Кен орындарын игерудің топырақ қабатына әсері
жүктеу/скачать 26,13 Kb.
|
кен игеру
|
Кен орындарын игерудің топырақ қабатына әсері Мұнай кен орындарын игеру - жинауыш қойнауқаттан мұнай флюидін өндіріп алуды қамтамасыз ететін жұмыстар кешені. Өндірілетін мұнай мен газ жер бетінде бастапқы өңдеуден өтеді. Кен орынды игеру шаралары пайдалану жұмыстарының жобасы, өндірістік немесе тәжірибелік-өндірістік игерудің технологиялық сұлбасы, игерудің жалпы жобасы негізінде іске асырылады. Барлау мен байқама пайдалану жұмыстары және кенорынды игерудің жалпы жобасы негізінде сол кенорынды игеру жұмыстарын жүргізу жағдайлары, яғни кенорының геологиялық құрылысы, таужыныстардың жинауштық қасиеттері, флюидтердің физикалық-химиялық қасиеттері, таужыныстардың суға, газға, мұнайға қанығу дәрежесі, қойнауқаттық қысым мен температура анықталады. Игерудін кабылданган вариантынын негізі мунай кен орнын игеру жобасы негізгі мунай кен орнын пайдаланудын технологиялык процестердін добасы болып, эрі талдау жане багалау объектісі бола алады. Жобалаудын кабылданган варианты жогарты экономикалык тимділікпен сипатталуы керек. Арыс кен орнында енеркесіптік мунайгаздылык теменгі неоком жане юра шегінділерінін табылып кабылданган. Теменгі неокомда екі енімді горизонты керінген, ал жогарты юрада уш енімді горизонт. Кен орны орташа тектоникалык бузылулар аландары катарымен бузылан. Кен орнын бургылау 300-600 метрлік скважиналар торы катарымен жургізілген. Жобалау сайкесті кен орны кабат кысымын устау ушін нуска сыртынан су айдайтын сорапты кондыры орнатылан. Энергетикалык баланс багасы мынаны керсетеді: мунай алу механизмінде мунайды сумен ыгыстыру процесі негізгі аныктаушы болып табылады. Осындай жагдайда су арынды жуйенін жогарты эрекеттілік керінеді. Бул Арыс кен орнындаты енеркасіптік мунай корын игеруді табиги кабат энергиясынын есебінен жургізуге болатынына негіз салып береді. Жобалауда бір-бірінен суйык алу шамасы жане скважина саны артурлігі аркылы ажыратылатын екі вариант карастырылады. Технологиялык жене экономикалык турты негізінен караганда бургыланган 10 скважина жіне 100000 тонна суйык алынатын II вариант тимділігінн жогарты болатыны керінеді. Екінші вариант бойынша кен орнын игерудін жалпы узактылыры 50 жыл. Кен орны бойынша ен жогарты суйык алу 150 мын тонна жылына. Осы жагдайда мунай ендірудін езіндік куны 45-50 доллар денгейінде болады. Карьерлерді қазу кезінде қоршаған ортаға әсер етудің негізгі түрлері: - табиғи ресурстарды алып қою (жер, су); - ауа бассейнінің газ тәрізді және қалқымалы заттардың шығарындыларымен ластануы; - шудың әсері; - аумақтың рельефінің, құрылыс алаңының және оған іргелес аумақтың гидрогеологиялық жағдайларының өзгеруі; - жер телiмiнiң пайда болатын қалдықтармен және кәріз суларымен ластануы; - Халықтың әлеуметтік жағдайының өзгеруі. Жерді пайдалану аумағына және жер үсті және жер асты сулары жүйесіне пайдалы қазбаларды өндіру кезінде түсетін жүктеме топырақтың және аэрация аймағының өндірістік және тұтыну қалдықтарымен және сарқынды сулармен ықтимал ластануында көрінеді. Әсерді бағалау үшін түзілетін ағынды сулардың және өндірістік және тұтыну қалдықтарының көлемдері және суды тұтыну мен санитария және қатты тұрмыстық қалдықтарды басқарудың ұтымды схемасы анықталады. Бүгінгі таңда барланған мұнай қоры бойынша Қазақстан дүниежүзіндегі мұнай қорының 3% иеленіп, әлемдегі жетекші 15 елдің қатарына кіреді. Мұнайлы-газды аймақтар республика аумағының 62%-ын алып жатыр, 172 мұнай кен орны бар, оның 80-нен астамы игерілуде Карьерлерді қазу және тау жыныстарында жер асты жұмыстарын жүргізу қажеттілігімен байланысты темір рудаларын, кенді алтынды, металл емес шикізаттың көптеген түрлерін және құрылыс материалдарын өндіру кезінде жер бетінің маңызды учаскелерінің орны толмас ысыраптары орын алады. Лена алтынды аймақта және Шығыс Саянда аллювийлік алтын өндіру өзен аңғарларының бетінің бұзылуына және жер үсті су ағындарының көптеген километрге механикалық қоспалармен ластануына әкеледі. Забайкальеде орналасқан, ондаған шақырым өзен аңғарларын ашып, ұнтақтайтын алтын өндіру артельдері «тас бақтарды» қалдырады, онда көп метрлік қиыршық тас үйінділері байқалады, ал өзендер арықтар желісіне бөлінген. 20 жыл бойы олар Қырын ауданы өзендерінің 70 пайызын адам танымастай өзгертті. Забайкальеде соңғы онжылдықтағы құрғақшылыққа байланысты топырақ пен өсімдіктерді қалпына келтіру өте баяу жүріп жатыр. Өңделген аумақтарды мелиорациялау жұмыстары жүргізілмей қалғаны анық. Бүгінгі таңда 40 жылдан астам уақыт бойы қараусыз қалған учаскелер төбелі ойпат рельефі бар аумақтар болып табылады және іс жүзінде өсімдіктерден айырылған. жүктеу/скачать 26,13 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|