Боөж тақырыбы: Аристотельдің болмыс туралы ілімі. Орындаған: Өмірзақ О. Тобы: 208б тексерген
жүктеу/скачать 216,76 Kb.
|
фило 3 сроп
|
БОӨЖ Тақырыбы: Аристотельдің болмыс туралы ілімі. Орындаған: Өмірзақ О. Тобы: 208Б Тексерген: Оразхан Т. МАЗМҰНЫ I КІРІСПЕ II НЕГІЗГІ БӨЛІМ 1.Аристотельдің жалпы философиясы 2. Болмыс туралы оқытуы III ҚОРЫТЫНДЫ IV ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР I КІРІСПЕ Көрнекті грек философы Аристотель (б.з. д. 384-322 ж.ж.) Грецияның солтүстігіндегі Стагир қаласында дүниеге келген, логика және басқада көптеген ілімдердің негізін қалаған энциклопедист - ғалым. Әлем бойынша бірінші ұстаз атағына ие. Фракиядағы Стагирда туған, Афиныдағы Платон мектебінде тәрбиеленді. Сондықтан, дереккөздерде Аристотельге Стагирит деген лақап ат берілді. Академияда оқыған Аристотель Платонның шәкірті болған, бірақ содан кейін ұстазымен жолдары екі бөлек кеткен. Аристотельдің "Платон менің досым, бірақ шындық қымбатырақ" деген сөзін естерінізге түсірсеңіздер. Академиядан кеткеннен кейін Аристотель Македония патшасы Филип II сотына шақырылды, ол Тақтың мұрагері-болашақ Александр Македонскийдің тәрбиесін басқарды. Кейін Шығыс жорығынан Александр мұғалімге сирек кездесетін тастарды, өсімдіктерді, жануарларды табиғи ғылыми коллекциясын толықтыру үшін жіберді. Аристотель Афиныға оралып, сол жерде өзінің философиялық мектебін – Ликейді (335ж) құрды. Аристотель бақшада серуендеу кезінде сабақ өткізуді ұнататындықтан, оның шәкірттері мен ізбасарлары перипатетика (серуендеу) деп аталды, ал Аристотельдің ілімі - перипатетизм. Аристотель сол кездегі ғылым мен философияның барлық салалары бойынша еңбектерін қалдырған энциклопедиялық ғалым болды. Аристотельдің негізгі еңбектері - "Метафизика", "Физика"," Органон", Никомахов этикасы", "саясат". Аристотельдің еңбектері трактаттар түрінде жазылған, содан кейін ол ғылыми және философиялық еңбектердің негізгі формасына айналды. Платонның денесіз форма жөніндегі («идеялар дүниесі» пікірін) теориясын сынаса да «идеялизм мен материализм» арасында екі ұдай күйге түсіп платондық идеяны толықтай жоққа шығара алған жоқ. Аристотельдің айтуы бойынша рух тәннен бөлінбейді, тән өлгенде жан да жоғалады. Аристотель философияны үш салада бөліп қарастырды: теориялық бөлімі – болмыстың кезеңдері, себептері мен түп негізі турасындағы ілім; практикалық бөлім – адамдардың іс-әрекеті жөнінде; поэтикалық бөлім – (творчество) шығармашылық жөнінде. Ал ғылымның зерттейтін объектісі – адамның ақыл - ой өресі жететін дүние. Аристотель табиғатты «материяның» «формаға», «форманың» «материяға» біртіндеп ауысуы түрінде қарастырды. Алайда материядағы қозғалыс бастамасының баяулығын байқап, түбінде қозғалыстың түп төркіні мен мақсатқа келіп тірелетін форманың белсенділігіне баса назар аударды. Қозғалыс атаулының түп төркіні – «өзі қозғалмайтын, қозғалтуға түрткі болатын» - Құдай деген тұжырым жасады.Адамның ақыл - парасатының қабілетін этикадағы ең жоғарғы қозғаушы күш деп тапты. Аристотельдің моральдық үлгісі - Құдай, яғни «өзін ойлайтын ой» - нағыз кемелденген философ. Аристотель болмыс туралы ілімді дамытады. Оның өзіндік ерекшелігі бар, ол объективті болмысты ол көрінетін логикалық категориялармен ажырамас байланыста қарастырудан тұрады. Аристотельдің категориялары болмыстың терең байланысын білдіреді және заттардың объективті қатынастарын көрсетеді, болмыстың жалпы логикалық анықтамалары ретінде әрекет етеді. Онтология грек тілінен аударғанда онтос - болмыс, логос - ілім яғни болмыс туралы ілім болып табылады. Болмыс - тарихи қалыптасқан кең мағыналы, терең ауқымды философиялық ұғым. Әр заманда өмір сүрген ойшылдар бұл ұғымды көбінесе жүйелі философиялық толғаныстардың бастапқы негізі деп қараған. Осы уақытқа дейін де болмыс туралы бұл көзқарас өз мәнін сақтап келеді. Болмыс туралы философиялық мәселені түсіну үшін ең алдымен оның адамзаттың шынайы өмірінде қандай түбегейлі орын алатынын ұғыну қажет. Адамның дүниеге қатынасының негізінде қандай құндылық жатса да, оның бастамасы - болмыс. Мәнділік жөнінде айтқанда не нәрсенің болса да дүниеде болу жолы немесе тәсілі оның негізін құрайды дегенбіз. Аристотель болмысты объективті әлем, заттың қазіргі қағидасы, онымен ажырамас, қозғалмайтын қозғалтқыш, илаһи ақыл немесе барлық формалардың материалдық емес формасы ретінде қарастырды. Ол тақырыпты жан - жақты анықтайтын болмыс қасиеттерінің классификациясын жасады-10 предикат. Бірінші кезекте бірінші мәні - жеке болмыс, ал екінші мәні - түрлер мен ұрпақтардың болуы. Басқа санаттар болмыстың қасиеттері мен күйлерін ашады: саны, сапасы, қатынасы, орны, уақыты, иелігі, позициясы, әрекеті, қайғы-қасіреті. Әрбір санаттың мазмұны мен маңыздылығы қозғалатын объективті болмыспен анықталады.Барлық заттардың түпкілікті негізі ретінде Субстанция, егер ол болмыстың осы компоненттерінің кем дегенде біреуі болмаса, ондай емес. Бір нәрсені бүкіл болмыстан алып тастауға болмайды. Сонымен қатар, осы сәттердің әрқайсысы бір бетті тұтас құрамынан бөлу мағынасында нақты абстракция ретінде қабылданады. Жұмыс объектісі-ежелгі философия. Жұмыстың тақырыбы-Аристотель философиясы. Болмыс туралы оқытуы. Жұмыстың мақсаты-Аристотель философиясының болмыс аспектісін, сондай-ақ Аристотельдің философиясын қарастыру. Сонымен қатар, бұл реферат Аристотельдің кейбір платондық идеяларды сынға алу мәселесін қарастырады. жүктеу/скачать 216,76 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|