З. С. Советова Ғылыми зерттеу негіздері және академиялық жазылым
жүктеу/скачать 5,46 Mb. Pdf көрінісі
|
Академ
| 7.1.7 Синтез эссесі
Синтез эссесі түрлі мәтіндерге талдау жасау арқылы ондағы маңызды деген пікірлерді өзара байланыстырып, тұтас бір жазба жұмысын жазуға бағытталады. Бұл эссе түрі көбінесе жоғары оқу орындарының студенттерінен талап етіледі. Синтез эссесі де өзге эссе түрлеріне ұқсайды. Синтез эссесінде дәлелдер мен аргументтер жазу үшін әртүрлі академиялық дереккөздер, дәрістер, сұхбаттар, зерттеу мақалалары т.б. қолданылады. Мұндағы мақсат – тақырыпқа қатысты түрлі пікірлерді бір мәтінге жинақтап, жүйелі түрде шоғырландыру арқылы негізгі ойды жеткізу. Синтез эссесін жазу барысында мынадай қарапайым сатыларды орындауға тура келеді. Біріншіден, тақырыпқа байланысты кем дегенде екі мәтін алынады. Одан кейін бұл мәтіндерді қатар оқу арқылы талдау жасалады. Бұл кезде мүмкіндігінше түрлі түсті қалам қолданып, түртпе жасап отыру керек. Содан кейін мәтіндегі ұқсас немесе жақын ойлар мен идеяларды анықтау керек және оларды қалай біріктіруге болатындығы жөнінде ойлану қажет: Мәтіндердегі ұқсас идеяларды қалай анықтауға болады? Олар қалай берілген және оларды қалай салыстыруға болады? Бұл пікір бойынша келесі автор не айтқан? Бұл пікірмен өзге авторлар келісе ме? Тақырыпқа қатысты бірнеше мәтінді оқу арқылы жазылатынын эсседегі пікірлерді дәлелдеу үшін сілтеме жасайтын ойлар мәтіннен белгіленіп алынады. Синтез жасаудың негізгі мақсаты жинақтау болғанымен, ол тақырыптарға байланысты мәтіндерге талдау жасай отырып, белгілі бір тұжырымға, пікірге келу. Яғни синтез эссесін жазушы тақырыпқа қатысты мәтіндерді оқи отырып, өз тезисін ойлап табады. Синтез эссесінің тезисі өзге эсселер тезисіндей бірінші параграфқа (кіріспеде) толық сөйлем ретінде беріледі. Тезис тек қана тақырыпқа байланысты болып, автордың нені дәлелдегісі келіп тұрғанын анық көрсетуі қажет. Синтез эссесінің тезисі анықталған соң, өзге эсселер құрамындағыдай, кіріспені, негізгі бөлім параграфтары мен қорытынды бөлімді жазуды ойластыруға болады. Негізгі бөлім параграфтарында берілген пікірлер өзге мәтіндерден алынған авторлардың ойлары мен идеяларына сілтеме жасау арқылы қолдау тауып отыруы тиіс. Ал әрбір параграфта берілген пікір кіріспеде берілген тезистің дұрыс екендігіне қызмет етеді. Көптеген синтез 82 эссесінің негізгі бөлімі кем дегенде тезисті қолдайтын екі пікір болады. Қорытынды бөлім эссе тезисінің дұрыс екенін көрсету мақсатында қамтылған пікірлерді жинақтап көрсетеді. Синтез эссесінің түсініктемелік және аргументативті деген екі түрі бар. Түсініктемелік синтез эссесі тақырыпты сипаттауға, түсіндіруге бағытталады, сондықтан мұнда аргументативті жайттарға көп тоқталмайды. Тақырыпты ашу, пікірді қолдау үшін қолданылған деректер өзге академиялық мәтіндердегідей объективті тұрғыда беріледі. Аргументативті синтез эссесінің негізгі мақсаты – белгілі бір тақырып жөнінде пікірталас өрбіту және берілген пікірлерді дәлелдеу. Мұнда қарапайым сипаттау немесе түсініктеме берілмей, пікірлер аргументтер арқылы беріледі және аргументативті эссе құрылымы қолданылады. Бұл эсседе автор өз пікірін анық жазып, оны қолдайтын аргументтерді көрсетеді және ондағы әрбір тұжырымға дәлелдер беріп отырады. жүктеу/скачать 5,46 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|