. Алғашқы диагнозды қойыңыз және диагностика әдісін анықтаңыз:
3.6 тістің аймағында жедел пародонтальды абсцесі, ортопантомография
1
жедел іріңді периостит, 3.6 тістің рентгенографиясы
жедел іріңді периодонтит, 3.6 тістің рентгенографиясы
Клиникаға 66 жастағы С. науқас тілдің арқасы аймағында «жара», тағамды шайнаудың қиындауы шағымымен келді. 10 жыл мерзімінде ауыз қуысында мерзімді пайда болатын жараларды атап өтеді. Қарағанда: беттің төменгі бөлігі биіктігінің төмендеуі, «ершік тәрізді мұрын» мұрын арқасының төмен түсуі бар. Төменгі жақасты лимфа түйіндері ұлғайған, ауырсынбайды, қозғалмалы. Ауыз ашылуы еркін. Тілдің арқасында тығыз шығыңқы жиектері бар дөңгелек кратер тәрізді жара бар. Жұмсақ таңдай аймағында тыртықты өзгерістер, тілшік жоқ. Алғашқы диагнозды қойыңыз және маманды анықтаңыз:
туберкулезді жара, фтизиатрда емдеу
рак языка, лечение у онкологта емдеу
гуммозды сифилид, венерологта емдеу
1
созылмалы афта, стоматологта емдеу
жарақаттық жара, стоматологта емдеу
Клиникаға 68 жастағы А. науқас сол жақ альвеолярлы қырқаның артқы бөлігінде тұрақты ауырсынулар шағымымен келді. Ауырсынулар тағам қабылдағанда және сөйлегенде күшейеді, 1 ай мерзімінде мазалайды. Ауырсынудың пайда болуын науқас төменгі жаққа толық алмалы протезді дайындаумен байланыстырады. Анамнезінде: ІІ дәрежелі гипертониялық ауру. Қарағанда: сол жақ ретромолярлы аймағында кілегей қабық деңгейінде некроздалған қақпен жабылған түбі және тегіс емес жиектері бар 1,5*1,5 см ақау бар, пальпация кезінде ауырсынады. Төменгі жақасты лимфа түйіндері ұлғайған, ауырсынулы, қозғалмалы. Алғашқы диагнозды қойыңыз және маманды анықтаңыз:
туберкулезді жара, фтизиатрда емдеу
тілдің рагы, онкологта емдеу
гуммозды сифилид, венерологта емдеу
созылмалы афтозды стоматит, стоматологта емдеу
жарақаттық жара, стоматологта емдеу
1
Науқас 20 жаста, жоғары жақтың сол жақ тісіндегі түнгі уақытта, ұстама тәрізді, өздігінен пайда болатын ауырсынуға, ауырсынудың тамақ қабылдағанда күшейетініне шағымданып келді. Ауырсыну бір күн бұрын кешкі уақытта пайда болды. Бұрын тамақ қабылдағанда ыңғайсыздық мазалаған. Ауыз қуысында: 2.4 тістің дистальды-шайнау беткейінде тіс қуысымен байланысқан терең тісжегілік қуыс, зондтау және тітіркендіргіштерге ауырады, перкуссияда аздап ауырсынады, 2.4 түбір ұшы аймағындағы шырышты қабат өзгермеген. Мүмкін болатын болжамды диагноз:
жедел диффузды пульпит
созылмалы фиброзды пульпиттің асқынуы
1
жедел ошақтық пульпит
созылмалы гангренозды пульпиттің асқынуы
жедел ұштық периодонтит
Науқас төменгі сол жақ тісі сауытының түсінің өзгеруіне шағымданып келді. Науқастың айтуы бойынша бұрын тісі емделген. Объективті: 37 тістің шайнау бетінде тіс қуысымен байланысқан терең тісжегілік қуысы бар. Зондтау ауырсынусыз. Термиялық тітіркендіргіштерден ауыру сезімі жоқ. Пальпация мен перкуссияда ауырмайды. Себепті тіс аймағындағы сілемейлі қабық бозғылт-қызғылт түсті. Рентген суретінде тістің медиалды түбір ұшында периодонтальді кеңістігінің кеңеюі байқалады. Болжамды диагноз қойыңыз.
созылмалы фиброзды пульпит
созылмалы гангренозды пульпит
созылмалы фиброзды периодонтит
1
созылмалы гранулденген периодонтит
созылмалы гранулематозды периодонтит
Науқас 31 жаста. 47 тістің шайнау бетінде терең тісжегі қуысы орналасқан. Емдеу барысында ұлпаның медиальді-ұрттық мүйізінің кездейсоқ ашылуы болды. Емдеу тактикасын таңдаңыз.
биологиялық
1
витальды ампутация
витальды экстирпация
девитальды ампутация
аралас әдіс
Ауыз қуысының шырышты қабатында көрінетін екіншілік морфологиялық элементтер?
Тілік, ойық жара
1
Розеола, папула
Афта, везикула
іріңдік, тыртық
пигментация, күлбіреуік
Ауыз қуысы микрофлорасының өкілдері өмір сүру кезеңінде белсенді қимылдар жасайды, қатаң анаэробтарға жатады. Басқа анаэробты микроогранизмдердің көбеюі барысында олар да белсенді көбейеді, және фузобактериялардың кейбір штаммдарымен қосылып, патологиялық үрдіс шақырады. Осы топтың өкілдерін келесі ауруда жиі анықтайды:
ауыз қуысы кандидозы
герпетикалық стоматит
ойық жаралы-некротикалық стоматит
катаральды гингивит
1
парадонтоз
Тісжегістатикалық қасиеті мына цементке тән:
мырыш-фосфатты
мырыш-тотықты-эвгенольды
поликарбоксилатты
шыныиономерлі
1
силикатты
Қай ауруда бірінші келгенде тісжегілік қуысты егеп-тазалау, медикаментозды өңдеу, кептіргеннен кейін-емдік төсем және уақытша пломба қою ұсынылып, 5-7 күннен кейін емдік және аралық төсем салып, уақытша пломбаны тұрақты пломбаға ауыстыру жасалынады:
сына тәрізді ақау
орташа тісжегі
жедел дамитын терең тісжегі
1
созылмалы фиброзды периодонтит
баяу дамитын терең тісжегі
Науқас 20 жаста, жоғары жақтың сол жақ тісіндегі түнгі уақытта, ұстама тәрізді, өздігінен пайда болатын ауырсынуға, ауырсынудың тамақ қабылдағанда күшейетініне шағымданып келді. Ауырсыну бір күн бұрын кешкі уақытта пайда болды. Бұрын тамақ қабылдағанда ыңғайсыздық мазалаған. Ауыз қуысында: 2.4 тістің дистальды-шайнау беткейінде тіс қуысымен байланысқан терең тісжегілік қуыс, зондтау және тітіркендіргіштерге ауырады, перкуссияда ауырсынады, 2.4 түбір ұшы аймағындағы шырышты қабат өзгермеген. Мүмкін болатын болжамды диагноз:
жедел диффузды пульпит
созылмалы фиброзды пульпиттің асқынуы
1
жедел ошақтық пульпит
созылмалы гангренозды пульпиттің асқынуы
жедел ұштық периодонтит
Науқас 27 жаста, тістер эмальінің сыртқы көрінісінің өзгеруіне шағымданып келді. Қарау барысында: барлық топ тістердің сауыттары сарғыш түспен пигменттелген, бірақ эмаль жылтырлығы сақталған. Жоғары және төменгі жақ фронтальды тістердің вестибулярлы беттерінде эмалдің ақшыл-қоңыр түсті жеке пигментация ошақтары және тіс сауыттарының домалақ пішіндес түбі ақшыл-сарғыш, тығыз, диаметрі 1,5 мм дейін, тереңдігі 0,1-0,3 мм ақаулары бар. Мүмкін болатын диагноз:
тістің көптеген тісжегісі
тістің қатты тіндерінің некрозы
жүйелік гипоплазия, дақты түрі
флюороз, бор тәрізді-бедерлі түрі
1
тістің қатты тіндерінің эрозиясы
Науқас 43 жаста, жоғары оң жақ тісінің сыртқы орта температурасы өзгергенде және тамақ қабылдағаннан кейін ұзақ уақыт сыздап ауыратынына шағымданады. Қарап тексергенде 1.6 тісінің мойын аймағында терең жегілік қуыс анықталды.
Зондтау бір нүктеде қатты ауырады. Ұлпаның электрқозғыштығы-50 мкА. Мүмкін болатын диагноз:
терең тісжегі
созылмалы гангренозды пульпит
созылмалы фиброзды пульпиттің асқынуы
жедел ошақтық пульпит
созылмалы фиброзды пульпит
1
Науқас 29 жаста, жоғары оң жақ тісінің химиялық, механикалық және температуралық тітіркендіргіштер әсерінен ауырсынуына шағымданып келді. Алғаш ауырсыну 3 ай бұрын болған. Объективті: 1.6 тістің шайнау-контактты беткейінде дентиннің терең қабаттарының зақымдалумен тісжегілік қуыс анықталды. Жұмсарған дентин экскаватормен оңай алынады. Тісжегілік қуыс түбін зондтау кезінде ауырады. Суық тітіркендіргішке реакция оң, тез өтеді. Перкуссия теріс.
ЭОД-12 мкА. Қай аурумен салыстырмалы диагностика жүргізу керек?
жедел диффузды пульпит
беткей тісжегі
созылмалы фиброзды пульпит
1
созылмалы гангренозды пульпит
созылмалы ұштық перидонтит
Науқас 24 жаста, ауыз қуысын жоспарлы санациялау мақсатында келген. Қарау барысында: 4.6 тістің медиальды-шайнау беткейінде пломба қалдығымен тісжегілік қуыс, пломбаны алып тастағаннан кейін тіс қуысымен байланысы анықталды. Тіс қуысының сауыттық бөлігі мен түбір өзектерінің сағасын зондтау ауырсынусыз. Тістің горизонтальды және вертикальды перкуссиясы ауырсынусыз.
Рентгенограммада: тістің медиальды түбірі ұшы аймағында перидонтальды саңылаудың біркелкі кеңеюі.
Температуралық тітіркендіргішке болуы мүмкін реакциясы қандай?
қысқа уақытты, тез өтпелі ауырсыну
ыстық тітіркендіргіштен ауырсыну
ұзақ, баяу басылатын ауырсыну
суық тітіркендіргіштен ауырсыну
ауырсыну реакциясының болмауы
1
Науқас 20 жаста, тістерін тазалағанда, қатты тамақ қабылдағанда қызыл иектің қанағыштығына және ауызынан жағымсыз иісінің шығуына шағымданып келді. Объективті: қызылиек жиегі мен тісаралық еміздіктердің ісінуі, цианозды түспен гиперемиясы, қызылиек борпылдақ, тигенде оңай қанайды, жұмсақ тіс қақтары және қызылиек үстілік тіс шөгіндісі анықталды. ГИ-4. Төменгі жақ фронтальды тістерінің тығыз оналасуы. Төменгі жақтың тіс қатарында 3.6 тісі жоқ.
Рентгенологиялық зерттеуде жақтардың альвеолярлы өсінділерінің сүйек тіндерінде патологиялық өзгерістер анықталған жоқ. Осы ауруда жергілікті емдік шаралардың кешенін неден бастайды?
ауыз қуысы гигиенасын түзету (оқыту, ынталандыру)
1
ортодонтиялық ем
ауыз қуысын профессиональды тазарту
ортопедиялық ем
физиоем (С дәруменімен электрофорез)
Науқас 18 жаста, жарақаттан кейін бірден пайда болған жоғары жақ оң тісінің ауырсынуына шағымданып келді.
Анамнезінде: тіс жарақатын 1 сағат бұрын алған. Қосымша аурулары жоқ. Аллергоанамнезі қалыпты. Қарау барысында: 1.1 тістің сауыты 1/2 ұзындықта сынған, тіс қуысы кең ашылған, ұлпа қанайды, зондтағанда қатты ауырады.
ЭОД-30 мкА. Ең тиімді емдеу әдісі:
биологиялық
витальды экстирпация
1
комбинирленген
витальды ампутация
девитальды экстирпация
Науқас 30 жаста, қызылиектің қанағыштығына, қышынуына, тіс шөгінділеріне шағымданып келді. Анамнезінде: қанағыштық 4 ай бойы байқаған, созылмалы гастритпен ауырады. Объективті: жоғары және төменгі жақтың қызыл иек еміздікшелері іркілістігиперемияланған, ісінген, борпылдақ, қанағыш. Зондтау кезінде алдыңғы төменгі тістер аймағында қызылиектік қалталары бар. Тістері тұрақты, көп мөлшерде жұмсақ тіс қағы және қатты қызылиекүстілік тіс шөгінділері бар. ГИ-3,5. Тіс қатарында 3.6 тісі жоқ. Осы аурудың кешенді емін келесі шарадан бастау керек:
3.6 тіс аймағында имплантация жасау
жалпы медикаментозды ем
тіс шөгінділерді алып тастау
1
хирургиялық ем (кюретаж)
төменгі фронтальды тістерді шендеу
Науқас 50 жаста. Қызылиектің қышуына, тіс мойындарының жалаңаштануына, термиялық тітіркендіргіштерден ауырсынуға шағымданып келді.
Анамнезінде: осы белгілердің үдеуі 5-6 жыл ішінде байқайды. Қосымша патология:
гипертониялық ауру. Объективті: қызылиек шырышты қабаты барлық аймақта бозғылт, анемиялық, қызылиектік қалталары жоқ, түбірдің 1/2 ұзындығына дейін қызылиек ретракциясы. 1.3, 1.4, 1.5, 2.3, 2.4, 2.5 тістерінің аймақтарында сынатәрізді ақаулар анықталады. Осы патологияның негізінде қандай үрдіс жатыр?
қабынулық
қабынулы-деструктивті
деструктивті
дистрофиялық
1
ісіктік
Науқас 25 жаста, төменгі жақ тісінің ауырсынуына, тамақты тістегеннен кейін тіс сауытының сынуына шағымданып келді. Анамнезінде: тіс ұлпа қабынуымен бұрын емделген. Объективті: 4.1 тіс сауыты екі сынық (медиальды және дистальды) түзумен, пломбалық материал қалдығымен сынған. Сынықтар қозғалмалы. Рентгенограммада сынық сызығы кесу қырынан тіс сауыты бойымен түбір ұшына дейін өтеді. Дәрігер-стоматологтың тактикасын таңдаңыз:
тісті шендеу және 5-7 күн бойы динамикалық бақылау
түбірлік пломбаны алып тастау, түбірлі өзегін уақытша пломбалау
тісті антагонистерден алып тастау және 5-7 күн бойы динамикалық бақылау
түбірлі пломбаны алып тастау, түбір өзегін қатты штифт қолдануымен пломбалау
тісті жұлу
1
1.5 тісті созылмалы гранулематозды перидонтиті бойынша эндодонтиялық емдеу барысында эндодонтиялық аспап түбірлік өзегінде сынып қалды. Сынық қалдығын алу мүмкін болмады.
Рентгенограммада түбір ұшы аймағында ұзындығы 2 мм-дей эндодонтиялық аспап сынығының қалдығы анықталады, тіс түбір ұшы аймағында дистальды жаққа қисайған, периапикальды тіндерде көлемі 3 мм шекарасы анық сүйек тіні деструкция ошағы анықталды. Дәрігер-стоматолог өтімді өзек бөлігін тұрақты пломбамен пломбалады. Пломбалаудан кейін мүмкін болатын асқынуларды болдырмас үшін қай әдіс көрсетілген?
тістің гемисекциясы
тістің реплантациясы
тіс түбірі ампутациясы
түбір ұшы резекциясы
1
коронарлы-радикулярлы сепарациясы
Науқас 25 жаста. Төменгі жақ тісінің үнемі сыздап ауырсынуына, "өскен" тіс сезіміне шағымданады. Анамнезінде: тістегі қуысты 2 жыл бұрын байқаған. Басында өздігінен пайда болатын, түнгі ауырсынулар, кейін мезгілдік тіспен бірге қызылиектің ісінуімен іріңнің бөлінуі мазалаған. Объективті: 3.6 тісте терең тісжегілік қуыс. Тіс қуысы ашық. Ашық тісжегілік қуысты зондтау ауырсынусыз, перкуссия қатты ауырады. 3.6 тіс аймағындағы өтпелі қатпар гиперемияланған, ісінген, пальпацияда ауырады, түбір проекция аймағында айқын емес 2,5мм тыртық байқалады. Мүмкін болатын диагноз?
созылмалы гранулематозды перидонтиттің асқынуы
экссудация сатысындағы жедел периодонтит
созылмалы гранулденген периодонтиттің асқынуы
1
жергілікті абсцедирлеуші пародонтит
созылмалы фиброзды периодонтиттің асқынуы
Науқас 27 жаста, дәрігер-стоматологқа ауыз қуысын санациялау мақсатында келді. Объективті: 2.1 және 1.2 тістерінің вестибулярлы беткейінде шектелген ақ түсті дақтар. Беткейі тегіс. Зонд сырғиды.
Дақтар 2% метилен көгімен боялады. ЭОД4 мкА. Қай аурумен салыстырмалы диагностка жүргізу керек?
сына тәрізді ақау
беткей тісжегі
жүйелік гипоплазия
1
тістің қатты тіндерінің жарақаты
эмаль эрозиясы
Науқас 28 жаста. Жоғары тістер аймағындағы қызылиектің ауырсынуына, қанағыштығына шағымданады.
Анамнезінде: бір жыл бұрын жоғары жақ тістеріне біріктірілген металлокерамикалық сауыттар жасалынған. 3-4 айдан кейін қызылиек қанағыштығы пайда болған. Объективті: 2.4, 2.5 тістер аймағындағы қызылиектік еміздікшелері гипертрофияланған, цианозды, тиген кезде қанайды, тереңдігі 3-3,5 мм пародонтальды қалта анықталады. 2.4, 2.5 тістеріндегі жасанды тіс сауыттары қызыл иек астына терең кіреді. Төменгі жақ фронтальды тістерінде қызылиекүстілік тіс шөгінділері. ГИ-4,0. Рентгенограммада: 2.4, 2.5 тістер аймағында тісаралық пердесінің сүйек тінінің 1/3 бөлігіне дейін резорбциясы, басқа бөлімдерде сүйек тіні өзгеріссіз. Осы патологияны емдеудегі этиотропты шараны анықтаңыз:
төменгі жақ тістерінен тістік шөгінділерді алу
қабынуға қарсы заттармен ауызды шаю
2.4, 2.5 тістерінен металлокерамикалық сауыттарды шешу
1
гипертрофияланған емізіктерді хирургиялық жолмен алып тастау
ауыз қуысы гигиенасын коррекциялау
57 жастағы ер адам, шырышты қабығының түрінің өзгеруіне, тартылу сезімінің болуына шағымданады. Объективті: ұрттың сілемейлі қабығында тістердің түйісу сызығының алдыңғы бөлігінде, ерінге өтетін аймақта шекарасы айқын эпителийдің біркелкі емес күңгірттенуі анықталады. Дақ қоршаған сілемейлі қабықтың деңгейінен шықпайды, қырғанда алынбайды.
Болжамды диагноз қойыңыз.
созылмалы механикалық жарақат
химиялық зақымдану
лейкоплакияның жалпақ түрі
1
веррукозды лейкоплакия
лейкоплакияның эрозивті түрі
50 жастағы ер адам төменгі ернінің ісінуіне шағымданады. Объективті: еріннің көлемі үлкейген, ісінген, қызарған, сары - жасыл түсті тығыз орныққан қабықтармен жабылған. Сілекей бездерінің түтіктерінен іріңді экссудат араласқан сілекей бөлінеді.
Болжамды диагноз қойыңыз.
макрохейлит
атопиялық хейлит
актинді хейлит
эксфолиативті хейлит
гландулярлы хейлит
1
45 жастағы әйел ернінің қышуына, күйдіру сезіміне шағымданады. Науқастың айтуы бойынша бұл сезімдер жаңа гигиеналық далапты қолданғаннан кейін басталған. Объективті: гиперемирленген және ісінген ерін жиегінің аясында көпіршіктер және шектелген ылғалды ошақтар анықталады.
Қайсысы болжамды диагноз болуы мүмкін?
актинді хейлит
эксфолиативті хейлит
іріңді грандулярлы хейлит
метеорологиялық хейлит
жанаспалы аллергиялық хейлит
1
Науқас 20 жаста, еріндерін қабыстырғанда күйдіру сезімі мен ауырсынуына шағымданады. Бұл патологиямен 8 жылдай ауырады. Обьективті көрінісінде: еріннің қызыл жиегінде, Клейн аймағынан бастап, еріннің қызыл жиегінің ортасына дейінсары-қоңыр түсті қабыршақ-қабықтары бар. Қабыршақты алғаннан кейін ал-қызыл тегіс беткей көрінеді. Болжамды диагноз қойыңыз.
актинді хейлит
экзематозды хейлит
гландулярлы хейлит
эксфолиативті хейлит
1
атопиялық хейлит
25 жастағы науқас қызыл иегінің қанағыштығына, қызыл иек түрінің ерекше болуына, шамадан тыс өсіп кетуіне шағымданады. Объективті: қызыл иек ісінген, гиперемияланған, қанағыш. Қызыл иек еміздікшілері тіс сауытының 1\2 бөлігіне дейін өсіп кеткен, жалған қалталар анықталады. Тиімді емдеу әдісін таңдаңыз.
гингивопластика
гингивотомия
қабынуға қарсы, склероздеуші терапия.
1
қызыл иек және пародонтальды қалталардың кюретажы
протеолитикалық ферменттермен аппликация жасау
Науқас 36 жаста, ауыз қуысында күйдіру сезіміне, тамақ ішкенде ауырсынуға, қақтың болуына шағымданып келді. Объективті: тілдің, ұрттың, еріндердің гиперемияланған шырышты қабығында іріген сүтке немесе ірімшікке ұқсас ақшыл қақ анықталды. Қақ шырышты қабықтың деңгейінен биіктеген, тампонмен жеңіл алынады. Қандай дәрілік препаратты қолдану тиімді:
Дифлюкан (флуконазол)
1
Ацикловир
новопассит
супрастин
гидрокортизон
65 жастағы науқас ауыз қуысының шырышты қабығында тырысу, күйдіру, бұдырлану, құрғау сезімдеріне шағымданады. Объективті:
гиперемияланған шырышты қабық аясында өлшемі 0,2-5 мм, домалақ пішінді, өрнекті торға немесе өсімдік өрнегіне ұқсас папулалар анықталады. Қандай дәрілік препаратты қолдану тиімді:
Преднизолон
1
Ацикловир
Дифлюкан
Оксолин
Бонафтон
20 жастағы науқас дәрігер-стоматологқа алдын ала қаралу мақсатында келген. Анамнезінен: жиі бас айналулар, әлсіздік, бор жегенді жақсы көреді. Қара кезінде: бетінің тері жамылғылары боз, ауыз қуысында-ауыз қуысының шырышты
қабаты бозғылт түстес, құрғақ. Тілі тегіс, жылтыр, емізікшелері атрофияланған. Төменгі және жоғары жақтың фронтальды күрек тістерініңтілгіш жиектерінің жоғары желінушілігі. Тіс формуласында 2.6, 4.6 тістерде-пломба. Басқа тістер интактты. Ауыз қуысының клиникалық белгісі қайц ауруға сай келеді?
Гиповитаминоз В2
Теміржеткіліксіз анемия
Агранулоцитоз
Гиповитаминоз РР
Полицитемия
1
Бұл патогистологиялық үрдіс эпителий қабатының өзгеруімен жүреді, яғни жасушалардың цитоплазмасында сұйықтықтың жиналу нәтижесінде ядролары ертоқымға ұқсас пішінге ие болады және жасушалардың бұзылысы пайда болады. Мұндай өзгеріс төменде келтірілген патогистологиялық үрдістердің қайсысына тән?
Дискератоз
Спонгиоз
Аконтолиз
Баллонды дистрофия
Вакуольді дистрофия
1
35 жастағы науқас тіліндегі этиологиясы белгісіз түзіліске шағымданады. Қарау барысында: тіл ұшында дөңгелек пішінді диаметрі 8 мм, негізі кең, тығыз, шеміршек тәрізді консистенциялы, жиектері аздап көтерінкі және тегіс айқын-қызыл түсті эрозияға ұқсас түзіліс анықталды. Пальпациясы ауырсынусыз. Жергілікті лимфа түйіндері ұлғайған, тығызэластикалық консистенциялы.
Болжамды диагноз қойыңыз:
біріншілік сифилис
1
декубитальды ойық-жара
туберкулезды ойық-жара
трофикалық ойық-жара
ісіктік ойық-жара
Жасы 30-дағы пациент стоматологқа 2 апта бұрын байқаған тілінің рельефінің өзгеруіне шағымданып келді. Ауырсыну сезімдері жоқ. Қарау барысында: тіл арқасының артқы бөлігінде беті тегіс ақшыл-сұр түсті, дөңгелек диаметрі 6-7 мм бөрткендер анықталды. Қырған кезде ошақтардың беті алынып, эрозиялы беткейлері жалаңаштанады, пальпацияда ауырмайды, ошақ консистенциясы тығыздау. Аурудың салыстырмалы диагностикасын төмендегі аурулардың біреуінен басқасының бәрімен жүргізеді:
жедел герпетикалық стоматит
1
десквамативті глоссит
Лейкоплакия
Қызыл жалпақ теміреткі
Ауыздың созылмалы атрофиялаушы кандидозы
Науқас 16 жаста, қызылиектің жайылуына, қышуға, қанағыштыққа, тамақ ішкенде күшейетін ауырсынуға, аузынан жағымсыз иістің шығуына шағымданып келді. Обьективті: жоғары және төменгі жақтың тісаралық емізікшелері және қызылиек шеті ісінген, борпылдақ, цианозданған, өлшемінде ұлғайған, тіс сауытының 1/3 бөлігіне дейін жауып тұр. Зондтауда жалған тіс-қызылиектік қалталар анықталды. Иг-4.
Ықтимал диагноз:
созылмалы пародонтит, жеңіл дәрежесі
гипертрофиялық гингивит, ісінулі түрі
созылмалы катаральды гингивит
гипретрофиялық гингивит, фиброзды түрі
созылмалы катаральды гингивиттің асқынуы
1
Науқас 36 жаста, оң жағының тістерінің түсінің өзгеруіне шағымданып келді. Анамнезінен: тісі ауырмаған, тісжегілік қуысты бұрын байқаған, бірақ дәрігерге қаралмаған. Обьективті: 1.2 тістің дистальды беткейінде терең тісжегілік қуыс. Тіс қуысы ашылды, зондтау және суық тітіркендіргішке ауырсынбайды, перкуссияда ауырсынусыз. 1.2 тістің рентгенограммасында- тіс түбірі ұшының аймағында сүйек тінінің ақауы, перидонтальды саңылаудың айқын шекаралармен кеңеюі. Ықтимал диагноз:
созылмалы фиброзды пульпит
созылмалы гангренозды пульпит
1
созылмалы фиброзды периодонтит
созылмалы гранулирлеуші периодонтит
созылмалы гранулематозды периодонтит
Науқас М., 52 жаста, қант диабетімен ауырады, ауыз қуысында күйдіру, құрғау сезіміне, тамақ қабылдағанда ауырсынуна, тұтқыр сілекейдің бөлінуіне шағымданады. 12 жыл бойы алмалы пластиналық протез қолданады. Объективті: гиперемияланған, ісінген тілдің, ұрттың және қатты таңдайдың шырышты қабаты аясында қиын алынатын мардымсыз ақшыл қақ анықталады, қақты алып тастағаннан кейін ашық қызыл түсті беткей жалаңаштанады. Мүмкін болатын диагноз қандай?
десквамативті глоссит
түкті лейкоплакия
созылмалы атрофиялық кандидоз
1
лейкоплакия, эрозиялы түрі
Қызыл жалпақ теміреткі, экссудативтігиперемиялық түрі
60 жастағы әйел бір ай бойы жұмсақ таңдай аймағында күйдіру, құрғақтық, және әлсіз ауру сезіміне шағымданады. Объективті: жұмсақ таңдайда дұрыс емес пішінді өлшемі 2х3см, ашық қызыл түсті эрозия анықталды. Айналасындағы шырышты қабат бозғылт түсті. Мақталы тампонмен сүрткен кезде эрозия айналасындағы өзгермеген эпителий алынады. Никольский симптомы теріс.
Мүмкін болатын болжамды диагноз?
тұрпайы күлдіреуік
буллезды пемфигоид
1
пластмассаға аллергиялық реакция
Дюрингтің герпесформалы дерматиті
Эрозиялы стоматит
Науқас М., 30 жаста, сөйлегенде, тамақ қабылдағанда ұрттың шырышты қабатының қатты ауырсынуына шағымданады. Объективті: ұрттың шырышты қабатының тістердің түйісу сызығы бойында, қызарған шырыштының үстінде афта анықталады, шеттері тегіс, үсті қиын алынатын ақшыл-сары фибринозды қақпен жабылған.
Анамнезінен: бөртпелер мезгілді шығып тұрады. Сіздің болжамды диагнозыңыз?
Созылмалы механикалық жарақат
қайталамалы герпетикалық стоматит
белдемелі теміретке
созылмалы қайталамалы афтозды стоматит
1
лейкоплакия
35 жастағы науқас стоматологиялық емханаға жалпы әлсіздікке, дене қызуының көтерілуіне, мойын мен бетте қызыл дақтардың пайда болуына шағымданып келді. Объективті: ауыз қуысында жайылған эритема мен шырышты
қабатының ісінуі, әр түрлі көлемді көпіршіктер, фибринозды қақпен жабылған ауыршаң эрозиялар анықталды. Сіздің болжам диагнозыңыз?
Жүйелі қызыл жегі
Көп түрлі жалқықты эритема
1
Созылмалы қайталамалы афтозды стоматит
Тыртықтана жазылатын қайталамалы терең афталар
Бехчет синдромы
32 жастағы науқас бір күн бұрын суықтанудан кейін пайда болған жоғары еріндегі бөртпеге шағымданады. 5 жыл бойы еріндегі бөртпелердің мезгілдік пайда болуын байқаған. Қарау барысында:
жоғарғы ерін мен тері шекарасында ұсақ, диаметрі 1-2 мм, бір жерде топтасып, бірбіріне жабысқан, бұлыңғыр құрамды, ауыршаң көпіршіктер анықталды. Осы аурудағы көпіршік құрамының цитологиялық зерттеудің нәтижесі:
Лангханстың алып жасушалары
1
Candida саңырауқұлағының споралары
Тцанк жасушалары
Кох бациллалары
фузобактериялар
Ауруханаға 42 жастағы науқас С., жұтыну кезіндегі ауырсынуға, оң жақ жақасты аймағындағы ісінуге, ауыз ашылуының шектелуіне, әлсіздікке, дене температурасының 38,5ºС дейін көтерілуіне шағымданып келді. Анамнезінен: науқастың айтуы бойынша 4.6 тісте ауырсыну пайда болғаннан бері 5 тәулік бойы ауырып жүр, 3 тәулік бұрын ісіну пайда болып, жағдайы нашарлаған. Тісі бұрын емделмеген. Объективті: жалпы жағдайы орташа ауырлықта, беті оң жақ жақасты аймағының ісінуіне байланысты асимметриялы. Осы аймақта диаметрі 6,0×4,0 см болатын инфильтрат пальпацияланады, үстіндегі терісі қызарған, ісінген, қысымдалған. Ауыз ашылуы 2,0 см дейін шектелген. 4.6 тістің сауытының 2/3 бұзылған, перкуссияа ауырсынулы. Қанаттәрізді-төменгі жақ қатпарының кілегейі қызарған, ісінген, пальпация кезінде ауырсынулы. Болжам диагноз қойыңыз:
4.6тістен болған төменгі жақ жақасты, иекасты аймақтарының флегмонасы
4.6тістен болған төменгі жақ жақасты, қанаттәрізді-төменгі жақ аймақтарының флегмонасы
1
4.6тістен болған жұтқыншақмаңы, иекасты аймақтарының флегмонасы
4.6тістен болған массетериаласты, иекасты аймақтарының флегмонасы
4.6тістен болған төменгі жақ жақасты, ұрт аймақтарының флегмонасы
Клиникаға 46 жастағы науқас Н., сол жақ төменгі жақасты аймағындағы іріңді бөлінісі бар жыланкөздің пайда болуына шағымымен келіп түсті. Анамнезінен: 2 ай бұрын жарақат алған, медициналық көмекке бармаған. Сол жақ жақасты аймағында ісіну мен ауырсыну пайда болып, 2-3 аптадан кейін өздігінен басылған. Объективті: сол жақ жақасты аймағында ісінген грануляциясы мен іріңді бөлінісі бар жыланкөздік жол анықталады.
Ауыз ашылуы 2,5 см дейін шектелген. Тістем бұзылған, 3.6 және 3.7 тістер қызылиегі аралығында грануляциямен жыланкөз бар. 3.6 және 3.7 тістер аралығында қозғалғыштық анықталады. Рентгенограммада 3.6 және 3.7 тіс аралығында сынық сызығы анықталады. Сынық сызығында 3.6 тістің дистальды түбірі және ұсақ секвестрлер көрінеді. Болжам диагноз қойыңыз және хирургиялық емнің түрін анықтаңыз:
төменгі жақтың жарақаттан кейінгі остеомиелиті, секвестрэктомия
төменгі жақтың бұтағының сынуы, сынықты репозициялау
төменгі жақтың бұрышының сынуы, остеосинтез
Ауруханаға 39 жастағы науқас А., беттің тің оң жағындағы күйдіріп ауырсынуға және бозаруға шағымданып келді. Анамнезінен: көшеде бетін үсіріп алған. Обьективті: оң жақ беттің ісінуіне байланысты беті асимметриялы, тері жамылғысы бозарған, пальпация кезінде сезімталдығы жоқ. Іші сұйықтыққа толы көптеген көпіршіктер анықталады. Үсіктін дәреженің аңықтаңыз
I
II
1
IIIа
IIIб
IV
25 жастағы науқас У., туберальды жансыздандыру көрсетілген. Бұл жансыздандыруды жүргізу кезінде гематоманың алдын алуын жүргізіңіз:
анестетикті тек мақсатты орында жіберіңіз
ине ұшы сүйекке бағытталып, жүрген жолында анестетик жіберіліп отырады
1
ине ұзындығы 6-8 см болу керек
жансыздандыру кезінде шприць поршенін өзіңе қарай тарту керек
анестетикті вазоконстриксіз қолдануға болмайды
күректістік және таңдайлық
таңдайлық және туберальды
1
Ауруханаға 45 жастағы науқас К.,оң жақ жоғарғы жақ аймағындағы ісінуге және ауырсынуға, әлсіздікке, дене температурасының 37,5ºС дейін көтерілуіне шағымданып келді. Анамнезінен: науқас айтуы бойынша 1.6 тістегі ауырсыну 3 тәулік бұрын пайда болған. 1 тәулік бұрын ісіну пайда болып, жалпы жағдайы нашарлаған. Тісі бұрын емделмеген. Обьективті: оң жақ жоғарғы жақ жұмсақ аймақтарының ісінуіне байланысты беті асимметриялы. Осы аймақта диаметрі 2,0×2,0 см болатын инфильтрат анықталады, оның үстіндегі терісі қызарған. Ауыз ашылуы ауырсынулы. 1.6 тіс сауытының 2/3 бұзылған, перкуссия кезінде ауырсынулы. 1.5,1.6,1.7 тістер деңгейінде өтпелі қатпар жазылған, қызарған, ісінген, қысымдалған, пальпацияда ауырсынулы. Болжам диагноз қойыңыз және хирургиялық емнің әдісін анықтаңыз:
1.6 тістің жедел іріңді перикорониті, тісті
жұлу
жоғарғы жақтың жедел іріңді периоститі, периостотомия, 1.6 тісті жұлу
1
1.6 тістің жедел іріңді периодонтиті, периостотомия, тісті жұлу
1.6 тістен пайда болған ұрт аймағының флегмонасы, іріңдікті дренаждау
1.6 тістен пайда болған бет аймағының абсцессі, іріңдікті дренаждау
Ауруханаға 39 жастағы науқас З., сол жақ төменгі жақ аймағындағы ісінуге және ауырсынуға, әлсіздікке, дене температурасының 37,3ºС дейін көтерілуіне шағымданып келді. Анамнезінен: науқастың айтуы бойынша 3.6 тіс аймағындағы ауырсыну 4 тәулік бұрын басталған, 2 тәулік бұрын ісіну пайда болып, жағдайы нашарлаған. Тісі бұрын емделмеген. Обьективті: сол жақ төменгі жақтың жұмсақ тіндерінің ісінуіне байланысты беті асимметриялы. Осы аймақта диаметрі 2,0×1,5 см инфильтрат пальпацияланады, үстіндегі терісі қызарған. Ауыз ашылуы ауырсынулы. 3.6 тіс сауытының ½ бұзылған, перкуссия ауырсынулы. 3.5, 3.6, 3.7 тістер деңгейіндегі өтпелі қатпар жазылған, қызарған, ісінген, қысымдалған, пальпацияда ауырсынулы. Болжам диагноз қойыңыз және хирургиялық емнің әдісін анықтаңыз:
3.6 тістің жедел іріңді перикорониті, тісті
жұлу
3.6 тістен болған иекасты аймағының абсцессі, іріңдікті дренаждау
3.6 тістің жедел іріңді периодонтиті, периостотомия, тісті жұлу
3.6 тістен болған төменгі жақасты аймағының флегмонасы, іріңдікті дренаждау
төменгі жақтың жедел іріңді периоститі, периостотомия, 3.6 тісті жұлу
1
Ауруханаға 30 жастағы науқас Л., келді. Дәрігер 4.7 тістің созылмалы периодонтиті диагнозын қойды. 4.7 тісті жұлу кезінде тіс сауытының сынуы орын алды, медиальды түбірі ұяшықта қалды. 4.7 тістің медиальды түбірін жұлу үшін қажет құрал:
тіке элеватор
бұрыштық «өзіңе» элеваторы
1
бұрыштық «өзіңнен» элеваторы
бізтәрізді элеватор
распатор
Ауруханаға 37 науқас У., келді. Дәрігер 4.6 тістің созылмалы периодонтитінің асқыну диагнозын қойды. Жергілікті жансыздандыру арқылы 4.6 тісті жұлу жоспарлануда. 4.6 тісті жұлуға арналған құралды және дәрігер қалпын анықтаңыз:
құстұмсықтәрізді басы біріккен қысқыш, дәрігер қалпы науқастың артқы сол жағында
әмбебап қысқыш, дәрігер қалпы науқастың артқы сол жағында
құстұмсықтәрізді басы бірікпеген қысқыш, дәрігер қалпы науқастың алдыңғы оң жағында
құстұмсықтәрізді басы бірікпеген қысқыш, дәрігер қалпы науқастың артқы оң жағында
1
әмбебап қысқыш, дәрігер қалпы науқастың артқы оң жағында
Ауруханаға 22 жастағы науқас С., оң жақ төменгі жақтағы деформацияға шағымданып келді. 6 ай көлемінде мазалайды, 1 ай бұрын төменгі жақ аймағында жарақат алған, содан кейін деформация ұлғайған. Қарау кезінде: беті оң жақ төменгі жақтың бұрышының және тармағының тығыздалуына байланысты асимметриялы. Пальпацияда ауырсынбайды. Ауыз ашылуы ауырсынулы. 36, 37 тістер аймағындағы өтпелі қатпар ашық – қызғылт түсті, пальпация кезінде «пергаменттік сықыр» симптомы анықталады. Р- граммада анық контурлы гомогенді, сүйектік перделермен бөлінген ошақты ағарулар анықталады. Ошақтық ағару ортасында ретинирленген 38 тіс орналасқан. Морфологиялық зерттеу эмальды орган құрылысына келеді.
Клиникалық диагноз қойыңыз:
A)фиброма
одонтома
миксома
хондрома
амелобластома
1
Стоматологиялық емханада науқас төменгі жағының екінші моляр артында қатты тұрақты шайнағанда үдейтін ауырсынуға шағымданып келді. Ауыз қуысы ашылуы шектеулі. Ауырсыну құлақ самайға беріледі. 3.8 тістің медиальды бұдыры көрінген. Рентгенограммада 3.8 тіс вертикальды бағытта, 3.7 тіс және төменгі жақ бұтағының алдыңғы шеті арасындағы қашықтық 0,7 см құрайды. Ем тактикаңыз таңданыз
Новокаин-антибиотикті тежеу
Капюшонды кесу
1
Периостотомия
38 тісті жұлу
Аппликация метрогилмен
Жоғарғы еріннің шиқаны диагнозы қойылған науқаста көздің бұрышының ішкі аймағын сипап тексергенде инфильтрацияланған тіннің ауырсынған тяжы анықталады.Қандай асқынудың пайда болғанын болжауға болады?
Бет көк тамырының зақымдануы
Беттің бұрыштық көк тамырының флебиті
1
Медиастенит
Жоғарғы жақтың синусының перфорациясы
Қанаттаңдай шұңқырының абсцессі
23 жастағы науқас,қабылдау бөліміне төменгі жақтың екі жақты сынығы, жылжымаған оң жақ ангулярлы,4.8 тістің ұрығы арқылы мен 3.5-3.6 тістердің арасындағы денесінің жылжуымен сипатталатын диагнозбен келіп түсті. Қарап тексеру кезінде: 3.5 тістің перкуссиясы ауырсынбайды, 3.6 тістің перкуссиясы ауырсынады, 3.6 тісте тереңгі кариес қуысы бар. Рентгенограммада 3.6 тісте мезиальді түбірдің ұшында-тегіс емес контурларымен периапикальді тіндердің сорылуы байқалады. Мынау сызығы бойындағы тістерге қатысты дәрігердің тактикасы қандай?
Стоматологиялық емханада науқас төменгі жағының екінші моляр артында қатты тұрақты шайнағанда үдейтін ауырсынуға шағымданып келді. Ауыз қуысы ашылуы шектеулі. Ауырсыну құлақ самайға беріледі. 3.8 тістің медиальды бұдыры көрінген. Рентгенограммада 3.8 тіс вертикальды бағытта. Ем тактикаңыз таңданыз
Новокаин-антибиотикті тежеу
Капюшонды кесу
1
Периостотомия
3.8 тісті жұлу
Аппликация метрогилмен
Науқас О., 41 жаста., жақ-бет ауруханасының қабылдау бөліміне түсті. Диагнозы: сол жақ төменгі жақтың жылжыған ашық ментальді сынығы. Анамнезінен 3 сағат бұрын өз үйінің қасында танймайтын адамдар ұрып кеткен. Беті ассиметриялы, сол төменгі жағының жұмсақ тіндерінің ісінуіне байланысты. Терісі қалыпты түстес, кернелмеген, пальпацияда әлсіз ауырсынады. Аузын ашқанда ауырсынады, 1,5 см дейін шектелген. Орнында жоқ 3.5 тістің орнында шырышты қабаттың жыртылуы
анықталады. Тістесуі ашық түр тәрізді бұзылған. Төменгі жақтың тікелей және бүйір проекцияларындағы рентгенологиялық зерттеуінде сол жақта сынық сызығы, ментальды бөлімнің соол жағында ағару жолағы, сынық қалдықтарының ығысуымен. Бұл жағдайда қандай шинаны қолданамыз?
ілгіш жіптері бар екіжақты шина мен резиналық тарқышты
резиналық тартқышсыз ілгіш жіптері бар екіжақты
Васильевтің стандартты шинасы
ілгіш жіптері бар екіжақты шиналармен, резиналық тартқыш
1
ілгіш жіптері бар екіжақты шинаы, резиналық тартқышты және стандартты транспорттық таңғышты
Науқас Г., 37 жаста жақ-бет ауруханасының қабылдау бөліміне түсті. Диагнозы: сол жақ төменгі жақтың жылжыған ашық ангулярлы сынығы. Алкогольді масаюда. Аанамнезінен 2 сағат бұрын үйінің қасында танымайтын адамдар ұрып кеткен. Жергілікті: сол төенгі жақ аймағындағы жұмсақ тіндер ісінуіне байланысты беті ассиметриялы. Аузын ашқанда ауырсынады, 1,5 см дейін шектелген.3.6 тістің артында шырышты қабаттың жыртылуы. Тістесуі ашық түрде зақымдалған. Төменгі жақтың тікелей және бүйір проекцияларындағы рентгенологиялық зерттеуінде сол жақта сынық сызығы, ментальды бөлімнің соол жағында ағару жолағы, сынық қалдықтарының 3.6. тіске ығысуымен.
Емдеу жоспарын тағайындаңыз?
резиналық тартқышпен және іліп алатын жіпшелері бар екіжақты шиналармен репозициялау және фиксациялау
резиналық тартқышсыз іліп алатын жіпшелері бар екіжақты шиналармен репозициялау және фиксациялау
1
ілгіш жіптері бар екіжақты шиналармен репозициялау және фиксациялау, сүйек тігісімен остеосинтездеу
ілгіш жіптері бар екіжақты шиналармен репозициялау және фиксациялау, Киршнер спицасымен остеонтездеу
ілгіш жіптері бар екіжақты шиналармен репозициялау және фиксациялау, минипластиналармен остеосинтездеу
Науқас С., 35 жасар ауызын толық аша алмауына, жұтынғанда ауыру сезіміне, жалпы әлсіздік, нашар күйге, дене қызуының 38,5 º С көтерілуіне шағымданған. Анамнезінен: 3.7- тіс 5 күн бұрын жұлынған, жұлу қиын өткен. 2 күн бұрын жоғары көрсетілген симптомдар қосылған. Объективті: сырттай өзгеріссіз, ауыз ашуы шектелген 2,5 см – ге дейін. Ауыз қуысында: қанатша-жақ қатпары мен жұмсақ таңдай жиегі шырышты қызарған, сол жұмсақ таңдай жиегі отаға қарай ығысқан. Сіздердің диагнозыңыз?
қанатша-жақ кеңістігі флегмонасы
Людвиг баспасы
паратонзиллярлы абсцесс
қанатша-жақ және жұтқыншақ маңы флегмонасы
1
жұтқыншақ маңы флегмонасы
Науқас Д., 35 жаста, көз алмасына таралатын жоғарғы сол жақсүйек аймағында ауырсынуға; мұрын жолының сол жартысынан бөлініске және бітелуге, дене қызуының 400С дейін жоғарылауына, әлсіздікке, сырқаттануға шағымданады. Анамнезінен - 2 күн бұрын басының ауруы, сол жақ ұртының ісінуі, мұрынның бітелуі пайда болған. Көзасты және ұрт аймақтарының тіндері ісінген. Терісі өзгеріссіз. Үлкен азу тістер аймағында ауыз қуысы кіреберісінің кілегейі қызарған, ісінген. Ит шұңқыры аймағында пальпациясы ауырсынады. 2.6 тіс 1/3 бұзылған, 2.5, 2.6 2.7 тістердің перкуссиясы ауырсынады. Емдеу тәсілін таңдаңыз:
2.6 тісті жұлу+ гаймор қуысының пункциясы
1
2.6 тісті емдеу + гаймор қуысының пункциясы
Колдуэлл-Люк бойынша гайморотомия
радикальды гайморотомия
сыртқы жолмен іріңдікті ашу + 2.6 тісті жұлу
Науқас А., 29 жаста, сол жақ мұрынерін қатпары аймағындағы ісіну мен ауырсынуы, дене қызыу 38ге дейін градуске қөтірілгенқне шағымданады. Анамнезінен: «безеу» пайда болғаннан 2 күн бойына ауырған. Жалпы жағдайы орташа ауырлықта. Сол жақ мұрын ерін қатпары аймағы жұмсақ тіндері ісінуіне байланысты беті асимметриялы. Осы аймақта көлемі 4,0х4,0 см болатын ауырсынулы инфильтрат байқалады. Инфильтрат ортасында қабыршақпен жабылған 3 іріңді өзек анықталады. Тері қызарған, ісінген.
Алдын аларлық диагноз қойыңыз
Науқас А., 28 жаста. Анамнезінен: 25 тістің ауырғанына 2 тәулік болды. Объективті: сол жақ жоғарғы жақ аймағы жұмсақ тіндерінің ісінуі есебінен бет асимметриялы. Пальпациясы ауырсынады. Ауыз ашылуы ауырсынады. 25 тістің сауыты 2/3 бұзылған, перкуссия ауырсынады. Тістің айнала шырышты қабаты қызарған, ісінген, пальпациясы ауырсынады. 25 тісті жұлу үшін құралды таңданыз:
Тіке қысқаш
Тіке элеватор
Құстұмсық қосылатын қысқаш
Құстұмсық қосылмайтын қысқаш
S-тәрізді иілген қысқаш
1
2% новокаин ерітіндісімен жергілікті анестезия жүргізілді. Науқас 5 минуттан кейін төменгі еріннің, тіл ұшының оң жағында жансыздануды сезді. Бұл белгі тән:
үшкіл нервтің төменгі тармағының невриті
1
оң жақ тілдік және ұрт жүйкелерінің анестезиясы
төменгі қуыстық және иектік жүйкелердің анестезиясы
ұрт, тіл, иек жүйкелерінің анестезиясы
оң жақтық тіл және төменгіқуыстық жүйкелерінің анестезиясы
Емханаға 27 жастағы Д. науқас 1.6 тістің аймағында тұрақты және жедел ауырсыну, «өскен тіс» сезімі, тістегенде ауырсынудың күшеюі шағымымен келді. Объективті: беті симметриялы. Тері жамылғысы таза, аймақтық лимфа түйіндері ұлғайған, пальпацияда ауырсынады, 1.6 тістің аймағында кілегей қабығы қызарған, ісінген. 1.6 тістің таңдайлық бетінде жұмсарған дентинге толы терең жегіленген қуыс бар, зондтау ауырсынусыз, перкуссиясы күрт ауырсынады.
Рентгенограммада 1.6 тістің түбір ұшы және бифуркация аймағында диаметрі 0,3 х 0,3 см-ге дейін, дөңгелек пішінді, анық тегіс контурлары бар сүйек тінінің ыдырау ошағы анықталады. Клиникалық диагнозды қойыңыз және 1.6 тісті жұлу үшін құралды таңдаңыз:
1.6 тістің созылмалы периодонтитінің өршуі, сол жақ тісшемен S- тәрізді қысқаш
1
1.6 тістің созылмалы периодонтиті, тіке элеватор
1.6 тістің жедел периодонтиті, S-тәрізді
жымдасқан қысқаш
1.6 тістің жедел пульпиті, тіке қысқаш
1.6 тістің созылмалы пульпиті, оң жақ тісшемен S-тәрізді қысқаш
Клиникаға 48 жастағы Х. науқас жоғарғы сол жақ аймағында ісіну мен ауырсыну шағымымен келді. Анамнезінен: 2.6 тістің ауырғанына 2 тәулік болған. Тіс бұрын жедел периодонтит бойынша емделген. Объективті: жоғарғы сол жақ аймағында жұмсақ тіндердің ісінуі есебінен беттің асимметриясы. Пальпация ауырсынулы. Ауыз ашылуы ауырсынулы. 2.6 тістің сауыты 2/3 бұзылған, перкуссиясы ауырсынады. 2.6 тіс аймағындағы кілегей қабық қызарған, ісінген. Перкуссиясы ауырсынулы. Рентгенограммада - 2.6 тістің түбір ұшы және бифуркация аймағында диаметрі 0,4 х 0,5 см анық тегіс контурлары бар сүйек тіні ыдырауының ошағы анықталады. Клиникалық диагнозды қойыңыз және 2.6 тісті жұлу үшін құралды таңдаңыз:
2.6 тістің созылмалы периодонтиті, тіке элеватор
2.6 тістің созылмалы периодонтитінің өршуі, оң жақ тісшемен S-тәрізді қысқаш
1
2.6 тістің жедел периодонтиті, S-тәрізді
жымдасқан қысқаш
2.6 тістің жедел пульпиті, тіке қысқаш
2.6 тістің созылмалы пульпиті, сол жақ тісшемен S-тәрізді қысқаш
Емханаға 45 жастағы Л. науқас жоғарғы сол жақ сүйегі аймағында ісіну мен ауырсыну шағымымен келді. Анамнезінде: 2.1 тістің ауырғанына 2 тәулік болған. Ісіну пайда болған. Объективті: жоғарғы сол жақ аймағында жұмсақ тіндердің ісінуі есебінен беттің асимметриясы. Пальпация ауырсынулы. Ауыз ашылуы ауырсынулы.
2.1 тістің сауыты 2/3 бұзылған, перкуссиясы ауырсынады. Өтпелі қатпар тегістелген, қызарған, ісінген, керілген. Алғашқы диагнозды қойыңыз және хирургиялық кірісуді орындау кезінде дәрігердің қалпын анықтаңыз:
2.1 тістің жедел іріңді периодонтиті, оң жағынан және артынан
2.1 тістен жедел іріңді лимфаденит, сол жағынан және алдынан
2.1 тістен жедел іріңді периостит, оң жағынан және алдынан
1
2.1 тістен жедел одонтогенді остеомиелит, сол жағынан және артынан
2.1 тістен жоғарғы ерін абсцесі, оң жағынан және алдынан
Клиникаға 35 жастағы Ф. науқас келді. 2.4 тістің созылмалы периодонтитінің өршуі диагнозы қойылды. 2.4 тісті жұлу операциясы жоспарлануда. Тісті жұлу операциясын жүргізу кезінде дәрігер науқастың алдында және оң жағынан тұрды. Дәрігер қызылиекті ажыратты, тік қысқашты салды және ротацияға кірісті. 2.4 тістің сауыты сынып кетті. Дәрігердің тактикалық қатесін анықтаңыз:
дәрігердің дұрыс емес орналасуы
науқас басының дұрыс емес орналасуы
қысқашты және тісті жұлу техникасын дұрыс емес таңдау
1
тісті жұлудың және дәрігер орналасуының дұрыс емес техникасы
тісті жұлудың дұрыс емес техникасы және науқас басының дұрыс емес орналасуы
28 жастағы Ы. науқасқа 2.6 тістің түбірлерін жұлу үшін дәрігер істік тәрізді қысқаштарды қолданды. Қысқаштар көмегімен тістің түбірлерін жұла алмады. 2.6 тістің таңдайлық түбірі жоғарғы жақ синустың түбіне жақын орналасады. 2.6 тістің түбірлерін жұлу операциясын сәтті аяқтау үшін құралды таңдаңыз:
бүртіктері бар s-тәрізді қысқаштар
бормашина
1
бүртіксіз s- тәрізді қысқаштар
құс тұмсықты жымдаспаған қысқаштар
құс тұмсықты жымдасқан қысқаштар
Клиникаға 20 жастағы В. науқас келді, тісті жұлу алдында жақ-бет хирургы сол қолмен науқастың басын қамтиды, бас бармақпен альвеолярлы өсіндіні бекітеді, сұқ саусақпен төменгі ерінді итереді. Хирургтың осы әрекеттері тісті жұлу операциясын орындау кезінде тән:
төменгі сол жақта
сол жақ үшінші молярларды
жоғарғы оң жақта
жоғарғы сол жақта
төменгі оң жақта
1
Стоматологиялық емханаға 29 жастағы Б.
науқас төменгі сол жақ аймағында ауырсыну шағымымен келді. Анамнезінде: 2 тәулік бойы ауырған. Объективті: 3.6 тістің сауыттық бөлімі 2/3 бұзылған, перкуссиясы күрт ауырсынады, тіс маңындағы кілегей қабығы қызарған, ісінген. Науқасқа мандибулярлы жансыздандыру көрсетілген. Мандибулярлы жансыздандыруды өткізу кезінде келесі нервтердің блокадасы жүреді:
көзасты, таңдай мұрындық
таңдаймұрындық, үлкен таңдайлық
тілдік, ұрттық және төменгі ұяшықты
тілдік және төменгі ұяшықты
1
ұрттық және төменгі альвеолярлы
Клиникаға 19 жастағы Т. науқас жоғарғы сол жақ аймағында ауырсыну шағымымен келді. Объективті: жоғарғы сол жақ жұмсақ тіндерінің коллатеральды ісігі есебінен беттің асимметриясы. 1.6, 1.7 тістер аймағында өтпелі қатпар тергістелген, қызарған, ісінген. Пальпацияда флюктуация анықталады. Тиімді жансыздандыру әдісі болып табылады:
инфильтрационды жансыздандыру және интралигаментарлы
күрек тістік жансыздандыру және таңдайлық
таңдайлы жансыздандыру және мандибулярлы
туберальды жансыздандыру және инфильтрационды
1
инфроорбитальды жансыздандыру және таңдайлық
36 жастағы И. науқасқа 3.6 тісті жұлу мақсатында дәрігер мандибулярлы жансыздандыруды өткізді. 10 минуттан кейін 3.6 тістің қызылиек жиегін ажыратуға кірісті. Тілдік жағынан ажырату ауырсынусыз болды, ал вестибулярлы – ауырсыну сезімдерінен науқас ажыратуды жүргізуді бермеді. Ауырсыну сезімдерінің себебін түсіндіріңіз:
көзасты нервтің блокадасы жүргізілмеді
ұрттық нервтің блокадасы жүргізілмеді
1
төменгі жақ нервтің блокадасы жүргізілмеді
тілдік нервтің блокадасы жүргізілмеді
таңдайлық нервтің блокадасы жүргізілмеді
Науқас М., 24 жаста, убестезинмен жергілікті жансыздандыруды жүргізгеннен 5 минуттан кейін төменгі еріннің оң жартысының, иектің және тіл ұшының жансыздану сезімі пайда болды. Осы жансыздануды өткізу кезінде тежеуі жүргізілді:
төменгі ұяшықты, ұрттық және тілдік нервтердің
1
таңдайлық және күрек тістік нервтердің
жоғарғы ұяшықты және таңдайлық нервтердің
ұрттық және көзасты нервтердің
бет нервісі тармақтарының
Клиникаға 25 жастағы З. науқас келді. Рентгенограммада 2.1 тіс аймағында терең сүйекті қалта анықталады. Гингивотомия операциясы ұсынылды. Жансыздандыру келесідей орындалды: өтпелі қатпар бойымен вестибулярлы жақтан 2.2, 2.1, 1.1 тістер деңгейінде анестетикті енгізді. Таңдай жақтан күрек тістік еміздікшенің сол жағы негізінде 0,5 мл анестетик ерітіндісін жіберді, күрек тістік емізікшенің бозаруы байқалды. Дәрігермен орындалған жансыздандыру әдісін анықтаңыз:
торусальды, таңдайлық
инфраорбитальды, таңдайлық
туберальды, таңдайлық
Берше-Дубов бойынша
инфильтрационды, күрек тістік
1
40 жастағы Э. науқасқа 4.8 тістің қиын шығуы, жедел іріңді перикоронаритпен асқынған диагнозы қойылды. 4.8 тісті жұлу операциясын өткізу үшін келесі нерв тармақтарын тежеу тиімді:
төменгі ұяшықты, тілдік, ұрттық
1
ұрттық, мұрын таңдайлық, күректістік
таңдайлық, инфраорбитальды, беттік
жоғарғы артқы ұяшықты
жоғарғы алдыңғы ұяшықты
Науқас С., 37 жаста, туберальды жансыздандыруды өткізу кезінде оң жақ ұрт аймағында ісіну пайда болды. 2 сағаттан кейін ісіну үстіндегі тері көк түске боялды. Жергілікті жансыздандыруды өткізу кезінде гематоманың себебін анықтаңыз:
19 жастағы М. науқаста жергілікті жансыздандыруды өткізгеннен кейін бас ауыруы, ыстықтану сезімі, көз алдында
«шіркейлердің» пайда болуы, тән:
гипертониялық кризге
бронхиалды астманың ұстамасына
естен тануға
1
Квинке ісігіне
миокард инфарктісіне
Клиникаға 18 жастағы Е. науқас оң жақ ұрт аймағында ауырсыну, ісіну, әлсіздік, дене қызуының 37,2 0С дейін жоғарылауы шағымымен келді. 4.6 тісі ауырғанына 5 тәулік болды. 2 тәулік бұрын ұрт аймағының ісінуі пайда болды. Объективті: оң жақ ұрт аймағының ісінуі есебінен беттің асимметриясы. Пальпациясы ауырсынады. Ауыздың ашылуы ауырсынулы. 4.6 тістің сауыты 2/3 бұзылған. Өтпелі қатпар тегістелген, қызарған, ісінген, керілген.
Пальпацияда ауырсынады. Алғашқы диагнозды қойыңыз және емдеу қағидасын анықтаңыз:
4.6 тістен жедел іріңді периостит, хирургиялық емдеу
1
4.6 тістің жедел іріңді периодонтиті, тістің
депульпациясы
4.6 тістің жедел іріңді пульпиті, хирургиялық емдеу
4.6 тістен жедел остеомиелит, тістің депульпациясы
Клиникаға 45 жастағы Ж. науқас төменгі оң жақ аймағында ісіну мен ауырсыну, әлсіздік, мазасыздық шағымымен келді. Объективті: төменгі оң жақ аймағында жұмсақ тіндердің ісінуі есебінен беттің асимметриясы. Ауыз ашылуы ауырсынулы. 4.7 тістің сауыты 1/3 бұзылған, перкуссиясы ауырсынады. Төменгі оң жақ аймағында өтпелі қатпар тегістелген, қызарған, ісінген, керілген, пальпацияда ауырсынулы. Алғашқы диагнозды қойыңыз және емдеу әдісін анықтаңыз:
4.7 тістің жедел іріңді периодонтиті, тісті
жұлу
4.7 тістің жедел іріңді пульпиті, тісті сақтаумен периостотомия
4.7 тістен жедел іріңді периостит, тісті жұлумен периостотомия
1
4.7 тістен жедел іріңді лимфаденит, қабынуға қарсы терапия
4.7 тістің созылмалы периодонтиті, эндодонтиялық емдеу
Клиникаға 18 жастағы Л. науқас ауыз қуысында ащы дәм, оң жақ құлақмаңышайнау аймағында ісіну шағымымен келді. Қараған кезде: оң жақ құлақмаңы-шайнау аймағының ісінуі есебінен беттің асимметриясы. Осы аймақта ұлғайған құлақмаңы сілекей безі анықталады, пальпациясы кезінде бұдырланған, аздап ауырсынады. Ауыздың ашылуы еркін. Оң жақ құлақмаңы сілекей безі жолының өзегі қызарған, ісінген, жолынан – бұлдыр тұтқыр сілекей. Сиалографияда – ІІ-ІІІ ретті жолдардың кеңеюі, ІV-V ретті жолдар анықталмауы байқалады. Клиникалық диагнозды қойыңыз:
созылмалы паренхиматозды сиалоаденит
1
созылмалы интерстициальды сиалоаденит
калькулезды созылмалы сиалоаденит
созылмалы сиалодохит
жедел эпидемиялық сиалоаденит
Клиникаға 29 жастағы М. науқас құлақмаңы-шайнау аймағында ауырсыну және ісіну шағымымен келді. 7 тәулік бұрын тұмаумен ауырған. Объективті: құлақмаңышайнау аймағының ісінуі есебінен беттің асимметриясы. Құлақмаңы сілекей бездері екі жағынан ұлғайған, пальпация кезінде құлақмаңы және жақасты лимфа түйіндері ұлғайған және ауырсынады. Пальпация кезінде құлақ қалқаны бүртігінің алдында, төменгі жақтың ойығы астында және төменгі жақтың ұшында ауырсыну анықталады. Ісінудің үстіндегі тері өзгермеген. Ауыздың ашылуы ауырсынулы.
Стенонов жолынан таза сілекей шығады.
Алғашқы диагнозды қойыңыз:
эпидемиялық сиалоденит
1
жалған сиалоденит
Микулич ауруы
Шегрен синдромы
жедел іріңді сиалоденит
Клиникаға 39 жастағы М. науқас төменгі сол жақта тістің ауырсыну, ауыз ашылуының шектелуі, ұрттың ісінуі, дене температурасының 38,00С жоғарлауы, әлсіздік, мазасыздық шағымымен келді. Объективті: сол жақ ұрт аймағы жұмсақ тіндерінің ісінуі есебінен беттің асимметриясы. Бет терісі қалыпты түсті. Ауыз ашылуы шектелген 2 дәрежеде. Ауыз қуысында 4.8 тістің медиальды төмпешіктері кілегей қабық үстінде, дистальды төмпешігі астында орналасқан. Күлпара астынан көп мөлшерде іріңді бөлініс бар. Жергілікті лимфа түйіндері ұлғайған, ауырсынулы. Алғашқы диагноз қойыңыз:
жедел катаральлы перикоронорит
жедел іріңді перикоронорит
1
молярарты периостит
сол жақ ұрт аймағының абсцесі
қанат-төменгі жақ қатпарының абсцесі
Науқас Н., 50 жаста, аузын жабу мүмкін еместігі, құлақмаңы-шайнау аймағының жоғарғы бөлігінде ауырсыну шағымымен келді. Анамнезінен: аузын кең ашу, тамақтану кезінде бірдеме шерт етті және науқас аузын жаба алмады. Осындай жағдай 2 жыл мерзімінде қайталануда. Объективті: беттің төменгі бөлігінің ұзаруы және иектің алдыға ығысуы есебінен беттің асимметриясы. Ауыздан сілекей мол бөлінеді, бірақ тілі құрғақ. Сол және оң жақ құлақ бүртігінің алдында тіндер артқа ығысады, ал бет доғасының астында буын өсінділерінің бастары пальпацияланады. Тістесуі ашық. Рентгенограммада төменгі жақтың жазық басы анықталады. Клиникалық диагнозды қойыңыз және емдеу тәсілін анықтаңыз:
артқы орнынан таю, артропластика
буын өсінділерінің сынығы, остеосинтез
үйреншікті алдыңғы орнынан таю,
Гиппократ бойынша орнына салу
1
анкилоз, артропластика
деформациялық остеоартроз, остеотомия
Клиникаға 57 жастағы Я. науқас аузын жабу мүмкін еместігі, ауыздан мол сілекей ағуы шағымымен келді. Анамнезінен: есінеу кезінде самай-төменгі жақ буындары аймағында сықырлау пайда болған, одан кейін науқас аузын жаба алмаған. Рентгенограммада: буын төмпешігің алдыңғы ылдиында орналасқан төменгі жақтың буын бастары анық анықталады. Буын ойысы еркін. Бұл көрініс төменгі жақтың қандай орнынан таюына тән:
төменгі жақтың екі жақты алдыңғы орнынан таюы
1
төменгі жақтың бір жақты артқы орнынан таюы
төменгі жақтың екі жақты артқы орнынан таюы
төменгі жақтың бір жақты алдыңғы орнынан таюы
төменгі жақтың аралас орнынан таюы
Клиникаға 29 жастағы Ш. Науқас оң жақ буында қытырлау, сықырлау, ауызды ашу кезінде ауырсыну шағымымен келді. Анамнезінен: 6 ай мерзімінде ауырады, көмекке жүгінбеген. Объективті: беті симметриялы, самай-төменгі жақ буындарының (СТЖБ) пальпациясы кезінде оң жақ буында қытырлау, сықырлау анықталады, бүйір қозғалыстар кезінде оң жақ буын басының экскурсиясы аздап үлкейген және ауырсынады.
Рентгенограммада: 3.6 тісі жоқ, төменгі жақтың орталық сызығы 0,2 см солға ығысқан. Клиникалық диагнозды қойыңыз және емдеу қағидаларын анықтаңыз:
төменгі жақтың жартылай таюы, хирургиялық емдеу
СТЖБ артриті, хирургиялық емдеу
СТЖБ артрозы, хирургиялық емдеу
СТЖБ ауырсыну дисфункциясы, кешенді емдеу
1
СТЖБ анкилозы, ортодонтиялық емдеу
Клиникаға 19 жастағы Г. науқас оң жақ самай-төменгі жақ буыны аймағында қытырлау және ауырсыну шағымымен келді. Қараған кезде: оң жақ құлақмаңышайнау аймағы жұмсақ тіндерінің ұлғаюы есебінен беттің асимметриясы. Ауыздың ашылуы ауырсынулы. Тістесуі бұзылған. Төменгі жақтың орталық сызығы 0,2 см оң жаққа ығысқан. 3.6 тісі жоқ. Тісжақ жүйесін тексерудің қосымша әдісін анықтаңыз:
компьютерлі томография
1
визиография
ультрадыбысты зерттеу
сиалография
сілекейді иммунологиялық зерттеу
Клиникаға 30 жастағы Ю. науқас шайнау кезінде ауырсыну, ауыз ашылуының шектелуі шағымымен келді. Анамнезінен: 1 тәулік бұрын белгісіз адамдармен соққыға жығылған. Есін жоғалтпаған, жүрек айну және құсу болмады. Объективті: оң жақ бет жұмсақ тіндерінің ісінуі есебінен беттің асимметриясы. Пальпациясы төменгі оң жақ бұрышы бойымен ауырсынады.
Ауыздың ашылуы 1,5 см дейін шектелген. Оң жақ бұрышы бойымен «күш түсіру» симптомы оң. Тістесуі бұзылған. Рентгенограммада: ығысуынсыз оң жақ бұрышы бойымен сынықтың сызығы белгіленеді. Клиникалық диагнозды қойыңыз дәне емдеу тактикасын анықтаңыз:
төменгі оң жақ тармағының сынығы,
Померанцева-Урбанская шендеуіші
төменгі сол жақтың ментальды сынығы,
Збарж шендеуіші
төменгі оң жақ буын өсіндісінің сынығы,
Фальтин-Адамс бойынша бекіту
оң жақ бұрышы бойымен төменгі жақтың сынығы, Тигерштедт шендеуіші
1
буынішілік сынық, остеосинтез
Науқас Д., 20 жаста көлік жол апатынан кейін клиникаға жеткізілді. Көзасты және ұрт аймақтарында екі жағынан ауырсыну, ісіну, бас ауырсыну, әлсіздік шағымы анықталады. Қарағанда: көзасты және ұрт аймақтары, көзмаңы жұмсақ тіндерінің екі жақты ісінуі есебінен беттің асимметриясы байқалады. Екі көздің коньюктивасына қан құйылу бар, көз саңылауы тарылған.
Жоғарғы жақтың ортаңғы бөлігі ұзарған. Пальпациясы көзшарасының төменгі жиегі бойымен ауырсынады. Ауыздың ашылуы 1,5 см дейін шектелген. Альвеолярлы өсіндінің алдыңғы бөлігінің пальпациясы кезінде беттің ортаңғы зонасының қозғалғыштығы анықталады. Алғашқы диагнозды қойыңыз:
Ле-Фор-ІІ бойынша жоғарғы жақтың сынығы
1
Ле-Фор-І бойынша жоғарғы жақтың сынығы
оң жақ бет сүйегінің сынығы
жоғарғы жақ синусы алдыңғы қабырғасының сынығы
Ле-Фор-ІІІ бойынша жоғарғы жақтың сынығы
Клиникаға 18 жастағы И. науқас ауырсыну және сол жақасты аймағында жыланкөзден іріңнің бөлінуі шағымымен келді. 1,5 ай бұрын 3.6 тіс бойымен төменгі жақ денесінің сынығы диагнозымен стационарлы емдеуде болды. Қараған кезде: төменгі сол жақ жұмсақ тіндерінің ісінуі есебінен беттің асимметриясы. Жақасты аймағында ісінген грануляциялары және іріңді экссудаты бар жыланкөз жолы бар. Ауыздың ашылуы 3,0 см дейін шектелген. 3.6 тістің ұяшығы грануляцияларға толы. Рентгенограммада: 3.6 тістің ұяшығы проекциясында төменгі жақтың денесі аймағында ұсақ секвестрлер бар. Клиникалық диагнозды қойыңыз және емдеу тактикасын анықтаңыз:
созылмалы жарақаттан кейінгі остеомиелит, секвестрэктомия
1
жедел жарақаттан кейінгі остеомиелит, периостотомия
фиброзды дисплазия, мукогингивопластика
іріңдеген радикулярлы киста, цистэктомия
жедел іріңді периостит, остеоперфорация
Клиникаға 38 жастағы Р. науқас төменгі оң жақ аймағында ауырсыну және ісіну, әлсіздік, дене қызуының 38,0° дейін жоғарылауы шағымымен келді.
Анамнезінен: ауырғанына 3 тәулік, 2 тәулік бұрын емханада 4.6 тісі жұлынған. Объективті: жалпы жағдайы орташа ауырлықта. Оң жақасты және ұрт аймағының ісінуі есебінен беттің асимметриясы. Жақасты лимфа түйіндері ұлғайған. Ауыздың ашылуы ауырсынулы.
4.6 тістің ұяшығы іріңді экссудатпен толған.
4.5, 4.6, 4.7 деңгейінде қызылиектің кілегейі қызарған, ісінген. 4.5, 4.6, 4.7 тістердің қозғалғыштығы бар. Төменгі ерін мен иектің сезімталдығы төмендеген.
Рентгенограммада: 4.6 тістің ұяшығы аймағында диаметрі 0,5х0,4 см жарықтанудың ошағы бар. Клиникалық диагнозды қойыңыз және емдеу тактикасын анықтаңыз:
төменгі жақтың жедел одонтогенді остеомиелиті, остеоперфорация
1
төменгі жақтың созылмалы одонтогенді остеомиелиті, периостотомия
төменгі жақтың жеделдеу одонтогенді остеомиелиті, периостотомия
төменгі жақтың созылмалы гематогенді остеомиелиті, остеоперфорация
төменгі жақтың жеделдеу гематогенді остеомиелиті, периостотомия
Клиникаға 47 жастағы В. науқас оң жақасты аймағында ауырсыну, ісіну, дене қызуының
38,70 С дейін жоғарылауы, әлсіздік шағымымен келді. Анамнезінен: 4.6 тісі ауырғанына 7 тәулік болған. Объективті: оң жақасты аймағының ісінуі есебінен беттің асимметриясы. Пальпация кезінде осы аймақта анық шекаралары бар 3,0х3,5 см мөлшерлі инфильтрат анықталады. Оның
үстіндегі тері қызарған, ісінген.
Инфильтраттың ортасында флюктуация симптомы анықталады. Ауыздың ашылуы ауырсынулы. 4.6 тістің сауыты 2/3 бұзылған, перкуссиясы ауырсынады. 4.6 тіс қызылиегінің кілегей қабығы қызарған, ісінген. Рентгенограммада: түбір ұштары және бифуркация аймағында сүйек тінінің деструкция ошақтары бар. Клиникалық диагнозды қойыңыз және емдеу тактикасын анықтаңыз:
жақасты аймағының жедел серозды лимфадениті, кешенді емдеу
жақасты аймағының жедел іріңді лимфадениті, хирургиялық емдеу
жедел іріңді жасқасы сиалодениті, іріңдіктің пункциясы
жақасты аймағының одонтогенді флегмонасы, хирургиялық емдеу
Клиникаға 18 жастағы Т. науқас оң жақасты аймағының ауырсынуына шағымданып келді. Ауру анамнезінде: науқас 1 апта бұрын ангинамен ауырған. Объективті: оң жақасты аймағында лимфа түйіндерінің мөлшері 1,5 х 1,0 см ұлғайғаны байқалады, қозғалғыш, айналасындағы тіндермен жабыспаған, пальпацияда ауырсынулы. Тері түсі өзгемеген. Жұтқыншағы қызарған, ісінген. Алғашқы диагнозды қойыңыз:
іріңдеген бүйір кистасы
созылмалы гиперпластикалық одонтогенді емес лимфаденит
жедел іріңді одонтогенді емес лимфаденит
жедел серозды одонтогенді емес лимфаденит
1
созылмалы сиалоаденит
Клиникаға сол жақасты аймағында ауырсыну және ісіну, әлсіздік, дене қызуының 38,50С дейін жоғарылауы шағымымен 45 жастағы П. науқас келді. 7 күн бұрын ангинамен ауырған. Объективті: сол жақасты аймағы жұмсақ тіндерінің ісінуі есебінен беттің асимметриясы байқалады. Осы аймақта 6,0*4,0см инфильтрат бар, оның үстіндегі тері қызарған, ісінген, керілген. Ауыздың ашылуы ауырсынады, тіласты науасы сол жағынан қызарған, ісінген. Тамағы қызарған, ісінген. Алғашқы диагнозды қойыңыз және хирургиялық емдеу тактикасын анықтаңыз:
сол жақасты аймағының жедел іріңді сиалоадениті, іріңдікті пункциялау
сол жақасты аймағының аденофлегмонасы, флегмонаны дренаждау
1
сол жақасты аймағының одонтогенді флегмонасы, периостотомия
сол жақасты аймағының жедел іріңді лимфадениті, іріңдікті дренаждау
Клиникаға 28 жастағы У. науқас жоғарғы оң жақ аймағында ауырсыну және ісіну, ауыз ашылуының шектелуі, әлсіздік, дене қызуының 38,5ºС дейін жоғарылауы шағымымен келді. Анамнезінен: 3 тәулік бұрын емханада 1.6 тісі жұлынған. Объективті: жалпы жағдайы орташа ауырлықта. Оң жақ ұрт, құлақмаңышайнау, самай аймағында ісіну есебінен беттің асимметриясы. «Құм сағат» симптомы бар. Тері қызарған, ісінген. Пальпациясы кезінде көз шарасының сыртқы жиегі және 60° бұрышпен құлақ бүртігі арқылы жүргізілген екі түзудің қосылу нүктесінде ауырсыну анықталады.
Ауыздың ашылуы 2,0 см дейін шектелген.
1.6 тістің ұяшығы сұр қақпен жабылған. Ауыз қуысы кіреберісі күмбезінің кілегейі қызарған, ісінген. Алғашқы диагнозды қойыңыз және хирургиялық емдеу тактикасын анықтаңыз:
самай, бет аймақтарының аденофлегмонасы, остеоперфорация
құлақмаңы-шайнау, самай аймақтарының остеофлегмонасы, пункция
Клиникаға 55 жастағы С. науқас төменгі оң жақ аймағында ісіну шағымымен келді. Ауырғанына 3 жыл болған. Объективті: төменгі оң жақ денесі және бұрышы аймағында ісіну есебінен беттің асимметриясы. Осы аймақта сыртқы кортикальды пластинка ісінген, тері жамылғысының түсі өзгермеген, пальпациясы ауырмайды. Ауыздың ашылуы еркін. 4.6 және 4.7 тістер аймағында өтпелі қатпар тегістелген, пальпациясы кезінде «пергаментті қытырлау» симптомы анықталады. Кілегей қабықтың түсі өзгермеген.
Рентгенограммада – 4.8 тістің ұрығымен жарықтану ошағы. Материалды гистологиялық зерттеу кезінде - эмальды ағзаның құрылымы анықталады. Клиникалық диагнозды қойыңыз және емдеу тактикасын анықтаңыз:
остеобластокластома, пункция
амелобластома, хирургиялық емдеу
1
цементома, экскохлеация
одонтома, хирургиялық емдеу
миксома, пункция
Клиникаға 65 жастағы А. науқас оң төменгі жақ аймағында ісіну шағымымен келді.
Ауырғанына 2 жыл болды. Объективті:
төменгі оң жақтың деформациясы есебінен беттің асимметриясы. Пальпациясы кезінде төменгі жақ денесінің екі жағынан ауырсынбайтын, тығыз томпаю анықталады. Тері түсі өзгермеген. Ауыздың ашылуы еркін. Өтпелі қатпар 4.4, 4.5, 4.6,
4.7 тістер деңгейінде екі жағынан тегістелген, 4.5, 4.6, 4.7 тістердің ІІ-ІІІ дәрежелі қозғалғыштығы бар. Кілегей қабық көк реңді. Рентгенограммада – тістермен байланысы жоқ, анық контурлары бар дөңгелек формалы ыдырау анықталады. Гистологиялық: остеокласттар түрінен ұршық тәрізді және алып клеткалардан тұратын васкулизирленген тін анықталады. Клиникалық диагнозды қойыңыз және емдеу тактикасын анықтаңыз:
амелобластома, пункция
алып клеткалы ісік, хирургиялық емдеу
1
хондробластома, кешенді емдеу
фолликулярлы киста, сәулелік терапия
одонтома, кешенді емдеу
Клиникаға 36 жастағы Ч. науқас келді. Төменгі оң жақтың жарақаттан кейінгі ақауы диагнозы қойылды. Анамнезінен: әскери қимылдар уақытында жарақат алған. Объективті: төменгі оң жақ денесінің және бұрышының ақауы есебінен беттің асимметриясы. Ұзындығы 8,0 см ақау. Ауыздың ашылуы 2,0 см дейін шектелген, ақаудың жағында ауыз қуысының кілегей қабығы зақымданбаған.
Трансплантацияның ең тиімді түрін анықтаңыз:
ақаудың мөлшері бойынша аутотрансплантат
1
микротамырлы анастомозда аутотрансплантат
ақаудың мөлшері бойынша гетеротрансплантат
микротамырлы анастомозда аллотрансплантат
аралас тіндерді еркін ауыстырып орналастыру
Клиникаға 55 жастағы Т. науқас төменгі оң жақ тіс қатарының ақауы шағымымен келді. Науқасқа тістердің имплантациясы операциясы жоспарлануда. Объективті: ауыздың ашылуы еркін, 4.4, 4.5, 4.6, 4.7 тістері жоқ, альвеолярлы өсінді жоқ тістердің аймағында атрофияланған. Жақтың атрофияланған альвеолярлы өсіндісінің аугментациясын жүргізу үшін осы науқасқа нені қолданған дұрыс:
