Бүйректің жедел шамасыздығы (ағыл chronic kidney disease )― нефрондардың азаюынан, қалған нефрондардың функциялық кемістігінен дамитын

ТАҚЫРЫБЫ:ГИПОКСИЯ
Орында
ғ
ан: Жолдас Асем 
Тобы: ЖМ-103 
Қ
абылда
ғ
ан: Тас
қ
ынова Г
Қожа Ахмет Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік
университеті

МАЗМ
Ұ
НЫ
КІРІСПЕ
1.
ГИПОКСИЯ
Ғ
А АНЫ
Қ
ТАМА
ГИПОКСИЯ ЖІКТЕМЕСІ
ГИПОКСИЯ ПАТОГЕНЕЗІ
ГИПОКСИЯ ЗАТ АЛМАСУ Ж
Ә
НЕ ФИЗИОЛОГИЯЛЫ
Қ
Б
Ұ
ЗЫЛЫСТАРЫ
ЕМДЕУ Т
Ә
СІЛДЕРІ
Қ
ОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛЫН
Ғ
АН 
Ә
ДЕБИЕТТЕР

ГИПОКСИЯ
ТІНДЕРДІ
Ң
ОТТЕГІМЕН ЖЕТКІЛІКСІЗ 
Қ
АМТАМАСЫЗ ЕТІЛУІМЕН НЕМЕСЕ
ОТТТЕГІНІ
Ң
ТІНДЕРМЕН ТОТЫ
Ғ
У-ТОТЫ
Қ
СЫЗДАНУ ПРОЦЕССТЕРІНДЕ
Қ
ОЛДАНЫЛУЫНЫ
Ң
Б
Ұ
ЗЫЛЫСТАРЫНЫ
Ң
Н
Ә
ТИЖЕСІНДЕ ДАМИДЫ
ГИПОКСИЯ(ОТТЕКТІК АШЫ
Ғ
У) -ТИПТІК ПАТОЛОГИЯЛЫ
Қ
ПРОЦЕСС.
ГИПОКСИЯ СЕБЕПТЕРІ
1.ДЕМ АЛАТЫН АУАДА О2-НІ
Ң
Ү
ЛЕСТІК
Қ
ЫСЫМЫНЫ
Ң
АЗАЮЫ
2.ТЫНЫС АЛУ Ж
Ү
ЙЕСІНІ
Ң
Қ
ЫЗМЕТТЕРІНІ
Ң
Б
Ұ
ЗЫЛУЫ
3.
Қ
АННЫ
Ң
О2-ГЕ СЫЙЫМДЫЛЫ
Ғ
ЫНЫ
Ң
АЗАЮЫ
4.Ж
Ү
РЕК 
Қ
АН-ТАМЫР Ж
Ү
ЙЕ Б
Ұ
ЗЫЛЫСТАРЫ
5.ТІНДЕРДЕ ТЫНЫСТЫ
Қ
ФЕРМЕНТТЕРДІ
Ң
БЕЛСЕНДІЛІГІ Т
Ө
МЕНДЕУІ

КЛАССИФИКАЦИЯ
Ө
ТУ ЖЫЛДАМЫ
Ғ
ЫНА БАЙЛАНЫСТЫ
-КАУЫРТ - БІРНЕШЕ СЕКУНДТЫН ІШІНДЕ ДАМИТЫН; М
Ә
СЕЛЕН
ЦИАНИД-
ТЕРМЕН УЛАНГАНДА;
-ЖІТІ - БІРНЕШЕ МИНУТТЫ
Ң
ІШІНДЕ ДАМИТЫН; М
Ә
СЕЛЕН, АСФИКСИЯ
КЕЗІНДЕ, АУЫР 
Қ
АНСЫРАУДАН КЕЙН, КАТТЫ ИІС ТИГЕНДЕ, СІЛЕЙМЕ,
КОЛЛАПС
КЕЗДЕРІНДЕ, ОКПЕ ІСІНУІ Н
Ә
ТИЖЕСІНДЕ;
- СОЗЫЛМАЛЫ - БІРНЕШЕ АПТА, АЙЛАР-ЖЫЛДАР БОЙЫ СОЗЫЛАТЫН
ГИПОКСИЯНЫН Т
Ү
РЛЕРІН АЖЫРАТАДЫ.
СОЗЫЛМАЛЫ ГИПОКСИЯ УЗАК 
Ө
ТЕТЕТІН 
Ө
КЛЕ АУРУЛАРЫ КЕЗДЕРІНДЕ,
ЖУРЕК 
Ә
ЛСІЗДІГІ, АНЕМИЯЛАР Т.С.С. ДЕРТТЕРДІН НЕТИЖЕСІНДЕ
БІРТІНДЕП ДАМИДЫ.-
ПАЙДА БОЛУ СЕБЕБІ МЕН ДАМУ МЕХАНИЗІМІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ(И.Р.ПЕТРОВ)
НОРМАБАРИЯЛЫ
Қ
ГИПОБАРИЯЛЫ
Қ
ЭКЗДОГЕНДІ
ЭНДОГЕНДІ
ТЫНЫСТЫ
Қ
ГЕМДІК 
ЦИРКУЛЯЦИЯЛЫ
Қ
ТІНДІК
АРАЛАС

ЭКЗОГЕНДІК ГИПОКСИЯ
ДЕМ АЛАТЫН АУАДА ОТТЕГІНІ
Ң
Ү
ЛЕСТІК 
Қ
ЫСЫМЫ Т
Ө
МЕНДЕП КЕТУІ 
ГИПОБАРИЯЛЫ
Қ
ГИПОКСИЯ ТАУДА, БИІКТІКТЕ ДАМИДЫ. Б
Ұ
Л ЖА
Ғ
ДАЙДА
АТМОСФЕРАЛЫ
Қ
Қ
ЫСЫМ
Т
Ө
МЕНДЕЙДІ, СОНЫ
Ң
Н
Ә
ТИЖЕСІНДЕ ОТТЕГІНІ
Ң
ПАРЦИАЛДЫ 
Қ
ЫСЫМЫ
Т
Ө
МЕНДЕЙДІ.
ГИПОКСИЯ КЕЗІНДЕ ОТТЕГІНІН КАНДАГЫ ДЕНГЕЙІ АЗАЮЫНА (АРТЕРИЯЛЫК
ГИПОКСЕМИЯГА) БАЙЛАНЫСТЫ ТЫНЫС АЛУДЫН ЖИЛЕУНЕН К
Ө
МІРКЫШКЫЛ
ГАЗЫ К
Ө
ПТЕП ОРГАНИЗМНЕН СЫРТКА ШЫГАРЫЛАДЫ. ОСЫДАН ОНЫН 
Қ
АНДА
Ғ
Ы
ДЕНГЕЙ ТЕМЕНДЕП, ГИПОКАПНИЯ ДАМИДЫ. 
ГИПОКАПНИЯНЫН НАТИЖЕСІНДЕ:
- ТЫНЫСТЫК АЛКАЛОЗ ДАМИДЫ.О2 ЖЕТКІЛІКСІЗДІГІНЕН, 
Қ
ЫШКЫЛ 
Ө
НІМДЕР
АРТЫК ЖИНАЛЫ КАЛЫУЫ-МЕТАБОЛИЗМДІК АЦИДОЗ
-ЖУРЕК ПЕН МИДЫН КАНМЕН КАТАМАСЫЗ ЕТІЛУІ БУЗЫЛАДЫ; ОЙТКЕНІ СО2
БЕЛГІЛІ М
Ө
ЛШЕРІ МИ МЕН ЖУРЕК ТАМЫРЛАРЫНЫН МЕЖЕКУАТЫН УСТАП
ТУРУЫ УШІН КАЖЕТ:
- ТЫНЫЕ АЛУ ОРТАЛЫГЫНЫН КОЗЫМДЫЛЫГЫ ТЕМЕНДЕЙДІ. СОДАН
БАСТАПКЫ ТЫНЫС АЛУДЫН ЖИІЛУІ ОНЫН СИРЕУМЕН АУЫСАДЫ, БРАДИПНОЗ
ДАМИДЫ;

НОРМОБАРНЯЛЫК ГИПОКСИЯ- АУАСЫ АЛМАСТЫРЫЛМАЙТЫН ТАР
КЕНІСТІКТЕРДЕ, ТЕРЕН КУДЫКТАРДА НЕМЕСЕ ХИРУРГИЯЛЫК
ОПЕРАЦИЯ КЕЗІНДЕ КОЛМЕН ДЕМАЛЛЫРАТЫН КУРАЛ ІСТЕН
ШЫККАНДА БАЙКАЛАЛЫ.
БАРОМЕТРЛІК КЫСЫМ КАЛЫПТЫ БОЛЫП, ДЕМ АЛАТЫН АУАДА ОТТЕГІНІН
УЛЕСТІК КЫСЫМЫ КАТТЫ ТЕМЕНДЕЙДІ
СОДАН ЕКПЕДЕ КАННЫН ОТТЕГІГЕ КАНЫ
Ғ
УЫ АЗАЯДЫ, АРТЕРИЯЛЫК
ГИПОКСЕМИЯ ДАМИДЫ ЖАНЕ ОЛ СО2 К
Ө
ПТІГІМЕН БІРГЕ 
Ә
СЕР ЕТЕДІ.
ОРГАНИЗМДЕ ГИПОКСЕМИЯ МЕН КАТАР ГИПЕРКАПНИЯ Ж
Ү
РЕДІ
МИДАТЫ ТЫНЫЕ АЛУ ОРТАЛЫТЫ
Қ
ТЫ
Ң
Қ
ОЗУЫ КЕТЕРЕДІ. АЛ, ОЛ ТЫМ
АРТЫК БОЛЫП КЕТСЕ, ОНДА ОРГАНИЗМДЕ ГАЗДЫК АЦИДОЗ ДАМИДЫ,
ГЕМОГЛОБИННІН ОТТЕГІГЕ УЙІРЛІГІ АЗАЙЫП, ОНЫ БАЙЛАНЫСТЫРУ
КАБІЛЕТІ
ТЕМЕНДЕЙДІ. ОСЫДАН ГИПОКСИЯ ОДАН САЙЫН КУШЕЙЕДІ.
.
НОРМОБАРИЯЛЫ
Қ
ГИПОКСИЯ ГАЗ 
ҚҰ
РАМЫ
МЕН 
Қ
АН РН-НЫ
Ң
КЕЛЕСІ 
Ө
ЗГЕРІСТЕРІМЕН
СИПАТТАЛАДЫ:
1. АРТЕРИЯЛЫ
Қ
ГИПОКСЕМИЯ (PAO2),
2. ГИПЕРКАПНИЯ (PACO2 ),
3. ГАЗ АЦИДОЗЫ (РН

ЭНДОГЕНДІК ГИПОКСИЯ
1.ТЫНЫСТЫ
Қ
ГИПОКСИЯ 
СЕБЕБІ
:
1.
Ө
КПЕ ВЕНТИЛЯЦИЯСЫНЫ
Ң
Б
Қ
ЗЫЛЫСЫ
2.
Ө
КПЕ ПЕРФУЗИЯСЫНЫ
Ң
Б
Ұ
ЗЫЛЫСЫ
3.
Ө
КПЕДЕГІ О2 ДИФФУЗИЯ Б
Ұ
ЗЫЛУЫ
ПАТОГЕНЕЗІ:
ВЕНТИЛЯЦИЯНЫ
Ң
МИНУТТЫ
Қ
К
Ө
ЛЕМІ АЗАЯДЫ,АЛВЕОЛЯРЛЫ
Қ
АДА
Ғ
Ы О2 ПАРЦИАЛДЫ
Қ
ЫСЫМЫ,
Қ
АНДА
Ғ
Ы О2 НІ
Ң
КЕРНЕУІ
Т
Ө
МЕНДЕЙДІ,ГИПОКСИЯ
Ғ
А
ГИПЕРКАМНИЯ 
Қ
ОСЫЛАДЫ
2.ГЕМДІК ГИПОКСИЯ
СЕБЕПТЕРІ
1.АНЕМИЯ
2.ГЕМОГЛОБИННІ
Ң
ИНАКТИВАЦИЯСЫ
3.ОКСИГЕМОГЛОБИННІ
Ң
ДИССОЦАЦИЯЛАНУ
Қ
ИСЫ
Ғ
ЫНЫ
Ң
СОЛ
Ғ
А
ЖЫЛЖУЫ
Қ
АННЫ
Ң
О2 БАЙЛАНЫСТЫРУ 
Қ
АБІЛЕТІ
Т
Ө
МЕНДЕГЕНДЕ ПАЙДА БОЛАДЫ.
Қ
АННЫ
Ң
ОТТЕГІГЕ СЫЙЫМДЫЛЫ
Ғ
Ы АЗАЯДЫ.
Қ
АННЫ
Ң
ОТТЕГІГЕ СЫЙМЫДЫЛЫ
Ғ
Ы-100 МЛ 
Қ
АННЫ
Ң
ОТТЕГІНІ Е
Ң
К
Ө
П БАЙЛАНЫСТЫРУ
М
Ү
МКІНШІЛІГІ.
Қ
АНДА ОТТЕГІ 0,3 МЛ-ДЕЙ
БОЛАДЫ.О2 ГЕМОГЛОБИНМЕН БАЙЛАНЫСЫП
ТАСЫМАЛДАНАДЫ.
Қ
АНДА
Ғ
Ы ОТТЕГІГЕ
СЫЙМЫДАЛЫ
Ғ
Ы 19,3-21,3 МЛ 

Қ
АН АЙНАЛЫМЫНЫ
Ң
ЖАЛПЫ Ж
Ә
НЕ ЖЕРГІЛІКТІ Б
Ұ
ЗЫЛЫСТАРЫНАН
ДАМИДЫ.
Қ
АНАЙНАЛЫМНЫ
Ң
ЖАЛПЫ ЖЕТКІЛІКСІЗДІГІ:
• Ж
Ү
РЕК 
Қ
ЫЗМЕТІНІ
Ң
ЖЕТКІЛІКСІЗДІГІНДЕ;
• СІЛЕЙМЕ, КОЛЛАПС КЕЗДЕРІНДЕ;
• ОРГАНИЗМНІ
Ң
СУСЫЗДАНУЫ
КЕЗІНДЕ – БАЙ
Қ
АЛАДЫ.
3.ЦИРКУЛЯЦИЯЛЫ
Қ
ГИПОКСИЯ
ЦИРКУЛЯЦИЯЛЫ
Қ
ГИПОКСИЯ КЕЗІНДЕ:
• ТІНДЕР АР
Қ
ЫЛЫ 
Қ
АН А
Ғ
У ЖЫЛДАМДЫ
Ғ
Ы
БАЯУЛАЙДЫ;
• АРТЕРИАЛЫ
Қ
Қ
АНДА РО2 
Қ
АЛЫПТЫ
М
Ө
ЛШЕРДЕ;
• ВЕНАЛЫ
Қ
Қ
АНДА РО2 
Қ
АТТЫ АЗАЯДЫ;
• АРТЕРИАЛЫ
Қ
Ж
Ә
НЕ ВЕНАЛЫ
Қ
Қ
АНДА
ОТТЕГІНІ
Ң
М
Ө
ЛШЕРІ БОЙЫНША
АЙЫРМАШЫЛЫ
Қ
;
ШЕТКЕРІ 
Қ
АНАЙНАЛЫМ Б
Ұ
ЗЫЛЫСТАРЫ:
• ЖЕРГІЛІКТІ ТІННІ
Ң
ИШЕМИЯСЫ;
• К
Ө
КТАМЫРМЕН 
Қ
АННЫ
Ң
А
Ғ
ЫП КЕТУІ
Б
Ұ
ЗЫЛУЫ – КЕЗДЕРІНДЕ ТІНДЕРДЕГІ
МИКРОЦИРКУЛЯЦИЯ Б
Ұ
ЗЫЛЫСТАРЫНАН ДАМИТЫН
(М
Ә
СЕЛЕН, Ж
Ү
РЕК, МИ Т.Б.) ГИПОКСИЯСЫ.

01
02
03
4.ТІНДІК ГИПОКСИЯ
ТОТЫ
Ғ
У-ТОТЫ
Қ
СЫЗДАНУ 
Ү
РДІСТЕРІНІ
Ң
Б
Ұ
ЗЫЛЫСЫ Н
Ә
ТИЖЕСІНДЕ,ТІНДЕРДІ
Ң
О2
ПАЙДАЛАНЫЛМАУЫМЕН ДАМИДЫ.СЕБЕПТЕРІ
1.ТЫНЫСТЫ
Қ
ФЕРМЕНТ АЗАЮЫ
2.ТОТЫ
Ғ
У МЕН ФОСФОРЛАНУ 
Ү
РДІСТЕРІНІ
Ң
БІР-БІРІМЕН 
Ұ
ЛАСПАУЫ
1. ХИМИЯЛЫК ЗАТТАРДЫН 
Ә
СЕР ЕТУІ САЛДАРЫНАН ТЫНЫС АЛУ
ФЕРМЕНТТЕРІНІН ИНАКТИВАЦИЯСЫ
2. ФЕРМЕНТТЕР СИНТЕЗІНІ
Ң
Т
Ө
МЕНДЕУІ (ГИПО-, АВИТАМИНОЗДАР
B1,B2,PP)ВИТАМИН-ТЫНЫСТЫ
Қ
ФЕРМЕНТ КОФЕРМЕНТТЕРІ
3. ТОТЫГУ МЕН ФОСФАРЛАНУДЫН АЖЫРАУЫ (МИТОХОНДРИЯ
МЕМБРАНАЛАРЫНЫН ЗАКЫМДАНУЫ, ТІНДЕРДЕ СА2, ТИРОКСИН К
Ө
БЕЙГЕНДЕ
Т.Б.)
АРТЕРИАЛДЫ КАН КУРАМЫНДАТЫ 02 КЕРНЕУЛІГІ, КАНЫГУЫ,
МОЛШЕРІ БЕЛГІЛІ БІР ДЕНГЕЙГЕ ДЕЙІН КАЛЫПТЫ БОЛУ МУМКІН, АЛ
ВЕНОЗДЫК КАНДА КАЛЫПТЫДАН ЕД
Ә
УІР АСАДЫ(СЕБЕІ ТІН О2
ПАЙДАЛАНБАУЫНАН).
АРТЕРИОВЕНОЗДЫ 02 АЙЫРМАШЫЛЫ
Ғ
Ы ТОМЕНДЕУІ ТІНДІК
ТЫНЫС АЛУ БУЗЫЛЫСТАРЫНА ТЭН.

5.АРАЛАС ГИПОКСИЯ
ГИПОКСИЯНЫ
Ң
2 НЕМЕСЕ ОДАН ДА К
Ө
П НЕГІЗГІ Т
Ү
РЛЕРІНІ
Ң
ЖИЫНТЫ
Ғ
Ы.МОСЕЛЕН, АУЫР СІЛЕЙМЕ
КЕЗІНДЕ ЦИРКУЛЯЦИЯЛЫК ГИПОКСИЯГА, ТЫНЫСТЫ
Қ
, ТІНДІК
ГИПОКСИЯЛАРДЫН ТУРЛЕРІ КОСЫЛАДЫ. АУЫР УЛАНУЛАР КЕЗДЕРІНДЕ
ГЕМДІК ЖОНЕ ТІНДІК, ЦИРКУЛЯЦИЯЛЫК ГИПОКСИЯЛАР АРАЛАСЫП КЕТЕДІ
ЖУКТЕМЕЛІК Ж
Ә
НЕ СУБСТРАТТЫК ГИПОКСИЯЛАРДЫ АЖЫРАТАДЫ.
ЖУКТЕМЕЛІК ГИПОКСИЯ -БЕЛГІЛІ БІР ІШКІ АГЗАЛАР МЕН ДЕНЕ
МУШЕЛЕРІНІН АУЫР
СУБСТРАТТЫК ТИПОКСИЯ МИДА ТОТЫГАТЫН ЗАТ - ГЛЮКОЗА
ЖЕТІСПЕУІНЕН ДАМИДЫ. БУЛ КЕЗДЕ ОТТЕТІ ЖЕТКІЛІКТІ БОЛУЫНА
КАРАМАЙ, ОЛ ТОТЫГАТЫН ЗАТ БОЛМАУНАН, ЖУЙКЕ ТІНІМЕН
ПАЙДАЛАНЫЛМАЙДЫ.
ЖУМЫС АТКАРУЛАРЫНАН ДАМИЛЫ. БУЛ КЕЗДЕ АРТЫК ЖУМЫС
АТКАРЫП ТУРГАН
АГЗАЛАР МЕН МУШЕЛЕРДІН ОТТЕГІГЕ МУКТАЖДЫТЫ ОЛАРГА ОТТЕГІН
ЖЕТКІЗЕТІН ЖУЙЕЛЕРДІН МУМКІНШІЛІКТЕРІНЕН АРТЫП КЕТУІНЕН
ДАМИДЫ. М
Ә
СЕЛЕН, ТЫМ АУЫР КОЛ ЖУМЫСЫН АТКАРГАНДА КАНКА
БУЛШЫКЕТТЕРІНДЕ ГИПОКСИЯ ДАМУЫ ОЛАРДЫН КАЖУЫН
ТУНДАТАДЫ. 

ПАТОГЕНЕЗІ:
БАЯУ ДАМИТЫН 
ЖЕДЕЛ ДАМИТЫН
ГИПОКСИЯ
Ғ
А ИКЕМДЕЛУ-БЕЙІМДЕЛУ ЖОЛДАРЫНА 
Қ
АРАЙ
ШАРТТЫ Т
Ү
РДЕ 2 КЕЗЕ
Ң
1.ТЕ
Ң
ГЕРІЛГЕН
2.ТЕ
Ң
ГЕР
Ң
ЛМЕГЕН
ЖЕДЕЛ ДАМИТЫН ИКЕМДЕЛУ-БЕЙІМДЕЛУ ЖОЛДАРЫНА:
- ОКПЕДЕ АУА АЛМАСУНЫН 
Ұ
ЛГАЮЫ НЕМЕСЕ ГИПЕРВЕНТИЛЯЦИЯ
ДАМУЫ:
- КАН АЙНАЛЫМЫ ЖУЙЕСІНІ
Ң
КЫЗМЕТІ АРТУЫ;
— КАН ЖУЙЕСІНІН ОЗГЕРІСТЕРІ;
ГЕМОГЛОБИН МОЛЕКУЛАСЫНЫ 
Ө
КПЕДЕ ОТТЕГІНІ БАЙЛАНЫСТЫРУ
Ж
Ә
НЕ
ОНЫ ТІНДЕРГЕ ТАСЫМАЛДАУ КАБІЛЕТІНІН, К
Ө
ТЕРІЛУІ Т.Б. ЖАТАДЫ.
ЖЕДЕЛ ДАМИТЫН:
-ГИПЕРВЕНТИЛЯЦИЯ;
- ТАХИКАРДИЯ;
- ЭРИТРОЦИТОЗ;
- ГЕМОГЛОБИН МОЛЕКУЛАСЫНЫ
Ң
ОТТЕГІГЕ 
Ү
ЙІРЛІГІ АРТУЫ Ж
Ә
НЕ ОНЫ
ТІНДЕРГЕ БЕРУ 
Қ
АБІЛЕТІ К
Ө
ТЕРІЛУІ

ГИПОКСИЯ