Пәні
|
Физика 9 сынып
|
Сабақтың тақырыбы
|
«Дыбыс және толқындық қозғалыс» тарауын қайталау
|
|
Жалпы мақсат
|
Сабақ барысында оқушылардың өтілген «Дыбыс және толқындық қозғалыс» тарауы бойынша алған теориялық білімдерін пысықтап жүйелеу, тексеру, есеп шығару тапсырма орындау барысында қолдана білуге дағдыландыру, оқушыларды өз бетінше ғылыми ой қорытындыларын жасай білуге, өз ойларын ашық айтқыза отырып, шешімді мұқият жазу қабілеттерін дамыту, шығармашылық қабілеті дамыған, саналы азамат тәрбиелей отырып, жұп болып, топ болып, жұмыс атқаруға баулу
|
Оқыту нәтижелері
|
Теорияны тәжірибеде үйлестіре алады, салыстырады, сараптайды, білімдерін жинақтайды, жұппен және топпен жұмыс істеуді біледі, уақытты тиімді пайдаланады, тапсырма орындауда белседілік көрсетеді, шеберлік танытады
|
Түйінді идеялар
|
Топпен жұмыс істей алады, өз алдына ізденеді, өзін-өзі реттейді.
|
І.Ұйымдастыру кезеңі
Оқушыларды екі топқа бөлу:
І топ: «ДЫБЫС»
ІІ топ «ТОЛҚЫН»
Физика – елдің, өмірдің
Асыл бір үлкен саласы
Жаңарады сол физикамен
Ғылым мен техника саласы
(Сыныптағы ынтымақтастық атмосфераны қалыптастыру)
Сабақтың ұраны:
«Өзін де, өзгені де бағалай алу,
Көшбасшылыққа ұмтылу»
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушылардың әрекеті
|
«Ой шақыру» кезеңі
Тарау бойынша оқушылардың білімдерін тексеру, сараптау, жинақтау мақсатында ой-пікірлерін тексеру
|
Әр екі топ өздерінің топ атауы бойынша алған білімдерін жинақтап, сараптап, ой-пікірлерімен бөліседі
|
«Іске асыру» кезеңі (есептер шығару)
1) Егер периоды 5*10-3 с тербеліс толқын ұзындығы 7,175м толқын тудыратын болса, дыбыс жылдамдығын анықтаңдар.
2) Егер тербеліс периоды 0,002с, ал толқынның таралу жылдамдығы 400м/с болса, дыбыс толқын ұзындығы неге тең?
3) Серпімді жіпті бойлай 20м/с жылдамдықпен көлденең толқындар таралады. Тербеліс периоды 0,5с. Толқын ұзындығын табыңдар.
4) Радиотолқынның ұзындығы 30м, оның ауадағы таралу жылдамдығы
3*108 м/с. толқын көзінің жиілігі неге тең?
|
Жұбын табыңыз (сәйкестендіру)
1
|
Реверберация
|
1
|
Әр түрлі жиіліктегі дыбыстардың ретсіз қабаттасуы
|
2
|
Шу
|
2
|
Адамның дауысына немесе аспаптың үніне өзіндік бояу береді
|
3
|
Тембр
|
3
|
Дыбыстың әр түрлі кедергілерден шағылуы барысында естілу ұзақтығының артыуы
|
4
|
Толқын ұзындығы
|
4
|
Толқындағы бөлшектердің тербелісі сол толқынның таралу бағытына перпендикуляр бағытта жүзеге асатын толқын
|
5
|
Көлденең толқын
|
5
|
Бөлшектерінің тербелісі толқынның таралу бағытында жүзеге асатын толқын
|
6
|
Бойлық толқындар
|
6
|
Периодқа тең уақыт аралығында жылдамдықпен толқын таралатын арақашықтық
|
|
Ойлан-тап
Тест сұрақтары
|
Жиілігі 16 Гц-тен төмен дыбыстар қалай аталады?
А) инфрадыбыстар Б) акустикалық дыбыстар
С) ультрадыбыстар Д) толқындық дыбыстар
2. Адамның есту мүшесі қабылдайтын дыбыс толқындарының жоғары жиілігі қандай?
А) 20 000Гц Б) 200 000Гц С) 200Гц Д) 2Гц
3. Дыбыс қаттылығы немен анықталады?
А) осциллограф Б) дыбыс зорайтқыш
С) камертон Д) генератор
4. Дыбыс қаттылығы қандай шамаға тәуелді?
А) тонның биіктігіне Б) тербеліс амплитудасына
С) тербеліс жиілігіне Д) таралу жылдамдығына
5. Дыбыс қаттылығының бірлігі қандай?
А) метр Б) герц
С) метр/секунд Д) децибел
6. Ауадағы дыбыстың таралу жылдамдығы
А) 330м/с Б) 50м/с
С) 1480м/с Д)5600м/с
7. Ұшақтың көтерілу кезіндегі дыбыс қаттылығы
А) 100дБ Б) 50-60дБ
С) 120дБ Д) 10дБ
|
Семантика-лық карта
|
|
Белгіленуі
|
Формуласы
|
Өлшем бірлігі
|
Толқын ұзындығы
|
λ
|
λ= ʋ/ѵ
|
Метр
|
Толқын жылдамдығы
|
ʋ
|
ʋ= λ ѵ
|
Метер /сек.
|
Период
|
Т
|
λ= ʋ*Т= ʋ/ѵ
|
Секунд
|
Жиілік
|
ѵ
|
ѵ= с/Т= ʋ/ λ
|
Герц
|
|
Сиқырлы сөздер
|
Тон
|
Шу
|
Акустикалық резонанс
|
Толқын
|
Дыбыс
|
Период
|
Жылдамдық
|
Маханикалық толқын
|
Жиілік
|
Ультрадыбыс
|
Камертон
|
Домбыра
|
Жаңғырық
|
Электромагниттік толқындар
|
Тембр
|
Вакуум
|
Су
|
Дыбыстың шағылуы
|
Энергия
|
Сейсмограф
|
Теңіз
|
Музыкалық дыбыстар
|
Тембр
|
Инфрадыбыс
|
|
|
|
|
«Адасқан әріптер»
Т
|
О
|
Л
|
Р
|
Е
|
З
|
О
|
Ш
|
У
|
Е
|
У
|
У
|
М
|
Д
|
А
|
Ы
|
Қ
|
Ф
|
А
|
Р
|
Д
|
Ы
|
Қ
|
С
|
Н
|
А
|
Н
|
Ж
|
В
|
А
|
К
|
Ж
|
Ы
|
Л
|
М
|
Д
|
Т
|
Е
|
Ң
|
Г
|
Ы
|
Б
|
Ы
|
Т
|
О
|
Б
|
Р
|
А
|
П
|
Е
|
Р
|
И
|
Ж
|
І
|
И
|
С
|
У
|
Е
|
І
|
О
|
С
|
Ж
|
Н
|
Р
|
Н
|
М
|
П
|
Ң
|
Ғ
|
Ы
|
Р
|
О
|
А
|
Р
|
Л
|
Р
|
О
|
М
|
З
|
М
|
К
|
А
|
М
|
Е
|
Т
|
Е
|
К
|
А
|
Д
|
Қ
|
Ы
|
Д
|
К
|
Т
|
І
|
К
|
С
|
Е
|
Й
|
С
|
|
|
Физикалық диктант
|
Тербеліс жиілігі _______________________________ механикалық толқындар адамда дыбыс әсерін тудырады.
Жиілігі 20 000 Гц-тен жоғары толқындар ____________________
___________________________ дыбыс толқындары тарала алмайды
________________ – қандай да бір кедергіден шағылған және бастапқы таралған орнына қайта оралған дыбыс толқындары.
______________________ – бөлшектердің тербелісі толқынның таралуы бойында жүзеге асатын толқын
________________________ – периодқа тең уақыт аралығында толқын таралатын арақашықтық.
__________________________ – толқын ұзындығының бөлшектердің периодына қатынасы арқылы анықталатын физикалық шама.
Дыбыстың әр түрлі кедергілерден шағылуы барысында естілу ұзақтығының артыуы _____________________________ деп аталады
______________________- адамның дауысына немесе аспаптың үніне өзіндік бояу беретін дыбыстың сапасы
10_____________________ – серпімді ортада таралатын тербелістер
|
|
|
Бағалау
|
Әр кезең бойынша оқушы өзін –өзі бағалайды бағалау кестесі арқылы
|
Үйге тапсырма беру
|
Тарау бойынша тест сұрақтарын және физикалық диктант жазып келу
|
