Алматы «Сардар» баспа үйі



Pdf көрінісі
бет104/144
Дата01.06.2020
өлшемі1,52 Mb.
#71999
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   144
ТҮРПІДЕЙ  ТИЮ.  Жанашыр  мейір  жоқ  суық  жандар  келген 
жерден-ақ,  Абай  көңіліне  түрпідей  тиген  (М.Əуезов).  Əке-шешесінің 
бұл өзара əңгімесі Сарыбаланың жанын түрпідей жеді (Ғ.Мұстафин). 
Ең  сүйкімсіз  құлаққа  түрпідей  қадалған  қаңғырлық  дыбыстай  болып 


167
танылды (Ə.Нұршайықов). Майлы қол қап-қара күйеліТүрпідей алақан 
күйелі  (С.Сейфуллин).  Əсіресе  бой  жеткен  қызы  барлап  Əжібай  десе 
түрпідей  кəріп  зарар  (С.Торайғыров).  Қазақ  əдеби  тілінде  түрпі  сөзі
осы  мысалдардағы  түрпідей  тию,  түрпідей  жеу,  түрпідей  қадалу, 
түрпідей зарар көру тіркестерінде ғана азын-аулақ кездеседі. 
Түрпі сөзі Қазақстанның солтүстік-шығыс аудандарын (Сем., Шұб.; 
Павл., Горьк.) жəне туысқан Монғол халық республикасын мекендейтін 
қазақтар  тілінде  “ірі,  үлкен  өткір  ағаштың  кедір-бұдырын  өңдеуге 
арналған  егеу”  мағынасында  айтылады.  Ал  республикамыздың  қалған 
өңірлерінде  жеке  тұрып  түрпі  сөзі  қолданыла  бермейді.  Тек  түрпідей 
тию,  түрпідей  көру  сияқты  тіркестердің  құрамында  ғана  кездеседі. 
ҚТЭС-де  түрпі  сөзі  кейбір  түркі  тілдерінде,  мысалы,  азербайжанша 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   144




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет