ӘДІС
|
АНЫҚТАМА
|
АРТЫҚШЫЛЫҒЫ
|
КЕМШІЛІГІ
|
Бақылау
|
Зерттеу нысанының жүріс-тұрысын мақсатқа бағытталған ұйымдастырылған түрде, қабылдау мен тіркеуден тұратын зерттеу әдісі
|
1. Егер де бақылау жақсы жоспарланып, жақсы орындалса жоғары бағалы қорытындылар алуға болады.
2. Мәліметтер табиғи ортадан да жиналуы мүмкін.
3. Өткен оқиға немесе болашақ істейін деген нәрсе емес, нағыз осы уақыттағы оқиға тіреледі.
4. Респонденттік әдіс коммуникациондық мүмкіндігіне тәуелді болмайды.
|
1. Бақылау жүргізілетін жағдайлар сирек болуы мүмкін.
2. Адамдар өзін бақылап жүргенін білсе қимылдарын өзгертіп жіберуі мүмкін.
3. Ситуация оқиғаларынығ қайталану мүмкіндігі жоқ
4. Кейбір қимылдарды өзінің табиғатына ғана тән ерекшеліктеріне байланысты бақылау мүмкін емес.
|
Әңгімелесу
|
Зерттеушінің өзін қызықтырған адаммен тақырыптық бағытталған әңгіме жүргізу арқылы, ауызша түрде сол адамнан мағлұматтар алу әдісі
|
1.кездейсоқ қарым-қатынас ортасы және шынайылықты арттыру жауаптары;
2.респонденттің үлкен сенімділігі мен байыпты көзқарасы
3.респонденттің психологиялық реакцияларын байқау мүмкіндігі әңгіме барысында оның жоспарын түзетуге, өзгертуге мүмкіндік береді
сұрақтардың формасы немесе реттілігі, дәрежесін қадағалаңыз жауаптардағы шынайылық;
4.сұхбат берушінің респондентпен жеке байланысы сауалнаманы іске асырудың барынша толықтығы;
5.азайту арқылы жиналатын деректердің сенімділігі артады сауалнамаларды толтыру кезінде жауап бермегендер мен қателер саны;
6.жиналған ақпараттың мазмұны мен тереңдігі артады.
|
1.айтарлықтай уақыт шығындары;
2.сұхбат параметрі болмауы мүмкін ашықтық;
3.сұхбат берушілерді дайындаудың қиындығы;
4.әрең жауап беретін респонденттердің шыдамсыздығы көптеген сұрақтарға;
5.респондент эмоционалды байланыста болмауы керек эмоционалды отряд болса да, сұхбат беруші сақтау өте қиын.
|
Анкеттеу
|
Зерттеуші мен респондент арасындағы қарым-қатынас құралы анкета мәтін болатын кең таралған сұрау әдісінің түрі
|
1.жаппай тексерулер
2.аз еңбек сыйымдылығы
3.жауап алушының жеке басының респондентке әсер етпеуі
4.зерттеушінің респондентке субъективті бейімділігінің болмауы
|
1.жеке байланыстың болмауы
2.сенімділіктің жеткіліксіздігі
3.жағдайдың толық көрінісін бермейді
|
Эксперимент
|
Зерттелетін құбылысты бақылау мақсатында, бір қатар жасанды, яғни тәжірбиелік жағдайларды қолдан жасау барысында жүргізілтен ғылыми әдіс түрі
|
1.Қажет болу жағдайда қайта өткізілу кезенің таңдау мүмкіндігі
2.Зерттелетін құбылыстың қайталануы
3.Ұқсас жағдайларда зерттеулердің қайталануы
4.Тәуелсіз айнымалыларды саналы түрде қолдануы арқылы өзгеруі
|
1.Субъект, субъективті қатынас ғылыми әдістерді бұзады
2.Психика өте бірігей ерекшелікке ие
3.Психика спонтандық әсерге ие
4.Психика зерттеудің өте күрделі нысаны
|
Лонгитюд
|
Зерттеу объектісіне белгілі бір уақыт ішінде немесе осы кезіндегі жүйелі кесінділерді бақылау. Зерттеушінің дамуын ұзақ уақыт бойы зерттеу
|
Жас ұлғайған сайын болатын өзгерістерді сапалы түрде жеткізуге мүмкіндік береді. Ұзақ уақыт зерттеу ешқандай нәрсені қалт жібермейді.
|
Ұйымдастыруға және жасауға көп уақыт қажет.
|
Тестілеу әдісі
|
Қысқа стандартталған, әдіске уақыт жағынан шектелген сынақ. Ол салыстырмалы өлшемдер бойынша дербес айырмашылықтарды анықтау үшін пайдаланады.
|
Жағдай мен нәтижелерінің стандартталуы. Жылдамдығы мен үнемділігі. Сенімділік. Әділдік. Психологиялық адекваттылық.
|
Бұрмалау қауіпі, даралық келісті жоғалту, даралық қатынасты жоғалту, қайта өңдеу, даралықты ашу мүмкіндігінің болмауы.
|
Модельдеу
|
Психологияда модельдеу көмегі арқасында психикалық құбылыс тікелей зерттелмейді, сол құбылысқа ұқсас модель арқылы зерттейді.
|
Модельдеу кез келген затты мақсаты жылдам неғұрлым тиімді тәсілмен зерттеуге мүмкіндік береді
|
Ең тиімді шешімін іздейтін шарттың жоқтығы
|
