Тақырып Экономикалық теория пәні және зерттеу әдістері. Экономикалық теорияның қоғам дамуындағы орны мен рөлі



бет2/4
Дата19.04.2024
өлшемі0,65 Mb.
#201039
1   2   3   4
Байланысты:
file-4907

Экономикалық теория бөлімдері


микроэкономика
макроэкономика
мезаэкономика

Экономика ғылымының қалыптасуына үлестерін қосқан мектептер:


Классикалық саяси экономия
жаңа дамып келе жатқан капиталистік өндірістік қатынастарды дәріптеуші, өндіріс капиталының мүддесін қорғайтын экономикалық ой-пікірдің прогрессивті сатысы болды. Классикалық саяси экономияның басты табысы- олар еңбек- құн теориясының негізін қалады.
көрнекті өкілдері У. Петти, А. Смит, Д. Рикардо, С. Сисмонди
физиократтар
грекше «физио»-табиғат, ал «кратос»- билік дегенді білдіреді
Мектептің негізін қалаушы Ф. Кенэ, А. Тюрго және т.б.
меркантилизм мектебі
Ол итальян сөзінен аударғанда саудагер, көпес ұғымын білдіреді
Негізгі өкілдері Виьям Стаффорд (1554-1612ж.ж.) және Томас Мен (1571-1641 ж.ж.)
Неоклассикалық мектеп
Ол өндіріс шығындары, сұраныс пен ұсыныс, шекті пайдалылық және шекті өнімділік теориясын біріктіруге тырысты.
негізін қалаушы ағылшын экономисі - А. Маршалл (1842- 1924)
маржинализм
французша «marginal»- шекті
Оның ортаға салған мәселесі - шаруашылық қатынастарға тартылған жеке адамның іс-әрекетін субъективті-психологиялық тұрғыдан экономикалық талдау.
мектептің өкілдері - К. Менгер, Э. Бем-Баверк, В. Визер.
маркстік саяси экономия (19 ғасыр екінші жартысы)
Еңбек - құн теориясын маркстік саяси экономия ілгері дамытып, қосымша құн туралы ілімді жан-жақты талдады.
Маркстік теория бойынша пролетариат барлық еңбекші қауымды капиталистік қанаудан азат етіп, қоғамдасқан социалистік өндіріс орнатуы тиіс.

2 Негізгі экономикалық ұғымдар: қажеттілік, экономикалық игілік, экономикалық ресурстар, өндіріс факторлары, ресурстардың шектеулігі, альтернативті шығындар, өндіріс мүмкіншіліктерінің шегі

  • А.Маслоу бойынша барлық қажеттіліктердің иреархиясы

Барлық экономикалық ресурстар немесе өндіріс факторлары (жер, еңбек, капитал, кәсіпкерлік қабілеттілік) бір құрамнан тұрады: олар сирек кездеседі немесе шекетеулі санда болып табылады. Планетамыздағы барлық экономикалық ресурстар шектеулі мөлшерде. Мысалы, жер өте көп, бірақ жыртуға жарамды жерлер шектеулі мөлшерде ғана бар. Жердің көптеген көлемін тау сілемі, орман, тундра, құм масивтері – бос дала және т.б. алуда. Бұрындары қуатты пайдалы қазба болған жерлер – оларды алудың нәтижесінде тозады. Ресурс шектеулігі барлық экономикалық жүйелерге тән. Барлығының қажеттілігін қанағаттандыру мүмкін емес, әрбір адам, мемлекет немесе фирма тандау жасауы керек. Экономистер мұндай жағдайды альтернативтік құн арқылы сипаттайды. Альтернативтік құн – ол баға, басқа затпен өлшенеді, сонымен қатар айырбасталады.

  • Барлық экономикалық ресурстар немесе өндіріс факторлары (жер, еңбек, капитал, кәсіпкерлік қабілеттілік) бір құрамнан тұрады: олар сирек кездеседі немесе шекетеулі санда болып табылады. Планетамыздағы барлық экономикалық ресурстар шектеулі мөлшерде. Мысалы, жер өте көп, бірақ жыртуға жарамды жерлер шектеулі мөлшерде ғана бар. Жердің көптеген көлемін тау сілемі, орман, тундра, құм масивтері – бос дала және т.б. алуда. Бұрындары қуатты пайдалы қазба болған жерлер – оларды алудың нәтижесінде тозады. Ресурс шектеулігі барлық экономикалық жүйелерге тән. Барлығының қажеттілігін қанағаттандыру мүмкін емес, әрбір адам, мемлекет немесе фирма тандау жасауы керек. Экономистер мұндай жағдайды альтернативтік құн арқылы сипаттайды. Альтернативтік құн – ол баға, басқа затпен өлшенеді, сонымен қатар айырбасталады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет