Э. М. Мурзаев былай деп жазған: Қазіргі әлемді географиялық атауларсыз елестету мүмкін емес. Пошта, телеграф, темір жолдар өз қызметтерін тоқтатады, үшақ- тар әуежайда, кемелер аты жоқ кеме токтайтын жерлерде түры
Маңызды мәселелер мен сурақпіар, тапсырмалар
жүктеу/скачать 0,76 Mb.
|
treatise53019
- Бұл бет үшін навигация:
- Тіл жүйесіндегі жалқы есімдер
| Маңызды мәселелер мен сурақпіар, тапсырмалар:
Ономастикалык метатілдің бар екендігін айтуга бола ма? Дәлелдеңіз. Ономастиканың терминологиялық аппаратының жүйелігі немен анықталады? Ұлттық ономастикалык терминологияның қалыпта- суы мүмкін бе? Дәлелдеңіз. Ономастикалык терминология жасауда грек-латын терминдерінің рөлі қандай? Ономастикалык сөздіктер жасаудың болашағын анықгаңыз. Ономастикалык тәжірибеде ономастикалык терминология сөздіктерінің қандай типтері бар? Ономастикалык терминдер сөздіктерінің жасалу та- рихы кандай? Ономастикалык терминдерді қолдана отырып, ономастикалык терминологиядағы гипер-гипонимдік каты- насты анықтаңыз. Н.В. Подольскаяның сөздігі бойынша ономастикалык терминологияның жүйелілігін дәлелдеңіз. Кез келген ономастикалык терминология сөздігін талдаңыз. Бірнеше ономастикалык терминдердің сөзмақаласын жасаңыз. 110
Тіл жүйесіндегі жалқы есімдер Атау - сөз, сондыктан сөз ретінде тілдің зандылықтарына бағынады, яғни тіл білімінің нысанасы болып зерттелуін кажет етеді... Дегенмен жалқы есімдердің тілдегі жалпы тілдік заң- дылыктары ерекше болып келеді және тілде жоқ өзіндік заң- дылықтары туындайтын ерекше бір жүйені қүрайды” [В.А. Никонов, 1974, 6]. Қазіргі ономастикада шығу тегі, жасалуы бойынша эр тектес болып келетін күнды әрі бай жалқы есім қоры жиналған. Жалқы есім ерекшелігі барлық тілдік деңгейде байқалады. Жалқы есімдердің жалпы есімдерден айырмашы- лығы А.А. Белецкийдің (1972), А.В. Суперанскаяның (1973), В.А. Никоновтың (1974), Ю.А. Карпенконың (1975), Т. Жанүзақовтың (1965, 1982), В.Н. Попованың (1966, 1897), Е.А. Керімбаевтің (1995), В.Д. Бондалетовгың (1983) т.б. еңбектерінде көрсетілген жэне жалкы есім мен жалпы есімнің ара қатысын түсіндіруге тырысқан. Дегенмен барлық зерттеушілер жалқы есім тілдік бірліктер арасында ерекшелігін мойындағанмен, олардын тілде ерекше орын алатыны себебін түсіндіретін біртүтас пікір жоқ. В.Д. Бондалетовгың ай гуы бойынша, “жалқы есімдердің карама-қарсы концепциялары бір жақты зергтеуден қалыптасқан. Жалқы есімдердің сөйленістегі қолданысына толық көңіл бөлінбегендікген кейбір зерттеушілер үшін жалқы есім тек танымдық белгі болып табылса тілдік дәрежесіне, яғни коммуникативтік - белгі жүйесі ретінде жалқы есімдердің тілдегі алатын орны мен мағынасына көңіл бөлмеуден екіншілер үшін жалқы есімдер артық семангикалы (барлық энциклоиедиялық ақпарат немесе аталушылар туралы толық “өзіндік” мәлімет беретін) сөз ретінде танылады [1983, 23-24]. Ең алдымен жалқы есімдердің жалпы есімдерден айыр- машылықтарын және қандай себептен олар тілде ерекше сөздер болып табылатынын анықтау керск. Бүл ерекшеліктерді төмендегі кесте аркылы көрсетелік:
жүктеу/скачать 0,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||