Ұлы неміс философы И.Кант (1774 – 1804) “ақыл-ойға” табынған. Болмыстың адамгершілік “моральдық” жағына ерекше мән бере отырып, ол мәдениетті адамды айуандардан айыруға мүмкіндік беретін құдайдың адамға берген ерекше қабілеті деп қарастырып, адам бойындағы қайырымдылық пен ізгілік қаситтерді бірінші орынға қойды.
Эдуард Б. Тейлор (1832 – 1917 ) мәдениетті үздіксіз даму үстіндегі процесс деп қарастырды.
Эдуард Б. Тейлор (1832 – 1917 ) мәдениетті үздіксіз даму үстіндегі процесс деп қарастырды.
Фридрих В. Шеллинг (1775 – 1854) мәдениетті эстетика тұрғыдан ұғынып-меңгеруді басты орынға қойып, мәдениеттің басты мазмұны: адамдардың көркемдік қызметі деп жариялады.
Еуропада кеңінен тараған мәдениет жөніндегі ұғым діни сипатта болды және ол мынадай қағидаларға келіп тірелді: а) мәдениетті – ақыл-ойдың не табиғи сезімнің көмегі арқылы түсіну (энциклопедистер); мәдениетті – ішкі адамгершілік заңдарының көмегімен тану (И.Кант); мәдениетті эстетикалық, көркемдік шығармашылық қызмет арқылы білу (Ф.В.Шеллинг); ең сонында мәдениеттің адамзаттың тегіне қатыстылығы және оның абсолюттік идея мен дүниежүзілік рухты жүзге асырудың құралына айналғандығы (Г.Ф.В.Гегель; б) адамзат мәдениеті үздіксіз дамып-өркендей отырып эволюция мен прогрестің жалпы заңдарына сөзсіз бағынады.
