Атты Республикалық ғылыми конференция материалдарының жинағы 4 сәуір 2022 жыл



Pdf көрінісі
бет85/414
Дата27.04.2022
өлшемі12,12 Mb.
#141094
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   414
Байланысты:
collection-of-the-conference-chemistry

Зерттеу нәтижелері. 
Atraphasis frutescens, Calligonym aphyllum
жер асты және жер 
үсті бөліктерінің ылғалдылығы, күлділігі мен экстрактивті заттардың мөлшері анықталды. 
Нәтижелері 1-кестеде көрсетілген. 
 
1-кесте. 
Atraphasis frutescens, Calligonym aphyllum
өсімдік бөліктерінің шынайылық 
көрсеткіштері, %
 
 
Өсімдіктің 
атауы 
Өсімдіктің 
бөлігі 
Ылғалдылық 
Күлділік 
Экстрактивті 
заттар 
Atraphasis 
frutescens 
жапырақ 
8,36 
3,39 
41,82 
сабақ 
8,41 
1,94 
2,17 
тамыр 
8,93 
2,89 
12,74 
Calligonym 
aphyllum 
жапырақ
9,81 
3,24 
28,70 
сабақ 
9,98 
1,47 
5,05 
тамыр 
7,22 
2,92 
4,77 
Polygonaceae Juss.
тұқымдасына жататын өсімдіктерінің құрамындағы анықталған 
сегіз макро- және микроэлементтер 2-кестеде көрсетілген. Олардың ішіндегі негізгілері Na 
(31000 мг/кг) және K (12000 мг/кг) болып табылады.
Натрий
ағзаға сұйықтықтың қалыпты тепе-теңдігін сақтауға көмектеседі. Натрий 
жүйке мен бұлшықеттің қалыпты жұмысында үлкен рөл атқарады. 


66
Калий
жүйке импульстарын өткізуге және мидың жақсы жұмысына, қаңқа 
бұлшықеттерінің жиырылуына ықпал етеді. 
Темір 
гемоглобиннің құрамдас бөлігіне кіреді. Оның адам ағзасына жетіспеушілігі 
анемияны тудырады. 
Мыстың 
биохимиялық функциялары өте алуан түрлі. Жоғары концетрацияда мыс 
ағзаға улы әсер етуі мүмкін. 
Өсімдіктердегі мыстың қолайлы мөлшері өсімдіктердің өсуі үшін де, адам мен 
жануарлардың қоректенуі үшін де маңызды. В.Б. Ильин мен Л.А. Юданова әдебиеттерінде 
өсімдіктеріндегі мыстың қалыпты мөлшері ауа-құрғақ массасында – 3-40 мг/кг, ал ең 
жоғарысы – 150 мг/кг болуы туралы ақпарат береді [5]. 
Мырыштың
өсімдіктердегі негізгі функциясы көмірсулардың, ақуыздардың және 
фосфаттардың алмасуымен, сонымен қатар ДНҚ мен рибосомалардың түзілуімен 
байланысты. Мырыш әдетте өсімдіктерде құрғақ массасында – 15-150 мг/кг, ал максимальды 
мөлшері 300 мг/кг болады [6].
Марганец – 
өмірлік маңызды элемент. Марганецтің организмдегі жан-жақты және 
жоғары жоғары биологиялық рөлі оның өсімдіктер мен жануарлардың көптеген 
металлоферменттерінің құрамына кіруімен түсіндіріледі. Өсімдіктердің түрлері мен тіршілік 
ету ортасына байланысты марганецті біліктерден бастап, мыңдаған мг/кг құрғақ массаға 
дейін жинайды. Өсімдіктердегі бұл элементтердің концентрациясы 20-дан 70 мг/кг-ға дейін 
болса, жануарлар организмдері қалыпты жұмыс істейді. 
2-кесте. 
Atraphasis frutescens, Calligonym aphyllum
өсімдік бөліктерінің минералдық 
құрамы, мг/кг 
Элементтер 
Atraphasis frutescens 
Calligonym aphyllum 
жапырақ 
тамыр 
жапырақ 
тамыр 
Макроэлементтер 
Na 
200 27 
170 13 
31000 3200 
1300 74 
Ca 
1500 260 
1400 130 
680 61 
920 44 

5900 1000 
1200 120 
12000 1300 
940 48 
Mg 
2100 370 
670 37 
1400 170 
860 23 
Микроэлементтер 
Fe 
260 43 
740 65 
480 43 
840 45 
Cu 
9,1 0,2 
7,7 0,1 
18,0 0,3 
16,0 0,1 
Zn 
36 2 
89 1 
18 1 
19 1 
Mn 
160 2 
750 6 
83 1 
59 1 
 
Өсімдік негізіндегі биологиялық белсенді қоспалар үшін шекті рұқсат етілген 
концентрациялар және ересек адам үшін оптимальды физиологиялық қажеттілігі 3-кестеде 
келтірілген [7]. 
3-кесте. Адамның физиологиялық қажеттіліктері және макро-, микроэлементтердің 
шекті рұқсат етілген концентрациясы 
Элементтер 
ШРК мг/кг 
Ересек адам үшін 
оптимальды 
физиологиялық 
қажеттілік 
тәулігіне, мг 
Уыттылық шегі, 
мг/тәул. 
Сіңуі, % 
Na 

1100-1300 
15 

Ca 

800-1200 

30 


67


2500 

100 
Mg 

400 
30 
30 
Fe 
5,0 
15-20 
200 
10 
Cu 
5,0 
2-2,5 
200 
50 
Zn 
10 
10-12 
600 
50 
Mn 

5-6 
40 
10 
Ескерту: «-»

мәліметтер жоқ 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   414




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет