Образдың объективті-танымдық және субъективті-шығармашылық аспектілері қарастырылады
жүктеу/скачать 476,25 Kb. Pdf көрінісі
|
| Қорытынды
Көркем образ – көп қырлы және күр делі философиялық мәнге ие әдеби-эсте ти калық категория. Оның өте кең мағынада қолданы- латынын философиялық, психология лық, эсте- тикалық тұрғыдан қарағанда ғана ұғына түсеміз. Образды философиялық ұғымдағы образ, психологиялық ұғымдағы образ, эстетикалық (өнердегі) образ деп те жіктеп айту орын алады (Р. Нұрғалиев). Көркем образдың поэтикалық әлемін қарастыру нәтижесінде, образға мынадай қасиеттер тән екендігін айқындадық: – нақтылық (заттық) пен бейзаттық; – образдылық, метафоралылық; – символдық, шарттылық, абстрактылық; – типтілік пен даралау; – эмоционалды-экспрессивтілік; – тұтастық (ой мен сезім бірлігі); – жалпылық пен жалқылық (қайталанбау- шылық); – көпмағыналылық, аяқталмағандық; – ассоциативтік т.б. Осындай көптеген қасиеттерге ие көркем об - разды объективті-танымдық және субъективті- шығармашылық аспектілер тұрғысынан айқын- дай келе, оны – жан-жақты жетілген әмбебап әдеби-эстетикалық категория деген тұжырымға келдік. Сондай-ақ көркем образ феноменін зерт - теуде көптеген ғылыми аспектілер аясында қарас тыру керектігін де сөз еттік. Объективті бол мыс тағы кез-келген құбылыстар мен жанды- жансыз заттардың, деректі не дерексіз ұғымдар- дың бәрі де образ бола алатынын ескерсек, алда- ғы уақытта да осы аса мәнді әдеби категория әдебиеттанудың зерттеу пәні бола беретіні анық. Әдебиеттер David Matsumoto. Cambridge Dictionary of Psychology. Cambridge University Press, 2009 Elena Ciprianová, Zuzana Kováčová. Figurative ‘eye’ expressions in the conceptualization of emotions and personality traits in Slovak. Jezikoslovlie 19.1 (2018): 5-38 Әдебиеттану. Терминдер сөздігі / Ахметов З., Шаңбаев Т. – Алматы: «Ана тілі», 1998. – 384 б. Тимофеев Л.И. Основы теории литературы. – М.: Просвещение, 1971. – 457 с. Хализев, В. Е. Теория литературы. – М.: Высш. шк., 1999. – 398 с. Джуанышбеков Н.О., Темирболат А.Б. Теория литературы: Учебное пособие. – Алматы, 2009. – 284 с. Goethe J.W. «The Sorrows of Young Werther,» 1774. Байтұрсынов А. Алты томдық шығармалар жинағы. – Алматы: «Ел-шежіре», – 2013. Т.1. – 384 б. Байтұрсынов А. Шығармалары: Өлеңдер, аудармалар, зерттеулер. – Алматы: Жазушы,1989. – 320 б. Қабдолов З. Сөз өнері. – Алматы: Қазақ университеті, 1992. – 352 бет. Нұрғалиев Р. Сөз өнерінің эстетикасы. Жеті томдық шығармалар жинағы. Т.2. – Астана: Фолиант, 2005. - 470 б. Vico J. «The Foundations of a New Science on the General Nature of Nations» (изд.1725, 1730, 1744) Freud Sigm. Die Traumdeutung. – Deuticke Verlag, 1900. Erich Fromm. The Forgotten Language: An Introduction to the Understanding of Dreams, Fairy Tales, and Myths (1951). – М.: АСТ, Астрель, 2010. – 320 с. Мәуленов А. Фольклор және түркі халықтары әдебиетіндегі мифология. – Алматы: «Қазығұрт» баспасы, 2015. – 504 б. Юнг К. Г. Архетип и символ. – М.: Ренессанс, 1991. – 304 с. |