Зертханалық жұмыс №3 Қажетті құрал-жабдықтар:секундомер, сызғыш, миллимиторкасы бар жүйе.
Жұмыстың мақсаты: Бор постулаты бойынша сүтегі атомының күйін зерттеу.
Қысқаша теориялық түсінік Сутегі атомы жайындағы Н. Бор теориясы атомның ядролық моделіне негізделген. Бор теориясы бойынша сутегі атомы бір элементар оң зарядтан жəне оны айнала қозғалған бір электроннан тұрады. Сутегі атомының ядросының массасы электрон массасынан 1836 есе артық, яғни ядроны шексіз ауыр деп санауға болады. Стационар күйдегі электрон энергиясы теріс шама, сондықтан да диаграммамен кескіндегенде электрон энергиясы төменнен жоғары қарай артады. Егер негізгі күйдегі сутегі атомына сырттан 13,53 эв немесе бұдан артық энергия берілсе, онда электрон атомнан бөлініп кетеді, сутегі атомы иондалады. Сонымен сутегі атомының иондалу энергиясы 13,53 эв-қа тең, ал иондалу потенциалы 13,53 эв болады. Егер негізгі күйдегі сутегі атомына 13,53 эв-тан кем энергия берілсе, онда электрон жоғарғы энергия деңгейлерінің біріне көшеді, мысалы 10,2 эв берілсе, ол бас кванттық саны n=2 деңгейіне көшеді, ал 10,2 эв энергия, осы деңгейді қоздыру энергиясы болып табылады. Егер сутегі атомының жоғарғы стационар күйдегі энергиясы Е2, төменгі стационар күйдегі энергиясы Е1 болса, онда атом бастапқы күйден соңғы күйге көшкенде монохраматты жарық квантын шығарады, оның тербеліс жиілігі:
Жұмыстың орындалу реті: Ең әуелі жұмыс приборындағы энергетикалық денгейлердің біреуін таңдап аламыз. (n=1; n=2; n=3;)
Энергетикалық денгейге сәйкес вертикал және горизонтал етіп миллимитровканың шетіне сызғыштарды орналастырамыз.
Электронның айналым саныналдын ала кестеге жазып аламыз.(N=1,2,3,4,5,6)
Прибордағы пуск батырмасын басып жұмысты бастаймыз.
Қорытынды
Сонымен электрон ядроны айнала қозғалады, ал ядро айналмайды деп жорып, электрон қозғалысын қарастырдық. Тәжрибені жасай келе қорытылған пікір: электор энергетикалық деңгей бойынша ядроны айнала қозғалады. Энергетикалық деңгей артқан сайын оның радиусы да артады. Ал жиілігі төмендейді.