Электромагнитті реле
—
бұл екілік басқару белгілерінің
әрекетімен түйісетін немесе түйіспейтін электр тізбектері,
электромеханикалық құрылғылар.
Реле якорьмен және байланыс тобымен электромагниттен тұрады,
онда бір немесе бірнеше байланыс жұптары кіреді. Якорь, ауыса отыра,
реле жүктемесінің тізбегін коммутациялай отыра, байланысқа әсер
етеді.
161
° -
Д с
6.19-
сурет. Реле
6.20-
сурет. Электромагнитті
басқару схемасы
Реле айналымына берілетін басқару белгісінің маңызды
қуаттылығы кезінде, ол жүктеме тізбесінде маңызды қуаттылығын
басқаруға қабілетті. Осылайша, электромагнмитті релені күшейткіш
элемент ретінде қарастыруы мүмкін, сонымен қатар, жүздеген мың рет
күш коэффициентімен қарастырылады.
Реленің ассортименті өте кең. Олар тұрақты және ауыспалы тоқ
болуы мүмкін, онда барлығы екі байланыс немесе бірнеше ондаған
байланыс болады (6.19-сурет).
Электромагниттер және реле, ережеге сай, негізгі режимде жұмыс
істейтін транзисторлардың көмегімен басқарылады (6.20-сурет).
Электромагниттің айналымы
L
транзисторлардың коллекторлық
тізбегі кіреді
VT.
Транзистор базасында электромагнит айналымы
бойынша тікбұрышты ашылатын импульстарды берген кезде реленің
іске асыруын қамтамасыз ететін максималды тоғы ағады. Транзистор
жабылған кезде айналымдағы тоқ нөлге дейін бірден түседі. Бұл
өздігінен, тоқтың түсуіне кедергі келтіретін және қауіпті мәндерге
дейін коллекторда кернеуді ұлғайтатын маңызды ЭДС пайда болады.
Электромагниттің айналымы істен шыққан кезде шығыстағы
транзисторларды қорғау мақсатымен диодпен немесе стабилитронмен
VD
тұрақтандыру кернеуімен шунттейді, тоқ көзін есептегенде
коллектолрға қолжетімді кернеуден аспайды. Осындай жағдайда, өздік
индукциясы ЭДС, разряд тоғының кетуін қамтамасыз ете отыра және
транзисторлар коллекторларға кернеу шамасын шектей отыра,
стабилитрон арқылы «жүктеледі».
|