2.6.1 Жҥйке жасушалары Жүйке жасушалары – нейрондар немесе нейроциттер жүйке
ұлпасының морфологиялық және функционалдық бірлігі.
Нейрон денесінде
протоплазма, ядро, басқа жасушаларға да тән оргоноидтар және тек нейронда
кездесетін тигроидты заттар болады. Тигроидты заттардың әрбіреуі түйіршікке
ұқсайды. Ядролық бояулармен боялғанда олар нейрон протоплазмасында қара
дақтар тәрізді болып кӛрініс береді.
Орталық жүйке жүйесі мен гангиялар
нейрондардан тұрады. Мысалы, адам миында 10
10
-не жуық жүйке
жасушалары болады, бұл жасушалардың әрқайсысы 10
3
-10
4
дейін
байланыстар құрайды. Осы байланыстан пайда болған ӛткізуші жолдардың
жалпы ұзындығы 300-400 мың шақырымды құрайды. Нейрондарда
белоктардың алмасуы жедел жүреді. Мысалы, сүтқоректілердің миында 14
тәулік сайын белоктардың бәрі жаңарып отырады. Бір жасушада орта
есеппен 15 000 белок молекулалары 1 секундта синтезделеді.
Нейрондар ӛзінің пішіні мен кӛлемі жағынан әртүрлі болып келеді.
Мӛлшері 4-130 мкм дейін ауытқиды Нейронның денесі және ӛсінділері бар,
денесін
