2-САБАҚ.
Грамматикалық тақырып: Төл сөз бен автор сөзі
Лексикалық тақырып: Ғылым мен ғаламның қызықты жаңалықтары
Төл сөз және автор сөзі
Сөйлеуші өз сөзінің ішінде біреудің айтқан сөзін ешбір өзгертпей, сол айтылған күйінде берсе, оны төл сөз деп атайды. Мысалы, Ғұлама өз сөзінде: «Өмір - қысқа, өнер - мәңгі», - дейді.
Төл сөзбен байланысты айтылған сөйлеушінің өз сөзін автор сөзі дейміз.
Төл сөзі тырнақшаның ішінде беріледі, және үтір мен сызықша қолданылады.
Жаттығу 1. Көп нүктелердің орнына тиісті тыныс белгілерін қойыңыз. Вставьте вместо точек нужные знаки препинания.
" " : , -
Анропологтар Алтын адам – ежелгі сақтардың типіне жататын 17 – 18 жасар жауынгер деп көрсетеді. Скифтер парсыларша «саға» деп аталған. Оқырман Өнертанушы Сауытбек Абдрахмановтың кітабы бар ма? деп сұрады. Тарихшы ғалымдар Сақтар - бұлар Орта және Орталық Азиядағы мал өсіруші ежелгі тайпалар дейді. Өнертанушы ғалым Алтын адам монументі - Қазақстан тәуелсіздігінің киелі рәміздерінің бірі деп бағалады.
Жаттығу 2. Бағаналардағы сөздер мен сөз тіркестерін өзара мағыналық сәйкестікте бағытша сызықтармен қосыңыз. По смысловому соответствию соедините стрелками слов и словосочетании в столбиках.
Ескерткіш үлкен жетістік
өнертанушы бірден
қас сақ атайды
елеулі табыс белгілі
дейді нағыз сақ
ә дегеннен-ақ жәдігер
әйгілі өнерді зерттеуші
Грамматикалық тест тапсырмалары
1. Көп нүктелердің орнына тиісті сөзді белгілеңіз: Скифтер парсыларша «саға» ..... аталған.
А) дейді
Ә) деп
Б) деген
В) атайды
Г) туралы
2. Сөйлемде жетіспейтін тыныс белгіні көрсетіңіз. Ол «Көксерек» фильмі - қазіргі қазақ киносының елеулі табысы», - дейді.
А) " "
Ә) ,
Б) :
В) -
Г) •
3. Сөйлемде жетіспейтін тыныс белгіні көрсетіңіз. Кітаптың Әлемге әйгілі деген тараулары бар.
А) -
Ә) :
Б) ,
В) " "
Г) •
4. Сөйлемде жетіспейтін тыныс белгіні көрсетіңіз. Анропологтардың анықтауынша ол – ежелгі сақтардың типіне жататын 17 – 18 жасар жауынгер.
А) " "
Ә) :
Б) ,
В) -
Г) •
5. Сөйлемде жетіспейтін тыныс белгіні көрсетіңіз. Ол: «Өнертанушы ғалымның зерттеулерімен таныспын", дейді.
А) " "
Ә) :
Б) ,
В) -
Г) •
6. Сөйлемде жетіспейтін тыныс белгіні көрсетіңіз. Болжам бойынша, сақтар – қазіргі қазақтардың бабалары.
А) " "
Ә) -
Б) ,
В) :
Г) •
7. Көп нүктелердің орнына тиісті тіркесті белгілеңіз: Скифтерді парсылар «саға» .....
А) деп атамайды
Ә) деп жүр
Б) деп атаған
В) десе
Г) бойынша
Достарыңызбен бөлісу: |
