Реферат пән атауы: «Қазақ әдебиетінің тарихы (1960-2000)» Тақырыбы: «Б. Момышұлының өмірі, шығармашылығы»
жүктеу/скачать 102,67 Kb.
|
Айсәле сро 1960-2000
- Бұл бет үшін навигация:
- Сіз соғыста не үшін жауды қонақ еттіңіз
- Адам қателеспес үшін не істеу керек
- Нақыл сөздеріне тоқталсам
| Кімге қарыздарсыз?
– Қазір көшеде жұпыны киінген мүгедек жанды, балдаққа сүйенген ақсақал азаматты немесе білегіне қара протез жалғаған шолақ қол адамды көрсем, соларға қаншама қарыздар екенімді ойлап, басымды изеп, иіліп өтемін. Өйткені, соғыстан менің он екі мүшем аман болғанымен, мен үшін басқалар жараланды. Мен аман келгеніммен, мен үшін өзгелер опат болды. Ал мен де өзгелер үшін қан төктім, солар үшін жараландым. Адамдар бір-біріне өзара қарыздарлығын әрқашан да ойлай жүрулері керек. Әсіресе, Отан соғысы ардагерлерінің еңбегін ерекше бағалай білуі қажет. – Сіз соғыста не үшін жауды қонақ еттіңіз? – Олар бізге көп қорлық көрсетті. Бірақ біз тұтқындарды қорламадық. «таспен атқанды аспен ат» деген. Мен немістің жиырма жеті генералының алдына халқымыздың ақ дастарқанын жайып, қонақасы бердім. Енді елімізге тиіссеңдер дәм ұрсын! – дедім. – Найн, найн! – деп олар бастарын шайқап, көздерін жыпылықтатты. Арий қанды зиялы генералдар алдарындағы асты аш қасқырдай түтіп, жеп жатты. – Адам қателеспес үшін не істеу керек? – Үлкен өзендерде пароход жүзіп келе жатқанда арнаулы адам судың тереңдігін үнемі өлшеп отырады. Өйтпесе, пароход қайырлап, бөгеліп қалады. Немесе оның винтіне зақым келіп, істен шығады. Алған жүгін тиісті жеріне уақытында жеткізе алмайды. Адам да пароход сияқты. Ол да өзінің алдын үнемі оймен өлшеп отыруы керек. Ойланбаған орға жығылады, опық жейді. Оған өзіңнің өр көкіректігің, өзімшілдігің ғана кінәлі. Бұл сенің ақылсыздығыңнан істелетін іс емес. Ақыл да ойлағанды ұнатады. Ойланып-толғанған адамға ғана ақыл дұрыс жол көрсетеді. Нақыл сөздеріне тоқталсам 1. Өз ұлтын сыйламау, оны мақтаныш етпеу – сатқындықтың белгісі. 2. Ел дегенде еміреніп, жұрт дегенде жүгініп қызмет еткін! 3. Отан үшін отқа түс – күймейсің. 4. Опасызда Отан жоқ. 5. Елсіз ер болмайды, жұртсыз жігіт болмайды. 6. Өтіріктің балын жалап тірі жүргенше, шындықтың уын ішіп өлген артық! 7. Ерлік – табиғат сыйы емес, саналы әскери тәрбиенің жемісі, Отан алдындағы қасиетті парызыңды орындау үшін адамзаттың ең асыл сезімімен жігерленіп, өзіңді саналы түрде қауіп-қатерге бас тігуге мәжбүр етудің нәтижесі. 8. Адамды бұзатын не? Тағы да сол – атақ, ақша, арақ. Осы үшеуі. Төртіншісі әйел демеймін. Алғашқы үшеуінің буына бөртіп, әйелдерді біз – еркектер бұзамыз. 9. Ана үшін аянба – ант ұрады. Бала үшін аянба – бетің күйеді. Ел үшін аянба – ерлігіңе сын, Жұрт үшін аянба – жігіттігіңе сын. 10. Қайратты әдісіңе жолдас ет, Әдісіңе ақылыңды жолдас ет. 11. Қырағының өзі де, көзі де батыр. 12. Ел дегенде езіліп, жұрт дегенде жұмылып қызмет ет. 13. Жерге тер төгіп, халыққа қан төгіп қызмет ет. 14. Сабырлық алдында дұшпан сасады, Сабырсыздан береке қашады. 15. Сын – ерді шыңдайды, Қорқақты қинайды. 16. Ежелден ел тілегі – ер тілегі, Адал ұл ер боп туса – ел тірегі. 17. Қорқақ қаққа шөгіп өледі. 18. Көп тұрған су сасиды, Ойламаған ми сасиды. 19. Тексізден тезек артық, Арсыздан айуан артық. 20. Арпалысып жүріп алған абырой – өмірдің ең шырын рақаты. 21. Өмір үшін өлгенше күрес. 22. Батылдық – есеппен қимылдауды тәуекелмен ұштастыру. Тәуекел есеппен ақталады. 23. Бақаның бағынан сұңқардың соры артық. 24. Жанымда жатыр деп ойлап, Қатынның тілін алмағын. Бауырым екен деп ойлап Жақынның тілін алмағын. Әділдікке құл болып Кең толғанып, көп ойлап, Ақылыңмен билік ет, Түсініп, сезін тармағын. 25. жүктеу/скачать 102,67 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|