1. Мәтін идеясы неде?



бет1/2
Дата10.12.2021
өлшемі18,84 Kb.
#78737
  1   2
Байланысты:
ZB7EjlX9VDYhomOxKE7v4dekXt6wDWPUfWSwksXK


1-нұсқа

Әлбетте хандықтан үміткер адам біреу, екеу емес, әлденешеу болады. Қазіргі тілмен айтқанда, хандыққа кандидат болып тіркелудің, яғни, санатқа енудің ең басты шарты – үміткердің Шыңғыс хан әулетінен болуы.

Ежелгі түркі қият руынан шыққан Шыңғыс хан ұрпағы қазақ Ордасында ақсүйек, яғни, айрықша текті әулет деп саналған. Бұл әулеттің қазақ тілдегі атауы – төре. Қазақ ордасының туын көтерген Керей хан, Жәнібек ханнан тараған ұрпақ уақыт оза келе өсіп-өніп, көбейіп, тұтас руға айналған және қазақтың үш жүзіне ортақ саналған. Бұл – ел бірлігі үшін аса мәнді рәсім болды. Осының нәтижесінде хан сайлау – ру сайлауынан тысқары, барлық ұлыс үшін тең жағдайдағы ортақ жауапкершілік, ортақ игілікке айналды. Жаңа ханды сайлау ашық түрде, жария жағдайда өткізілген. Әуелі барлық ұлысқа сауын айтылады. Жұртшылық белгілі бір жерге, көбіне-көп Түркістанға, Әзірет сұлтан дүрбесінің саясына жиналады.

Хан сайлау рәсімін көруге, белгілі бір мөлшерде сырттай болса да атсалысуға ұлыстағы кәрі-жастың бәрінің де хақысы бар... Бақыр басты әрбір кісінің кеңесші дауысы бар.

Әйткенмен, шешуші дауыс – ел ағаларына тиесілі. Бұлар – жұрт ұстаған сұлтандар, рубасы билер, әскербасы батырлар және ерлігімен я билігімен топтан озған игі жақсылар.

1.Мәтін идеясы неде?

А) Би сайлауы

В) Шыңғысхан шежіресі

С) Дала демократиясы

Д) Ханның міндеті

Е) қазақ ордасы

2.Хан болу үшін қойылатын ең басты шарт.

А) Түркістаннан болу керек.

В) Бидің баласы болу керек.

С) Батыр болу керек.

Д) Оқыған болу керек.

Е) Төре болу керек.

3. Ханды сайлау үшін жиналатын мекен.

А) Көкшетау, Сырымбет.

В) Түркістан, Әзірет сұлтан.

С) Абай туған өлке.

Д) Сарыарқа.

Е) Ордабасы.

4. Текті әулетке кімдер жатқан?

А) Батырлардың ұрпағы

В) Билердің ұрпағы

С) Шыңғыс хан ұрпағы

Д) Білге қаған ұрпағы

Е) Ахмет Ясауи ұрпағы



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет