Зертханалық жұмыс №1 Тақырып: Санау жүйелері Сабақтың мақсаты


Екілік сандармен орындалатын арифметикалық амалдар



бет3/4
Дата26.10.2022
өлшемі85,5 Kb.
#154993
түріСабақ
1   2   3   4
Байланысты:
1 лаб жумыс без

Екілік сандармен орындалатын арифметикалық амалдар


Екілік санау жұйесінде арифметикалық амалдар ондық жүйедегі ережелер бойынша орындалады, айырмашылығы- санау жұйесінің негізі екіге тең және тек екі цифр ғана пайдаланылады.

Қосу


Қосу операциясын қарастырайық. Екілік сандарды қосу сәйкес разрядтардың цифрларын тасымалды есепке алып қосуға саяды. Екі екілік санды қосқанда, келесі төрт ереже қолданылады.

0+0=0

1+0=1

0+1=1

1+1=10 біркөрші (үлкен) разрядқатасымалданады.

Мысал. Екіекілік 101+11 сандарынқосуды (ондықжүйелердебұл: 5+3=8) орындайық.
Жетпегеннөлдердіқосып, қосуамалынбағандаорындағанжөн
101
+
011
______
Қосупроцесінкезеңменқарастырайық.

  1. Алдыменқосукішіразрядтаорындалады:

1+1=10. Қосындыныңкішіразрядына 0 жазылады да, бірлікалдыңғыүлкенразрядқатасымалданады.

  1. Келесісолжақразрядтыңцифрлары мен тасымалдыңбірлігіқосылады: 0+1+1=10. Қосындыныңбұлразрядында 0 жазылады да, бірліктағы да келесіүлкенразрядқатасымалданады.

  2. Ендіүшіншісолжақразрядтыңцифрлары мен тасымалдыңбірлігі қосылады:1+0+1=10. Бұлразрядта 1 жазылады, ал бірліккелесіүлкенразрядқатасымалданады, т.с.с.




  1. Нәтижеде

101
+
011
___
1000
Сонымен, 10002=810

Азайту


Екіліксандардыазайтукезіндемыналардыесетесақтаукерек:

0-0=0

1-0=1

0-1=1 көрші (үлкен) разрядтанбірдіқарызғааламыз

1-1=0

Мысал.Екіліксандардың 1010-101 айырымынтабайық. Азайтудыкішіразрядтанбастапбағандаорындайық:
1010
-
101
___­­­­­­__
Азайтупроцесінкезеңменқарастырайық:

  1. Кішіразрядта: 0-1. Сондықтанүлкенразрядтанбірліктіқарызғааламыз да, 10-1=1-дітабамыз.

  2. Келесіразрядта 0-0=0болады.

  3. Солжақтағыразрядтатағы да: 0-1. Үлкенразрядтан 1-ді қарызғааламыз. 10-1=1- дітабамыз.

  4. Келесіразрядта 0 қалады.

  5. Нәтижеде

1010
-


101
___

  1. алдық.





Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет