Лекцияның мәтіні: Кез-келген денгейдегі экономикалыќ ж‰йеніњ тиімді ќызметін ќамтамасыз етуге ±йымдыќ факторлар барѓан сайын зор мањыз алып келеді,µйткені ойдаѓыдай басќару ‰шін іс ж‰зінде ±йымдастыра білу ќажет.
Басќарудыњ ±йымдыќ-єкімшілік єдістері дегеніміз - µндіріс процесінде ќызметкерлер арасында ќалыптасатын ±йымдыќ ќатынастарѓа тікелей басќарушылыќ ыќпал жасау тєсілдері мен жолдары ќ±ралдарыныњ жиынтыѓы болып табылады. ¦йымдыќ –єкімшілік ыќпал ‰ш баѓыт бойынша жасалады.
Басќарылатын ж‰йе элементтерініњ арасындаѓы ,яѓни техника,технология жєне µндіріс пен ењбекті ±йымдастыру,ењбек заттары , ењбек ќ±ралдары мен ж±мыс к‰ші арасындаѓы,сондай-аќ бірт±тас µндіріс жєне ењбек процесінде єрт‰рлі функциялар атќаратын ќызметкерлердіњ ењбектегі іс-ќимылдар арасындаѓы байланыстар мен араќатынастарды реттеу ‰шін.
Басќарушы ж‰йе ішіндегі байланыстар,айтќанда:бµлу ±йымдыќ-єкімшілік ыќпалѓа ±шырайды.
¦йымдыќ –єкімшілік ыќпал жасаудыњ обьектісі – басќаратын жєне басќарылатын кіші ж‰йелер арасындаѓы µзара іс-ќимыл формалары болып табылады.
Басќару тек ѓылым ѓана емес,сонымен ќатар,оны µнер деп ±ѓынѓан кезде ѓана наѓыз ±йымдастырушылыќ ќызмет осы µнерді ќолдану саласы болып табылады.
Ќоѓамдыќ µндіріс тиімділігініњ ѓымыми техникалыќ прогрестіњ даму жєне басќару ж‰йесініњ жетілдіру ќарќынына байланысты екені мєлім, ал онда оныњ ±йымдыќ ќ±рылымы ж‰йені реттеуші ролін атќарады.
Басќарудыњ ±йымдыќ-єкімшілік єдістерініњ ерекшеліктері:
Ыќпал етудіњ тура сипаты єдетте тікелей жасалады;
Бµлу ыќпалы єдетте актімен рєсімделеді;
¦йымдыќ-єкімшілік єдістер б‰кіл басќару єдістері ж‰йесін пайдаланудыњ негізі болып табылады.
Кез-келген экономикалыќ ж‰йеде оѓан ж‰йе ретінде тєн болатын зањдар мен зањдылыќтарды ќолдау ‰шін ±йымдыќ єдістер жолымен:
кєсіпорынныњ кіші ж‰йелерін(сан жєне сапа жаѓынан)олардыњ µзара сєйкес келуі маќсатымен;
олардыњ бірігуімен µзара іс-ќимылыныњ ±тымды формалары мен єдістерін енгізуді;жалпы басќару ж‰йесін ара т±ра жетілдіріп отыруды аныќтау ќажет.
Б±л єдістер µз дамуына ±йымдыќ шешімдер єзірлеу; ќажетті ресурстарды,орындалу мерзімін жєне жауапты адамдарды, істіњ орындалуын белгілеп баќылау жолымен оњтайлы жаѓдайлар жасау маќсатында ж‰йеніњ ќызметкерлері мен барлыќ бµліктерініњ к‰ш жігерін ‰йлестіріп отыруѓа м‰мкіндік береді,ал олардан кейін єдетте жањадан ±йымдыќ-єкімшілік іс-ќимыл жасалады.
