А. Т. Сағынаев МҰнай мен газдың физикасы және химиясы
Полимерлердің электрлік және жылу өткізгіштік қасиеттері
жүктеу/скачать 6,98 Mb. Pdf көрінісі
|
S4
| 13.1.2. Полимерлердің электрлік және жылу өткізгіштік қасиеттері
Полимерлердің электр тогын өткізгіштігі әдетте төмен болады. Оларды электр өрісін бергенде көрсететін қасиеттеріне қарай диэлектриктер, жартылай өткізгіштер және электр өткізгіштер деп бөледі. Көптеген полюсті және полюссіз полимерлер диэлектриктерге жатады. Диэлектриктерге өте ұсақталған электр тогын өткізгіш заттар (техникалық көміртек-графит, ұсақталған металдар) қосса, электр тогын өткізгіш материалдар алынады. Жартылай өткізгіштерге қосарланған байланысы бар және заряд тасымалдайтын бөлщектері бар комплексті жүйелер жатады. Полимерлердің электрлік қасиеттеріне – электр өткізгіштік, электрлік беріктілік, диэлектрлік шығын, диэлектрлік өтімділік, электрреттеуші эффект және термополюссіздену жатады. Осындай қасиеттеріне байланысты полимерлік материалдар техниканың көптеген маңызды салаларында қолданылады. Полимерлердің жылу өткізгіштігі нашар. Жылуөткізгіштік – полимердің жылы бөлігінен суық бөлігіне жылудың тасымалдануынан температураның теңесу процесі. Полимердің қолдану аясын кеңейтуге мүмкіндік беретін қасиеттерінің қатарына жеңілділігін, химиялық тұрақтылығын, әсемдігін және т.б. жатқызуға болады. Заманауи тәжірибеде жобаланған қасиеттері бар синтездік полимерлер алу үшін ғылыми негізделген өңдеу тәсілдері қолданылады, осылар арқылы полимердің беріктігі артады, морт сынғыштығы төмендейді, созылғыштығы жоғарылайды. Полимердің қызмет ету мерзімін ұзарту үшін оларға арнайы қосымшалар қосады. 189 14. Отынның жоғары октанды компоненттерін синтездеудің теориялық негіздері Заманауи қозғалтқыштар отынының октан саны жоғары (90–93) болуы керек. Отынның октан санын көтеру үшін базалық бензинге жоғарыоктанды көмірсутектерді немесе олардың қоспаларын қосады. Мысалы, бензол және оның гомологтарының октан саны жоғары, алайда олар жанған кезде улы қосылыстар бөледі, әсіресе қауіпті – бензол. Әдетте октан саны жоғары сапалы бензин алу үшін риформинг-бензинді тармақталған алкандармен араластырады. Тармақталған алкандар изомерлену, алкилдену және полимерлену процестерінде түзіледі. Мысалы, қ -бутанды изомерлеу арқылы алкилдеу процесінде қолданылатын изобутан алынады, ал пентан мен гександы изомерлеу нәтижесінде изопентан мен изогексан түзіледі, оларды бензин фракциясының октан санын көбейтетін қосымшалар ретінде пайдаланады. Жоғарыоктанды автокөлік бензиндерінде 20-30 масс. % изоалкандар болуы керек. Изоалкандарды синтездеуде көбіне мұнайдың жеңіл фракцияларын изомерлеу процесі қолданылады. Бензол қатарының ароматты көмірсутектерін платформинг процесінде немесе бензолды олефиндермен алкилдеп алады. Дизельді және реактивті отындардың пайдалы компоненттері болып жеңіл тұтанатын және кристалдану температуралары төмен әлсіз тармақталған жоғары молекулалы алкандар табылады. Бұл алкандарды сәйкес қалыпты құрылысты алкандарды изомерлеп алады. жүктеу/скачать 6,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|