Коммуникативтік-тілдік дағдылар
Р/с №
|
Дағдылар тізбесі
|
1 жастан бастап 2 жасқа дейін
|
2 жастан бастап 3 жасқа дейін
|
3 жастан бастап 4 жасқа дейін
|
4 жастан бастап 5 жасқа дейін
|
5 жастан бастап
6 жасқа дейін
|
6 жастан бастап 7 жасқа дейін
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
1
|
Қарым-қатынас мәдениеті
|
Жай сөйлеммен айтылған өтінішті орындай алады
|
Құрбыларымен қарым-қатынасқа түсе алады
|
Ересектердің сөзін түсінеді. Сұрақтарды тыңдайды, оларға жауап бере алады
|
Ересектермен, балалармен қарым-қатынасқа түседі және олардың өтініштерін орындай алады
|
Қоғамдық орындардағы тәртіп ережелерін біледі және оларды сақтайды.
|
Тілдесу қағидаларын: сөзсіз тілдесу құралдарын; сөйлесу әдебін меңгерген.
|
2
|
Тілдің грамматикалық құрылымы
|
Жеңіл сөздерді қолданып, оларды түсіндіре алады
|
Өз ойын түсінікті дұрыс жеткізе алады
|
Қажетті сөздер мен сөз тіркестерін қолдана алады
|
Ересектердің сұрақ қоюы арқылы салалас және сабақтас құрмалас сөйлемдерді үйлесімді құрастыра алады
|
Сөйлеуге сыни қарым-қатынас таныта алады, грамматикалық дұрыс сөйлеуге тырысады
|
Сөз тіркесі мен сөйлемдерді грамматикалық дұрыс құрастыра алады. Сөйлеуде таныс сөздердің қиын түрлерін қолданады
|
3
|
Сөйлеудің дыбыстық мәдениеті
|
Дауысты дыбыстарды және дауыссыз дыбыстарды артикуляциялық қатынаста жеткілікті түрде анық айта алады
|
Дауысты және дауыссыз дыбыстарды дұрыс дыбыстай алады
|
Сөздердің дыбысталуын тыңдай отырып, оларды анық айтады
|
Ана тілінің барлық дыбыстарын дұрыс айтады
|
Дыбыстарды саралай отырып, интонациялық мәнерлеудің әртүрлі тәсілдерін қолданып, сөздерін белсенді түрде құбылтып ойнай алады
|
Дыбыстарды анық, дұрыс, мәнерлеп айта алады, жіктей алады, дыбыстың шартты белгілерінің көмегімен буын мен сөз құрастыра алады
|
4
|
Сөздік қор
|
Ересектердің айтқан сөздері мен сөз тіркестерін айтады
|
Өзі, отбасы мүшелері, сүйікті ойыншықтары туралы сұрақтарға жауап бере алады
|
Барлық әрекеттерді, заттар мен құбылыстарды, олардың белгілерін және сапасын атайды
|
Көрнекі жағдаяттарсыз -ақ сөздерді қолданып, сөйлеуде етістіктерді белсенді қолдана алады
|
Сөйлемде антоним, синоним сөздерді қолдана отырып, тілдегі сөздің көп мағыналығын түсінеді
|
Сөзжасам дағдыларына ие. Заттардың белгілері мен қасиеттерін қолдана отырып, сөздің мағынасын түсіндіре алады.
|
5
|
Байланыстырып сөйлеу
|
Тапсырманы мұқият тыңдайды және оны басқа адамға жеткізуді, қысқа фразалар мен сөздерді қолданып өтініш жасай алады
|
Тілектерін, ойларын, сезімдерін айту үшін сөздерді қолдана алады
|
Табиғаттың тірі және өлі нысандарын бақылау, суреттерді, заттарды қарастыру арқылы сұрақтарға дұрыс жауап бере алады
|
Диалогтік сөйлеудің, тілдесудің негізгі формасын меңгерген. 2-3 сөйлемнен тұратын тұжырымдарды қолдана біледі
|
Әртүрлі сөз таптарын, эпитеттерді, салыстыруларды қолдана отырып, монолог құра алады
|
Берілген тақырып, сурет бойынша қарапайым, жайылма сөйлемдерді қолдана отырып байланыстырып, бірізділікпен әңгіме құрастыра алады
|
6
|
Шығармашылықпен сөйлеу қызметі
|
Күрделі емес шағын сахналық мазмұндағы ойыншықтардың қойылымдарын түсінеді, олардың әрекеттеріне еліктей алады
|
Саусақ ойындарына арналған тақпақтарды жатқа айтады
|
Кейіпкерлердің мінездемесін беру үшін интонациялық мәнерлеудің қарапайым түрлерін қолданады
|
Таныс ертегілерін айта алады, ойыншықтар бойынша шағын әңгімелер құрастырады
|
Оқиғалар құрастыра алады, астарлы және ауыспалы сөздерді қолданып, түсіне алады.
|
Түрлі оқиғалар айта алады, ертегілер ойлап шығарады, ойынға өлең ұйқастары мен сөз құрастыруға қызығады
|
7
|
Шығармаларды қабылдауы
|
Тиісті суреттерді қолдана отырып шағын, қарапайым әңгімелерді, өлеңдерді, тақпақтарды түсінеді
|
Халық ауыз шығармашылығы туындыларына эмоциямен үн қата алады
|
Түрлі оқиғаларға, кейіпкерге өзінің қарым-қатынасын білдіреді
|
Өзіне ұнайтын бірнеше шығармаларды атай алады, әдеби кейіпкерлерді ойында қолданады
|
Кітапқа деген қызығушылық танытады, өлеңдерді жатқа мәнерлеп оқуы мүмкін
|
Көрген, таныс шығармалар мәтінін мазмұндай алады
|
8
|
Сауаттылық негіздері
|
|
|
|
|
Үш дыбысты сөздермен талдау жасай біледі. Тыңдай біледі және екпінді буындарды ажыратады.
|
Дыбыстардың айтылуы мен дыбысталуына талдау жасағанда білімін қолдана алады. 4 дыбысты сөздерге дыбыстық талдау жасайды, дыбыстарды сипаттайды.
|
3-кесте
Танымдық дағдылар
Р/с№
|
Дағдылар тізбесі
|
1 жастан бастап 2 жасқа дейін
|
2 жастан бастап 3 жасқа дейін
|
3 жастан бастап
4 жасқа дейін
|
4 жастан бастап 5 жасқа дейін
|
5 жастан бастап
6 жасқа дейін
|
6 жастан бастап 7 жасқа дейін
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
1
|
Заттардың қасиеттерін бағдарлау
|
Біртекті заттарды бір белгісі бойынша (көлемі, пішіні) топтастыра біледі. Негізгі төрт түсті ажырата алады
|
Заттардың негізгі түстерін, пішінін, көлемін, сипатын ажыратады
|
Салыстыру (қатар қою, тіркеу) тәсілімен заттарға тән айырмашы-лықтарды таниды және атайды
|
Заттарға тән ерекшеліктерді және белгілерді иісі, дәмі, дыбысы негізінде қабылдайды, атай біледі
|
Танымдық әрекет ретінде заттардың қасиеттері мен белгілерін қарастыра алады
|
Адам өміріндегі маңызына және қолданылуына байланысты заттарды даярлау үшін пайдаланылатын материалдардың қасиеттері мен алуан түрлілігі туралы білімді меңгерген
|
2
|
Қоршаған әлемді танып білу
|
Өзі, отбасы туралы білімге ие. Айналасындағы жануарларды, өсімдіктерді және заттарды таниды
|
Адамдарға, олардың әрекетіне ерекше қызығушылық танытады
|
Табиғаттағы және ауа райындағы қарапайым өзгерістерді байқайды және атайды.Бағдаршам белгілерінің мәнін түсінеді және атайды
|
Тірі және өлі табиғат пен қоғамдық өмірдегі қарапайым себеп-салдарлық байланыстарды түсінеді
|
Танымдық міндеттерді шынайы-көрнекі және көрнекі-үлгі тұрғысында шеше алады, жүйелей және топтастыра алады. Ұқсастықтары мен айырмашылық-тарын табуға қабілетті.
|
Қоршаған ортадағы табиғат объектілерінің сипаты мен айтарлықтай белгілерін айқындау негізінде түсініктерін қорыта біледі
|
3
|
Құрылым-дау дағдылары
|
Ересектердің көмегімен қарапайым құрылыс құрай алады
|
Ересектердің көрсетуімен қарапайым құрылыстарды қайталап жасайды (үстіне, жанына, астына қоя алады)
|
Құрылыс материалда-рын әртүрлі тәсілдермен орната алады. Оның негізгі бөлшектерін біледі және атайды
|
Құрылыс материалдарын өз бетінше таңдайды, құрылысты әдемі орындауға тырысады
|
Құрастырудың бірнеше және қарапайым жинақтау тәсілдерін меңгерген.Түрлі нәтиже алу үшін бір және бірнеше тәсілдер қолданады.
|
Жапсыру және сурет салу түрінде геометриялық пішіндерден шынайы және абстракциялық объектілердің қарапайым модельдерін жасай алады
|
4
|
Экология-лық мәдениет негіздері
|
Тіршілік иелерін, өсімдіктерді ажырата алады, оларға қызығушылық танытады
|
Жануарлар әлеміне мейірімділік танытады және ұқыпты қарым-қатынас жасайды
|
Ересектердің көмегімен өсімдіктерді күтіп баптау бойынша қарапайым еңбек дағдыларын орындай алады
|
Табиғатта өзін-өзі ұстаудың кейбір нормаларын меңгерген
|
Қоршаған әлемнің алуан түрлілігін түсінеді. Өсімдіктердің қасиеттері мен жануарлардың мекендейтін ортасын біледі
|
Ұсақ ерекше белгілері бойынша жануарлар мен өсімдіктерді ажырата біледі және атай алады. Табиғат бұрышындағы мекендеушілерді күтіп баптай алады. Өмірлік жаңа жағдайларда қауіпсіздікті сақтай алады
|
5
|
Қарапайым математикалық түсініктер
|
Ересектердің нұсқауларын түсінеді және айналасындағы кеңістіктен заттарды таба алады
|
Кеңістікте бағдарлаудың бастапқы дағдыларын меңгерген
|
Уақыт, кеңістік, туралы қарапайым түсініктерін көрсете алады
|
Уақыт туралы (тәулік бөліктері: таңертең, күн, түн; күндер: бүгін, кеше, ертең; жылдам, баяу) түсініктерге ие
|
Геометриялық пішіндердің құрылымдық сипаттамаларын, тура және кері реттегі сандық қатынасты біледі
|
Түрлі белгілері бойынша объектілерді жіктей алады; сөз арқылы кеңістіктік-уақыт қатынасын меңгерген; логикалық ойлау тәсілдеріне ие.
|
6
|
Ізденіс және экспери-менттік іс-әрекет
|
Әртүрлі пішіндегі (тесіктерге) ойықтарға сәйкес заттарды салуды біледі
|
Әртүрлі заттармен эксперимент жасай (ажырата, жалғай, құрастыра) алады
|
Таныс материалдар-мен өз бетінше эксперимент жасай алады
|
Мақсатты түрде жаңа материалдармен эксперимент, моделін жасай алады және заттар арасындағы жалпы белгілерді ажырата біледі
|
Қарапайым себеп-салдарлық байланыс орната алады, ретімен және нәтижелі эксперимент жасай алады
|
Нәтижеге жететін эксперимент әрекетіне мақсат қоя, нәтижеге жете біледі
|
7
|
Ақпаратпен жұмыс
|
|
Әртүрлі ақпарат көздеріне қызығушылық танытады
|
Ескі және жаңа ақпарат-тардың айырмашылы-ғын анықтайды
|
Жаңа ақпараттар алу қажеттігін түсінеді
|
Жаңа ақпаратты қалай ұсынуды, кімдер қызығушылық танытатынын біледі және түсінеді
|
Алған ақпаратқа талдау жасайды, оларды саналы түрде қолдана алады.
|
4-кесте
Шығармашылық дағдылар
Р/с№
|
Дағдылар тізбесі
|
1 жастан бастап 2 жасқа дейін
|
2 жастан бастап 3 жасқа дейін
|
3 жастан бастап 4 жасқа дейін
|
4 жастан бастап 5 жасқа дейін
|
5 жастан бастап 6 жасқа дейін
|
6 жастан бастап 7 жасқа дейін
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
1
|
Музыкалық іс-әрекет
|
Ән орындау барысында күрделі емес қимылдармен би әуеніне көңілді сипат бере алады
|
Музыкалық аспаптарды біледі, музыкалық фразалардың жоғары және төмен дыбысталуын ажыратады, ересектермен бірге ән айтуға ықылас танытады
|
Музыкалық шығарманың қарқынын ажыратады жоғары дыбыстарды ажыратады, әуеннің басы мен соңына назар аударады
|
Дауыс тембрін ажыратады, әнді созып айтады, сөздерді анық айтады; бидің, музыкалық ырғақтың қимылдарын орындайды
|
Балалар музыкалық аспаптарында ойнаудың қарапайым дағдыларына ие, музыкалық дыбыстың, ұзақтығының, тембрінің негізгі қасиеттерін ажыратады. Әнді суырып салып айту қабілетіне ие.
|
Музыкалық аспап сүйемелдейтін әуенді, регистр дыбысын ажырата алады. Балаларға арналған музыкалық аспапта ойнау барысында, ән айтқандай, билегенде минорлы және мажорлы дыбысталуды қабылдап, жаңғырта алады
|
2
|
Өнімді іс-әрекет
|
Қағаз бетін ашық дақтармен, жақпалармен толтырады, дөңгелек, жайпақ пішіндерді мүсіндейді
|
Мүсіндеу дағдыларын игерген (заттарды шұңқырлау, сәндеу). Қағаз бетіне тік және жатық, ирек сызықтар сыза алады.
|
Бейнелеу әрекетіне қажетті негізгі техникалық дағдылар мен іскерліктерді игерген
|
Бейнелеу өнерінің түрлері туралы ұғымдары бар (кескіндеме, мүсіндеу, халық өнері)
|
Бейненің сипатына тән бейнелеудің техникалық тәсілдері мен құралдарын өз бетінше таңдай алады
|
Түрлі техникалық құралдарды өз бетінше қолдана алады, жұмыстарды жаңа бөліктермен толықтырады және әсемдей алады
|
3
|
Қоршаған ортаны эстетикалық қабылдау
|
Бояудың ашық түстеріне назар аударады, оларға таң қалады, қуанады
|
Халықтық ойыншықтарды қарастыру кезінде эмоциялық қуаныш білдіреді, олардың ашықтығын, әдемілігін атап көрсетеді
|
Түрлі бейнелеу өнері түрлеріне қызығушылық танытады, материалдарды ұқыпты қолданады
|
Геометриялық пішіндер мен өсімдік элементтерін ырғақты орналастырады. Би сипатындағы музыканы эмоциялы түрде қабылдайды
|
Сәндік өнерге, дизайнға қызығушылық білдіреді, жұмыстың тәсілдерін таңдайды және дәлелдейді, жұмысқа материалдарды тиімді қолданады, табиғаттың әсемдігіне, киімге және бөлменің жинақылығына эмоциялы түрде мән береді.
|
Қарастырған заттары бояуының қанықтығы (фактурасы) туралы түсінігі бар.Өнердің басқа түрлерінің түпмәтінінде өнер туындыларына алғашқы талдау жасау дағдысына ие.
|
5-кесте
Достарыңызбен бөлісу: |
