Эфференттік иннервацияға әсер ететін заттар

Эфференттік иннервацияға әсер ететін заттар

Эфферентті нервтер

• ОЖЖ –н қозуды мүшелермен ұлпаларға жеткізеді.

Олар вегетативті және

соматикалық болып бөлінеді.

Вегетативті симпатикалық

Және парасимпатикалық

болады. Вегетативті жүйкелер

ішкі органдарға, бездерге, қан

тамырларына иннервация

жасайды, олар ганглийлерде

үзіледі.

Соматикалық нерв талшықтары дене бұлшық еттеріне иннервация жасап үзілмейді.

Соматикалық нерв талшықтары дене бұлшық еттеріне иннервация жасап үзілмейді.

Нерв импульс әсерінен нерв талшыктарының үштарында белсенді

химиялық заттар бөлініп шығады – медиаторлар.

Негізгі медиаторлар

• ацетилхолин,
• норадреналин,
• адреналин.

Ацетилхолин бөліп шығаратын талшықтар -холинергиялық, ал

норадреналин, адреналин шығаратындар адренергиялық деп

аталады. Бөлінген медиатор сезімтал нерв үштарымен

рецепторлармен түйіседі, түйіскен жерді синапс деп атайды.

Ацетилхолинмен түйісетін рецепторлар

Ацетилхолинмен түйісетін рецепторлар

холинорецепторлар, ал норадреналин,

адреналинмен түйіскендер адренорецепторлар

болады.

Медиатормен рецепторлар түйісуінің

арқасында мүшелер өзінің қызметін атқарады.

Медиатор әсері көпке созылмайды, ферменттің

әсерінен ыдырайды. Келесі қозу медиатордың

келесі мөлшерін бөлінуін қажет етеді.

Н-холиномиметиктерг
М-холиномиметиктерге
Холиномиметиктер

Холинергиялық заттардың жіктелуі

1. М,Н-холиномиметиктер:

• Ацетилхолин
• Карбахолин

2. М,Н-холиноблокаторлар

- Циклодол

М-холиномиметиктер.
Әсер механизмі:
М-холинорецепторларды қоздырады (қуаттандарады)
Бұл ацетилхолин және мускаринге ұқсас әсері бар заттар
Ағзаға әсері:
1. Шеткері қан тамырларын кеңейтеді
2. Брадикардия
3. Көз қарашығын тарылтып, көз ішкі қысымын төмендетеді
4. Бездер (сілікей, тері, бронхиальді, АІЖ-ң) секрециясын күшейтеді.
5. Қуық, ішек сфинктерінің тонусын жоғарлатады
6. Брохтар тарылады
Қолдануы:
1. Шеткері қан тамырларының тарылуында (облитериялық эндартериит)
2. Глаукома
3. Ішек, қуық атониясында
Қолдануға болмайды:
Демікпе ауруында.
Улы саңырауқұлактармен улану белгілері:
1. Тыныс алудын нашарлауы
2. Брадикардия
3. Беті қызарады
4. Малмандай терлеу
5. АК-ң төмендеуі
6. Көз қарашығының тарылуы
7. Сілекейдің көп бөлінуі
8. Құсық
9. Іш өтеді
10. Жүрек тоқтау, өкпе ісінуінен мерт болады
Көмек:
1. М-холинорецепторларды тежейтіндер – М-холиноблокатор –атропин
2. Симптоматикалық ем.
Препараттар:
1. Пилокарпин гидрохлориді Pilocarpini hydrochloridum ш.т. ұнтақ,
Көзге тамшы1-2%, жағылма, пленка глаукомада.
2. Ацеклидин Aceclidinum ш.т. ұнтақ, амп. 0,2% - 1 мл т\а, глаукома, атонияда.
Н-ХОЛИНОМИМЕТИКТЕР
Қолдануы:
1. Тыныс алу нашарлағанда
2. Қан қысымын жоғарлатуға
3. Темекіге қарсы
Ағзаға әсері:
1. Тыныс орталығын қоздырады
2. Қан тамырлар қозғалтқыш орталығын қоздырып АК жоғарылатады
3. Без секрециясын қөбейтеді
Препараттар:
1. Цититон Cytitonum Ш.т. амп 1мл к\т 0,5-1 мл тынысты қоздыруға
2. Лобелин гидрохлориді Lobelini hydrochloride Ш.т. амп.1%-1 мл к\т
3. Темекіге қарсы препараттар «Табекс», «Лобесил».
Әсер механизмі:
Н-холинорецепторларды қоздырады (қуаттандырады
Антихолинэстеразды заттар (АХЭ)
Ағзаға әсері:
1. Қөз қарашығын тарылтып, ішкі қысымын төмендетеді
2. Ішкі органдардың, қуық, жатырдың тонусын жоғарлатады
3. Без секрециясы күшейеді
4. Бронхтар тарылады
5. Брадикардия
6. Шеткері қан тамырлары кеңееді
7. Дене бұлшық еттерінің тонусы жоғарылайды
8. ОЖЖ-і қоздырады
Әсер механизмі:
АХЭ заттар ацетихолинэстеразаны тежеп, ацетилхолиннің ыдырауына кедергі жасайды,
әсерін ұзартады. Сондықтан бұл препараттардың әсері М-холиномиметиктерге ұқсас.
Қолдануы:
1. Полиомиелит, менингит, ОЖЖ зақымынан кейінгі салдануда
2. Миастения
3. Глаукома
4. Ішек, қуық атониясында
5. Курареге ұқсас дәрілердің әсерін жоюға
6. Әлсіз толғақта

жүктеу/скачать 1,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: