баскару  сип  мьШен қатар, жобалау  немесе аралас қүрылым құру кажетгігі пайда боладь . 141

қызметі барысында жаңа бөлімшелер құру, өз тиімсіздігін көрсетіп отырған 
құрылымдык бөлімдерді жабу немесе қайта кұру, ішкі кадрлық өзгерістер, т.б. 
жаңарту жұмыстары жүргізіледі.
Мақсаттық - бағдарлы жобалардың алдымен дәстүрлі басқару циклдік 
айналымына - жоспарлау, ұйымдастыру, бақылау, есептеу, реттеу, талдау - 
негізделетінін ескеру қажет. Мысалы 
бірінші кезеңде
: жобалық бағдарлама 
қүрастыру; кіру жэне шығу мәліметтерін дайындау; нэтижелерді бақылау, 
бағалау өлшемдерін даярлау; жобаны талдау жэне оны түзету жолдарын жасау; 
талдау нәтижелерін ескеру жэне жобаны өзгерту жолдарын белгілеу.
Екінші кезецде,
тиісті қызметтік сала басшылары мен бөлімшелердін, 
мамандарының арнайы міндеттері мен қызметтерін бекітіп беру қажет, олар 
берілген мақсат ауқымына сай әртүрлі болуы мүмкін.Жүйені мақсаттық ■ 
бағдарлы жобалау қызметі негізінде дамытудьщ үлгілік матрицалык қүрылымы 
мақсатты түрде күтілетін нэтижелерге бағытталауын көздейді.
Мақсаттық - бағдарлы жобалар түрақты сипатта да, уақытша сипатта да 
бола алады, эрбір жобалық бағдарламаны басқарушы тағайындалып, салалық 
орынбасарлардың, немесе кіші жүйе басшыларының 
кызметтері белгіленген 
мақсаттарға сай арнайы ұйымдастырылады. Төмендегі 19 - суретге мақсатгык 
бағдарлы жобалау қызметін үйымдастырудың матрицалык қүрылым үлгісі 
үсынылып отыр.
А , Б , В - Салалык 
қызметтер 
басш ылары, 
орьш басарлар
Л
М ақсатты қ-
бағдарлы
жобалар
J
Сурет 19 - Баскарудагы мақсаттық багдарлы жобапау қызметінін үлгілік 
матрицалық кұрылымы
142

Матрицалық кұрылымның басты элементгері -
мақсаттық ■ багдарлы
жобапар
(суретте шеңберлер рет.інде берілген), олар салалық басшылар мен 
ондағы қызметкерлердің 
мақсатты бағдарламаны орындау барысындағы 
қайталанып отыратын қызметтерін көрсетеді.
Суретгегі тік сызықтар 
-
баскару қызметтерімен жэне көлденең 
сызықтар 
- максаттық - бағдарлы жобалармен байланыста болатынын 
бейнелейді.Педагогикалык жүйелерді бүгінгі танда бір уақытта бірнеше 
мақсатгарды орындау 
қажетгігі туындап отырады, ол үшін жүйені 
баскарушылардың тікелей ұйымдастыруын талап ететін бірнеше бағыттар 
қамтылуы да мүмкін.
Оларды жүзеге асыру, бір жағынан, жүйенің түрақты жұмысын қалыпты 
жағдайда баскару, екінші жағынан, жаңадан туындап отырған мақсатгарды 
нэтижелі орындауға 
байланысты күрделенетіні белгілі- Мысалы, соңғы 
жылдары білім беру жүйесін 
12
-жылдық білім беруге көшуге даярлау, онын 
нәтижелері ретінде білім алушылардың қүзыретгілік сапаларын қалыптастыру 
міндетгері қойылып отыр. Бүл міндеттер педагогикалык жүйелер ретіндеп 
білім беру үйымдарын баскарушылар алдына да, білім беру үрдісш асқарушы 
ледагогтар алдына да жаңа талаптар коюда. 
.
Педагогикалык жүйелердің синергетикалык табиғатындагы 
өз ігінен
ұйымдасу мүмкіндіктерінің болуы
мен оның тәжірибеде жүзеге асырылмауы 
мына проблемаларды айқындайды: 
біріншіден,
педагогикалык ^ жү елер 
ретіндегі білім беру ұйымдарын басқарудағы жүйенің түрлі денг®илері” 
барлық компонентгерін 
жалпы жүйенің алдына койылған жүиеқүр у 
мақсатқа сай 
тиімді үйымдастыру кажеттігі, 
екіншіден,
педагогик^ 
жүйелерде 
субъектінің 
өзіндік 
дамуын 
ұйымдастыруға 
басқарушылардың қүзыретгіліктерін дамьггу қажеттігі. 
. .riup
Осылайша, жобалау максатгары нақты орындалу уақыты мен кең 
«орналастырылғаннан» кейін (кайда және қаихан, қалай орындал 
, 
кәтижесі не болып есептеледі, немен өлшенеді, т.б.) мшдеттері, м к 
қандай 
жолдармен, қандай міндетгерді орындау 
арқьшы мүмкін 
белгіленеді.
Жобалау негізіндегі қайта кұрулардың мазмүны мен түрлерін 
кезеңі _ ненің езгеретінін, ненің кұрылатынын белгшеу кез: 
. 
_с
кұжатгарында (4 - кесте) өзгерістерді қамтамасыз етуге ағ!>гггг 
ү
~ эрекеттер мен технологиялык эрекеттер, жаңа «өнімді» 
>
әдістемелік қүрапдар, технологиялык кешендер, құралдар 
® 
Олаоды 
тудыратын қызметтер, институциялық қүрылымдар, т. • сипа 
Қолдануға қолайлы болу үшін белгілі бір форматгар, кестелер жас
Кесте 4 - Жобалау кұжаттарын қолдану үлгісі 
Іс -эрекет 
_багыттары

жүктеу/скачать

Достарыңызбен бөлісу: