Диагностикалық кезең-бұл баланың сөйлеуін тексерудің нақты процедурасы. Бұл ретте логопед пен баланың өзара іс-қимылы мынадай тұстарды анықтауға бағытталған:
зерттеу кезінде қандай тілдік құралдар қалыптасқан;
зерттеу кезінде қандай тілдік құралдар қалыптаспаған;
тілдік құралдардың қалыптаспау сипаты.
Диагностикалық кезеңде қолданылатын әдістер:
педагогикалық эксперимент;
баламен әңгімелесу;
баланы бақылау;
ойын.
Балалардың сөйлеуін тілін тексеруге:
Балалардың сөйлеуін тілін тексеруге:
Байланыстырып сөйлеуі (сөйлеу және тыңдау сияқты іс-әрекеттің қалыптасу деңгейі, сондай-ақ осы процестерді қамтамасыз ететін тілдік құралдардың қалыптасу деңгейі);
Сөздік қоры (пассивті және белсенді сөздікті зерттеу);
Сөйлеудің грамматикалық құрылымы (ауызша сөйлеу грамматикасын игеруі);
Диагностикалық кезең баламен байланыс орнатудан басталады. Диагностикалық кезеңді баланың проблемаларын нақты көре алатындай етіп, ата-аналардың қатысуымен өткізген жөн.
Аналитикалық кезең
Аналитикалық кезеңнің міндеті-алынған мәліметтерді саралау және сөйлеу картасын толтыру, ол логопедтің міндетті есеп құжаты болып табылады.
Сөйлеу картасында сөйлеудің белгілі бір жағының жай-күйі туралы жалпыланған тұжырымдар ұсынылады, патологиялық көріністердің механизмдері ашылады және маманның тұжырымдарына иллюстрация ретінде балалар жауаптарының мысалдары келтіріледі. Сөйлеу картасында, әдетте, келесі бөлімдер ұсынылған: паспорт бөлімі; анамнестикалық деректер; баланың физикалық және байланыстырып сөйлеуге, лексико- грамматикалық құрылымға, дыбысты айтуға және фонемалық қабылдауға, сөздің буындық құрылымына, оқуға және жазуға арналған бөлім; логопед қорытындысын жазуға арналған арнайы орын болады.
Сөйлеу картасының формасы «Логопедтің қорытындысы"бөлімімен аяқталады. Қорытындыда ақау құрылымы міндетті түрде көрсетіледі, яғни. баланың тілдік және сөйлеу жүйелерінің қандай жақтары қалыптаспағандығы, бұдан әрі бастапқы немесе қайталама бұзылулар сөйлеу ақаулары болып табылатындығы және — мүмкін болған жағдайда — сөйлеу жеткіліксіздігінің клиникалық негізі (медициналық диагноз) анықталатындығы көрсетіледі.
Болжамдық кезең
Болжамдық кезең-бұл логопедиялық зерттеу жүйесіндегі өте маңызды буын, өйткені қолда бар фактілерді қарастыру негізінде маман баланың одан әрі дамуының болжамын анықтайды, онымен түзету жұмыстарының негізгі бағыттарын анықтайды, оның жеке білім беру және түзету бағыты туралы мәселе шешіледі.
Ата — аналарды хабардар ету- бала қатысуынсыз ата-аналармен әңгіме түрінде өткізіледі. Қорытынды, түзету жұмыстарының бағыттары және оның ұйымдастырушылық нысандары ата-аналарға жеткізіліп, олармен талқылануы керек. Ұйымдастырушылық форманы таңдау бұзылыс сипатына, оның ауырлығына, баланың психосоматикалық жағдайына, сондай-ақ әлеуметтік жағдайларға байланысты: отбасылық тәрбиенің ерекшеліктері, ата-аналардың мүмкіндіктері, аймақтағы тиісті мамандардың қол жетімді қашықтықта болуы. Әңгіме конструктивті бағытта құрылуы керек. Ата-аналардың педагогикалық және психологиялық дайындығы жоқ, сондықтан барлық ұсыныстарды есте сақтау қиын. Олар логопед қорытындысын мұқият оқып, кез-келген сұрақтар қоя алады. Логопед тексеру кезінде алынған бала туралы барлық ақпаратты хабарлауы керек. Баланы одан әрі оқыту, түзету көмегін ұйымдастыру формасын анықтау туралы мәселе ата-аналармен бірге шешіледі, бірақ сонымен бірге логопед өзінің ұсыныстарында белгілі бір табандылық таныта алады.Әңгіме соңында қайта тексеру қажеттілігі және олардың кезеңділігі туралы мәселе шешіледі
