3. Еңбек өнімділігін өсіру мәселелері
Еңбек өнімділігі - тірі еңбектің нәтижелігін сипаттайды. Еңбек өнімділігін үздіксіз өсіру – өндірісті кеңейтудің және ішкі жалпы өнімді өсірудің бірден-бір қайнар көзі болып табылады.
Кәсіпорындағы еңбек өнімділігі келесі көрсеткіштермен сипатталады:
өңдірумен (ПТ) – уақыт бірлігінде шығарылған өнім көлемі:
еңбек сіңіргіштікпен – өнім бірлігін шығаруға қажет уақыт:
Іс жүзінде еңбек өнімділігін келесі формула бойынша есептейді:
Еңбек өнімділігін келесі үш әдіспен есептейді:
Натуралдық: Nt – өнім натуралдық өлшем бірліктермен анықталады. Артықшылығы – қарапайымдылығы, көрнекілігі. кемшілігі – бір түрлі өнімге ғана қолдануға болады.
Ақшалай: өнім ақшалай түрде анықталады.
Nч – таза өнім. артықшылығы – Есептеуі оңай, барлық өнім түрлерін және жағдайларды есебке алады. Кемшілігі – инфляцияның әсерінен еңбек өнімділігінің өзгеруін дәл анықтауға болмайды.
Еңбекті: орындалған жұмыстарды еңбек-сағаттармен есептейді.
мұндағы Qi – i-й жұмыс түрінің көлемі
ti – i-й жұмыс түрінің еңбек сіңіргіштігі.
Артықшылығы – барлық өндіріс түрлерінде қолданылады, өнім өңдіру нормасын есептеуге болады, бірақ көрнекі емес.
Жұмыс уақытының қолданылатын бірлігіне қарай еңбек өнімділігі келесі болуы мүмкін:
, мұндағы Т – жұмыс істелінген адам-сағат саны
, мұндағы Т – жұмыс істелінген адам-күндерінің саны
Еңбек өнімділігінің өсуін анықтау үшін үнемделген жұмысшылар санын табады:
Еңбек өнімділігіне көптеген факторлар әсер етеді: экономикалық, ұйымдастырушылық, технологиялық, техникалық, басқарушылық, психологиялық. Осы факторларды кез келген өндірісте кәсіпорын жетекшілері қолдануға тиіс және олардың ішінен ең тиімдісін анықтап, іске асыруы қажет.
Достарыңызбен бөлісу: |