Екі кезеңдік имплантация қолданылу көрсеткіштерін көрсетіңіз.
Екі кезеңді имплантация - бұл 3-6 айлық аралықпен екі кезеңде жүзеге асырылатын қатты зақымдалған немесе жоғалған тістерді ауыстыру. Дәстүрлі техника ең қауіпсіз және ең болжамды болып саналады: 99% жағдайда орнатылған құрылымдар дурыс кабылданады, бұл олардың қабылданбау қаупі аз екенін білдіреді. Бір сатылы және екі сатылы имплантация әдістерінің арасындағы айырмашылық айқын: екінші жағдайда импланттың толық кабылдануынан кейін тұрақты бекітілген протез орнатылады.
Екі кезеңді имплантацияға көрсеткіштер
• Бірінші кезекте тістік имплантация жасауға болатын көрсеткіштер қатарына екіншілік адентия тістің болмауы немесе түсіп кетуі,оны тістік имплантация жасау арқылы қалпына келтіру,егерде мүмкіншілігі болса сүйек ішілік имплантаттардан кеңінен пайдаланып ,науқастарды емдеуде ортопедиялық әдіспен бірге сүйек ішілік имплантаттарды қолдану болып саналады.
Импланттың жеткілікті бастапқы тұрақтандыруына қол жеткізу мүмкін болмаған жағдайларда және мерзімінен бұрын куш тусуи бүкіл құрылымның қабылданбауына әкелуі мүмкін. Әрқашан дерлік әдіс төменгі жақтың үлкен шайнайтын тістерін қалпына келтіру үшін қолданылады.
Екі кезеңді тіс имплантациясын тістердің жетіспеушілігімен байланысты кез келген жағдайға қатысты қарастыруға болады: бір немесе бірнеше, әр жақтан немесе реттілігімен. Бұл сонымен қатар соңғы ақау немесе тіпті толық адентия болуы мүмкін.
• Жақ сүйек тінінің остеопорозының айқын белгілері бар
• Тіс протезін имплантациялау аймағында «жаңа тісті» бір сатылы орнатуға сәйкес келмейтін қабынулар анықталады.
• Ауру тістер имплантация орнына жақын орналасқан, бұл қабыну процесіне әкелуі мүмкін.
o Науқастың иммунитеті әлсіз
o Тіс қатарының жалғыз кетігі
o 4 немесе оданда көп тістердің болмауы,тіс қатарының шектелген кетіктері.
o 3 немесе оданда көп тістердің болмауы, тіс қатарының бір жақты немесе екі жақты шектелмеген кетіктері.
o Тіссіз жақтар, толық адентия.
o Акрилаттарға аса жоғары сезімталдықтың нәтижесінде және айқын құсу рефлексі кезінде алмалы-салмалы тіс протездерін қолдана алмау.
• Екі немесе бір жақта тістерінің мүлдем болмауы толық адентия,тіс қатарының ішінара кетігі,тіс қатарының соңғы бөлігінің кемтігі,тіс қатарында бір тістің жоқ болуы, жеке адам организмінің пластмассаға сезімталдығының жоғары және құсық рефлексінің болуы,сонымен қатар алмалы салмалы протездерді таға алмауы,тістесу қызметінің бұзылуы нәтижесінде ауру белгілерінің пайда болуы
Екі сатылы имплантацияның артықшылықтары мен кемшіліктері
Бұл екі сатылы техника классикалық болғандықтан, ол өте маңызды артықшылықтармен сипатталады:
o бір тісті қалпына келтіру және олардың көптеп жоғалуы;
o штифт айналасындағы сүйек атрофиясының алдын алу;
o оның табиғи тіске сыртқы және функционалды сәйкестігі;
o орнатылған құрылым 100% дерлік тіндермен қабылдану;
o көптеген өндірушілердің имплантаттарына өмір бойы кепілдік (мұқият және жауапкершілікпен қарауға байланысты).
1
1
2
Имплантациядағы остеогенездің механизмін көрсетіңіз.
Остеогенез механизмдері
Имплантат-сүйек беті бөлімінде тіндер организациялану түрлері:
1.Тікелей сүйек тінінің имплантат бетімен жанасуы-сүйектік интеграция немесе оссеоинтеграция.
2.Сүйек тіні мен имплантат бетінің арасында коллаген талшықтары және жуанталшықты сүйек тінінен тұратын дәнекер тінді қабыршақтың пайда болуы - фиброзды-сүйектік интеграция.
3.Имплантат бетінде дәнекер тінді талшықтың пайда болуы-дәнекер тінді интеграция.
Бет сүйегінің сүйектеріне хирургиялық араласудың ерекшелігі көптеген жағдайларда олар инфекцияланған патологиялық ошақ аймағында жүзеге асырылады. Сонымен қатар, хирургиялық емдеу қабыну асқынуларының дамуына байланысты жиі орындалады. Алынған мәліметтерге сәйкес (Латров және т.б. (1988), жақ сүйектерінің кистозды ісіктерін емдеуде сүйек қуыстарының инфекциясы жағдайлардың шамамен 87% құрады. Бет жарақатының қабыну асқынуларының көбею үрдісі байқалады.
Инфицирленген сүйек ақауына тікелей іргелес сүйек тінінің регенеративті потенциалы, айтарлықтай төмен, өйткені ол тіндік гипоксиямен бірге жүреді.
Сондықтан айқын остеопластикалық әсермен қатар, антибактериялық қасиеті бар материалдарды қолдану маңызды.
Көптеген зерттеушілер сүйек тінінің ақауларында пайда болатын жергілікті функционалды -биохимиялық және құрылымдық-морфологиялық өзгерістерді зерттегенде, және оны емдеу кезінде жалғасатын, жасай алды репаративті остеогенездің тұрақтылығы туралы ережені тұжырымдап, сипаттаган.
Сүйек регенерациясы бул комплексти процесс жане фазалары бир биримен озара тыгыз байланысты
Сүйек тінінің регенерациясының фазалары.
1. Біріншіден, дәнекер тін элементтерінің пролиферациясы орын алып, ақау орнында грануляциялық ұлпа пайда болады. Дамып келе жатқан ісіну фибриндік жіптердің жоғалуына әкеледі. Бұл жіптер әлі де ретсіз болатын шарды (беспорядочный клубок) құрайды. Сүйек тінінің зақымдану орны минералды тұздарды «тартады», олардың ағыны біртіндеп артады.
2. Содан кейін түскен фибриннің жіпшелері сүйек сегментінің ұзын осі бойымен бағдар алып, коллаген талшықтарына, дәлірек айтқанда, еріген күйде минералды тұздары бар коллаген түтіктеріне айналады. Коллаген негізі, сүйек тінінің белоктық матрицасы түзіледі.
3. Сұйық күйдегі минералды тұздар кристалдық күйге айнала бастайды. Сүйек пластинкалары («арқалықтар») қалыптасады, оларда әлі де Гаверс каналдары жоқ. Бұл фазадағы минералды тұздардың концентрациясы жоғары болып қалады.
4. Жетілген сүйек ұлпасы түзіледі, ал үшкальций фосфатының кристалдары гидроксиапатит кристалдарымен алмасады.
5. Жаңа сүйек тініндегі зат алмасу процестері қалыпқа келеді, яғни интенсивтілік қаңқаның бұзылмаған сүйектеріндегі зат алмасу жылдамдығына тең болады.
1
1
3
Тістік имплантацияның қолданылу аймағын көрсетіңіз.
Тіс тінін бұзатын факторлар бүкіл ауыз қуысына зиянды әсер етеді. Сондықтан бір уақытта бірнеше тістің жоғалуы мумкин.
Стоматология аймағындағы жаңа бағыт ойлап табылды ол имплантология саласы.Бұл бөлім тістерді тіс имплантатарының көмегімен қалпына келтіруге арналған.Имплантат- жоғары және төменгі жақ сүйектеріне кіргізілетін, жасанды тіс түбірі. Әрбір имплантат басы,денесі және оларды қосып тұратын мойын бөлімінен тұрады.Ең соңында оған тістің орнын толтыру үшін қаптама кигізіледі.Тіс имплантаты аллергиялық реакция тудырмайтын титан немесе циркония металлынан дайындалады.
Қазіргі уақытта протезді жасауды тіректерді –имплантанттарды орнатуда ерекше операциялар жүргізіледі. Имплантат бұл титанның ерекше құймасынан жасалған бұранда, ол тісі жоқ жерге сүйек тініне бұралады.
Имплантацияны қажет ететін әртүрлі көрсеткіштер бар. Егер бір тіс жоғалтылған немесе шықпай қалған болса дәрігер жақ ақауы орнына имплантантты қоя алады. Бұл кезде 1 сауыт бекітіледі, мұнда көрші тістер егелмейді. Егер көптеген тістер болмаса, және алмалы протез жасау керек болса, имплантанттар орналасады да оларға алынбайтын көпіртектес протез орналасады. Толық адентия кезінде имплантаттарды алмалы протез үшін тірек ретінде қолдануға болады. Имплантология жасалмас бұрын науқас дәрігер ортопедтің кеңесін алу қажет. Ол тістердің орналасу ерекшелігін ескере отырып түрлі протездер ұсынады. Сонымен қатар олардың артықшылықтары мен кемшіліктері туралы хабардар етеді. Тәжірибелі хирург стоматолог операцияға белгілі бір кері көрсеткіштерінің бар, жоқтығын анықтайды, қажетті құжаттарды толтырып, имплантация жүргізетін күнді тағайындайды.
Бұл кішігірім амбулаторлы операция жергілікті жансыздандырумен, еш ауырсынусыз жүргізіледі. Операциядан кейінгі кезең дәрігердің бақылауында өтеді. Имплантанттардың толық бітісуіне төменгі жақта 3-4 ай, жоғарғы жақта 4-6 ай қажет. Осы кезеңде жасанды тіректер сүйек ішінде шырышты қабаттың астында болып ауыз қуысында көрінбейді. Науқастың қалауы бойынша уақытша жасанды сауыттар жасалады. Бітіскеннен кейін имплантантта бастар енгізіліп, оларға сауыттар немесе көпір тектес протездер бекітіледі. Статистика бойынша сәтсіз операциялар мөлшері 3-7 пайызды құрайды. Имплантанттың бітіспеу мүмкіндігін азайту үшін науқас дәрігердің барлық ұсыныстарын орындау қажет. Имплантта орнату және оларда протездерді жүргізу шарасын жүргізу маманның жоғары квалификациясын және біршама материалды шығынды қажет етеді. Осының нәтижесінде имплантаттың бағасы әлі күнге дейін жоғары бооып отыр. Әрбір адам осы шараны қолдану мүмкіндігі болмайды.
Әрбір иммплантат келесі талаптарға жауап беруі тиіс
Имплантолог мамандардың пайдалану үшін қол жетімді болуы шарт,
Айналасындағы тіндерді жарақаттамауы керек,
Адам организміндегі тіндерге оңай енгізіліп,оңай шығарылуы керек,
Таяныш,демеу және ұстап тұрушы қызметтерді атқаруға,
Әртүрлі өзгерістерге,күштерге төтеп беретіндей және сынуға қарсы тұра алатындай қасиетке ие болып,ерекшеленіп тұруы керек.
Дентальды имплантологияның артықшылығы
Табиғи тіс сияқты көрінеді, сезіледі және қызмет етеді.
- Тіс жоқ жердің сүйек тінінің атрофиясын қалпына келтіреді.
Табиғи тістесуді және шайнау мүмкіндігін қалпына келтіреді
Беттің жастық овал тәрізді өзгеруін болдырмайды
Тістердің ығысуна жол бермейді
тістер толық болмаған жағдайда алынбайтын протез салуға көмектеседі.
Тістік имплантаттарды атқаратын қызметіне байланысты және айналасындағы тіндермен қарым қатынасына қарай 5 топқа бөлінеді:
1.Эндодонто эндооссалді имплантация,имплантат тіс өзегіне енгізген таяқша тәрізді болады,сүйек тініне тамырдың арығы арқылы енгізіледі.
2.Эндооссалді имплантация,әртүрлі имплантаттар сүйек тініне енгізіледі.
3.Субпериостальді имплантация,әртүрлі имплантаттар сүйек асты тініне енгізіледі.Ол кезеңнен тұрады.Бірінші ұяшық өсіндіні тіліп,ашып алынады,одан кейін қалып алып жеке имплантат дайындалып, ші кезеңде дайын имплантатты орнына қойып,шырышты қабатжәне сүйек асты қиындысы жабылады.
4.Инсерт имплантация немесе шырышты қабат ішілік,металлдан жасалған түймелі имплантатты шрышты қабат астына енгізу.
5.Субмукозды имплантация,шырышты қабаттың өтпелі қатпарларына қақпақты немесе алып салынатын тіс протездерінің ұстап қалатын кідіру аймағына тұрақты магнитті енгізу.
1
1
4
Тіс имплантациясының сатыларын көрсетіңіз.
Тіс имплантациясының сатылары:
1. Имплантацияның бірінші кезеңі мұқият жоспарлау болып табылады. Жоспарлау өз кезегінде, пациентті алдын-ала бағалау жағдайын білдіреді. Мәселе ауыз қуысының анатомиялық ерекшелігін мұқият қарауды ғана емес, сонымен қатар рентгенография мен медициналық ақпаратты жария етудің зам анауи әдіістерін міндетті түрде пайдалануды да білдіреді. Имплантация операциясын жоспарлау кезінде имплантолог-дәрігерінің, ортопед-дәрігерінің сонымен қатар, егер қажет болған жағдайда ортодонт-дәрігерінің немесе пародонтологтың қатысуымен іске асырылу. Жоспарлау алдын ала науқастың организм жағдайын бағалаудан тұрады. Науқастың ауыз қуысын, сонымен қатар толығымен организмнің жағдайы бағаланады. Бұл сатыда ауыз қуысының тексерісі жүзеге асады. Жақтардың панорамалық суреті зерттеледі. Операция жасау алдында жегі бар тістерді емдеп, тістің кәсіби тазалауын іске асыру керек (тістің қабаттануын жою).
- Хирургиялық сатысы – тіс имплантациясының негізгі сатысы. Операцияның техникасы жергілікті күрделі әрекет ететін анестезия арқылы жүзеге асады. Оның мәні имплантат орнату. Имплантатты орнату жалғасымдылығы шамамен 30-50 минут уақыт алады. Рәсім ауыртпалық сезімдерін тудырмайды, дегенмен аздап ыңғайсыздық келтіруі мүмкін. Имплантанттың тірек бөлігі – тістің жас анды титан түбірі жақ сүйекке орнатылады. Хирургиялық кезең анестезиямен жасалады және имплантатты жақ сүйегіне орнатумен аяқталады. Имплантатты орнату ұзақтығы әр түрлі. Содан кейін, алыптан жасалған штифтке қалыптасу үшін уақыт беріледі. Бірнеше ай бойы қалыптасу рәсімін имплантолог-дәрігер қадағалап тұрады.
- Абатментті орнату. Дәрігер имплантат қызыл иек астында қалыптасқанына көз жеткізген кезде абатментті орнатады (бұл тіс имплантаты мен жасанды тіс қаптамасының аралық буыны болып табылады). Тістердің классикалық имплантациясының бұл кезеңі де орнатылуы тіс қуысының шағын ғана учаскесін алатынына қарамастан хирургиялық кезеңге жатады. Оны орнатудан кейін толық протездеу сатысының аяқталуына бір апта уақыт керек.
4. Ортопедиялық кезең – бұл тістердің классикалық имплантациясының соңғы кезеңі. Бұл ретте абатментке тірек протезі немесе алынатын протез элемент і тістің қаптау бөлігі бекітіледі. Ортопедиялық кезең «пайдалануға дайын» конструкциясын құра отырып емдеуді аяқтайды.
1
1
5
Тіс имплантациясының ерекшелігін көрсетіңіз.
Имплантация – тісі жоқ науқастарды сауықтыру мәселесін шешуге мүмкіндік беретін стоматологиядағы келешегі зор және озық әдістерінің бірі болып табылады.
Имплантация – сау күлімсіреуді ұзақ жылдарға сақтаудың ыңғайлы жолы.
Имплантация науқас үшін күрделі емес және қатты ауыртпайтын хирургиялық іс-шара болып табылады. Имплантациялық жүйесін таңдау және есептеуін тек хирург – имплантолог жеке консультация жүзінде ғана іске асыра алады.
Бір немесе бірнеше тістердің жоғалуы шайнау функциясының бұзылуы, ауыз қуысының ауруларына сезімталдықтың жоғарылауы, тіпті бет әлпетіндегі өзгерістер сияқты бірқатар жағымсыз салдарға әкеледі. Тіс сауыты бүтіндігі бұзылған жағдайда стоматологиядағы ең сапалы және тиімді шешім – тіс имплантациясы. Бұл процедура күлімсіреу сұлулығын қалпына келтіруге және тіс қатарының барлық функцияларын қалпына келтіруге мүмкіндік береді.
Тіс имплантацияысының ерекшелігі:
- Қасындағы тәуір тістер зақымдалмайды
- Протездеудің басқа түрімен салыстыруға келмейтін ыңғайлылық пен жайлылық
- Имплантаттарды қолдану алынбайтын протезді жасауға мүмкіндік береді
- Имплантаттардың қолдану мерзімі көпіршелі протезге қарағанда шамамен 2 есе артық болып табылады
- Жақсы косметикалық әсер
Имплант Сіздің өз тістеріңізге ешбір зиян келтірмейді. Тіссауытты немесе көпірді орнату үшін, сау тістердің тінін жону, тамаша жымиысқа ие болу үшін, сау тістерді құрбан ету қажет болады
Имплант нағыз тіс сияқты қабылданады және солай көрінеді. Пациент имплантты сезінбейді, имплант сіңіскен соң, өз тісінен ешбір ерекшеленбейді, ал тіс көпірін сезінуге болады. Сырттай ол да нағыз тіс сияқты болып көрінеді.
Импланттар өте берік, сондықтан оларды орнатқан соң, ешнәрседен қорықпай, кез келген тамақты шайнауға болады.
Импланттарды тісінен толық айрылған адамдарға да орнатуға болады. Егер алмалы-салмалы протездердің орнына импланттарды таңдасаңыз, онда әңгімелесу немесе тамақтану кезінде протез жылжып кететін ыңғайсыз жағдайлардан қорқу сезімінен құтылуға болады. Импланттармен Сіз ешқашан осындай жағдайға тап болмайсыз.
Көпірдің астында жақтар атрофиялана бастайды, ал имплант жақ сүйекті сау күйінде сақтайды.
Импланттар өз тісіне берілетін жүктемені азайтады, ал тіссауыттар мен көпірлер сау тістерге берілетін жүктемені ұлғайта түседі.
Имплантация процедурасының мәні имплантатты суйек тинине орнату арқылы барлық жағынан табиғи тісті сапалы түрде қайталауы болып табылады. Бұл операция заманауи технологиялар мен аппараттарды қолдану арқылы стоматологиялық клиникаларда жүзеге асырылады, сондықтан ол толығымен қауіпсіз және іс жүзінде ауырсынусыз.
Импланттардың өзі коронка бекитилетин штифт пен абатменттен тұрады. Тубир стерженьди жасау үшін титан, никель-хром-ванадий қорытпалары, алтын сияқты биоүйлесімді материалдар пайдаланылады, олар 98% жағдайда организмнен бас тартпайды және ешқандай жағымсыз салдар тудырмайды. Коронка көбінесе керамикадан немесе цирконийден жасалады, өйткені бұл материалдар табиғи эмальдың түсі мен құрылымын тамаша еліктейді.
1
1
6
Науқасты имплантацияға дайындау машықтарын көрсетіңіз.
Дайындық кезеңі келесі әрекеттерді қамтиды:
• зертханалық диагностика: глюкоза, гепатит, вич және сифилис үшін қан анализі;
• ауыз қуысының санациясы: тіс дәрігері қабыну белгілерін жояды, түбірлік өзектерді толтырады, өміршең емес тістерді жояды, кариозды қуыстарды жояды;
• ортопантомограмма (шолу суреті);
• жоғары мамандандырылған мамандардың кеңесі (эндокринолог, терапевт, ЛОР дәрігері, кардиолог).
Дентальды имплантация жасау әдістемесі
Имплантация операциясын жергілікті сирек жағдайда жалпы жансыздандырумен жүргізеді. Жергікті анестезиямен операцияны орындағанда премедикация үлкен роль атқарады. 40 мин алдында бұлшықет ішіне промедол, атропин, реланиум немесе седуксен енгізеді.
Жалпы наркоз жүйке жүйесі лабилді науқастарға, сонымен қатар 4 имплантаттан көп енгізетін жағдайда және операция ұзақтығы 3 сағаттан көп болса көрсетілген.
Операцияға бір күн қалғанда науқасқа антибиотик, сульфаниламид препараттарын тағайындайды.
Науқас операцияға бір сағат қалғанда тісін тазалап, тілдің арқасынан щетка және тіс пастасының көмегімен жабындыны алып тастауы қажет.
Операциядан кейін 2-3 сағатқа беттің операция жасалған аймағына мұз, көрсеткіш бойынша анальгетик, кейінгі 5 күнде антибиотиктер, сульфаниламидтерді тағайындайды. Операциядан кейінгі бірінші күні науқасты имплантат басының аймағында қан ұйындыларын тазалау үшін және жарақат тазалығын жүргізу дәрігер қарауы қажет; тісті тазалап, сонымен қатар күніне 15-20 рет антибиотиктердің әлсіз ерітіндісімен шаюы керек. Әрі қарай қарау күнара жүргізіледі, жараны 3% сутегі асқын тотығы ерітіндісімен өңделеді, ал тігіс жолағына бриллиант көгінің сулы ерітіндісін жағады. Тігісті 7-8 күннен кейін алады. Имплантат басын міндетті түрде тіс щеткасы және пастасымен тазалап тұру қажет.
1
1
7
«Сүйекішілік (эндооссальды)» имплантация әдісін қолданыңыз.
Эндооссальді(сүйекішілік) имплантация.Имлпантат сүйек ішіне енгізіледі.
Сүйекішілік имплантация – имплантантты суйек устишырышты кабаттын киыгы арқылы сүйек тініне тікелей енгізу. Имплант спираль, цилиндр, пластинка түрінде болуы мүмкін және екі жаққа да қолданылады. Бүгінгі күні бұл ең жақсы ұзақ мерзімді нәтиже беретін имплантацияның ең көп қолданылатын түрі.
(сүйекішілік) имплантация сүйек тініне импланттың «түбір» бөлігін енгізу арқылы альвеолярлық осиндинин жеткілікті биіктігінде орындалады. Кез келген сүйекішілік имплант мыналардан тұрады: 1) сүйекішілік (түбір) бөліктен; 2) қызыл иектің шырышты қабаты деңгейінде жататын мойын; 3) супраконструкция (кызылиек үстіне шығып тұрған ушы) – абатмент.
Бүгінгі күні стоматологиялық тәжірибеде эндоссеозды екі сатылы имплантация жиі қолданылады, өйткені бұл жоғалған тістерді ауыстырудың ең сенімді әдісі.
1. Мамандар имплантты тікелей сүйек тініне енгізеді.
2. Оған абатмент қойылады – тіс коронкасынын негізі.
3. Тәжді өзі орнатылады.
Бұл жағдайда альвеолярлық осинди биіктігі жеткілікті болуы өте маңызды. Биіктігі жеткіліксіз болса, сүйек тінін ұлғайту керек, яғни остеопластика жасау керек.
Имплантацияның бұл түрінде тубирлик имплантаттар әдетте бұранда түрінде орнатылады, бірақ сүйек жұқа болса, олар пластинкалы және сүйектің ауыр атрофиясы жағдайында тіпті біріктірілуі мүмкін.
Кезендер ерекшелиги
• Имплантантты орнату бір кезеңді болуы мүмкін, барлық жұмыс бір күнде орындалады. Бір кезеңді имплантация экспресс имплантация деп те аталады, бірақ ол бәріне жарамайды. Бір сатылы имплантацияда қолданылатын дизайн бір тутас болады, сондықтан оны ауыстыру біраз күш салуды қажет етеді.
• Екі кезеңді процедурада алдымен имплант салынып, 6-16 аптадан кейін тұрақты тәж салынады. Бұл түрі көбірек танымал, себебі ол мамандарға импланттың сүйек тінімен қосылу процесін бақылауға және дененің реакциясын байқауға мүмкіндік береді. Егер тәж зақымдалған болса, оны тез ауыстыруға болады.
1
1
8
«Субпериостальді» имплантация әдісін қолданыңыз.
Cубпериостальді(сүйекқабыастылық) имплантация. Имплантат жақсүйек альвеолды өсіндісінің сүйектік бетінде шырышты-сүйекқабы қиығының(лоскут) астында орналасқан.
Сүйекқабыастылық импланттар жақ сүйек тінінің үлгісі бойынша дайындалған және сүйек қабы астына орналыстырылған тіректері ауыз қуысына шығып тұратын металл қаңқа болып табылады.Субпериостальді имплантация жақтың альвеолалы бөлігінің жеткіліксіз биіктігі салдарынан сүйек ішілік имплантацияны жүргізуге мүмкінлік болмағанда қолданылады.
Субпериосталді имплантация, әртүрлі имплантаттар сүйек асты тініне енгізіледі. Ол 2-кезеңнен тұрады. Бірінші-ұяшық өсіндіні тіліп, ашып алына-ды, одан кейін қалып алып жеке имплантат дайындалып, 2-ші кезеңде дайын имплантатты орнына қойып, шырышты қабат және сүйек асты қиындысы жабылады.
Импланттың бұл түрі өте оғаш дизайнға ие. Сыртқы көріністе олар жақ сүйегіне ұқсайды және жак асты сүйек тініне орнатылды - сүйекті қоршап тұрған дәнекер тін. Мұндай канкалар әрбір клиникалық жағдай үшін жеке жасалады және кем дегенде 5 мм сүйек биіктігін талап етеді. Сондай-ақ, бүкіл процедура өте ұзақ уақытты алады және жалпы анестезиямен жасалады.
Сонымен қатар, субпериостальды имплант құрылымын орнату үшін қосарлы операцияны қажет етеді. Алдымен периост бөлініп, калып алынады, содан кейін периост өзінің табиғи күйіне оралады. Субпериостальды импланттың титан контуры және қызыл иектің шырышты қабатынан жоғары көтерілетін торлы пластиналары бар. Оларға алынбалы тіс протезі бекітіледі. Жеке параметрлерге сәйкес осындай имплантантты жасағаннан кейін периостты қайтадан егейди және имплант сүйек үстіне қойылады. Барлық осы көптеген тіндерді кесу инфекциялық процестің дамуына және ұзақ жазылуга әкелуі мүмкін, сондықтан қазіргі уақытта томография және компьютерлік 3D модельдеу деректері әсер етпестен субпериостальды имплант жасау және операцияның бірінші кезеңін мүлдем болдырмау үшін мұқият пайдаланылады. .
1
1
9
Төменгі жақ ақауында қолдынылатын винтті және цилиндрлі импланттардың қолданылу аймағын көрсетіңіз.
Сүйекішілік имплантаттар пішіні бойынша тубирлик, пластинкалы және комбинирленген болып бөлінеді. Ең жиі кездесетіні - тубирлик имплантаттар. Олар формасы бойынша цилиндрлік немесе конустық болуы мүмкін.
Түбірлік имплантациялар резьбасының макро дизайнында айтарлықтай ерекшеленуі мүмкін: агрессивті емес, агрессивті, аралас.
Егер сүйек тінінің жеткілікті мөлшері болса, онда классикалық тубирлик имплантанттар қолданылады. Бұл имплантацияның ең танымал түрі. Түбірлік имплантаттардың екі түрі бар - бұрандалы және цилиндрлік. Цилиндрлік және бұрандалы имплантанттар
1. Бұрандалы имплантаттар - импланттардың барлық қолданыстағы түрлерінің ішіндегі ең кең таралғаны және сенімдісі. Олар резьбалар түрі бойынша ерекшеленуі мүмкін, бетінің кедір-бұдыры бар және остеоинтеграцияға ықпал ететін арнайы биоматериалдармен жабылған .
2. Цилиндрлік имплантаттар тіс жақында (екі-үш апта бұрын) жойылған жағдайларда қолданылады, жою сәтті болды, қабыну процестері жоқ және сүйек тіндері жеткілікті. Олардың сүйектің ішкі бөлігін имитациялайтын арнайы кеуекті беті бар.
Тубирлик импланттарга толыгымен уйренисуге үш-алты ай қажет
бұрандалы имплантанттар Физиологиялық тұрғыда жоғары және ұзақ мерзімді түбірлі тістік импланттар. Қазіргі таңда 95% жағдайда қолданылады.
Қазіргі таңда бірнеше элементтен тұратын бұрандалы имплантатттар кеңінен таралған:
• Имплант денесі;
• Винт- бітеуіш;
• Абатмент;
• Қызылиекті қалыптастырғыш.
Бұрандалы имплантанттардың ерекшелігі- өз осінің бойында айналуы мен жанына қарай жылжуын алдын алатын тереңдетулер мен бойлай орналасатын арықшалар мен ойықтардың болуы.
Бұрандалы имплантаттардың көптеген түрлері кездеседі:
• Жиналмалы және жиналмайтын;
• Бірсатылы және екісатылы имплантациялауға арналған;
• Түбір бөлігінің әр түрлі диаметрімен;
• Жоғарғы бөлігінің түрлі текстурасымен;
Бұрандалы имплантатты енгізер алдын жақ сүйегінде орын қалыптастырады. Пайда болған ойыққа имплантаттың денесін енгізеді. Тез жазылуы үшін импалантат денесінің үстін кеуекті етіп жасайды.
Егер сүйек тінінің мықтылығы төмен болса, жақсы фиксацияға қол жеткізу мақсатында бұрандалы «өзі енетін» имплант қолданады.Бұл кезде жасанды түбірді қызыл иек тіндеріндегі ойық арқылы ендіреді.
Негізгі артықшылықтары
• Сүйек тініндегі берік фиксация және орнату нақтылығының жоғары дәрежесі.
• Цилиндрлік имплантқа қарағанда сүйек тінінің көп көлемін сақтап қалу мүмкіншілігі;
• Тісті жұлғаннан кейін бірден орнату мүмкіндігі;
Суйек орнын қалыптастыру кезінде имплантация системасына және импланттың өлшеміне сәйкес диаметрі бірте-бірте өсетін бұрғылар мен кескіштер қолданылады.
Имплантация орны дәл диаметріне сәйкес қалыптасады, арнайы метка комегимен ішкі резьба сүйекке кесіледі.
Сүйек орнын қалыптастыру кезінде аспаптарды ішкі жане сырткы салқындату қолданылады
Операцияның кезеңіне байланысты фрезанын айналу жылдамдығын дәл реттеу қамтамасыз етіледі
Цилиндрлік және бұрандалы импланттардың көпшілігі операциядан кейін шырышты-жак суйек асты киыкпен толығымен жабылады және ауыз қуысынан оқшауланады.
Айналасындағы сүйек тінімен 100% дерлік байланыста имплантанттың бастапқы бекітілуі өте жақсы.
3-6 ай ішінде. имплант «тыныштык» фазасында, тінге толығымен орнатылып және ешқандай кысым асер етпей оссеоинтеграцияға ықпал етеди.
Ортопедиялық конструкцияны өндіру кезінде бірнеше имплантаттар құйылған балкамен біріктіріледі, бұл бүкіл тірек жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етеді.
Тіректерді біріктіру кезінде, оның ішінде табиғи тістері бар, шартты түрде алынбалы немесе құлыпталатын жиналмалы жүйелер қолданылады. Қажет болса, протездің дизайнын импланттарды зақымдау қаупінсіз өзгертуге болады.
Цилиндрлік имплантаттардағы протездер конструкцияларының көпшілігі альвеолярлы жотадан біршама жоғары ягни, кең жуу аймағына ие.Тіс протезін және имплантты тазалау үшін тамаша жағдайларды қамтамасыз етілген
Атрофия және альвеолярлық процестің биіктігінің төмендеуі асеринен импланттардың біртіндеп корине бастауы орын алады, бірақ олардың бір-біріне қатаң бекітілуіне байланысты бүкіл жүйенің тұрақтылығы сақталады.
Пластина тәрізді имплантаттар
• Пластина тәрізді протез тістерге арналған жасанды тіреуіштен тұрады. Тістердің болмауына байланысты бір, екі штифті, ұзын немесе қысқа модельдерін қолданады. Пластинка сүйек тініне енгізіледі, ал штифт сүйек үстінде коронка бекіту үшін қалады.
• Пластинкалы протездің құрылысы борпылдақ тінді болады. Бұл сүйек тінінің өсіп бітісіп кетуіне, тез жазылуына мүмкіндік береді.
• Пластиналы түрі бұрандалы және цилиндрлі имплантқа қарағанда, мықты және ұзақмерзімді болып келеді.
• Пластинкалы протезге ауыр, көп салмақ түсіруге болмайды. Имплант ауыр салмаққа төзімсіз.
• Арзандығына қарамастан бұл имплантатты өте аз қолданады.
Төменде бұрандалы имплантты орнатудың хирургиялық кезеңін толығырақ сипаттамасы.
Болашак имплантаттын орналасуын жане олшемин тандау ушин компьютерли томография кажет. Қиын жағдайларда: мысалы, сүйек тінінің аз мөлшерімен немесе көп мөлшерде импланттарды орнатқанда, имплантты орнатудың орнын және проекциясын анықтауға болатын арнайы шаблондар қолданылады. Содан кейін науқас имплантацияға жіберіледі, ол келесідей жүзеге асырылады:
1. Анестезия беріледі.
2. Хирургиялық кесу шырышты-жак асты суйек киыгын ажыратумен немесе кейіннен алып тастаумен жасалады.
3. Төменгі жақ белгілі бір жерде қажетті бурышпен және тереңдікпен бұрғыланады және бұрғылау кезінде сүйек қызып кетпеуі үшін физиологиялык ерітіндіні беретін физиологиялық дозаторды қолдану қажет.
4. Бұрғы диаметрін қажетті мөлшерге дейін үлкейту арқылы сүйектегі тесік біртіндеп үлкейтіледі.
5. Имплантатқа арналған резьбаны кесу үшін арнайы метка қолданылады.
6. Бұрандалы имплант тесікке орнатылады.
7. Имплантқа заглушка салынады.
8. Мукопериостальды қақпақ тігілген.
3-6 айдан кейін бұрандалы имплантты ашу операциясы жасалады, ол келесі кезеңдерден тұрады:
1. Инфильтрациялық анестезия жүргізіледі.
2. Импланттың үстіндегі шырышты қабат кесілген.
3. Заглушка алынады.
4. Содан кейін бұрандалы импланттың каналы физиологиялык ерітіндімен немесе сутегі асқын тотығымен жуылады.
5. Кызыл иек калыптастыргыш орнатылады.
Осыдан кейін емдеудің ортопедиялық кезеңі басталады.
Көптеген емделушілерде бұрандалы импланттарды салу әдетте асқынусыз өтеді, алайда имплантация орнындағы ауырсыну ұзақ уақыт бойы сақталса, қызыл иектің ісінуі және қабынуы басылмаса, дереу маманның көмегіне жүгіну керек.
1
1
10
Имплантациялау операциясының екі кезеңді әдістемесі кезінде II кезең - қызылиек қалыптастырғышты орнатуды түсіндіріңіз.
Қызыл иек қалыптастырғышы- цилиндрлік басы бар және түбінде бұрандалы қосылымы бар титан конструкциясы. Резьба болуы бұл компонентті имплантқа сенімді бекітуге мүмкіндік береді. Ал сыртқы бөлігінің цилиндрлік пішінінің арқасында кызылиекте табиғи терендик пайда болады және тәж шырышты қабықка жақсы сәйкес келеді.
Имплантация кезінде дәрігер кызылиекти кесіп, титан стерженьин жаққа бұрады, содан кейін шырышты қабықты тігеді. Бұл операцияның нәтижесінде табиғи қызыл иектің контуры бұзылады оган қызыл иектің пластикалық хирургиясы қажет. Гингивальды контурдың эстетикасын қалпына келтіру үшін гингиваны қалыптастырушы қолданылады. Ол имплантантты орнатқаннан кейін немесе 3-6 айдан кейін орнатылады.
Имплант жүйесін өндірушілер Nobel Biocare, Osstem немесе Straumann әртүрлі өлшемдер мен диаметрлерде кызылиек калыптастыргыш шығарады. Бұл ортопедиялық хирургқа пациенттің жеке ерекшеліктерін ескере отырып, конструкцияны таңдауға мүмкіндік береді. Жинақка бірден жүктелетін бір сатылы имплантация хаттамасы мен классикалық екі сатылы техниканың үлгілерін қамтиды .
Қазіргі стоматологиялық тәжірибеде тістердің тұтастығын қалпына келтіру әртүрлі әдістерді қолдану арқылы жүзеге асырылады. Алынбалы немесе алынбайтын протездер, стоматологиялық имплантаттар қолданылады. Имплантация – ең озық әдіс. Табиғи тістерге ұқсас жасанды тістерді орнатуға мүмкіндік береді.
Имплантация әдісінің мәні мынада: жасанды тіс түбірі кызылиекке имплантацияланады, үстіне тәж орнатылады. Бүкіл имплантация процесінің түпкілікті нәтижесі тамырдың қаншалықты сәтті орнатылғанына тікелей байланысты. Дәл осы мақсатта кызылиек тінінің контурын қалпына келтіру және операциядан кейінгі кезеңде оның жұмсақ тіндерін патогендік микрофлорадан қорғау үшін кызылиек түзетін құрал қолданылады. Имплантация үшін қолданылатын кызылиек калыптастыргыш- Бұл цирконий немесе титан өнімдері (бұрандалы түрінде). Олар болашақ жасанды тістің кызылиек терендигин құруға қызмет етеді. Қалыптауыш жасанды түбірге бұрандалы, кызылиек контуры толығымен қалыптасқанша сонда болады, содан кейін жойылады. Тубир қызыл иектің жұмсақ тіндеріне қаншалықты тығыз орналасуы импланттың қаншалықты берік орнатылатынына байланысты. Калыптауыштын өлшемін әр жағдайда дәрігер таңдайды. Емдік тірек жасау үшін ең жақсы материал - титан. Ол жеңіл және берік, сыртқы және ішкі әсерлерге және бұзылуға төзімділігі жоғары. Бірақ күлімдеген кезде байқалады. Циркония пішіндеуіштері эстетикалық көрініске ие. Орнату өңдеу әдісіне байланысты жүзеге асырылады. Стандартты орнату түбірлік имплантациядан кейін жүзеге асырылады. Егер бір сатылы имплантация орындалса, мысалы, күлімсіреу аймағында - тіс шығарғаннан кейін бірден.
1
1
11
Науқас С., 51 жаста, оң және сол жақ төменгі жақ үлкен азу тістер аймағында дентальды имплантация жасату мақсатында ортопедиялық стоматолог жіберді. Жедел аурулар мен созылмалы асқынулар байқалмайды. Тексеру кезінде: оң және сол жақта төменгі жақтың үлкен азу тістері жоқ. Альвеолярлы процесс жеткілікті ені мен биіктігі. 35,34; 45,44 тістер пломбаланған. Диагноз қойыңыз. Имплантацияның мүмкіндігі мен түрін анықтаңыз.
Науқасқа тіс қатарының ақауы бойынша Кеннедидің 1классификация деген диагноз қойылды. Екіншілік адентияның клиникалық көрінісі бойынша шайнау тісінде (моляр/премоляр) кескіш/қабыршақ болмаған кезде емдеу тәсәлі имплант орналастыру.
Емдеу әдісі: көрші тістерді дайындамай, егемей, тұрақты коронкасы бар имплантты орнату.
Альвеолярлы процессте ені және биіктігі жеткілікті болғандықтын
1-2 тіс болмаған кезде.
Шайнайтын тістерді имплантациялау классикалық әдіс бойынша жүргізіледі. Дәрігер алдымен импланттарды орнатады, содан кейін оларды сүйек тінімен біріктіруді 2-4 ай күтеді. Әдетте, төменгі жақта жүйелер жоғарғы жаққа қарағанда тезірек тамыр алады, өйткені сүйек тығызырақ.
Имплантация кезеңі аяқталғаннан кейін уақытша протез импланттарға, ал тағы бір айдан кейін тұрақты протез орнатылады. Классикалық имплантацияның ерекшелігі-науқаста сүйек тінінің жеткілікті мөлшері болуы керек. Бірақ тістердің ұзақ болмауымен адамдардың көпшілігінде сүйектің атрофиясы (жұқаруы) пайда болады. Сондықтан молярларды имплантациялау алдында қосымша араласу қажет — сүйек пластикасы.
1
1
12
Энзимотерапия жергілікті іріңді- қабынбалы үрдістерде не мақсатпен қолданылуын көрсетіңіз.
Энзимотерапиясы-протеолитикалық ферменттердің мақсатты түрде құрастырылған қоспаларының тұтас ағзаға кооперативтік әсер етуіне негізделген заманауи емдеу әдісі. Жүйелі энзим терапиясының келесі әсерлері сипатталған: фибринолитикалық және тромболитикалық; қанның реологиялық қасиеттерінің жақсаруы; қабынуға қарсы, анальгетикалық, ісінуге қарсы, иммуномодуляциялаушы. Іріңді инфекцияны емдеуде олардың тиімділігін анықтайтын протеиназалардың маңызды қасиеті – олардың Бактерияға қарсы препараттардың әсерін күшейту қабілеті-қан мен органдардағы антибиотиктердің концентрациясын арттыру, микрофлораның антибиотиктерге сезімталдығын арттыру және бактерияға қарсы терапияның ықтимал жанама әсерлерін азайту. Осылайша, энзим және бактерияға қарсы терапияның үйлесуі қабыну ауруларын кешенді емдеудің патогенетикалық және этиотропты бағытын біріктіреді.
Отандық нарықта ұсынылған жүйелі энзим терапиясы препараттарының ішінен стоматологиядағы өткір жағдайларды емдеу үшін бізге Флогэнзим неғұрлым перспективалы болып көрінеді. Флогэнзимге трипсин, бромелаин және рутин кіреді. Олардың концентрациясы препараттағы Вобэнзиммен салыстырғанда екі есе жоғары, сондықтан Флогэнзим өткір және субакутты қабыну процестеріне белсенді әсер етеді.
Этиотропты препараттар әсерінің интегралдық клиникалық потенциалдануының негізгі механизмдері:
макроорганизмге қатысты бустер-әсерлер: әсіресе қабыну ошағында қанның сіңуі мен микроциркуляциясын жақсарту есебінен этиотропты препараттарды жеткізу жағдайларын жақсарту; некролиздің күшеюі, қабыну ошағында детриттің бөлінуі, яғни қабыну ошағында қабыну локусын санациялау әсерінің күшеюі және қабыну ошағында ортаның қышқылдығының төмендеуі, бұл антибиотиктердің жұмысы үшін жағдайды айтарлықтай жақсартады;
микроорганизмдерге қатысты: протеолитикалық ферменттердің қатысуымен микробтық биофильмдер қасиеттерінің өзгеруі (беттік мембрананың қалыптасуы, жасушааралық өзара әрекеттесу, қоректік заттардың тасымалдануы мен метаболизмі, генетикалық материалдың берілуі, оның ішінде резистенттілік факторлары), әсер ету тиімділігін арттыра отырып, антибиотиктердің қоғамдастық ішіне жақсы енуін кешенді қамтамасыз етеді;
А.п. Бобровтың, В. В. Тецтің және басқалардың еңбектерінде. (2006) пероральді энзим препараттарын пайдалану кезінде жақ–бет аймағының іріңді–қабыну аурулары бар науқастардан зертханалық штаммдарға да, клиникалық жағдайларда алынған микробтарға да бактерияға қарсы препараттардың микроорганизмдерге әсер ету тиімділігінің артуы көрсетілді. Шамасы, ферменттер антибиотиктердің микробтық қауымдастықтарға енуін жеңілдетеді.
Жақ-бет аймағының флегмоналары мен абсцесстерімен ауыратын науқастарды емдеудің клиникалық бақылаулары іріңді жараны тазарту мерзімдерінің сенімді қысқаруын, гомеостаздың бұзылған көрсеткіштерінің қалыпқа келуін, аурудың асқынуы мен қайталану жиілігінің төмендеуін көрсетті.
А.А. Дрегалкина мен Е. С. Васильеваның 2002-2007 жылдардағы еңбектерінде жақ–бет аймағының флегмоналары бар 80 пациентті емдеуде СЭТ-тің оң әсері атап өтілді. Іріңді ошақты хирургиялық санациялаудан кейін жүргізілген Флогэнзим терапиясы мыналарға мүмкіндік беретіні көрсетілген:
- жалпы интоксикация құбылыстарын тез азайтуға;
- антибиотиктерді қолдану тиімділігін арттыру;
- препаратқа резервті ауыстыру қажеттілігінсіз антибиотиктердің бастапқы курсының жылдам әсерін қамтамасыз ету (бақылау тобынан сенімді айырмашылығы);
- жарадағы тазарту және регенерация процестерін жеделдету ,осылайша науқастардың ауруханада болу мерзімін едәуір азайту (бақылау тобынан сенімді айырмашылық);
- емдеудің жалпы құнын 25% - ға төмендетудің экономикалық әсерін қамтамасыз ету.
1
1
13
Үш апта бұрын 35 тіс аймағында екі сатылы бұрандалы имплантты орнатқаннан кейін, науқас имплантанттың үстінен ауырсынудың пайда болуы туралы шағым жасады. Тексеру кезінде 35 тіс аймағында орнатылған имплантанттан 5 мм-ге жуық кішкентай қабыну инфильтраты табылды. Оны зондтау кезінде аздап іріңді бөлініс байқалды. Рентгенограммада имплантат мойнындағы сүйек тінінің резорбциясы шамамен 1 мм анықталады.
Диагноз қойыңыз. 2. Емдеу тактикасын анықтаңыз.
Диагноз. Периимплантит.
Периимплантиттер бірқатар себептерден туындауы мүмкін, соның ішінде ауыз қуысының гигиенасының нашарлығына байланысты имплантаттың айналасындағы манжеттерінің қорғаныс функциясының әлсіреуі, манжеттерінде цемент қалдықтарының болуы, манжеттерінің тұрақты жарақаты. Осы факторлардың кез-келгені қабыну процесін тудыруы мүмкін, ол сүйек/имплант шекарасының бойымен терең таралады, бұл остеоинтеграцияға жол бермейді. Емдеу қабыну процесінің себептерін жоюдан, сондай-ақ имплантат орнатылған жерде сүйек ақауын анықтаудан және оны жоюдан тұрады.
Егер имплантаттың немесе периимплантиттің қозғалмалы белгілері болса, онда имплантты алып тастап, қабынуға қарсы ем жүргізу керек. Пластмассаны қайталау алты айдан ерте мүмкін емес. Егер имплантат қозғалыссыз болса және периимплантит белгілері байқалмаса, бірақ риногенді синуситтің белгілері болса, онда емдеу синуситтің себебін жоюға бағытталуы керек, сонымен қатар дәрілік қабынуға қарсы терапия қажет.
1
1
14
Төменгі үшінші молярды жұлғаннан кейінгі асқынуды көрсетіңіз.
Үшінші моляр басқа тұрақты тістерге қарағанда әлдеқайда кешірек өсе бастайды, нәтижесінде олар жиі жақта орын жетіспейді. Дәрігерлер мұндай молярларды алып тастауға кеңес береді. Мұнда экстракция көрсетілген мәселелердің тағы бір тізімі берілген:
Үшінші моляр жетінші тістің немесе ұртқа қарай айқын қисаюы.
Гиперцементоз (тістің тамыры қалыңдататын және деформацияланатын қайталама цементтің шамадан тыс тұнбасы).
Тістің толық емес жарылуы немесе оның сүйекке орналасуы (ретенция).
Тәждің немесе сегіз тамырдың, сондай-ақ көрші тістердің бұзылуы (жарақаттан немесе кариестен кейін).
Гранулема (периодонтта орналасқан іріңі бар цистикалық қапшықтар түрінде түйіршіктеу).
Тістің өз осіне айналуы немесе көлденең орналасуы (дистопия).
Түбір деформациясы.
Жоғарғы сегіздіктердің тамырларының мұрын синусына жақын орналасуы.
Перикоронит болған кезде (сегіздік атқылау аймағында өткір қабыну процесі, ауырсыну сезімі, қан анализінде ESR жоғарылауы).
Дұрыс өсіп келе жатқан 8 тіс бет нервтерін таратып, неврит тудыруы мүмкін, бұл құлаққа, мойынға, ғибадатханаға өткір ауырсынумен көрінеді және бет параличіне әкелуі мүмкін.
Асқынулардың пайда болуы
Сегіздіктерді жұлу операциялары күрделі стоматологиялық процедуралар болып саналады:
Кеңістікті ашудын қиындылығы;
жиі ретенциямен;
күтпеген құрылым;
мандибулярлы альвеолярлы нервтің орналасу ерекшеліктері.
Мұндай процедуралар өте травматикалық, бұл жалпы және нақты типтегі асқынулардың пайда болуына алғышарттар жасайды.
Жалпы
Асқынулардың табиғаты көбінесе тістің орналасуына байланысты: жоғарғы немесе төменгі жақта. Сонымен қатар, сегіздіктің орналасқан жеріне және оның бастапқы күйіне қарамастан, барлығы дерлік пайда болатын жалпы асқынулар бар. Төменде ең көп таралған жалпы салдары келтірілген.
Ауырсыну
Молярды шығарғаннан кейін шамамен 2-3 сағаттан кейін Сағызда ауырсыну пайда болады. Бұл дененің жарақатқа қалыпты реакциясы, бұл стоматологиялық хирургия. Оның барысында жұмсақ тіндер жыртылады немесе кесіледі, сүйек жарақат алады (егер тіс оның астында болса), тамырлар мен нервтер бұзылады. Ауырсыну 2-4 күннен кейін толығымен жоғалып кетуі керек, ал кейбіреулері бірнеше сағаттан кейін кетеді. Сіз оларды тіс дәрігері тағайындайтын ауырсынуды басатын дәрі-дәрмектермен азайтуға болады.
Егер ауырсыну өтпесе, сондай-ақ щек қатты ісінген болса, онда қызыл иектің сауығу процесі асқынулармен жүреді.
Бет және мойын тіндерінің ісінуі
Көбінесе сегіздік экстракциядан кейін, әсіресе ретинирленген, қызыл иектің немесе щектің жұмсақ тіндерінің ісінуі байқалады. Бұл сонымен қатар жарақатқа реакция, оны стоматологиялық процедураның қалыпты салдары деп атауға болады. Ісінуден басқа келесі белгілер болуы мүмкін:
1
1
15
Бір кезеңді имплантация алдындағы 25 тісті жұлу техникасын көрсетіңіз.
Үстіңгі кіші азу тістерді жұлу. 4-ші тістің кейде 2 түбірі болады, бір түбір болған кезде де оның ұшы екіге ажырап барып бітеді. Түбірлер жіңішке, ұзын болады. Сондықтан ротация жасауға болмайды.
5-ші тістің түбірі біреу-ақ, оның екі бүйірі сығылған. Оны жұлғанда ротация, люксация жасауға болады.
Жалпы 4-5 ші тістердің түбірлері дистальды бағытқа қарай иілген.
4-5-ші тістерді жұлу үшін S – тәрізді сауытты қысқаштарды (жақтары жұмыр) қолданылады. Қысқышты тістке салғанда оның бір жағы тістің таңдай, екінші жағы ұрт беттерінде орналасады. Алғашқы ырғау сыртқа қарай бағытталады. Түбір ұштарын (әсіресе 4-ші тістің түбірлерінің) сындырып алмау үшін қимыл дәл, байыпты болуы керек
1
1
16
Бір кезеңді имплантация алдындағы 43 тісті жұлу техникасын көрсетіңіз.
Төменгі сүйір тістерді жұлу. Төменгі сүйір тістің ұзын, жуан түбірі бар. Оның қабырғсаы жұқа. Бұл тісті жұлу күрек тіс сияқты, тек қысқыштың жағы жалпақ болуы керек. Люксация сыртқа қарай басталады, ұядан шығарар кезде біршама ротация жасауға болады.
1
1
17
Ауыз қуысының сілемейлі қабатын қарап тексеру реттілігін өзбетінше түсіндіріңіз.
Мұқият сауалнамадан кейін дәрігер деонтология ережелерін сақтай отырып, тексеруді бастайды. Тексеру адамды және оған іргелес облыстарды сыртқы тексеруден басталады. Бет деформациясы көбінесе бет жағында ғана емес, ауыз қуысында да патологиялық процестің болуын көрсетеді. Тексеру кезінде науқастың жалпы жағдайы, бастың жағдайы, терінің түсі, склера анықталады. Сонымен, склераның сарғыш түсі периостит, жедел периодонтит, некротикалық стоматит болуы мүмкін. Тексеру кезінде дәрігер пациенттің сөйлесу тәсіліне назар аударуы керек, өйткені сөйлеудің өзгеруі кейбір патологиялық процестерде болуы мүмкін. Жалпы тексеруден кейін тіс дәрігері еріннің контурлары мен бұрыштарын мұқият тексеріп, ауыз қуысын тексереді (жақтары мен еріндері жабық). Содан кейін ауыз қуысының вестибуласы шпательмен тексеріледі. Ауыз қуысының өзі стоматологиялық айна көмегімен тексеріледі. Бұл жағдайда сілекей бездерінің, қатты таңдайдың, тілдің, ауыз қуысының түбіне назар аударыңыз. Осыдан кейін олар тістерді тексере бастайды. Бұл зерттеуде стоматологиялық айна, зонд (көбінесе бұрыштық), пинцет қолданылады. Тістерді қарау кезінде тістемнің жай-күйін, тістердің санын, олардың түсін, жай-күйін, пішінін, мөлшерін, тіс-қызылиек қалташаларының бар-жоғын және тіс жанындағы тіндердің жай-күйін анықтайды.
Сонымен, бірнеше кариес ағзадағы жалпы бұзылулардың, витамин тапшылығының, минералды метаболизмнің бұзылуының белгілері болуы мүмкін. Тіс шөгінділерін анықтау шайнау функциясын, ауыз қуысының гигиенасын бағалауға мүмкіндік береді. Тартардың тұндырылуы минералды зат алмасудың бұзылуын көрсетеді.
Ауыз қуысының шырышты қабығын тексеру табиғи жарықта жүргізіледі. Ауыз қуысының шырышты қабығының күйіне ауыз қуысы мен ішкі ағзалардың көптеген патологиялық процестері әсер етеді. Зақымданудың белгілі бір элементтеріне сәйкес асқазан-ішек жолдарының, қан ауруларының, қатерлі аурулардың алғашқы белгілерін анықтауға болады. Сау ауыз қуысының шырышты қабаты бозғылт қызғылт түсті. Тоқырау және цианоз созылмалы қабыну процесін көрсетеді, шырышты қабықтың өткір гиперемиясы көптеген жұқпалы ауруларда байқалады — қызылша, скарлатина, дифтерия, жарақат, қабыну және жалпы аурулар.Еріннің, щектердің шырышты қабығының, сублингвальды аймақтың көк түсі жүрек-тамыр жүйесі функциясының жеткіліксіздігін көрсетеді. Ауыз қуысының шырышты қабығының ісінуі жүрек, бүйрек ауруларында, тыртықтар болған кезде байқалады. Тілдегі үлкейтілген немесе атрофияланған папилялар асқазан-ішек жолындағы патологиялық өзгерістердің мүмкіндігін көрсетеді. Бұл маңызды диагностикалық белгілер. Тексеру кезінде ауыз қуысының шырышты қабығының қан кетуіне назар аударылады, бұл пародонт аурулары, стоматит, қан аурулары, витамин тапшылығы, эндокриндік бұзылулар, геморрагиялық диатез, сондай-ақ созылмалы жарақат, тәж, тіс шөгінділері, пломба және т.б. болуы мүмкін. Тексеру деректері стоматологиялық науқастың медициналық картасына немесе арнайы карталарға енгізіледі. Құжаттаманы толтыру кезінде ауытқулар, деформациялар, патологиялық өзгерістер, зақымдану элементтері және оларды оқшаулау Мұқият сипатталады. Қалыпты жағдай сипатталмайды. Тіс формуласын толтыру қажет.
1
2
1
Стоматологиялық имплантологияның даму тарихына өз пікіріңізді келтіріңіз. Тісті имплантациялау
Гринфилд қоржыны: эндоссезді имплантаттың алғашқы үлгілерінің бірі - Гринфилдтің 1913 жылғы имплант жүйесі.
Титан камерасын қолдана отырып, қоян жіліншегіндегі сүйек жасушаларын зерттеу кезінде Бранемарк оны сүйектен ала алмады. Оның сүйектің титанға жабысатындығын түсінуі оссеоинтеграция тұжырымдамасына және заманауи тіс импланттарының дамуына әкелді. Қоянның жіліншісіне салынған камераның түпнұсқа рентген пленкасы көрсетілген (Branemark ұсынған).
1978 жылы түсірілген тарихи тіс импланттарының панорамалық рентгенографиясы
Сонда бар археологиялық мыңдаған жылдар бойы адамдар жетіспейтін тістерді тамыр формасындағы имплантаттармен алмастыруға тырысқанының дәлелі. Ежелгі Қытайдан қалған (4000 жыл бұрын кездескен) жоғалған тістердің орнына бамбук қазықтарын ойып, сүйекке тыққан, ал ежелгі Египеттің 2000 жылдық қалдықтарында бағалы металдардан жасалған пішіндер ұқсас болған. Кейбір мысырлық мумиялар адамның тістерін, ал басқа жағдайларда піл сүйегінен жасалған тістерді трансплантациялағаны анықталды.[1](б26)[2][4] Уилсон Попеное және оның әйелі 1931 жылы, Гондураста б.з. төменгі жақ сүйегі жас Мая жоғалған үш азу тістері бар әйел теңіз раковиналары, тістерге ұқсайтын пішінді.[5] Имплантанттардың екеуінің айналасында сүйектің өсуі және тастың пайда болуы олардың эстетикалық сияқты функционалды болғандығын көрсетеді. Қазіргі уақытта фрагмент Остеологиялық коллекцияның бөлігі болып табылады Пибоди археология және этнология мұражайы Гарвард университетінде.[1][2]
Қазіргі уақытта тістің көшірмесін имплантациялау туралы 1969 ж. Хабарланған, бірақ полиметакрилат тісінің аналогы оссеоинтеграцияланғаннан гөрі жұмсақ тінмен капсулаланған.[6]
20 ғасырдың басында әртүрлі материалдардан жасалған бірқатар имплантаттар пайда болды. Алғашқы сәтті импланттардың бірі - 1913 жылғы Гринфилд имплант жүйесі (ол Гринфилд шпаргалкасы немесе себеті деп те аталады).[7] Гринфилдтің импланты, алтын тәжге бекітілген иридиоплатиндік имплантация, оссеоинтеграцияның дәлелін көрсетті және бірнеше жылға созылды.[7] Имплантацияланатын материал ретінде титанды алғашқы рет 1940 жылы Боте, Битон және Дэвенпорт қолданды, олар сүйектің титан бұрандаларына қаншалықты жақын өскенін және оларды алу кезіндегі қиындықтарды байқады.[8] Боте және басқалар. кейінірек оссеоинтеграция деп аталатын нәрсені сипаттаған алғашқы зерттеушілер болды (кейінірек сатылатын атауы) Per-Ingvar бренд маркасы). 1951 жылы Готлиб Левенталь қояндарға титан таяқшаларын салды.[9] Левентальдың оң нәтижелері оны титанның хирургия үшін идеалды металды бейнелейтініне сендірді.[9]
1950 жылдары зерттеу жүргізілді Кембридж университеті Англияда тірі организмдердегі қан ағымы туралы. Бұл жұмысшылар камера салу әдісін ойлап тапты титан ол кейіннен ендірілген жұмсақ тін құлақ қояндар. 1952 жылы швед ортопедиялық хирург, Per-Ingvar бренд маркасы, сүйектердің сауығуы мен регенерациясын зерттеуге қызығушылық танытты. Зерттеу уақытында Лунд университеті ол қоян феморында қолдану үшін Кембриджде жасалған «қоянның құлақ камерасын» қабылдады. Зерттеуден кейін ол осы қымбат камераларды қояндардан алуға тырысып, оларды шеше алмайтынын анықтады. Бранемарк сүйектің титанға өте жақын өсіп, металға тиімді жабысқанын байқады. Бранемарк бұл құбылысқа одан әрі зерттеулер жүргізді, бұл жануарлардың да, адамдардың да тақырыптарын қолданды, олар титанның осы бірегей қасиетін растады.[дәйексөз қажет] Леонард Линкоу, 1950 жылдары жақ сүйектеріне титан және басқа металл импланттарын алғашқылардың бірі болып енгізді. Содан кейін металдың осы бөліктеріне жасанды тістер жапсырылды.[10] 1965 жылы Brånemark ерікті ер адамға алғашқы титанды стоматологиялық имплантты орналастырды. Ол аузында жұмыс істей бастады, өйткені бақылаулар одан әрі қол жетімді болды және жоғары жылдамдық болды жетіспейтін тістер жалпы халықта кеңінен зерттеу үшін көбірек пәндер ұсынылды. Ол сүйектің титанмен клиникалық байқалуын «оссеоинтеграция» деп атады.[11](p626) Содан бері импланттар үш негізгі түрге айналды:
Тамыр формасы импланттары; барлық қолдану үшін көрсетілген имплантанттың ең көп таралған түрі. Имплантанттың тамыр формасында шамамен 18 нұсқасы бар, барлығы жасалған титан бірақ әртүрлі пішіндер мен беткі текстурамен. Беткейлері салыстырмалы түрде тегіс болатын имплантанттардың пери-имплантитке қаттылығы жоғары имплантанттарға қарағанда аз болатындығын көрсететін шектеулі дәлелдер бар және кез-келген тіс имплантының ұзақ мерзімді табысқа ие екендігі туралы ешқандай дәлел жоқ.[12]
Зигома импланты; бекітетін ұзақ имплант бет сүйегі арқылы өту арқылы жоғарғы гаймор сүйек болмаған кезде толық жоғарғы протезді сақтау үшін. Зигоматикалық имплантаттар сүйектің қатты жоғалуына жаңа көзқарас ұсынады жоғарғы жақ, артық артықшылықтар ұсынылмаған сүйек егу функционалды, бірақ ол талап етілетін қайта құру көлеміне байланысты аз инвазивті нұсқаны ұсына алады.[13]
Кішкентай диаметрлі имплантанттар дегеніміз - кейде протезді ұстап тұру немесе ортодонтиялық якорь үшін қолданылатын, бір дана конструкциясы бар (имплантация және тіреу) төменгі диаметрлі имплантаттар.[14]
Керамикалық импланттары жасалған глинозем 1960-1970 ж.ж. енгізілген, бірақ 1990 ж. басында нарықтан алынып тасталды, себебі олар биомеханикалық проблемалармен (сынудың төмен беріктігі сияқты) ұсынды және олардың орнына циркония имплантанттар.[15]
Роботтардың көмегімен стоматологиялық хирургия, оның ішінде тіс импланттары,[16] сонымен қатар 2000 жылдары дамыған.[17]
1
2
2
Имплантат орнату да ауыз қуысын зерттеу барысында алынған мәліметтерді түсіндіріңіз.
Стоматологиядағы ауру тарихын жинау диагнозды анықтауда немесе ең тиімді емдеуді тағайындауда пайдалы болуы мүмкін толық ақпарат алу үшін пациенттің егжей-тегжейлі сауалнамасын жүргізуді қамтиды.
Егер біз ересек пациент туралы айтатын болсақ, онда дәрігер одан жеке мәліметтер (Тегі, Аты, Әкесінің аты, мекен-жайы), соматикалық Денсаулық, жаман әдеттер және т. б. стоматологиялық тарихтағы ең "маңызды" әдеттер-темекі шегу, тістерді тегістеу, ауыз қуысының шырышты қабығының жұмсақ тіндерін тістеу және т. б.
Егер баланың стоматологиялық тарихы жиналса – онда сұрақтар туралы:
Антенатальды кезең,
Перинаталдық кезеңде,
Постнатальном кезеңде –
жас пациенттің ата-анасы тамақтандыру ерекшеліктері мен туа біткен патологиялардың болуына жауап береді. Баланың саусағын сору, емізік емізігі сияқты жаман әдеттерін атап өткен жөн.
Анамнезді жинаудағы маңызды сәт-ересек адамның немесе баланың бұрынғы стоматологиялық ауруларын анықтау, емдеуге реакция, дәрілік немесе аспаптық аллергиялардың болуы.
1
2
3
«Трансмандибулярлы» имплантация әдісін көрсетіңіз.
Төменгі жақтың ауыр атрофиясы үшін трансмандибулярлы имплантанттар қолданылады; олардың бұранда немесе штифт түріндегі сүйек ішілік бөліктері интерменталды аймақта жақтың қалыңдығынан өтеді және біріктіруші пластинаның көмегімен жақтың базальды жиегіне бекітіледі.
Күрделі дизайн және имплантация әдісі. Бұл әртүрлі өлшемдегі штифттері бар пластина құрылымы. Олар төменгі жақ сүйегіне штифттер жоғары бағытталған етіп орнатылады, ал пластина жақтың төменгі жиегіне іргелес болады. Олардың бірқатар негізгі ерекшеліктері бар:
* Өте жоғары жарақат.
* Стационарда жалпы анестезиямен орнатылады
Шын мәнінде, ол өте сирек қолданылады және имплантанттың бұл түрін орната алатын мамандарды табу өте қиын.
Стоматологияда және имплантологияда жарақат алу мәселесі өте өткір, өйткені адамға тамақ ішу, ішу, сөйлесу қажет.
1
2
4
Ауыз қуысына имплантат орнату үшін диагностика жасау әдістерін таңдап алыңыз.
Пациентті зерттеудің жүйесі
Анамнез жинау
Қарау барысында ауыз қуысының шырышты қабаттарының жағдайына, тістерінің жағдайына, альвелярлы өсіндінің атрофиясы, дәрежесіне, тістеу және протездерінің болу мүмкіндігін анықтаймыз.
Тісжақ жүйесінің жағдайы
Тіс қатарының бұзылу көлемі
Альвеолярлы өсіндінің атрофия дәрежесі
Тістеу және тіс қатарының бұзылұ биіктігі
Альвеолярлы өсіндінің сүйектік құрылымының бүтіндігі, жоғарғыжақ синусының орналасуы, алмұрт тәрізді тесіктің және төменгіжақ каналы рентген суреті бойынша
Ауыз қуысында тістердің, қызыл иектің және шырышты қабаттың жағдайы.
Тіс-антогонистерінің жағдайы /табиғи, жасанды/
Бар протездердің сапасы, гальванизмнің пайда болуы, протездің және импланттардың металл түрі.
Ауыз қуысының гигиеналық жағдайы
Палпацияда альвеолярлы өсіндінің биіктігіне және жолына назар аударамыз.
Сүйек құрылымының бүтіндігін және жоғарғы қуыстың, алмұрт тәрізді тесіктің және төменгі жақ каналының топографо-анатомиялық ерекшеліктерін айқындайтын рентгендік зерттеулер жүргізеді
Фотометрия беттің фотопараметрлерін түсіру деп аталады. Бұл имплантолог пен ортопедтің жұмысын оңтайландыратын, сыртқы көріністегі ақауларды түзетуге көмектесетін диагностикалық процедура. Науқас толық бетін, профилін, күлімсіреген және жымиып, аузын ашық және жабық күйінде суретке түсіреді. Фотосуреттерді ортопед жеке протезді модельдеу кезінде пайдаланады. Оны беттің төменгі үштен бір бөлігін жақсарту, тістеуді түзету және тіпті әжімдерден арылту үшін қолдануға болады. Фотосуреттер имплантацияға дейінгі және кейінгі күлкі арасындағы айырмашылықты көрсетеді.
Окклюзияны бағалау
Протезді дұрыс жасау үшін тістеу ерекшеліктерін және жақтардың жабылу дәрежесін анықтау керек. Ол үшін кондилография орындалады - temporomandibular буын жұмысының функционалды диагностикасы. Бірнеше немесе толық адентия үшін тексеру міндетті болып табылады, өйткені мұндай жағдайларда тістеу өзгереді. Кондилографияның параметрлері тістеуді түзететін, самай буынындағы жүктемені жеңілдететін протез жасау үшін қажет.Процедура HIP-жазықтық анализаторы, артикуляторлар, бет доғалары арқылы жүзеге асырылады.
Стоматологиялық импланттарды орнатуды 3D жоспарлау
Жақ сүйегінің компьютерлік томографиясы мен басқа да өлшемдерінің нәтижелері жақ сүйектерін визуалды қалпына келтіруге арналған арнайы компьютерлік бағдарламаға енгізіледі. Имплантолог имплантанттардың орнын есептейді, операцияның егжей-тегжейлі жоспарын жасайды.
Қиын жағдайларда дәрігер иекті визуалды түрде модельдейді, содан кейін пациенттің жақ сүйегінің 3D үлгісін жасайды (3D принтерді пайдалану). Модель пациенттің сүйегінің тығыздығымен иекті имитациялайтын арнайы пластиктен жасалған. Литографиялық модельде имплантолог операцияны қайта шығарады, жақтың құрылымын және импланттарды орнатудың нюанстарын зерттейді.
Ортопантомограмма-бұл бүкіл бет-жақ сүйегін,тістердің суретін анық көруге мүмкіндік беретін панорамды рентгенді диагностикалық аппарат.Ортопантомография көмегімен бассүйегінің бүйірінен түсірілген суретін көруге болады.Бұл суреттер арқылы біз тіс-жақ жүйесіндегі ауытқуларды уақытында анықтап,ортопедиялық емдеу жұмыстарын жүргізуге мүмкіндік береді.
Ортопантомография көмегімен анықтаймыз: Бет-жақсүйектерінің сынықтарын
Жақсүйектерінің тығыздығы мен қалыңдығын
Адентияны
Парадонт ауруларын
Самай-төменгі жақ буынының диагностикасы
Альвеола өсіндісінің қалыңдығын
Протездеу ақауларын
Пленкалы ортопантомография арқылы жақ сүйектеріндегі өзгерістерді түсіре аламыз,бірақ ол үшін фотолаборотория қажет.
Сандық датчиктер арқылы панорамды аппарат тез арада компьютер экранынан нәтижені көрсетеді.
Ортопантомография стоматологиялық имплантологиядағы негізгі сәулелік әдіс болып саналады. Операцияны жоспарлау кезеңінде тіс ақауы аймағындағы тіс қатарының күйін, сүйек құрылымын бағалау үшін қолданылады. Ортопантомограммалар бойынша альвеолярлы жоталардың биіктігі анықталады, төменгі жақсүйек каналдарының жоғарғы қабырғаларына және төменгі жақтың ментальді саңылауларына дейінгі қашықтық, ал жоғарғы жақта - жоғарғы жақсүйек қуыстарының төменгі бөліктерінің жағдайы бағаланады.
Ортопантомограммаға сәйкес, қалған тістердің күйі және болжанған имплантация орнындағы сүйек тінінің биіктігі анықталады. Сүйек тінінің биіктігі деп альвеолярлы өсіндінің қырқасынан анатомиялық құрылымдардың шекараларына дейінгі қашықтық түсініледі: жоғарғы жақ қуыстарының түбі, алмұрттәріді саңылау немесе төменгі жақ каналы. Төменгі жақтың маңдай бөлігінде – альвеолярлы өсіндінің жоғарғы жиегінен жақтың төменгі жиегіне дейін. Науқасты тексеру кезінде дұрыс орналаспаған жағдайда немесе ортопантомографтың жұмыс режимін бұзған жағдайда бұрмалану (көлемінің ұлғаюы) тігінен 32% және көлденеңінен 50-70% жетуі мүмкін.
Сүйек тінінің мөлшерін, жоғарғы жақ қуыстарының және төменгі жақ каналдарының топографиясын, қиғаш проекциялардағы жақтардың бүйірлік рентгенін, бүйірлік цефалографияны және компьютерлік томографияны қосымша орындауға болады. Қиғаш проекциялардағы контактілі рентгенография ортопантомографиямен салыстырғанда жақтың тік және көлденең өлшемдері туралы дәлірек түсінік береді. Бүйірлік цефалография жақ сүйектерінің нақтыға жақын өлшемдерін береді, жоғарғы және төменгі жақтардың маңдай бөліктеріндегі альвеолярлық өсінділердің контурын, сондай-ақ екі жақ пен жақ сүйектерінің арақатынасының анатомиялық және топографиялық және бас сүйегінің бет бөлігімен беттің пропорциялары суретін анықтауға мүмкіндік береді.
1
2
5
Біріншілік қабылдау кезіндегі науқасты тексеру әдістерін жүргізіңіз.
Пациентті зерттеудің жүйесі
Анамнез жинау
Қарау барысында ауыз қуысының шырышты қабаттарының жағдайына, тістерінің жағдайына, альвелярлы өсіндінің атрофиясы, дәрежесіне, тістеу және протездерінің болу мүмкіндігін анықтаймыз.
Тісжақ жүйесінің жағдайы
Тіс қатарының бұзылу көлемі
Альвеолярлы өсіндінің атрофия дәрежесі
Тістеу және тіс қатарының бұзылұ биіктігі
Альвеолярлы өсіндінің сүйектік құрылымының бүтіндігі, жоғарғыжақ синусының орналасуы, алмұрт тәрізді тсіктің және төменгіжақ каналы рентген суреті бойынша
Ауыз қуысында тістердің, қызыл иектің және шырышты қабаттың жағдайы.
Тіс-антогонистерінің жағдайы /табиғи, жасанды/
Бар протездердің сапасы, гальванизмнің пайда болуы, протездің және импланттардың металл түрі.
Ауыз қуысының гигиеналық жағдайы
Палпацияда альвеолярлы өсіндінің биіктігіне және жолына назар аударамыз.
Сүйек құрылымының бүтіндігін және жоғарғы қуыстың, алмұрт тәрізді тесіктің және төменгі жақ каналының топографо-анатомиялық ерекшеліктерін айқындайтын рентгендік зерттеулер жүргізеді
Фотометрия беттің фотопараметрлерін түсіру деп аталады. Бұл имплантолог пен ортопедтің жұмысын оңтайландыратын, сыртқы көріністегі ақауларды түзетуге көмектесетін диагностикалық процедура. Науқас толық бетін, профилін, күлімсіреген және жымиып, аузын ашық және жабық күйінде суретке түсіреді. Фотосуреттерді ортопед жеке протезді модельдеу кезінде пайдаланады. Оны беттің төменгі үштен бір бөлігін жақсарту, тістеуді түзету және тіпті әжімдерден арылту үшін қолдануға болады. Фотосуреттер имплантацияға дейінгі және кейінгі күлкі арасындағы айырмашылықты көрсетеді.
Окклюзияны бағалау
Протезді дұрыс жасау үшін тістеу ерекшеліктерін және жақтардың жабылу дәрежесін анықтау керек. Ол үшін кондилография орындалады - temporomandibular буын жұмысының функционалды диагностикасы. Бірнеше немесе толық адентия үшін тексеру міндетті болып табылады, өйткені мұндай жағдайларда тістеу өзгереді. Кондилографияның параметрлері тістеуді түзететін, самай буынындағы жүктемені жеңілдететін протез жасау үшін қажет.Процедура HIP-жазықтық анализаторы, артикуляторлар, бет доғалары арқылы жүзеге асырылады.
Стоматологиялық импланттарды орнатуды 3D жоспарлау
Жақ сүйегінің компьютерлік томографиясы мен басқа да өлшемдерінің нәтижелері жақ сүйектерін визуалды қалпына келтіруге арналған арнайы компьютерлік бағдарламаға енгізіледі. Имплантолог имплантанттардың орнын есептейді, операцияның егжей-тегжейлі жоспарын жасайды.
Қиын жағдайларда дәрігер иекті визуалды түрде модельдейді, содан кейін пациенттің жақ сүйегінің 3D үлгісін жасайды (3D принтерді пайдалану). Модель пациенттің сүйегінің тығыздығымен иекті имитациялайтын арнайы пластиктен жасалған. Литографиялық модельде имплантолог операцияны қайта шығарады, жақтың құрылымын және импланттарды орнатудың нюанстарын зерттейді.
Ортопантомограмма-бұл бүкіл бет-жақ сүйегін,тістердің суретін анық көруге мүмкіндік беретін панорамды рентгенді диагностикалық аппарат.Ортопантомография көмегімен бассүйегінің бүйірінен түсірілген суретін көруге болады.Бұл суреттер арқылы біз тіс-жақ жүйесіндегі ауытқуларды уақытында анықтап,ортопедиялық емдеу жұмыстарын жүргізуге мүмкіндік береді.
Ортопантомография көмегімен анықтаймыз: Бет-жақсүйектерінің сынықтарын
Жақсүйектерінің тығыздығы мен қалыңдығын
Адентияны
Парадонт ауруларын
Самай-төменгі жақ буынының диагностикасы
Альвеола өсіндісінің қалыңдығын
Протездеу ақауларын
Пленкалы ортопантомография арқылы жақ сүйектеріндегі өзгерістерді түсіре аламыз,бірақ ол үшін фотолаборотория қажет.
Сандық датчиктер арқылы панорамды аппарат тез арада компьютер экранынан нәтижені көрсетеді.
Ортопантомография стоматологиялық имплантологиядағы негізгі сәулелік әдіс болып саналады. Операцияны жоспарлау кезеңінде тіс ақауы аймағындағы тіс қатарының күйін, сүйек құрылымын бағалау үшін қолданылады. Ортопантомограммалар бойынша альвеолярлы жоталардың биіктігі анықталады, төменгі жақсүйек каналдарының жоғарғы қабырғаларына және төменгі жақтың ментальді саңылауларына дейінгі қашықтық, ал жоғарғы жақта - жоғарғы жақсүйек қуыстарының төменгі бөліктерінің жағдайы бағаланады.
Ортопантомограммаға сәйкес, қалған тістердің күйі және болжанған имплантация орнындағы сүйек тінінің биіктігі анықталады. Сүйек тінінің биіктігі деп альвеолярлы өсіндінің қырқасынан анатомиялық құрылымдардың шекараларына дейінгі қашықтық түсініледі: жоғарғы жақ қуыстарының түбі, алмұрттәріді саңылау немесе төменгі жақ каналы. Төменгі жақтың маңдай бөлігінде – альвеолярлы өсіндінің жоғарғы жиегінен жақтың төменгі жиегіне дейін. Науқасты тексеру кезінде дұрыс орналаспаған жағдайда немесе ортопантомографтың жұмыс режимін бұзған жағдайда бұрмалану (көлемінің ұлғаюы) тігінен 32% және көлденеңінен 50-70% жетуі мүмкін.
Сүйек тінінің мөлшерін, жоғарғы жақ қуыстарының және төменгі жақ каналдарының топографиясын, қиғаш проекциялардағы жақтардың бүйірлік рентгенін, бүйірлік цефалографияны және компьютерлік томографияны қосымша орындауға болады. Қиғаш проекциялардағы контактілі рентгенография ортопантомографиямен салыстырғанда жақтың тік және көлденең өлшемдері туралы дәлірек түсінік береді. Бүйірлік цефалография жақ сүйектерінің нақтыға жақын өлшемдерін береді, жоғарғы және төменгі жақтардың маңдай бөліктеріндегі альвеолярлық өсінділердің контурын, сондай-ақ екі жақ пен жақ сүйектерінің арақатынасының анатомиялық және топографиялық және бас сүйегінің бет бөлігімен беттің пропорциялары суретін анықтауға мүмкіндік береді.
1
2
6
Синус-лифтингтен кейінгі рекомендацияларын көрсетіңіз
Синус-лифтинг
Жоғарғы жақсүйек қуыстары («синустар») жоғарғы жақ денелерінің ішінде орналасқан табиғи қуыстарды («бос орынды») білдіреді (адамда оң және сол жақ қуыс болады). Кейбір жағдайларда имплантаттарды орнату үшін осы қуыстардың ішкі көлемі есебінен алдын ала немесе имплантациямен бірге жүргізілетін сүйек аугментациясы (ұлғайту) қажет болады. Аталған емшара ішкі көлемді босату, одан кеін имплантатты орнатуға қажетті остеопластикалық материалдарды енгізу үшін жоспарланған имплантация аумағындағы гаймора қуысының шырышты қабатын итеруден тұрады
Ең кең тараған әдіс – синус лифтинг операциясы - имплантацияны емдеу мақсаттарымен анықталған альвеолярлы жотаның көлемін қажетті деңгейге дейін ұлғайту үшін жоғарғы жақ қуысының төменгі бөлігін көтеру.
Жабық әдіс (вертикаль) альвеолярлы өсіндінің биіктігі 5-7мм болғанда, оны 2-3мм-ге арттыру қажет болғанда қолданылады. Синус қабатының проекциясында имплантация үшін қалыптасқан сүйек төсеніші арқылы, әдетте, остеотомалар көмегімен синус қабатының қабырғасы ақырын жарылып, ішке қарай жылжиды. Сүйек ақауы остеотропты материалмен толтырылады, содан кейін имплант енгізіледі.
• Біз сүйек ұясында цилиндрлік канал түземіз.
• Остеотомалар көмегімен жоғарғы жақсүйек синусының түбін жылжыту үшін шырышты қабатқа қысылған сүйек бағанасын орналастырады.
• Пайда болған қуысқа спейсер (остеоластикалық материал) саламыз
• Имплантантты орнату.
Ашық әдістің мәні (бүйірлік) жоғарғы жақсүйек синусының алдыңғы қабырғасында сопақ сүйек фрагментінің қалыптасуынан және оның синус түбінің жаңа деңгейінің қалыптасуымен ішке қарай айналуынан тұрады.
1. Тілу.
2. Жоғарғы жақтың алдыңғы бетінің скелетизациясы.
3. Жоғарғы жақ қабырғасының остеотомиясы.
4. Субантральдің кеңістік түзілуі
6. Субантральды кеңістікті спейсермен толтыру.
Операциядан кейін ісіну және гематома пайда болуы мүмкін, ісіктің дамуы 2-3 күнде болады, 4-5 күндері ол басыла бастайды, гематоманың түсі сұр-көктен сарыға өзгереді және 7-10 күннен кейін жойылады. Бастапқыда жарадан аздап қан кетуі мүмкін.
ТАМАҚТАНУ
• алғашқы екі сағатта тамақ ішпеңіз
• операциядан кейін екі сағаттан кейін жұмсақ және жылы тағамды ғана жеу керек (идеалды - жылы сорпалар)
• рационнан ащы тағамдарды алып тастау
• шайнайтын тағам тігістердің қарама-қарсы жағында болуы керек
• тағам қоректік заттарға (жоғары калориялы) және витаминдерге бай болуы керек
Ауыз қуысына күтім жасау
• екінші күннен бастап тістеріңізді жұмсақ тіс щеткасымен және тіс пастасымен (тігістерге тигізбей) тазалау
• тігістерді алып тастағаннан кейін тіс щеткасын жұмсақ тіс щеткасымен және пастамен тазалаңыз, сонда оларда бляшка қалмайды.
ӨМІР САЛТЫ
• ісінуді алып тастау үшін бетке орамалмен оралған мұзды қою: 15 минут әр жарты сағат сайын, бірінші күні (операциядан кейін бірден, кем дегенде 3-4 сағат)
• физикалық белсенділікті болдырмау
• гипотермия мен қызып кетуден аулақ болыңыз
• басыңызды жастыққа ота жасалған жағымен қоюға болмайды, егер операция екі жақта болса, онда тек шалқасынан жатып ұйықтауға болады.
• алғашқы екі аптада темекі шекпеңіз, алкогольді ішпеңіз, монша мен саунаға бармаңыз
• синусты көтеру операциясынан кейін бірінші айда ұшақта ұшудан бас тартқан жөн
• жөтелу, өте ақырын түшкіру, АУЫЗДЫ ЖАппАЙ
• Мұрынмен сіңгіру БОЛМАЙДЫ
• синус лифтинг операциясы кезінде трубочка арқылы су ішпеңіз, ұшақта ұшпаңыз және кез келген шамадан тыс жүктеуге қатаң тыйым салынады.
• 5-7 күннен кейін ісіну мен ауырсыну сақталса, дәрігерге хабарласыңыз
МЕДИЦИНАЛЫҚ ЕМДЕУ:
• Антибактериалды терапия – кең спектрлі беталактамды антибиотиктер – амоксиклав, аугментин. Беталактамдық антибиотиктерді көтере алмау жағдайында фторхинолондарды – перфлоксацинді тағайындаймыз.
• Қабынуға қарсы терапия - (ибупрофен).
• Антигистаминдер – лорантадин.
• Витаминдік терапия – ұзақ уақыт бойы максималды дозада D3 және C витаминдері
• Жараға Solcoseryl стоматологиялық адгезивти пастасын жағыңыз
• антибиотиктер: емдеу курсы - 7 күн, 1 таблеткадан күніне 3 рет (дәрігердің рецептін қараңыз)
• «Нимесил» немесе Кетонал Дуо: ауырсыну үшін 1 пакет немесе капсуладан күніне ең көбі 3 рет тамақтан кейін
• Кларитин немесе Эриус: емдеу курсы – 6 күн, 1 таблеткадан күніне 2 рет
• «Хлоргексидин» 0,05% немесе «Мирамистин»: 2-4 минут ауыз ванналары, 10 күн бойы ӘР БІР тамақтан кейін!
Операция аяқталғаннан кейін дәрігер науқасқа оңалту кезеңінің ережелері туралы айтып береді. Олар екі техника үшін де ұқсас болады. Теріс салдарды тез тудыруы мүмкін сәттерге назар аудару әсіресе маңызды.
Операциядан кейінгі режим
• Операцияның сәтті болуы үшін субантральды кеңістіктің тығыздығын сақтау өте маңызды. Егер ол сәтті болса, операция 99 пайыз сәтті аяқталады. Сондықтан операциядан кейінгі кезеңде тігістерге, ауыз қуысының гигиенасына, сондай-ақ мұрын және ауыз қуысында қысымның төмендеуіне ерекше назар аударылады.
• Операциядан кейінгі тікелей кезеңде (7-10 күн) науқас түшкіруден, жөтелуден, күшпен мұрнын үрлеуден, шарларды үрлеуден, үрмелі аспаптарда ойнаудан, суға секіруден, сүңгуден және т.б. аулақ болу керек. Ұшу кезінде абай болу керек.
1
2
7
Дентальді импланттатарды қолдану кезіндегі ауыз қуысының кәсіби гигиенасының кезеңдерін көрсетіңіз.
Әр алты ай сайын ультрадыбыстық немесе ауа ағынының процедурасымен кәсіби тіс тазалаудан өту ұсынылады. Ауа ағынын тазалау арнайы майда дисперсті және абразивті емес натрий гидрокарбонаты ұнтағы бар ауа-су қоспасымен тістерге қысым жасау арқылы жүзеге асырылады. Әрбір тіс пен тәж тек тазартылып қана қоймайды, сонымен қатар бактериялардың колонизациясын болдырмау үшін жылтыратылады.
1-кезең: егер ол бұрандалы бекітуге бекітілген болса протезді алу,
Тіс гигиенисті алдымен протезді алып тастайды - бұл үшін білік-тесіктерді жабу үшін қолданылатын композициялық қабаттар жойылады. Бұрандалар бұрап шығарылады, тіс протезі алынады.
Протезді алып тастау құрылымның өзі үшін және имплантанттар, бекіткіштер үшін толығымен қауіпсіз. Гигиенаны жылына бір рет барлық имплант өндірушілер ұсынады
2 кезең: протезді ауыз қуысынан тыс аппараттық тазалау
Дәрігер шешілген протезді бактерияға қарсы ерітіндімен өңдейді, содан кейін оны алынбалы ортопедиялық құрылымдарды тазалауға арналған кәсіби құрылғыға орналастырады.
Құрылғыда магнит өрісінің әсерінен арнайы штангалар қозғалады, олар тазартқыш сұйықтыққа батырылған протезді тазартады, дезинфекциялайды және жылтыратады. Аппараттық құралдарды тазалау циклінен кейін жұмсақ шөгінділер мен қатты тас толығымен жойылады. Сіз стерильді протез аласыз, ол оны қолдану мерзіміне қарамастан жаңа протез секілді түрі пайда болады.
3 кезең: бляшка мен тіс тастарын жою
Тіс протезін тазалау кезінде дәрігер қызыл иектің бетіндегі, сондай-ақ импланттардың шығыңқы бөліктерінен қақты ақырын алып тастайды. Егер протез алынбаған болса, онда ол ауыз қуысында болса, осы процедура орындалады.
Шөгінділерді кетіру үшін тіс гигиенисті стандартты құралдар жинағын пайдаланады: жылтыратылған имплант беті үшін қауіпсіз ультрадыбыстық скейлер режимдері, лазер және акваабразивті тазалау жүйесі.
Air-Flow құрылғысы арнайы наконечник арқылы абразивті ұнтақтың микроскопиялық бөлшектерімен араласқан су ағынын береді. Мұндай тазалау тіс тініне зақым келтірместен, жету қиын жерлерден жұмсақ биопленканы тамаша жояды. Тіс протездерінің астындағы саңылауларды және импланттардың айналасындағы аумақтарды жұмсақ тазалау үшін су-ұнтақ қоспасын берудің арнайы режимдері бар. Сондай-ақ, дәрігер суперфлосспен қиын жерлерді қосымша өтеді.
4-кезең: бекітілген протездердің эмальды және беттерін жылтырату
Бұл тегістік береді, кедір-бұдырды «ілінетін» қақты жояды. Протездеу аймағында жылтырату үшін жұмсақ абразивті пасталар мен щеткалар қолданылады.
5-кезең: фторлау және өз тіс эмальын нығайту (егер олар сақталған болса)
Егер ішінара имплантация жасалса және сіздің тістеріңіз сақталған болса, олардың бетіне фторидті лак қолданылады, ол эмальдың жоғары сезімталдығын жояды және оны пайдалы микроэлементтермен қанықтырады.
6 кезең: қызыл иекті емдеу
Жұмсақ тіндер тыныштандыратын қалпына келтіретін гидрогельмен жабылады, содан кейін дәрілік өсімдіктердің сығындыларымен байытылған өздігінен сіңетін коллаген пластина (мембрана) жағылады. Қол жетпейтін жерлерді емдеу үшін дәрігер кең ауқымды насадкалары бар арнайы диспенсерлерді пайдаланады және протездің астындағы ұстағышы бар құралдармен коллагенді мембраналарды қолданады.
Бекітілгеннен кейін табиғи препараттар мембранадан шығарыла бастайды, олар дәл қолдану орнында әрекет етеді, қатайтатын және қабынуға қарсы әсер береді. Пластина бір сағат ішінде сіңеді және алып тастауды қажет етпейді.
Процедурадан бұрын және кейін айнаға қарауды ұмытпаңыз - және мұндай қабықшаны қолданғаннан кейін қызыл иектің жағдайын салыстырыңыз. Сіз шырышты қабаттардың сау және ағарғанын байқайсыз, қабыну белгілері айтарлықтай төмендейді.
1
2
8
Бір кезеңді импланттатау алдындағы 11 тісті жұлу техникасын көрсетіңіз.
Үстіңгі күрек тістерді жұлу. Орталық күрек тістің түбірі жуан, ұшы дистал бағытқа қарап аздап иілген. Бүйірдегі күрек тістің түбірі жіңішке, оның ұшы таңдайға қарай әжептәуір иілген.
Тік қысқыштың бір жағы күрек тістің таңдай бетін, екінші жағы кіреберіс бетін ұстайтындай етіп салады. Одан соң қысқышты жылжытып, сыға ұстайды. Кейінгі қимыл ротация мен люксация. Люксация алғаш сыртқа, сосын таңдайға қарай. Сол бүйірдегі күрек тісті жұлғанда науқастың басы аздап оңға қарай бұралады (немесе керісінше). Сол қолдың 1-2 саусақтарымен альвеола өсіндісін сыға ұстап, 2 саусақ үстіңгі ерінді ығыстырады. Жалпы күрек тістерді жұлу аса қиын емес.
1
2
9
Имплант- түсінігіне анықтама беріңіз.Қолдану аймағын көрсетіңіз. Имплантация.
Стоматология аймағындағы жаңа бағыт ойлап табылды ол
имплантология саласы.Бұл бөлім тістерді тіс
имплантатарының көмегімен қалпына келтіруге
арналған.Имплантат- жоғары және төменгі жақ
сүйектеріне кіргізілетін, жасанды тіс түбірі. Әрбір
имплантат басы,денесі және оларды қосып тұратын мойын
бөлімінен тұрады.Ең соңында оған тістің орнын толтыру
үшін қаптама кигізіледі.Тіс имплантаты аллергиялық
реакция тудырмайтын титан немесе циркония металлынан
дайындалады.
3. Әрбір иммплантат келесі талаптарға жауап беруі тиіс
Имплантолог мамандардың пайдалану үшін қол
жетімді болуы шарт,
Айналасындағы тіндерді жарақаттамауы керек,
Адам организміндегі тіндерге оңай енгізіліп,оңай
шығарылуы керек,
Таяныш,демеу және ұстап тұрушы қызметтерді
атқаруға,
Әртүрлі өзгерістерге,күштерге төтеп беретіндей
және сынуға қарсы тұра алатындай қасиетке ие
болып,ерекшеленіп тұруы керек.
4.
Дентальды
имплантологияның
артықшылығы
- Табиғи тіс сияқты көрінеді, сезіледі және
қызмет етеді.
- Тіс жоқ жердің сүйек тінінің атрофиясын
қалпына келтіреді.
- Табиғи тістесуді және шайнау
мүмкіндігін қалпына келтіреді
- Беттің жастық овал тәрізді өзгеруін
болдырмайды
- Тістердің ығысуна жол бермейді
- тістер толық болмаған жағдайда
алынбайтын протез салуға көмектеседі.
5.
6. 4D имплантология деген не?
-
бұл дентальды имплантацияның жаңа
консепциясы, соның көмегімен сүйек
тінінң денгейі 3 мм ді құрасада сүйек
пластинкасыз да тіс имплантатарын
орнатуға болады.
7.
ВОІ имплантаттарының артықшылығы
ВОІ жүйесін қолдану кезінде тіс имплантатары өзіндік сүйек
тіндеріне орнатылады. Бұл науқастың уақытын сақтауға және
артық шығынан сақтайды. ВОІ жүйесімен имплантациялау тіс
имплантаттарының берік болуына көмектеседі.
ВОІ жүйесі бойынша имплантация алынбалы тіс протездерін
қолданудан және аралық протездеуді болдырмайды . Бұл кезде
ешқандай қосымша хирургиялық кірісулер қажет емес.
ВОІ жүйесі тіс имплантатарын тісті жұлғанан кейін ,
периодонтиттен кейін де дереу орналастыруға болады. Бұл
науқасқа уақытын үнемдеуге ыңғайлы.
Тіс имплантатарын орналастыру кезінде қысымды сүйектің
кортикальды қабатына таратады. Бұл үшін сүйек қабаты
резорбцияға бейім келеді, сонымен қатар мықты және жылдам
қалпына келтіріледі.
Бактериальды инфисирленуге қарсы тұруы күші, сонымен
қатар құрылымы күш түсуге бейім.
ВОІ жүйесімен тіс имплантатарын орналастыру кезінде
инфекцияларға қарсы тұруы мықтылығына байлансты оны
темекі тартатын адамдарға қорқпай сала беруге болады.
8.
9.
Бұл жаңа технология , синус- лифтинг
альтернативасы, ол имплантация процессін жылдам
және қарапайым өтуне көмектеседі.Бұл әдістің
көмегіменсинус- лифтинг орналасқан аймақтарға тіс
имплантатарын орналастыруға болады.
Имплантация базальды ВОІ имплантаты көмегімен
жүргізіледі.
Тіс имплантаты айналасы жақсы қанмен қамтамасыз
етілетін және сүйек резорбциялары жок жерге
орнатылады.
Орнатылғанан кейін қысымның таралуы тек сүйектің
кортикальды қабатына таралады.
Осыған байлансты сүйек қабаты сорылуға бейім
болады да , операциядан кейін 7-10 күнен кейін
науқас шайнай алады.
Тіс имплантатының бұл конструкциясын тіс
жұлысымен қоюға болады. Бактериальды инфекцияға
қарсы тұруы өте жоғары болғандықтан.
1
2
10
Патологиялық өзгерген тіндерде және сау тіндерде пальпация жүргізу техникасын көрсетіңіз.
Қарап тексеруден кейін пальпация, жақ-бет аймағын сезіну (Үстірт, терең, ішкі және ішкі) жүргізіледі. Бұл зерттеуде: тіндердің консистенциясы, олардың тургоры, қозғалғыштығы, рельефі, ауыруы анықталады. Пальпация сау жағынан бастап екі қолмен жүзеге асырылады. Үстірт, содан кейін терең пальпацияны қолданыңыз. Лимфа түйіндерін тексеру екі қолмен де жүзеге асырылады, бұл бастың тиісті жағдайын береді. Бұл олардың ауырсынуын, жұмсақ тіндерге немесе сүйек тініне, қозғалғыштығын анықтайды.
Тістерді саусақпен немесе пинцетпен пальпациялауға болады.
Ауыз қуысының тіндерін пальпациялау кезінде тіндер, мүшелер бір қолмен бекітіледі, ал екінші жағынан таңдайдың, тілдің, щектердің және сублингвальды аймақтың әр аймағын пальпациялайды. Пальпация сілекей бездері мен түтіктердің күйін анықтайды.
1
2
11
Имплантация операциясы кейін келесі туындауы мүмкін асқынуларды көрсетіңіз. Келесі себептер имплантацияға толық қарсы көрсетілімдер болып саналады:
онкологиялық аурулар, оның ішінде емдеу сатысында және терапия курсынан кейін;
Дәрі-дәрмекті түзетуге мүмкіндік бермейтін қант диабеті;
Орталық жүйке жүйесінің аурулары, соның ішінде эпилепсия;
Ұйқы кезінде тістерді қайнату (бруксизм);
Гемопоэз проблемалары, қан кетудің бұзылуы;
Түрлі этиологиядағы иммунитеттің бұзылуы;
қызыл жегінің эритематозы;
Сүйек туберкулезі;
Артрит.
Салыстырмалы қарсы көрсеткіштерге келетін болсақ, көптеген имплантологтар олардың жоқтығына сенеді. Имплантацияның қарсы көрсетілімінің дәлелді себептері болмаса, пациент пен дәрігердің күш-жігерімен басқа себептерді жоюға болады.
Тіс дәрігері ауыз қуысын импланттарды орнатуда сәтті нәтижеге кепілдік беретін және оларды болашақта пайдалану туралы жақсы болжам беретін күйде болатындай етіп операцияға дайындайды.
Операциядан бұрын сіз кариесті емдеуіңіз керек, қызыл иектің проблемаларын жоюыңыз, инфекция ошақтарының дамуын тудыратын темекі шегуді тоқтатуыңыз керек. Дәрігермен бірлесіп шаралар кешені жүргізіледі.
Операциядан кейінгі кезеңде кейбір асқынулар болуы мүмкін, олар жойылуы керек. Импланттың өмір сүру деңгейі науқастың физикалық жағдайына, оның физиологиялық ерекшеліктеріне байланысты. Сағызға хирургиялық жолмен салынған бөтен дене имплантацияланғандықтан, процедураның қалай өтетінін алдын ала болжау өте қиын.
Тіс имплантациясынан кейінгі асқынулардың келесі түрлері жиі кездеседі: :
Ауырсыну және қан кету;
Көрші тістердің айналасындағы жұмсақ тіндердің қабынуы%
Интервенция алаңының жанында гематомалар;
Тігістер бөлініп кетеді.
Ең маңызды асқыну импланттан бас тарту болып табылады.
Теріс салдардың алдын алу үшін емдеуші дәрігердің барлық ұсыныстарын қатаң сақтау, ауыз қуысының гигиенасын қадағалау қажет. Пікірлерге сәйкес, имплантациялау операцияларының көпшілігі сәтті, егер барлық шарттар орындалса, ауыр асқынуларды болдырмауға болады. Тіс протезіне аллергия өте сирек кездеседі.
Операцияның барлық кезеңдері орындалып, протездер салынғаннан кейін тіс дәрігеріне барудың қажеті жоқ. Профилактикалық мақсатта мүмкін болатын ауытқуларды және тіс денсаулығының басқа да проблемаларын анықтау үшін емханаға барған жөн.
1
2
12
Толық тіссіз жаққа алынбалы салынбалы протезді орнатудағы имплант орнату көрсеткіштерін анықтаңыз. Имплантаттың және протездің құрылымын таңдау Имплантатты және протезді таңтаған кезде келесі жағдайларды ескеру қажет.
Тісжақ жүйесінің жағдайы
Тіс қатарының бұзылу көлемі
Альвеолярлы өсіндінің атрофия дәрежесі
Тістеу және тіс қатарының бұзылұ биіктігі
Альвеолярлы өсіндінің сүйектік құрылымының бүтіндігі, жоғарғыжақ синусының орналасуы, алмұрт тәрізді тесіктің және төменгіжақ каналы рентген суреті бойынша
Ауыз қуысында тістердің, қызыл иектің және шырышты қабаттың жағдайы.
Тіс-антогонистерінің жағдайы /табиғи, жасанды/
Бар протездердің сапасы, гальванизмнің пайда болуы, протездің және импланттардың металл түрі.
Ауыз қуысының гигиеналық жағдайы Имплантацияның біршама оң нәтижелері , антогонистері жасанды тістер болғанда, әсіресе жоғарғы жаққа имплантат орнатқаннан кейін жетеді. Осы тістердің жағдайын бағалай отырып, шайнау беттерінің сыдырылуы кезінде импланттаттарға күш түспеуі керек, сонымен қатар бүйір және медиальды жақтарында ескерген жөн. Сапасы қанағаттанарлық емес барлық протездерді қайта өңдейді.амальгалы пломбаларды міндетті түрде композитті немесе құйылған қаптамаға ауыстырады. Ауызда барынша минимальды әртүрлі металдар болуы керек, имплантаттарды және протездерді жасағанда да. Бірнеше имплантат түрін қолдану қажет жағдайда соның ішінде литья әдісімен жасалған КХС дан, ЭИ, СИ қолданады. Тіс протездерін гальванизация көрінісі және әртүрлі потенциялдар болмағанда қалдырады. Тіс протездерін дайындағанда тотбаспайтын металды қолданады. Протез конструкциясы тіс тазалауға кедергі болмауы қажет.
Имплантацияның біршама оң нәтижелері , антогонистері жасанды тістер болғанда, әсіресе жоғарғы жаққа имплантат орнатқаннан кейін жетеді. Осы тістердің жағдайын бағалай отырып, шайнау беттерінің сыдырылуы кезінде импланттаттарға күш түспеуі керек, сонымен қатар бүйір және медиальды жақтарында ескерген жөн. Сапасы қанағаттанарлық емес барлық протездерді қайта өңдейді.амальгалы пломбаларды міндетті түрде композитті немесе құйылған қаптамаға ауыстырады. Ауызда барынша минимальды әртүрлі металдар болуы керек, имплантаттарды және протездерді жасағанда да. Бірнеше имплантат түрін қолдану қажет жағдайда соның ішінде литья әдісімен жасалған КХС дан, ЭИ, СИ қолданады. Тіс протездерін гальванизация көрінісі және әртүрлі потенциялдар болмағанда қалдырады. Тіс протездерін дайындағанда тотбаспайтын металды қолданады. Протез конструкциясы тіс тазалауға кедергі болмауы қажет.
1
2
13
Науқас П., 47 жаста. 4 жыл бұрын жасалған 35 тіс және дентальды имплантқа тіректі тіс ретінде орнатылған көпіртәріздес протез аймағында қызыл иектің жайсыздығы мен ісінуіне шағымданды. Тексеру барысында : бет симметриялы, сол жақтағы жақасты лимфа түйіндері үлкейген. Төменгі сол жақта металл-керамикалық көпір тәрізді протез (35-37 аймақ), 35 тіс перкуссиясы аздап ауырады, аздап қозғалғыштығы бар. 35 тіс және 37 имплант аймағындағы шырышты қабық ісінген, гиперемияланған және пальпация кезінде ауырады. 35 аймағында тереңдігі 5-6 мм патологиялық қалта бар, іріңді-геморрагиялық бөлініс байқалады. Төменгі жақтың бүйірлік R-да сол жақта: ұзындығы 2 см, 35 тістің проекциясында, периметрі бойынша ені 1,5 мм сүйек тінінің сорылуы бар.
1. Диагноз қойыңыз.
2. Аурудың себебін көрсетіңі.
3. Емдеу тактикасын анықтаңыз.
Диагноз. Периимплантит.
Периимплантиттер бірқатар себептерден туындауы мүмкін, соның ішінде ауыз қуысының гигиенасының нашарлығына байланысты имплантаттың айналасындағы манжеттерінің қорғаныс функциясының әлсіреуі, манжеттерінде цемент қалдықтарының болуы, манжеттерінің тұрақты жарақаты. Осы факторлардың кез-келгені қабыну процесін тудыруы мүмкін, ол сүйек/имплант шекарасының бойымен терең таралады, бұл остеоинтеграцияға жол бермейді. Емдеу қабыну процесінің себептерін жоюдан, сондай-ақ имплантат орнатылған жерде сүйек ақауын анықтаудан және оны жоюдан тұрады.
Егер имплантаттың немесе периимплантиттің қозғалмалы белгілері болса, онда имплантты алып тастап, қабынуға қарсы ем жүргізу керек. Пластмассаны қайталау алты айдан ерте мүмкін емес. Егер имплантат қозғалыссыз болса және периимплантит белгілері байқалмаса, бірақ риногенді синуситтің белгілері болса, онда емдеу синуситтің себебін жоюға бағытталуы керек, сонымен қатар дәрілік қабынуға қарсы терапия қажет.
1
2
14
Науқас Е, 42 жаста. науқас сол жақтағы жоғарғы жақтың ауырсынуына, және мұрынан ірің ағуына шағымданды. 7 жыл бұрын, сол жақта жоғарғы жақ аймағында, металл-керамикалық көпір протезі орнатылған. Қарау кезінде: жоғарғы жақ сүйегінің сол жағында 25 тіс орнына жасалған имплантатқа тірелген металл-керамикалық көпіртәріздес протез және 23-27 тіс. Перкуссия ауырады, Шырышты қабаты ашық қызғылт түсті, альвеола өсінді пальпациялау ауырады. 25-27 тістің проекциясындағы ортопантомограммада периметр бойынша ені 1-1, 5 мм сүйек тінінің сорылуы сызығымен қоршалған пластиналық имплантат.
1. Диагноз қойыңыз.
2. Аурудың себебін көрсетіңіз.
3. Емдеу тактикасы мен ықтимал салдарын анықтаңыз.
Диагноз. Периимплантит.
Периимплантиттер бірқатар себептерден туындауы мүмкін, соның ішінде ауыз қуысының гигиенасының нашарлығына байланысты имплантаттың айналасындағы манжеттерінің қорғаныс функциясының әлсіреуі, манжеттерінде цемент қалдықтарының болуы, манжеттерінің тұрақты жарақаты. Осы факторлардың кез-келгені қабыну процесін тудыруы мүмкін, ол сүйек/имплант шекарасының бойымен терең таралады, бұл остеоинтеграцияға жол бермейді. Емдеу қабыну процесінің себептерін жоюдан, сондай-ақ имплантат орнатылған жерде сүйек ақауын анықтаудан және оны жоюдан тұрады.
Егер имплантаттың немесе периимплантиттің қозғалмалы белгілері болса, онда имплантты алып тастап, қабынуға қарсы ем жүргізу керек. Пластмассаны қайталау алты айдан ерте мүмкін емес. Егер имплантат қозғалыссыз болса және периимплантит белгілері байқалмаса, бірақ риногенді синуситтің белгілері болса, онда емдеу синуситтің себебін жоюға бағытталуы керек, сонымен қатар дәрілік қабынуға қарсы терапия қажет.
1
2
15
Сүйек тіндерінің қалпына келуінің морфологиялық ерекшеліктерін анықтаңыз
Сүйек тінінің құрылымы мен морфологиясы, сүйектің құрылымдық-функционалдық ұйымдастырылуы
Сүйектер дәнекер тінінің өте тығыз мамандандырылған формасы болып табылады. Фибробласттар, шеміршек және сүйек тіндерінің жасушалары кіретін дәнекер тінінің жасушалары жасушааралық затты салу үшін қолданылатын фибриллярлы ақуыздардың (ең алдымен коллагендердің) бөлінуіне мамандандырылған. Жасушааралық матрица-бұл интерстициальды интракраниальды кеңістікте (жасушалар арасында) орналасқан күрделі зат. Дәнекер, шеміршек және сүйек тіндерінде жасушааралық матрица айтарлықтай көлемді алады және негізгі функцияларды орындайды.
Мезенхималық жасушалар-фибробласттар, остеобласттар-құрамында протеогликандар мен гликозаминогликандар бар матрицада орналасқан коллаген фибриллаларын синтездейді және шығарады (ақ А.және басқалар., 1981а). Минералды компоненттер қоршаған сұйық фазадан келеді, кристалды тордың пайда болуы нуклеация арқылы қозғалады (кристалдардың түзілуін белсендіреді) үш ішекті коллаген). Сүйектің қалыптасуы коллаген фибриллалары арасында басталады, онда апатиттік құрылымдар түзіледі (биоминерализация жүреді). Кристалдар гидроксиапатит тұндыру үшін нуклеация орталықтарына айналады және коллаген кальцийдің тұндыруын тудырады. Протеогликандар коллаген желісінің созылуын арттырады, ісінуді арттырады. Сүйектің қалыптасуы остеобласттардың жанында жүреді. Кальцификация аймағында ақуыз-полисахарид кешендерінің тозуы байқалады. Өсіп келе жатқан кристалдар протеогликандар мен суды ығыстырады (қалыптасқан сүйек құрғаған). Сүйек массасының 20% және көлемнің 40% - ы коллаген. Сүйек затының құрылымында қан тамырларын өткізетін жасушалар төселген гаверс каналдары бар.
Дереккөз: https://compendium.com.ua/clinical-guidelines/osteoporoz-patogenez-klinika-profilaktika-i-lechenie/glava-1-kostnaya-tkan-stroenie-i-morfologiya-zavisimost-kostnogo-metabolizma-ot-pitaniya/
1
2
16
Науқас Н., 36 жаста, жетіспейтін 15 тістің аймағында екі сатылы бұрандалы имплантат орнатылғаннан кейін бір айдан кейін, оң жақтағы мұрынның бітелуі және іріңді бөліну болуына шағымданып келді. Ауыз қуысын тексерген кезде имплант қозғалмалы екені анықталды.
1. Диагноз қойыңыз.
2. Аурудың себебін көрсетіңіз.
3. Емдеу тактикасын анықтаңыз.
Диагноз. Периимплантит.
Периимплантиттер бірқатар себептерден туындауы мүмкін, соның ішінде ауыз қуысының гигиенасының нашарлығына байланысты имплантаттың айналасындағы манжеттерінің қорғаныс функциясының әлсіреуі, манжеттерінде цемент қалдықтарының болуы, манжеттерінің тұрақты жарақаты. Осы факторлардың кез-келгені қабыну процесін тудыруы мүмкін, ол сүйек/имплант шекарасының бойымен терең таралады, бұл остеоинтеграцияға жол бермейді. Емдеу қабыну процесінің себептерін жоюдан, сондай-ақ имплантат орнатылған жерде сүйек ақауын анықтаудан және оны жоюдан тұрады.
Егер имплантаттың немесе периимплантиттің қозғалмалы белгілері болса, онда имплантты алып тастап, қабынуға қарсы ем жүргізу керек. Пластмассаны қайталау алты айдан ерте мүмкін емес. Егер имплантат қозғалыссыз болса және периимплантит белгілері байқалмаса, бірақ риногенді синуситтің белгілері болса, онда емдеу синуситтің себебін жоюға бағытталуы керек, сонымен қатар дәрілік қабынуға қарсы терапия қажет.
1
2
17
35 жастағы М пациенті 2 күн бұрын 35 тіске бір сатылы бұрандалы имплантты орнатқан . Орнатқаннан кейін сол жақтағы иек терісінің жансыздануына шағымданды.
1. Диагноз қойыңыз.
2.Аурудың себебін көрсетіңіз.
3. Емдеу тактикасын анықтаңыз.
Тістерді имплантациялағаннан кейінжансыздану, ісіну, ауырсыну, қызыл иектің қан кетуі — хирургиялық араласудың қалыпты құбылыстары, олар белгіленген мерзімнен ұзақ уақытқа дейін созылады. Мұндай белгілердің болуы 7-10 күннен астам уақыт бойы ескертуі керек және дәрігерге баруға себеп болуы керек.
Егер 5 сағаттан кейін жоғарғы жақта немесе төменгі жақта имплантациядан кейін ұйқышылдық болмаса, операция жасаған дәрігерге қоңырау шалған дұрыс.
Имплантация кезінде науқас ауырсынуды сезінбеуі үшін (тіс шығару немесе кез-келген басқа операция сияқты) жергілікті анестезия жасалады. Болашақ хирургиялық араласу аймағында тін түспейтін арнайы құралмен инъекция. Әдетте парестезия 3-5 сағатқа созылады, егер сезімталдық қалпына келе бастаса, анестезиолог препараттың тағы бір мөлшерін қосуды шешуі мүмкін. Егер имплантациядан кейін тіс ауруы 5-6 сағаттан астам уақытқа созылса, бұл асқыну туралы болуы мүмкін.
Имплантты орнатқаннан кейін жансыздану болмауының себептері:
нашар анестезия: нашар препарат, дұрыс таңдалмаған доза, дәрі-дәрмекті қабылдаған кезде нервтің жарақаты, анестезиологтың біліксіздігі;
дұрыс таңдалмаған имплантация немесе имплантация орны үшін нервті қысыңыз. Тым ұзақ түйреуіш қысылып, нервті қысуы мүмкін;
жасанды тамырды бұрау кезінде немесе тесікті дайындау кезінде бұрғылау кезінде сол аймақта өтетін тригеминальды бет нервінің зақымдалуына байланысты имплантациядан кейін төменгі жақтың жансыздануы.
Диагностика мен зақымдану дәрежесін анықтағаннан кейін тістерді имплантациялағаннан кейін ұзаққа созылған ұйқышылдықты емдеуді операция жасаған имплантолог немесе стоматолог тағайындайды, бұл невропатологтың құзыретіне кіреді.
Физиотерапиямен жұпталған дәрілік терапия жүйке талшықтарының өткізгіштігі мен тұтастығын тез қалпына келтіре алады. Дәрігер UHF, лазерлік терапия, электрофорез тағайындай алады. Фармакологиялық препараттардан: стероид емес қабынуға қарсы, кортикостероидтар, антибиотиктер (инфекцияны болдырмау үшін).
Кейде сіз аурудың себебі болған имплантты алып тастауыңыз керек. Немесе оны сәл бұрап, осындай салдарға әкелуі мүмкін қысуды өзгертіңіз. Жүйке тіндерінің тұтастығын қалпына келтіру үшін микрохирургияға сирек жүгінеді. Әдетте 12 апталық күту беріледі, егер дәрі-дәрмектер мен физиотерапия көмектеспесе, науқас микрохирургке жіберіледі. Қалай болғанда да, барлық әрекеттер сезімталдықты қалпына келтіруге және адамның қалыпты өмірін қалпына келтіруге бағытталған
1
3
1
Бір кезеңді импланттациялау алдындағы 44 тіс жұлу техникасын көрсетіңіз.
Тісті алу көрсеткіштері
Негізгі себептері ретінде :
қалпына келтіру мүмкіндігінсіз тіс тінінің негізгі бөлігін жоғалту;
тістің дұрыс орналаспауы, оған күтім жасау немесе емдеу үшін қол жетімділік жоқ;
дұрыс емес тістеудің дамуына ықпал ететін тіс қатарының жиналуы немесе басқа да ауытқулары;
тіс тамырына әсер ететін инфекция;
даналық тісті тістеудің дұрыс емес процесі.
Қарсы көрсеткіштер
Бұл операцияға қарсы көрсеткіштер:
постинфарктное жағдайы;
жұқпалы немесе вирустық ауру;
гипертония;
жүктілік (Алғашқы айлар және соңғы).
Дайындық кезеңінде тамырлардың мөлшері мен пішінін анықтауға, сондай-ақ қабынудың болуын анықтауға мүмкіндік беретін рентген жасау керек. Қабынуды анықтаған кезде алдын-ала емдеу тағайындалады және оны тоқтатқаннан кейін ғана экстракция жүргізіледі.
Операциядан 1 немесе 2 сағат бұрын жергілікті анестезияның әсерін күшейтетін седативті препараттарды қолдану арқылы алдын-ала емдеу ұсынылады.
процедура 5-тен 20 минутқа дейін созылады және бірқатар міндетті кезеңдерді қамтиды:
Экстракция аймағын ауырсынусыз жоюға мүмкіндік беретін тиімді анестетиктермен анестезия.
Қызыл иектің тіс бетінен бөлінуі, бұл шырышты тіндердің қосымша жарақаттануын болдырмайды.
Арнайы құралдардың көмегімен зақымдалған тісті босату және шығару. Егер тістің бұралған тамыры болса, онда ол алдын-ала фрагменттерге кесіледі, содан кейін олар бөліктерге бөлінеді.
Саңылауларды сынықтардан тазарту және оны антисептикпен емдеу.
Тесікті гемостатикалық губкамен немесе тампонмен жабу
Төменгі кіші азу тістерді жұлу.Төменгі премолярлардың түбірлері біреу, бүйірлері сығыңқы. Ұясының қабырғалары қалың болғандықтан, қысқышты салу, жылжыту қиындау. Бұл тістерді жұлу үшін күрек тістер мен сүйір тістерді жұлатын қысқаштар қолданылады. Люксация сыртқа қарай басталады. Премолярлардың ұяда мықты тұрғанын ескеріп, көрші тістерді жаралап алмау жолдарын еске сақтау керек.
1
3
2
Денталді имплантация барысында қолданылатын хирургиялық аспаптар мен медикаминтозды препаратардың қолдану әдістерін көрсетіңіз Дентальды имплантация жасау әдістемесі
Имплантация операциясын жергілікті сирек жағдайда жалпы жансыздандырумен
жүргізеді. Жергікті анестезиямен операцияны орындағанда премедикация үлкен
роль атқарады. 40 мин алдында бұлшықет ішіне промедол, атропин, реланиум
немесе седуксен енгізеді.
Жалпы наркоз жүйке жүйесі лабилді науқастарға, сонымен қатар 4 имплантаттан
көп енгізетін жағдайда және операция ұзақтығы 3 сағаттан көп болса көрсетілген.
Операцияға бір күн қалғанда науқасқа антибиотик, сульфаниламид препараттарын
тағайындайды.
Науқас операцияға бір сағат қалғанда тісін тазалап, тілдің арқасынан щетка және
тіс пастасының көмегімен жабындыны алып тастауы қажет.
Операциядан кейін 2-3 сағатқа беттің операция жасалған аймағына мұз, көрсеткіш
бойынша анальгетик, кейінгі 5 күнде антибиотиктер, сульфаниламидтерді
тағайындайды. Операциядан кейінгі бірінші күні науқасты имплантат басының
аймағында қан ұйындыларын тазалау үшін және жарақат тазалығын жүргізу
дәрігер қарауы қажет; тісті тазалап, сонымен қатар күніне 15-20 рет
антибиотиктердің әлсіз ерітіндісімен шаюы керек. Әрі қарай қарау күнара
жүргізіледі, жараны 3% сутегі асқын тотығы ерітіндісімен өңделеді, ал тігіс
жолағына бриллиант көгінің сулы ерітіндісін жағады. Тігісті 7-8 күннен кейін
алады. Имплантат басын міндетті түрде тіс щеткасы және пастасымен тазалап тұру
қажет.
1
3
3
«Физиологиялық регенерация» терминіне анықтама беріңіз.
Регенерация – зақымданған жасушалар мен ағзаның қызметінің жаңарып, қайта қалпына келуі.
Түрі:
- Физиологиялық;
- Репаративтік (реституция, субституция);
- Патологиялық.
Физиологиялық регенерация – организмде ешбір сыртқы әсерсіз, үздіксіз өтіп тұратын үрдіс. Мысалы, тіршілігі жойылған қан элементтерінің ыдырап, орнына жас жасушалардың үздіксіз пайда болуы. Соның нәтижесінде, қандағы қан элементтерінің саны бір қалыпта болады.
* Сүйектің регенерациясы
* Сүйектің физиологиялық регенерациясы периосттың остеогенді жасушалары арқылы өтеді,бірақ өте баяу жүреді. Сүйектің жарақаттанып сынғаннан кейінгі регенерациясы , егер сынған сүйектің ұштары ығысып кетпесе тез жүреді. Бұл процеске- остеогенезге қатысатын жасушалар: остеобласттар мен остеокласттар қатысады. Алғашқы сүйектену кезеңінде дәнекер тінді шеміршек аралшықтары пайда болып,одан кейін екіншілік остеогенез процесі жүреді.
* Сүйек ұлпаларында минералды заттардың көптігіне қарамастан сүйек ұлпасында әрдайым бұзылулар мен жаңа түзілулер болып тұрады. Атқаратын қызметіне байланысты да адаптивті өзгерістер болады.
Ағзаның бүкіл өмірінде тіндерде жасушаның өлуі жане ескиру процестері (физиологиялық дегенерация) және олардың жаңаларымен ауыстырылуы
(физиологиялық регенерация) жүреді. Физиологиялық регенерация камбиальды немесе дифференцирленген жасушалардың көбеюіне байланысты жасушаішілік (органеллалардың жаңаруы) және жасушалық (жасуша деңгейінде жаңаруы) болуы мүмкін Физиологиялық регенерация ушін генетикалық детерминизмнин құрамдас процестері тан- жасушалардың көбеюі, олардың дифференциациясы, өсуі, интеграция және функционалдық бейімделу. Постнатальды гистогенездің заңдылықтары тіндердің физиологиялық регенерациясын ғана емес, сонымен қатар олардың даму динамикасынын барлық аспектілерін анықтау.
Физиологиялық регенерация құрылымдық гомеостазды сақтауға және органдар мен мүшелер жүйелерінің функцияларын толыққанды орындау процесін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Физиологиялық тұрғыдан алғанда регенерация организмнің өзін-өзі реттеу сияқты қасиетінің көрінісі болып табылады. Физиологиялық регенерация бірнеше деңгейде жүреді: Молекулалық генетикалық; Жасушаішілік; Тіндердің деңгейі; Органном; Жүйелік, Организмдік.
Физиологиялық регенерация деңгейлері Жасушалық деңгейде регенерация кезінде барлық субклеткалық құрылымдар қалпына келеді. Тін деңгейінде алуан түрлі функцияларды орындайтын жасушалардың тұтас топтары қалпына келтіріледі. Физиологиялық регенерацияның бұл түрінің мысалы ретінде тері эпидермисінің, көздің мүйізді қабығының және шеткергі қан айналымы жүйесінің жасушаларының жаңаруы болып табылады. Регенерацияның бұл түрі көбінесе пролиферативті деп аталады. Пролиферативті регенерация – жасушалардың регенерациялануы кезінде жасушаның бөлінуі арқылы болатын физиологиялық регенерацияның бір түрі. Физиологиялық регенерация екі фазада жүреді: Деструктивті (жасушаның ыдырауы); Қалпына келтіретін (пролиферацияны ынталандыру). Гормондар жасушаларды қалпына келтіруде маңызды рөл атқарады. Физиологиялық регенерация барлық организмдерге тән, бірақ ол жылы қанды жануарларда қарқынды түрде жүреді, өйткені оларда метаболизм айтарлықтай жылдам. Жасушалық деңгейде физиологиялық регенерация әртүрлі жолмен жүреді, бұл жасушалардың ерекшелігімен түсіндіріледі. Қалпына келтіру қабілетіне қарай мыналар бөлінеді:
Лабильді жасушалар (мысалы, тері жасушалары немесе асқазан-ішек жолдарының әртүрлі бөліктері); Тұрақты жасушалар (бауыр жасушалары); Статикалық (жүйке жасушалары). Ағзаның физиологиялық регенерациясының маңыздылығы мыналармен анықталады: Дененің қасиеттерінің жасушалық және жасушаішілік жаңаруы бар; Жасушаның әртүрлі бөліктерінің бейімделу тербелістерінің диапазоны және функционалдық белсенділігі артады; Патогендік факторлардың әсерінен бұзылған функцияларды қалпына келтіруді қамтамасыз етеді. Физиологиялық регенерация организмге гомеостазды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Молекулярлық-генетикалық деңгейде регенерация ДНҚ репликация және репарация процестерімен іске асады.
1
3
4
Остеопороз кезіндегі зақымдалу аймағының механизмін анықтаңыз.
Остеопороз – қаңқаның барлық сүйектеріне әсер ететін жүйелі ауру. Сүйек остеопорозы сүйек тығыздығы мен беріктігінің төмендеуінен көрінеді, бұл тіпті ең аз жарақат алған кезде де сыну қаупінің жоғарылауына әкеледі.
Остеопороздың дамуына ықпал ететін факторлар:
Әйелдер ерлерге қарағанда жиі зардап шегеді. Мысалы, менопауза басталғаннан кейінгі алғашқы бес жыл ішінде әйелдер сүйек массасының ¼ бөлігін жоғалтады. Ерте (45 жасқа дейін) және хирургиялық менопауза (аналық безді алып тастағаннан кейін) остеопороз қаупі артады.
Қозғалысты шектейтін аурулар остеопороздың дамуына ықпал етуі мүмкін. Сондықтан физикалық белсенділіктің төмен болуы да остеопороздың дамуына ықпал етуі бек мүмкін.
Қоректік заттардың, дәрумендердің, макро және микроэлементтердің сіңуінің төмендеуі байқалатын асқазан-ішек жолдарының созылмалы аурулары сүйек тінінде метаболизмді бұзады.
Созылмалы бүйрек жеткіліксіздігіне әкелетін бүйрек ауруы
Эндокриндік аурулар, глюкокортикоидты гормондар мен қалқанша безінің гормондарын (L-тироксин) ұзақ уақыт қолдану – қосымша қауіп факторы.
Жаман әдеттер (темекі шегу, алкогольді асыра пайдалану, кофені көп ішу)
Тұқым қуалайтын бейімділік
Ауру көбінесе соңғы кезеңдерде, сүйек тығыздығының айқын төмендеуі байқалған кезде анықталады. Остеопороз сынық дамығанға дейін ешқандай ауырсынуды тудырмайды. Ауруды «үнсіз індет» деп бекер айтпаған.
Сондықтан аурудың даму белгілеріне – мысалы, өсу биіктігінің бірнеше сантиметрге төмендеуі, дене мүсінінің өзгеруіне назар аудару керек.
Остеопороздың дамуы мен тіс денсаулығы арасындағы байланыс анық – екі жағдайда да адам ағзасына минералды заттардың мөлшері мен кальцийдің түсуі үлкен мәнге ие.
Белгілі болғандай, остеопороз кальций-фосфор алмасуымен тікелей байланысты, ал кальций сүйек тінінің негізгі құрамдас элементі болып табылады және тістің кристалдық торының бөлігі болып табылады.
Остеопороздың дамуымен сүйектің сыну қаупі ғана емес, сонымен қатар тіс ЖАК суйек жуйесинде болатын аурулардың қаупі де артады. Тіс эмальі жұқарады, тістердің көптеген кариозды зақымданулары пайда болады.
Остеопороздың алғашқы белгілерінің бірі – тістердің сезімталдығының жоғарылауы, тістердің мойын бөлігінің ашылуы.
Эмальдың жұқаруы тістерді сыртқы орта факторларына осал етеді, бұл тіс жегісінің пайда болуына әкеледі. Ал тістердің түбірлері жақ сүйектерінде орналасқандықтан, сүйек тығыздығының төмендеуі тістің қозғалғыштығына, ал асқынған жағдайларда тістің түсуіне әкелуі мүмкін.
Остеопороз кезінде жұмсақ кактын шамадан тыс түзілуі және соның салдарынан пародонт шөгінділерінің көп болуы байқалады. Остеопороз диагнозы бар науқастардың барлығында орташа және ауыр дәрежедегі жалпыланған пародонтит, созылмалы одонтогенді инфекцияның көптеген ошақтары (периодонтит) бар.
Жартылай екіншілік адентиясы бар адамдарда (бірнеше тістері жоқ) стоматологтар рентгенограммада альвеолярлы өсіндінің айқын атрофиясын байқайды. Ортопантомограммада жақ сүйектері мөлдір(прозрачный) болып көрінеді.
Постменопаузадағы остеопороз бен пародонт ауруларының арасындағы байланысты ашты. Жүйелік остеопороздың тіс қатарының күйіне тікелей әсері анықталды, өйткені альвеолярлы жотаның сүйек тіні, қаңқа сияқты, дененің гормоналды реттеуші және бақылаушы механизмдеріне өте сезімтал.
Стоматологтар мен остеологтардың зерттеулері пародонттағы жүйелі остеопороздың және патологиялық процестердің дамуындағы постменопаузадағы әйелдердегі гипоэстрогенизмнің маңызды рөлін анықтады. Бұдан шығатыны, стоматологтар бұл аурудың алдын алу, диагностикалау және емдеуде остеопороз мамандарымен тығыз жұмыс істеуі керек.
1
3
5
«Сүйек тінінің құрылымының» түсінігін анықтаңыз.
Сүйек ұлпасы байланыстырғыш ұлпаның арнайы типі. Жасушааралық заты минералдардан тұрады. Құрамында 70 % бейорганикалық заттардан, негізінен кальций фосфаты.
Олар басқа байланыстыратын ұлпаларға қарағанда тірек, механикалық, ішкі органдарды
қорғау қасиеттерімен және де кальций, фосфор тұздарының депосы болып саналады. Органикалық құрамы көбіне ақуыз бен липидтерден тұрады. Органикалық және бейорганикалық бөлімдері қосылып мықты, берік тірек ұлпасын береді, яғни созылуға, қысылуға қарсы тұратын қасиеті бар.
Сүйек ұлпасы механикалық қызметтері жақсы жетілген дәнекер ұлпасының бір түрі. Организмдегі минералды заттардың алмасуын реттейді. Сүйектің негізгі заттарының құрамында кальцийдің, магнийдің, фтордың, фосфор қышқылы тұздары кездеседі. Cүйек ұлпасы тығыз ұлпалардың бірі. Сүйектен омыртқалылардың қаңқасы құрылады. Шеміршек пен сүйек дененің беріктігін қамтамасыз ететін және формасын белгілейді. Сүйектің аралық заты аморфты заттан және коллаген талшықтарынан тұрып, біркелкі болмайды. Солардың орналасуына сәйкес торлы талшықты және пластинкалы құрылысы сүйектер деп ажыратылады.
Сүйек тінінің дамуы
Эмбрионның сүйек тінінің дамуы 2 тәсілмен жүзеге асады. 1) тура остеогенез-мезенхимадан тікелей даму; 2) тура емес даму – мезенхимадан дамыған шеміршектен даму. Сүйек тінінің дамуы барысында сүйек диффероны пайда болады: бағаналы жасушалар, жартылай бағаналы жасушалар, остеобласттар, остеоциттер.
Сүйек ұлпалары үш түрлі клеткалардан тұрады:
1 Остеоцит 2 Остеобласт 3 Остеокластар
* Остеоциттер – остеобласттардан түзіледі. Бұл – сүйек тінінің жетілген өсінді жасушасы, ол жасушааралық заттың компоненттерін түзіп, сол жерде қалады.
Остеоциттер -сүйек жасушалары. Бұлар санына қарай сүйек ұлпасының дефинитивті клеткалары, бөлінуге деген қасиетінен айрылған. Остеоциттердің компакті үлкен ядро және әлcіз базафильді цитаплазмасы бар. Органеллалары әлсіз дамыған жасуша центриом жасушада табылмаған. Сүйек клеткалары сүйек беткейлерінде немесе лакуналарда жатады және де остециттің контурын қайталайды. Беткейлердің ұзындығы 22-55 мкм, ені 6-14 мкм дейін өзгеріп отырады. Сүйек беткейлерінің каналдары ұлпалық сұйықтықпен толтырылған. Остеоциттер мен қан арнасында зат алмасу ұлпалық сұйықтық арқылы жүзеге асады.
* Остеобласттар, остеобластоциттер Остеобласттар – жасушааралық заттардың(коллаген, белокты компоненттер, гликозамингликандар,протеогликандар, ферменттер) синтезіне қатысатын сүйек тінінің жасушалары.Белок синтезінің қуатты аппараты бар.
Бұлар жас жасушалар, сүйек ұлпасын құрайды. Қалыптасқан сүйектер сүйекүстінің (надкостница) терең қатпарларында және травмадан кейін регенерация жүрген сүйек ұлпаларында кездеседі. Қалыптасып жатқан сүйектің бүкіл беткейін үздіксіз қабатпен қаптайды. Остеобласттар әр түрлі формада болады:
кубтәрізді, пирамидалық, бұрышты (углаватый). Оның денесінің пішіні шамамен 15-20 мкм. Ядролары домалақ немесе овальды формада, бір немесе бірнеше ядрошықтан тұрады. Остеобласттардың цитоплазмасында гранулалық эндоплазмалық тор, митохондриялар және Гольджий жиынтығы жақсы дамыған. Остеобласттар, остеоциттер сияқты бөлінбейтін клеткаларға айналады.
* 3. Остеокласттар –сүйек тінінің макрофагтары, олар қандағы моноциттерден түзіледі. Бұл – сүйек тінінің алып көп ядролары жасушасы, онда лизосомалар мен митохондриялар көп. Функциясы – сүйектің даму және қайта құрылу үрдістеріндегі талшық пен аморфты затын ыдыратады.
Остеокласттар -Бұл клеткалардың табиғаты гематогенді, шеміршек пен сүйекті бұзу қабілеті бар. Олардың дияметрі 90 мкм және одан үлкен дәрежеге дейін жетеді. Оларда үш бірнеше ядро болады. Цитоплазмасы әлсіз базафильді, кейде оксифильді остеокласттар өзінің қоршаған ортасына СО2 бөледі, ал карбоангидраза ферменті қышқылдардың (Н2 СО3) қалыптасуына әкеледі. Ол сүйектің органикалық матрицасын және кальций тұздарын ерітеді. Остеокласт митохондрия мен лизосомаларға бай. Грануналық эндоплазмалық тор нашар дамыған. Остеокласт сүйек затымен жанасқан жерде лакуна түзіледі.
* Жасуша аралық заттар негізгі заттан тұрады, онда коллагенді талшықтар орналасады. Оларда коллаген І типті ақуыз болады. Талшықтардың ретсіз немесе қатаң бағытталған бағытта болады. Сүйек ұлпасының негізгі затында шеміршекке қарағанда хондронтин күкірт қышқылы көп болмайды. Біраз лимон және басқа қышқылда көп болады. Олар кальциймен комплект түзеді. Сүйек ұлпасында 30-дан астам микроэлементтер (мыс, стронций, цинк, барий, магнит және т.б.) бар. Олар ағза метаболитикалық процестерінде үлкен роль атқарады.
* Ретикулофиброзды сүйек ұлпасы.
Құрылысы ретикулофиброзды сүйек ұлпасы негізінен жаңа туған балада кездеседі. Ересек адамдарда өскен бас сүйек жіктерінде, сіңірлердің сүйекке бекіген жерде кездеседі. Ретсіз орналасқан коллогенді талшықтар жуан шоғырлар жасайды, микроскоппен аз үлкейтсек те көрінеді.
* Пластикалық сүйек ұлпасы.
Құрылысы: пластинкалы сүйек ұлпасы ересек организмде кездесетін сүйек ұлпасы. Олар сүйек пластинкаларынан тұрады. Көршілес пластинкалы талшықтың бағыты әр түрлі болады. Осының әсерінен пластинкалы сүйек ұлпасы берік болады. Жалпақ және түтікті сүйектер көбінесе осы сүйек ұлпасынан тұрады.
* Сүйек тінінң химиялық құрамы Құрғақ зат 90% -Бейорганикалық 70 %-Жасушааралық органикалық матриксі 20%-Коллаген 95 %- аморфты белокты – көмі0рсулы зат 5% Су 10%
1
3
6
Имплантацияның көрсеткіштері мен қарсы көрсеткіштерін анықтаңыз.
