Тақырып 10. Ақуыз молекуласының фолдингі және фолдинг факторлары

Ақуыздар әртүрлі себептердің әсерінен (қызып кету, сәулелену, оксиданттардың әсері) өзінің активті конформациясын жоғалтуы мүмкін, яғни жарым –жартылай немесе толығымен денатурацияланады.

Денатурация –белоктың табиғи құрылымының бұзылуы.Фолдинг- бұл дұрыс үш өлшемді құрылымға пептидті тізбекті орау. Фолдинг факторларын келесі 2 топқа бөлуге болады:

1 топ- каталиттік белсенділігі бар ақуыздар, яғни фолдинг ферменттері –фолдазалар

2 топ- молекулалық шаперондар –қосымша белоктар.

Шаперондардың әсер ету механизмдері әртүрлі: пептидті тізбектегі дұрыс емес әрекетесттікті ескертеді. Шаперондар рефолдингке бақылау жүргізеді. Рефолдинг - қайтадан құрылу деген мағынаны білдіреді. Шаперондар жасуаішілік тасымалдауға қатысады.

1.Садыкова Р.А. Молекулярная биология. Семей.2008

2.Стамбеков С.Ж., Петухов В.Л. Молекулалық биология. - Новосибирск, 2003.

3.Албертс Б., Брей Д. Молекулярная биология клетки, М., 1986