Зертханалық жұмыс№72 Тақырыбы: Жарық дифракциясы құбылысын зерделеу. Пәні

m жұп болған кезде центрде қара, ал m

жүктеу/скачать 38,83 Kb.

бет	6/6
Дата	21.01.2022
өлшемі	38,83 Kb.
	#113052

1 2 3 4 5 6

Байланысты:
Çåðòõàíàëû æ ìûñ¹72 Òà ûðûáû Æàðû äèôðàêöèÿñû áûëûñûí çåðäå (1)

m жұп болған кезде центрде қара, ал m тақ болған кезде жарық сақина болады. B нүктеден қашықтаған сайын максимумдардың интенсивтілігі кемиді. Саңылау монохроматикалық емес ақ сәулемен жарықталатын болса сақиналар боялады.

Саңылауға сиятын Френельдің зоналар саны саңылаудың диаметріне байланысты. Саңылаудың диаметрі үлкен болғанда A_m<₁/2 және толық ашық толқындық шептегідей қорытынды тербелістің амплитудасы A=A₁/2-ге тең болады. Берілген жағдайда дифракция бақыланбайды, жарық саңылау жоқ кездегідей түзу сызықты таралады.

4.Дифракциялық тор, оны пайдалану жолдары.

Бірдей дифракциялық элементтердің бір-бірінен бірдей қашықтықтарда орналасқан жиынтығы дифракциялық торды құрайды. Біз дифракциялық элементтері ені а мөлдір емес аралықтармен бөлінген ені b параллель саңылаулар болатын дифракциялық торды қарастырамыз. а+ b=dшамасын тордың периоды немесе тұрақтысы деп атайды. N саңылаудан тұратын осындай торға жазық монохроматты толқын нормаль түсетін болсын. Барлық N саңылау жататын жазықтыққа нормальмен j бұрыш жасайтын бағытта таралатын жарық интенсивтігін табу керек (3-сурет).

Екі саңылаудағы дифракциямен ұқсастығы бойынша, Nсаңылаудың әрқайсысынан алынатын дифракциялық сурет (3.33-суретте көрсетілген графикпен бейнеленетін) қалқадағы бір орынға келетіндігін атап өтеміз. Сондықтан, егер әртүрлі саңылаулардан бақылау нүктесіне келетін элементар толқындар когерентті болмаса, онда Nсаңылаудан алынатын қорытқы дифракциялық суреттің бір саңылау жасайтын дифракциялық суреттен бір-ақ айырмашылығы болар еді-барлық интенсивтіктер N есе өсер еді. Бірақта саңылаулардан шығатын толқындар когерентті болады, сондықтан бұлардың араларындағы интерференцияны ескеру керек болады.
3-суреттен екі көрші саңылаудың сәулелері арасындағы D жол айырымы мынаған тең болатындығы көрінеді

(1)
Көп жарық шоқтарының көп саны интерференцияланғанда жол айырымы , мұндағы m=0, 1, 2,… болған жағдайда интенсивтіктері бірдей максимумдар қатары пайда болады. (1) қатынасынан

(2)
шартын қанағаттандыратын j бұрышы мәндері жағдайында максимумдар қатары пайда болады.

5.Қатты заттың кристалдық торындағы дифракция Вульф-Брэггтер өрнегі.

2 d sin = n (10.1)

мұндағы:

n - шағылу ретi, n=1, 2, 3, ... ;

d - жазықтықтар арасындағы арақашықтық;

 - жазықтықтардың берілген жүйесінен рентген сәулелердiң шағылу бұрышы;

 - рентген сәулеленудiң толқын ұзындығы.

Вульф-Брэггтердiң теңдеуi (10.1) рентген сәулеленудiң дифракциясының геометриялық жағдайларын суреттейдi, өйткенi атомдық жазықтардың шағылу параметрлерiн және рентген сәулеленудiң түсу бұрышын (шағылу) өзара байланыстырады.
жүктеу/скачать 38,83 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6