Жарық шашырау теориясын боялмаған (жарықты сіңірмейтін) сфералық диэлектрлі, мөлшері түсетін жарық ұзындығынан анағұрлым кіші (d≤0,1λ немесе r≤0,05λ) бөлшектері бар жүйелер үшін лорд В.Рэлей (1871) жасады және Ішаш үшін мынадай теңдеу алынды:
(1)
Опалесценция және флуоресценция
Флуоресценцияны опалесценциядан ажыратудың екі әдісі бар.
Олардың айырмашылығының маңызды белгісіне опалесценция жарығының поляризацияланғандығы, ал флуоресценция жарығының поляризацияланбағандығы жатады.
ДЖ-лердегі жарықтың сіңірілуі. Зольдердің түсі 1760 ж. Ламберт, ал одан да бұрын Бугер өткен жарық қарқындылығының (Іөтк) өтетін орта қабатының қалыңдығына тәуелділігін мына формула арқылы тапты: Мұндағы k-сіңіру коэффициенті; І0-түсетін жарық интенсивтілігі. Бугер-Ламберт заңы бойынша, егер орта қабатының қалыңдығы арифметикалық прогрессия бойынша өссе, онда өткен жарықтың интенсивтілігі геометриялық прогрессия бойынша кемиді. ДЖ-лерді зерттеудің оптикалық әдістері
Коллоидтық ерітінділерді зерттеу үшін ең жиі қолданылатын оптикалық әдістерге :
- ультрамикроскопия,
- электрондық микроскоп,
- нефелометрия
- турбидиметрия жатады.
Ультрамикроскопия Ультрамикроскопия әдісі Зидентопф пен Зигмонди 1903 ж. ультрамикроскопты ойлап тапқаннан соң даму алды. Бөлшектердің мөлшерлерін анықтау үшін микроскоп окулярының көру өрісінде белгілі бір көлемді (V) бөліп алып, ондағы бөлшектер санын (n) есептейді және сандық концентрацияны (ν=n/V) табады. Егер массалық концентрация (С) және золь тығыздығы (ρ) белгілі болса, онда =C/ν·ρ формуласы арқылы бөлшектің орташа көлемін табуға болады. Егер бөлшек куб пішінді болса, онда оның қырының ұзындығы ; (8) болады. Ал егер бөлшек сфера тәрізді болса, онда оның орташа радиусын табуға болады: (9) Қазіргі кезде күрделі автоматтандырылған құралдар жасалды. Олардың біріне Б.В.Дерягин мен Г.Я.Власенко жасаған ағынды ультрамикроскоп жатады.
Достарыңызбен бөлісу: |
