Ығысу ережесі (заряд пен масса сандарының сақталу заңы)
жүктеу/скачать 13,44 Kb.
|
Документ Microsoft Word
|
1.Атом ядроларының ыдырауы - олардың салыстырмалы массалық екі фрагментке ыдырауы. Бөліну өздігінен немесе еріксіз болуы мүмкін, түскен бөлшекпен әрекеттесу нәтижесінде пайда болады.Ядролық ыдырату белгілі бір заңдылыққа бағынады. 2.Ығысу ережесі α және β бөлшектерінің ыдырауынан орындалады.Ығысу ережесін 1913 жылы Ф.Садди және К.Фаянс ыдырау заңдылығына сүйеніп анықтады. Ығысу ережелері – берілген бастапқы ядроның ыдырауы нәтижесінде қандай ядро пайда болатынын анықтауға мүмкіндік беретін ережелер. Ығысу ережесі (заряд пен масса сандарының сақталу заңы): а) пайда болатын ядролар мен бөлшектердің заряд сандарының қосындысы бастапқы ядроның заряд санына тең; ә) пайда болатын ядролар мен бөлшектердің массалық сандарының қосындысы бастапқы ядроның массалық санына тең. 3. β ыдырау - атом ядросының ішінде нейтронның (n) протонға (p) және протонның нейтронға өздігінен айналу процесі. Процесс кезінде ядродан электрон (е–) не позитрон (е+) және электрондық антинейтрино не нейтрино бөлініп шығады. Бета-ыдыраудың екі түрі бар: 1)Электрондық бета-ыдырау кезiнде ядро өз бетiнше зарядын бiр бiрлiкке арттыра отырып өзiнен электронды ұшырып шығарады. Бұл құбылыстың негiзiнде протон мен нейтронның бiр-бiрiне айнала алатын қасиетi жатыр. Бос нейтронның массасы бос протон мен электронның массаларының қосындысынан үлкен. Сондықтан энергетикалық тұрғыдан мұндай ыдырау тиым салынбаған. Тәжiрибе нәтижелерiн терең талдау бұл ыдырау кезiнде протон мен электронмен қатар заряды мен массалық саны нөлге тең тағы бiр бөлшек бөлiнетiнiн көреттi. Э.Фермидiң ұсынысы бойынша нейтрино деп аталған бұл бөлшектi 1956 жылы тәжiрибеден байқады. Сонымен нейтронның ыдырау реакциясы - электрондық антинейтрино. 2)Массасы нейтронның массасынан аз болғандықтан бос протон орнықты. Бiрақ ядродағы протонның массасы кванттық механиканың анықталмағандық принципiне сәйкес кейбiр сәтте нейтронның массасынан артық болып кетуi де мүмкiн. Бұл жағдайда мына түрде позитрондық бета-ыдырау жүзеге асады. β-сәулесінің табиғатын 1899 ж Резерфорд ашқан болатын. Ол шапшаң қозғалатын электрондар ағыны. β-бөлшекті деп белгілейді. Массалық санның болуы, электронның массасы массаның атомдық бірлігімен салыстырғанда елеусіз аз екенін көрсетеді. Ығысу ережесін бета-ыдырауға қолданайық. Бета-ыдырау кезінде атом ядросының зарядтық саны бір заряд бірлігіне артады, ал массалық сан өзгермейді.Жаңа элемент Менделеев кестесіндегі периодтық жүйенің соңына қарай бір орынға ығысады: 4.Альфа ыдырауы кезінде ядро гелий атомының ядросын шығарады, ал периодтық жүйеде екі ұяшық сол жақта орналасқан элемент түзеді.Бета-ыдырау кезінде ядро электрон шығарады, ал бір жасушаға тең элемент түзіледі бета ішінара ыдырау альфа толық ыдырау жүктеу/скачать 13,44 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|