Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ әдебиетін оқыту әдістемесі



Pdf көрінісі
бет39/46
Дата22.04.2020
өлшемі1,57 Mb.
#64185
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   46
Лириканы

ң

түрлері

1.Саяси-


әлеуметтік

2.Махаббат

3

.Табиғат


4.Философи

ялық


5.Көңіл-күй

Ө

леңнің жанры

1.Баллада

2.Толғау

3.Арнау


4.Жоқтау

5.Мысқылдау

6.Мадақтау

7.Бейнелеу

8.Ой өлең

9.Сонет


10.Ән өлең

Ө

леңнің

буын

саны

1.Он бір буынды

2.Он буынды

3.Тоғыз буынды

4.Сегіз буынды

5.Жеті буынды

6.Алты буынды

7.Аралас буынды

8. Көп буынды

Шумақ түрлері

1.Екі тармақты

2.Үш тармақты

3.Төрт тармақты

4.Бес тармақты

5.Алты тармақты

6.Жеті тармақты

7.Сегіз тармақты

8.Ерікті өлең

Ұйқас түрлері

1.Қара өлең

2.Шұбыртпалы

3.Ерікті

4.Кезекті

5.Шалыс

6.Егіз


7.Аралас

Бунақ

түрлері

1.Бір


бунақты

2.Екі


бунақты

3.Үш


бунақты

4.Төрт


бунақты

Соңғы ұйқастық

буын сандары

1.Бір буынды

2.Екі буынды

3.Үш буынды

4.Төрт буынды

5.Бес буынды

6.Алты буынды

7.Жеті буынды



Ө

леңді айшықтау

1.Арнау а)жырлай

ә)сұрай б)зарлай

2.Қайталау а)жай

ә)еспе б)әдепкі

в)кезекті

3.Шендестіру

4.Дамыту


5.Түйдектеу баяндату

6.Эллипсис

7.Инверсия

8.Егіздеу



Ө

лең тілі

1.Синоним,

омоним, антоним

2.Архаизм,

неологизм

3.Жергілікті тіл

ерекшеліктері

4.Мақал-мәтелдер

5.Идиома-

фразалар


6.Авторлық

афоризмдер



Ө

леңді

ажарлау

1.Өлең


интонациясы

2.Ассонанстар

3.Тың

эпитеттер



4.Соны

теңеулер


Ө

леңді құбылту

1.Ауыстыру (метафора)

2.Әсірелеу (гротеск)

3.Кішірейту (литота)

4.Кейіптеу

5.Пернелеу (аллегория)

6.Астарлау (символ)

7.Алмастыру (метонимия)

8.Мегзеу (синекдоха)

9.Әзіл (юмор)

10.Кекесін (ирония)

11.Мысқыл (сарказм)

12.Ұлғайту (гипербола)



53

Ой  толғаныссатысы-

сабақты


қорытындылау  кезеңі.  Осы  кезеңде

үйренуші не үйренгенін  саралап,  салмақтап,  оны қандай  жағдайда,қалай

қолдану керектігін үйренеді. «Бес жолды өлең» стратегиясы

 Зат есім

 Сын есім,сын есім

 Етістік, етістік, етістік.

 Бейнелі сөз.

 Синоним.

 Тәуелсіздік

 Қастерлі, қасиетті

 Келді, орнады, қалыптасты

 Ұлы арман

 Азаттық

«Тәуелсізбін»

өлеңін  бекіту  кезеңінде

«Еркін  жазу»

стратегиясын

қолданып, 

«Қазағым 

менің

тәуелсіз» 



тақырыбына 

ойтолғау 

жазып,

оқушыларды шығармашылыққа баулып, өз ойын еркін қағазға түсіртемін.



Үй тапсырмасы. Өлеңді жаттау.

Тәуелсіздік  жылдарындағы

қазақ  әдебиетін  оқытуда  сыныптан  тыс

ұйымдастыратын жұмыстардыңжұмысын  жандандырып,  оқушыларңа  ЖОБА

әдісі арқылы өз  бетімен әзіденіп,  нәтижесін әдеби  кештер, қаырға  гажеттері,

слайд-фильмдер, анимациялық фильмдер, бейнефильмдер, репортаждар түрінде

қорытынды сабақта есеп беруін ұйымдастыру тиімділік береді.

Сондай  сыныптан  тыс  жұмыстардың бірі  ретінде  «Тәуелсіздігіміздің

тұғыры 

мызғымасын»әдеби-музыкалық

кештің 

әдістемелік 

сценарийі

көрсетілді.



«Тәуелсіздігіміздің тұғыры мызғымасын!»

Тәуелсіздік күніне арналған әдеби кештің әдістемелік сценарийі

Мұғалім:


Құрметті  оқушылар!

Жер  бетіндегі

әр

ұлттың,  әрбір



мемлекеттің өзінің өшпес тарихы бар. Сол тарихи жолдың ішіндегі ең зоры мен

ең маңыздысы – Тәуелсіздік.Тәуелсіздік – адамзаттың мәңгі ұмтылатын,  мәңгі

аңсайтын қуат  көзі.Осындай  ата-бабаның аңсаған  арманы  орындалған  ел –

Тәуелсіз Қазақстан. Біз осылай мақтанышпен айта аламыз!

Аңсаған  Тәуелсіздікке  дана  басшының данышпан  көрегендігі  жол  бастап

алып  келді.  Тәуелсіздікке қуғын-сүргінсіз,  ақыл  мен  жүректің,  қайраттың

бірлігі алып келді.Осындай адаспай тапқан Ел бақыты – Тәуелсіздік күні құтты

болсын!


Қазақтың киелі  ақ сауыты  елімізді  тарихтың талай  соғысынан  сақтап

келді.Халықтың  қырық  қабырғасын қаусатқан  талай  апаттардан  аман  сақтап




54

қалды.Кезінде қапыда  басқа  елге  бодан  болып  кете  барған Қазақ елі  261

жылдан соң еркін елге айналды.

Мемлекетіміздің

алғашқы  Тәуелсіздік  минуттары

біздің,



келер

ұрпақтарымыздың

қасиетті

тарихына  айналды.Отанын  ақылымен,  жан-

жүрегімен  сүйген  Елбасының  әр қадамы –

тұтас Қазақстанның тарихтағы

қастерлі ізіне  айналды.Қазақстан  Республикасы  болып  дүниежүзілік  сахнаға

жарқын  келбетімізбен  шыға  алғанымыз – тарихымыздың тағылымды  тамырлы

болуынан.

Әлемдегі озық ел қатарына кіруіміз – экномикалық және мәдени әлеуетіміз

қуатты болуынан.Болашаққа  сеніммен  келе  жатқанымыз – халқымыздың

бейбітсүйгіш  болуынан.Оған қоса, Қазақстан  тауларының  әрбір  тасы, өзен-су-

көлдерінің  әрбір  тамшысы,  шөлінің  әрбір қиыршық  құмы,  даласының  әрбір

талы мен шөбі – Тәуелсіздігімізге тілекші болған киелі тұмарларымыз.

Тәуелсіздік үшін күрес біткен жоқ. Тәуелсіздікті алу бар да, оны қорғау мен

сақтау бар.

Тәуелсіздігімізді  тұғырына  орнатқан – еліміздің ақылы  асқан қырандары.

Сол  асыл  ізді Қазақстанның кең арналы  даму  жолына  айналдыру – бүгінгінің

ғана емес, болашақтың ісі.

Осы Тәуелсіздіктің құнын түсініп, оны қорғауға сәби кезден дайындалатын

асыл ұл  мен қыз өсіру – қазіргінің басты  міндеті.Отанды  сүю,  Тәуелсіздікті

қорғау,  сақтау,  дамыту – аса  саналы,  текті  ел  азаматының бойынан  табылатын

қасиеті.

Осындай асыл тектілік ұрпағымыздың, мына сіздердің бойларыңызда өркен

жайып өсе  берсін! Өзімізді өзіміз  тануға,  бізді әлем  тануына  жеткізген

Тәуелсіздігіміз дүние тұрғанша тұрсын!

Тәуелсіздік күні баршамызға құтты болсын!



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   46




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет